1, 2. (a) Etẹwẹ nọ gọalọna mí nado lùn azán dopodopo tọ́n? Basi zẹẹmẹ. (b) Etẹwẹ mí na gbadopọnna to hosọ ehe mẹ?

“WHENUE n’lẹnnupọndo whlepọn he mẹ n’jugbọn ji, n’mọdọ e ma yin huhlọn ṣie titi wẹ n’do pehẹ ẹ.” Be a ko dọ onú mọnkọ de pọ́n ya? Susu mítọn wẹ ko dọ mọ pọ́n. Vlavo a zan hogbe enẹlẹ to whenue a lẹnnupọndo lehe a penugo nado pehẹ azọ̀n sinsinyẹn kavi okú mẹyiwanna de tọn do ji godo. Whenue a flinnu hlan godo, a mọdọ emi penugo nado lùn azán dopodopo tọ́n kiki na gbigbọ wiwe Jehovah tọn na we “huhlọn he hú jọwamọ tọn” wutu.—2 Kọl. 4:7-9.

² Mí sọ nọ ganjẹ gbigbọ wiwe go nado pehẹ nuyiwadomẹji aihọn ylankan ehe tọn. (1 Joh. 5:19) Humọ, mí dona diahi hẹ “huhlọn gbigbọ ylankan” lẹ tọn. (Efe. 6:12) Po avùnnukundiọsọmẹnu ehe lẹpo po to ayiha mẹ, mí na gbadopọnna aliho awe delẹ he mẹ gbigbọ wiwe nọ gọalọna mí te. Enẹgodo, mí na dọhodo nuhe mí sọgan wà nado mọ alọgọ gbigbọ wiwe tọn yí to gigọ́ mẹ ji.

3. Etẹwẹ yin dopo to aliho he mẹ Jehovah nọ gọalọna mí nado doakọnna whlepọn lẹ te lẹ mẹ?

³ Gbigbọ wiwe Jehovah tọn nọ gọalọna mí gbọn huhlọn kavi nugopipe nina mí nado hẹn azọngban mítọn lẹ di mahopọnna whlepọn lẹ dali. Apọsteli Paulu mọdọ emi penugo nado zindonukọn to azọ́n lọ mẹ mahopọnna whlepọn emitọn lẹ, na emi ganjẹ “huhlọn Klisti tọn” go wutu. (2 Kọl. 12:9) To gbejizọnlin mẹdehlan tọn awetọ Paulu tọn whenu, gbọnvona dọ ewọ dovivẹnu sinsinyẹn to azọ́n yẹwhehodidọ tọn mẹ, e sọ penukundo ede go to akuẹzinzan-liho ga. E nọ Kọlinti to owhé Akuila po Pliskila po tọn gbè. Gòhọ-gbátọ lẹ wẹ yé. Na azọ́n dopolọ wẹ Paulu nọ wà wutu, ewọ wazọ́n hẹ yé to azán delẹ ji. (Owalọ 18:1-4) Gbigbọ wiwe na huhlọn Paulu nado wà agbasazọ́n podọ nado hẹn lizọnyizọn etọn di.

4. Sọgbe hẹ 2 Kọlintinu lẹ 12:7b-9, etẹwẹ Paulu diahi hẹ?

 ⁴ Hia 2 Kọlintinu lẹ 12:7b-9. To wefọ ehelẹ mẹ, etẹ na dọ wẹ Paulu te to whenue e dọ dọ emi diahi hẹ ‘owùn de to agbasalan mẹ’? Eyin owùn de ján do lanmẹ na we, a na mọ awufiẹsa taun. Enẹwutu, nuhe dọ Paulu te wẹ yindọ, ewọ pehẹ whlepọn de he hẹn awufiẹsa susu wá na ẹn. E dọ dọ whlepọn ehe taidi “angẹli Satani tọn” de he “to nuli” emi mapote. Satani kavi aovi etọn lẹ sọgan ko nọma hẹn whlepọn Paulu tọn lẹ wá tlọlọ, taidi dọ yé to owùn de sisẹ́ do lanmẹ na ẹn wẹ nkọ. Ṣigba, to whenue gbigbọ ylankan enẹlẹ doayi “owùn” lọ go, to linlẹn de mẹ, yé sọgan ko to jejeji nado sisẹ́ ẹ do lanmẹ na ẹn dogọ, nado hẹn awufiẹsa Paulu tọn sinyẹn deji. Etẹwẹ Paulu wà?

5. Nawẹ Jehovah na gblọndo na odẹ̀ Paulu tọn lẹ gbọn?

⁵ To tintan whenu, Paulu jlo dọ “owùn” lọ ni yin didesẹ sọn lanmẹ na emi. E dọmọ: “Whla atọ̀n wẹ yẹn vẹ̀ Oklunọ [Jehovah] . . . na e nido sọgan tọ́n sọn yẹn mẹ.” Ṣigba, mahopọnna odẹ̀ Paulu tọn lẹ, owùn lọ gbọṣi lanmẹ na ẹn. Be ehe zẹẹmẹdo dọ Jehovah ma na gblọndo na odẹ̀ Paulu tọn lẹ wẹ ya? Paali. E na gblọndo na odẹ̀ etọn lẹ gbau. Jehovah ma de nuhahun Paulu tọn sẹ̀, amọ́, e na ẹn huhlọn nado doakọnna. Jehovah dọmọ: “Huhlọn ṣie to yinyin hinhẹn zun pipé to madogán towe mẹ.” (2 Kọl. 12:8, 9) Podọ po alọgọ Jiwheyẹwhe tọn po, Paulu penugo nado hẹn ayajẹ po jijọho ahun mẹ tọn etọn po go!—Flp. 4:4-7.

6. (a) Nawẹ Jehovah sọgan na gblọndo na odẹ̀ mítọn lẹ gbọn? (b) Jidenamẹ he tin to wefọ he yin sislẹ lẹ mẹ tẹlẹ wẹ na we huhlọn?

⁶ Taidi Paulu, be a ko vẹ̀ Jehovah nado de we sọn whlepọn de mẹ pọ́n ya? Eyin mahopọnna ovẹvivẹ ahundopo tọn towe lẹ, whlepọn lọ zindonukọn kavi tlẹ sọ ylan deji, be a hanú dọ vlavo na Jehovah gblehomẹ do gowe wutu wẹ ya? Eyin mọ wẹ, flin apajlẹ Paulu tọn. Kẹdẹdile Jehovah na gblọndo na odẹ̀ etọn lẹ do, ayihaawe ma tin dọ Ewọ na sè odẹ̀ towe lẹ ga! Jehovah sọgan nọma de nuhahun lọ sẹ̀. Ṣigba, gbọn gbigbọ wiwe etọn gblamẹ, e na na we huhlọn he sin nuhudo a do nado doakọnna whlepọn lọ. (Salm. 61:3, 4) A sọgan yin “zinzindai,” amọ́ Jehovah ma na gbẹ́ we dai.—2 Kọl. 4:8, 9; Flp. 4:13.

7, 8. (a) Aliho tẹ mẹ wẹ gbigbọ wiwe sọgan yin yiyijlẹdo jẹhọn go te? (b) Nawẹ Pita basi zẹẹmẹ lehe gbigbọ wiwe nọ wazọ́n do tọn gbọn?

⁷ Aliho devo tẹ mẹ wẹ gbigbọ wiwe sọ nọ gọalọna mí te? Kẹdẹdi jẹhọn dagbe he to yìnyìn to ohù he to adán ji de ji, gbigbọ wiwe nọ gọalọna mí nado jugbọn whlepọn he taidi yujẹhọn lẹ mẹ bo biọ aihọn yọyọ dopagbe Jiwheyẹwhe tọn he tindo hihọ́ lọ mẹ.

⁸ Taidi whèhutọ de, apọsteli Pita jẹakọ hẹ tọjihun-kùnkùn. Enẹwutu, e jẹna ayidego dọ ewọ yí hogbe de he sọgan ko tindo kanṣiṣa hẹ tọjihun-kùnkùn do basi zẹẹmẹ lehe gbigbọ wiwe nọ wazọ́n do tọn. E wlan dọmọ: “Dọdai ma ko gbọn ojlo gbẹtọ tọn dali wá to ojlẹ depope mẹ gba, ṣigba gbẹtọ lẹ dọho sọn Jiwheyẹwhe dè dile yé yin anadena gbọn gbigbọ wiwe dali do.” To paa mẹ, hogbe Glẹkigbe tọn he yin lilẹdo “yin anadena” nọ zẹẹmẹdo ‘yin dindọn yì.’—2 Pita 1:21.

9. Etẹ ji wẹ Pita to nulẹnpọn do to whenue e yí hogbe de he zẹẹmẹdo ‘yin dindọn yì’ zan?

⁹ Etẹ ji wẹ Pita to nulẹnpọn do to whenue e yí hogbe de he zẹẹmẹdo ‘yin dindọn yì’ zan? Hogbe Glẹkigbe tọn mọnkọtọn de wẹ Luku, mẹhe kàn owe Owalọ lẹ tọn yizan nado basi zẹẹmẹ tọjihun de he jẹhọn ‘dọ̀n dedo’ tọn. (Owalọ 27:15) Enẹwutu, whenue Pita wlan dọ Biblu-kantọ lẹ ‘yin dindọn yì,’ weyọnẹntọ Biblu tọn de dọ dọ “nuyijlẹdonugo ojlofọndotenamẹ tọn he tindo kanṣiṣa hẹ bato-kùnkùn de” wẹ e yizan. Na nugbo tọn, Pita dọ dọ kẹdẹdile tọjihun de nọ yin dindọn yì gbọn jẹhọn dali to  gbejizọnlin de whenu do, mọ wẹ yẹwhegán po Biblu-kantọ lẹ po yin dindọn yì gbọn gbigbọ wiwe dali nado hẹn azọ́ndenamẹ yetọn lẹ di do niyẹn. Weyọnẹntọ dopolọ zindonukọn dọmọ: “To linlẹn de mẹ, yẹwhegán lẹ ze alà yetọn lẹ daga.” Jehovah yí adà etọn wà. Ewọ na “jẹhọn lọ,” enẹ wẹ gbigbọ wiwe. Biblu-kantọ lẹ lọsu yí adà yetọn wà. Yé wazọ́n to kọndopọ mẹ hẹ anademẹ gbigbọ enẹ tọn.

10, 11. Afọdide awe tẹlẹ wẹ mí dona ze nado hẹn ẹn diun dọ gbigbọ wiwe to anadena mí? Na apajlẹ.

¹⁰ Na nugbo tọn, ojlẹ he mẹ kandai gbọdo lẹ yin bibasi te ko juwayi. Ṣigba, gbigbọ wiwe gbẹ́ to nuyiwa do omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ ji. Jehovah gbẹ́ to adà etọn yiwà. Nawẹ mí sọgan mọ alọgọ gbigbọ wiwe Jiwheyẹwhe tọn yí gbọn? Mí dona hẹn ẹn diun dọ mí zindonukọn nado to adà mítọn yiwà. Nawẹ mí nọ wàmọ gbọn?

¹¹ Lẹnnupọndo nuyijlẹdonugo ehe ji. Eyin tọjihun-kùntọ de jlo dọ jẹhọn ni gọalọna emi, ewọ dona wà onú awe delẹ. Tintan, e dona sẹ̀ ohún etọn yì fie jẹhọn to yìnyìn te. To popolẹpo mẹ, tọjihun etọn ma na yinukọn eyin ewọ gbọṣi tọjihun-glintẹn de he dẹn do fihe jẹhọn to yìnyìn te. Awetọ, e dona ze alà etọn lẹ daga bosọ kẹ́ yé ganji dile e yọnbasi do. Na nugbo tọn, eyin jẹhọn tlẹ to yìnyìn, tọjihun etọn na yinukọn kiki eyin jẹhọn lọ biọ alà etọn lẹ mẹ. Mọdopolọ, mí na doakọnnanu to sinsẹ̀nzọn Jehovah tọn mẹ kiki eyin mí mọ alọgọ gbigbọ wiwe tọn. Nado mọ alọgọ gbigbọ enẹ tọn yí, mí dona nọ ze afọdide awe delẹ. Tintan, mí dona nọ ze míde do anademẹ gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn glọ mlẹnmlẹn gbọn mahẹ tintindo to azọ́n he nọ hẹn mí tin to nuyiwadomẹji etọn glọ lẹ mẹ dali. Awetọ, mí dona ze alà mítọn lẹ daga ganji dile e yọnbasi do gbọn mahẹ gigọ́ tintindo to azọ́n ehelẹ mẹ dile mí penugo do dali. (Salm. 119:32) Eyin mí nọ ze afọdide ehelẹ, gbigbọ wiwe na gọalọna mí nado jugbọn agbówhẹn nukundiọsọmẹ po whlepọn lẹ po tọn mẹ, bosọ doakọnnanu po nugbonọ-yinyin po to alewezun lọ mẹ biọ aihọn yọyọ Jiwheyẹwhe tọn mẹ.

12. Etẹwẹ mí na gbadopọnna todin?

 ¹² Kakajẹ din, mí ko dọhodo aliho awe he mẹ gbigbọ wiwe nọ gọalọna mí te ji. Gbigbọ wiwe nọ na mí huhlọn bo nọ gọalọna mí nado hẹn nugbonọ-yinyin mítọn go to whenue mí pannukọn whlepọn lẹ. Gbigbọ wiwe sọ nọ gọalọna mí nado yinukọn, podọ nado gbọṣi aliho ogbẹ̀ madopodo tọn ji. Todin, mí na dọhodo onú ẹnẹ he mí dona wà nado mọ alọgọ gbigbọ wiwe tọn yí to gigọ́ mẹ ji.

13. Sọgbe hẹ 2 Timoti 3:16, 17, etẹwẹ Owe-wiwe lẹ sọgan wà na mí, ṣigba etẹ mí dona wà?

¹³ Tintan, nọ plọn Ohó Jiwheyẹwhe tọn. (Hia 2 Timoti 3:16, 17.) Zẹẹmẹ tlọlọ hogbe Glẹkigbe tọn he yin lilẹdo “gbigbọdo sọn Jiwheyẹwhe dè” tọn wẹ “yin gbingbọn sọn Jiwheyẹwhe dè.” Jiwheyẹwhe yí gbigbọ etọn do ze linlẹn etọn lẹ do ayiha Biblu-kantọ lẹ tọn mẹ. Eyin mí hia Biblu bo lẹnayihamẹpọn do nuhe mí hia lẹ ji, anademẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ nọ biọ ayiha po ahun mítọn po mẹ. Linlẹn gbọdo enẹlẹ nọ whàn mí nado hẹn gbẹzan mítọn tin to kọndopọ mẹ hẹ ojlo Jiwheyẹwhe tọn. (Heb. 4:12) Ṣigba, nado mọ alọgọ gbigbọ wiwe tọn yí to gigọ́ mẹ, mí dona nọ de whenu dovo nado plọn Biblu to gbesisọ mẹ bosọ nọ lẹnayihamẹpọn sisosiso do nuhe mí hia ji. To whenẹnu, Ohó Jiwheyẹwhe tọn na yinuwado nuhe mí nọ dọ bo nọ wà lẹpo ji.

14. (a) Naegbọn mí sọgan dọ dọ “jẹhọn lọ nọ to yìnyìn” to opli Klistiani tọn mítọn lẹ ji? (b) Nawẹ mí sọgan nọ yì opli lẹ po “alà he yin kikẹ́ lẹ” po gbọn?

¹⁴ Awetọ, nọ basi sinsẹ̀n to pọmẹ hẹ mẹdevo lẹ. (Salm. 22:22) To linlẹn de mẹ, opli Klistiani tọn mítọn lẹ yin nujijọ delẹ he tẹnmẹ “jẹhọn lọ nọ to yìnyìn te.” Gbigbọ Jehovah tọn nọ tin to opli lẹ ji. (Osọ. 2:29) Naegbọn mí sọgan dọ mọ? Na whenue mí pli nado basi sinsẹ̀n dopọ hẹ Klistiani hatọ lẹ, mí nọ hodẹ̀ nado biọ gbigbọ wiwe, mí nọ jihàn Ahọluduta lọ tọn he sinai do Ohó Jiwheyẹwhe tọn ji lẹ, podọ mí nọ dotoaina anademẹ Biblu tọn he mẹmẹsunnu he ko yin dide gbọn gbigbọ wiwe dali lẹ nọ zedonukọnna mí. Podọ, gbigbọ wiwe enẹ dopolọ nọ gọalọna mẹmẹyọnnu lẹ nado wleawuna azọ́ndenamẹ yetọn lẹ bo ze yé donukọnnamẹ. Ṣigba, nado mọ alọgọ gbigbọ wiwe tọn yí to gigọ́ mẹ, mí dona nọ wleawu whẹpo do wá opli lẹ po yanwle lọ po nado tindo mahẹ to yé mẹ. Gbọnmọ dali, mí na nọ yì opli lẹ po “alà he yin kikẹ́ lẹ” po.

15. Nawẹ gbigbọ wiwe nọ yí adà de wà to azọ́n yẹwhehodidọ tọn lọ mẹ gbọn?

¹⁵ Atọ̀ntọ, nọ tindo mahẹ to azọ́n yẹwhehodidọ tọn mẹ. Eyin mí nọ yí Biblu zan to azọ́n yẹwhehodidọ po mẹpinplọn po tọn mẹ, dotẹnmẹna gbigbọ wiwe wẹ mí te nado yí adà de wà to lizọnyizọn mítọn mẹ. (Lom. 15:18, 19) Ṣigba, nado mọ alọgọ gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn yí to gigọ́ mẹ, mí dona nọ tindo mahẹ to azọ́n yẹwhehodidọ tọn lọ mẹ to gbesisọ mẹ bosọ nọ yí Biblu zan to whedepopenu he e yọnbasi te. Aliho dopo he mẹ a sọgan hẹn lizọnyizọn towe pọnte te wẹ nado nọ yí hodọdopọ hẹ whétọ lẹ he nọ sọawuhia to Nuplọnwe Opli Gbẹzan po Lizọnyizọn Mítọn po Tọn mẹ zan.

16. Aliho he to tlọlọ hugan tẹ mẹ wẹ mí sọgan mọ gbigbọ wiwe yí te?

¹⁶ Ẹnẹtọ, nọ hodẹ̀ hlan Jehovah. (Mat. 7:7-11; Luku 11:13) Aliho tlọlọ hugan nado mọ gbigbọ wiwe yí wẹ nado nọ biọ Jehovah to odẹ̀ mẹ. Nudepope ma sọgan glọnalina odẹ̀ mítọn lẹ nado yì Jehovah dè, kavi hẹnalọdotena nunina dagbe he yin gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn nado yinuwado mí ji—yèdọ adó gànpa tọn de podọ etlẹ yin Satani. (Jak. 1:17) Nawẹ mí dona nọ hodẹ̀ gbọn nado mọ alọgọ gbigbọ wiwe tọn yí to gigọ́ mẹ? Nado mọ gblọndo lọ, mì gbọ mí ni gbadopọnna whẹho odẹ̀ tọn kitokito gbọn nulinlẹnpọn do apajlẹ he yin mimọ to Wẹndagbe Luku tọn kẹdẹ mẹ de ji dali. *

17. Etẹwẹ apajlẹ he Jesu na to Luku 11:5-9, 13 mẹ sọgan plọn mí gando odẹ̀ go?

¹⁷ Hia Luku 11:5-9, 13. Apajlẹ Jesu tọn do lehe mí dona nọ hodẹ̀ nado biọ gbigbọ wiwe do hia. To apajlẹ lọ mẹ, dawe lọ mọ nuhe e do hudo etọn yí, “na linsinsinyẹn majomajo etọn wutu.” E ma whleawu nado biọ alọgọ họntọn etọn tọn mahopọnna dọ zánhomẹ wẹ. (Pọ́n Alọdlẹndonu Nuplọnwe Opli Gbẹzan Tọn juillet 2018 tọn weda 5, he sinai do Luku 11:5-9 ji.) Nawẹ Jesu yí apajlẹ ehe zan gando odẹ̀ go gbọn? E dọmọ: “Mì to bibiọ zọnmii, e nasọ yin nina mì; mì to dindin zọnmii, mì nasọ mọ; mì to họ̀nhúhú zọnmii, e nasọ yin hùnhùn na mì.” Enẹwutu, etẹwẹ mí plọn sọn ehe mẹ? Nado mọ alọgọ gbigbọ wiwe tọn yí, mí dona nọ yí linsinsinyẹn do hodẹ̀ gandego.

18. Sọgbe hẹ apajlẹ he Jesu na, naegbọn mí sọgan deji dọ Jehovah na na mí gbigbọ wiwe etọn?

¹⁸ Apajlẹ he Jesu na sọ gọalọna mí nado mọ nuhewutu Jehovah na na mí gbigbọ wiwe. Dawe he yin nùdego to apajlẹ lọ mẹ jlo na yin jonọyitọ dagbe de. E mọdọ emi dona na núdùdù mẹhe bajonọ emi to zánhomẹ lọ, amọ́ e ma ka do nudepope. Jesu dọ dọ kọmẹnu lọ yí nude wà na linsinsinyẹn majomajo he dawe lọ yí do biọ akla wutu. Nuagokun tẹ ji wẹ Jesu jlo na zinnudo? Eyin gbẹtọvi mapenọ de desọn ojlo mẹ nado gọalọna kọmẹnu etọn he sinyẹnlin, nẹmunẹmu wẹ Otọ́ olọn mẹ tọn homẹdagbenọ mítọn ma na gọalọna mẹhe nọ yí linsinsinyẹn do biọ ẹ gbigbọ wiwe lẹ! Enẹwutu, mí sọgan nọ hodẹ̀ po jidide lọ po dọ Jehovah na na gblọndo obiọ niyaniya tọn mítọn nado mọ gbigbọ wiwe yí.—Salm. 10:17; 66:19.

19. Naegbọn mí sọgan kudeji dọ mí na gbawhàn?

¹⁹ Mí sọgan kudeji dọ mí na gbawhàn, mahopọnna vivẹnudido madoalọte Satani tọn lẹ nado yangbé mítọn. Etẹwutu? Na gbigbọ wiwe nọ gọalọna mí to aliho awe mẹ wutu. Tintan, e nọ na mí huhlọn he mí tindo nuhudo etọn nado pehẹ whlepọn lẹ. Awetọ, e yin huhlọn de he nọ “biọ alà mítọn lẹ mẹ,” ehe nọ gọalọna mí nado zindonukọn bo to Jehovah sẹ̀n po todido lọ po nado nọgbẹ̀ to aihọn yọyọ Jiwheyẹwhe tọn mẹ. Mì gbọ mí ni magbe nado to alọgọ gbigbọ wiwe tọn mọyi to gigọ́ mẹ!