1, 2. Etẹwẹ Jakọbu wà sẹpọ vivọnu gbẹzan etọn tọn, podọ etẹwutu? (Sọ pọ́n yẹdide lọ.)

 NUDI owhe 17 ko juwayi sọn whenue devizọnwatọ nugbonọ Jehovah tọn Jakọbu po whédo etọn po zingbejizọnlin sọn Kenani yì Egipti. (Jen. 47:28) To gblagbla ojlẹ enẹ tọn mẹ, e duvivi ayajẹ daho tọn, na e sọ jẹpọ hẹ visunnu yiwanna etọn Josẹfu bosọ mọdọ whẹndo etọn sọ wá topọ whladopo dogọ wutu. Amọ́ todin, Jakọbu mọdọ okú emitọn to sisẹpọ. Enẹwutu, e do opli whẹndo tọn titengbe de.—Jen. 49:28.

² To ojlẹ enẹlẹ mẹ, aṣa he gbayipe de wẹ e yin dọ tatọ́ whẹndo tọn he to kúdonu de ni pli hagbẹ whẹndo tọn etọn lẹ dopọ nado na yé anademẹ godo tọn etọn lẹ. (Isa. 38:1) To opli enẹ whenu, e gán sọ dọ mẹhe na deanana whẹndo lọ to okú etọn godo.

3. Sọgbe hẹ Jenẹsisi 49:1, 2, naegbọn nuhe Jakọbu dọ lẹ do dó zẹẹmẹ na taun tọn?

³ Hia Jenẹsisi 49:1, 2. Amọ́, opli whẹndo tọn ehe uwọ gbọnvo. Yẹwhegán de wẹ Jakọbu yin. To opli ehe whenu, Jehovah gbọdo devizọnwatọ etọn nado dọhodo nujijọ sọgodo  tọn titengbe delẹ ji he na gando kúnkan etọn go to aliho ayidego tọn mẹ. Enẹwutu wẹ nuhe Jakọbu dọ lẹ do nọ yin alọdlẹndo to whedelẹnu taidi dọdai etọn to kúdonu.

4. Etẹwẹ mí dona hẹn do ayiha mẹ whenue mí to dogbapọnna dọdai he Jakọbu dọ to kúdonu? (Sọ pọ́n apotin lọ “Whẹndo Jakọbu Tọn.”)

⁴ To hosọ ehe mẹ, mí na dọhodo nuhe Jakọbu dọna ẹnẹ to visunnu etọn lẹ mẹ ji: enẹ wẹ Leubẹni, Simeoni, Levi po Juda po. To hosọ he bọdego mẹ, mí na gbadopọnna nuhe Jakọbu dọna visunnu etọn ṣinatọ̀n he pò lẹ. Dile mí na mọ do, gbọnvona dọ Jakọbu dọho gando visunnu etọn lẹ go, e sọ dọho gando kúnkan yetọn lẹ go, yèdọ mẹhe na wá lẹzun akọta Islaeli hohowhenu tọn to godo mẹ lẹ. Dogbigbapọnna whenuho akọta enẹ tọn na hẹn lehe dọdai Jakọbu tọn mọ hẹndi do họnwun hezeheze. Podọ eyin mí gbadopọnna nuhe e dọ lẹ, mí na mọ nuplọnmẹ họakuẹ lẹ he na gọalọna mí nado hẹn homẹ Otọ́ olọn mẹ tọn mítọn Jehovah tọn hùn.

 LEUBẸNI

5. Lẹblanulọkẹyi tẹwẹ Leubẹni gán ko donukun sọn otọ́ etọn dè?

⁵ Leubẹni whẹ́whẹ́ wẹ Jakọbu dọhona dọmọ: “Hiẹ wẹ plọnji ṣie.” (Jen. 49:3) Taidi viplọnji, Leubẹni gán ko donukun dọ emi na mọ mimá awe nutindo otọ́ emitọn tọn lẹ yí. E gán ko sọ donukun dọ emilẹ wẹ na deanana whẹndo lọ to okú otọ́ emitọn tọn godo bọ lẹblanulọkẹyi enẹ nasọ gbọṣi kúnkan emitọn mẹ.

6. Naegbọn Leubẹni do hẹn jlọjẹ viplọnji tọn lọ bu? (Jenẹsisi 49:3, 4)

⁶ Amọ́, Leubẹni hẹn jlọjẹ viplọnji tọn lọ bu. (1 Otàn. 5:1) Etẹwutu? Owhe delẹ jẹnukọn, e do kọndopọ zanhẹmẹ tọn hẹ asimọwhlá Jakọbu tọn he nọ yin Bilha. Laheli asi yiwanna Jakọbu tọn he kú lọ sin deviyọnnu wẹ. (Jen. 35:19, 22) Leubẹni yin visunnu Lea he yin asi Jakọbu tọn devo tọn. Vlavo ojlo zogbe wẹ kùn Leubẹni. Kavi vlavo e zanhẹ Bilha gánnugánnu, na Bilha nikaa yí otẹn he mẹ onọ̀ etọn te to ahun Jakọbu tọn mẹ wutu. Depope he whẹho lọ yin, nuhe e wà vẹna Jehovah po otọ́ etọn po taun.—Hia Jenẹsisi 49:3, 4. 

7. Nawẹ nulẹ wá yì do na Leubẹni po kúnkan etọn po? (Sọ pọ́n apotin lọ “ Dọdai Jakọbu Tọn to Kúdonu.”)

⁷ Jakọbu dọna Leubẹni dọmọ: “Hiẹ ma na tindo kọdetọn dagbe.” Hogbe enẹlẹ mọ hẹndi. Kandai depope ma dohia dọ de to kúnkan Leubẹni tọn lẹ mẹ wá lẹzun ahọlu, yẹwhenọ kavi yẹwhegán. Amọ́ Jakọbu ma gbẹ́ visunnu etọn dai, podọ kúnkan Leubẹni tọn lẹ wá lẹzun dopo to hẹnnu Islaeli tọn lẹ mẹ. (Jọṣ. 12:6) Leubẹni ko do jẹhẹnu dagbedagbe lẹ hia to ninọmẹ devo lẹ mẹ, podọ kandai de ma dohia dọ e sọ wá jai jẹ fẹnnuwiwa zanhẹmẹ tọn mẹ whladopo dogọ.—Jen. 37:20-22; 42:37.

8. Etẹlẹ wẹ mí gán plọn sọn apajlẹ Leubẹni tọn mẹ?

⁸ Nuplọnmẹ lọ. Mí dona dovivẹnu sinsinyẹn nado wleawuna mawazẹjlẹgo bo gbẹ́ fẹnnuwiwa zanhẹmẹ tọn dai. Eyin e wá jọ bọ mí yin whiwhlepọn nado waylando, mí dona yiagbọji bo lẹnnupọndo lehe nuyiwa mítọn lẹ na vẹna Jehovah, whẹndo mítọn po mẹdevo lẹ po do ji. Mí sọ dona nọ flindọ “nudepope he mẹde to dido, enẹ wẹ e na gbẹ̀n ga.” (Gal. 6:7) To alọ devo mẹ, nuhe jọ do Leubẹni go flinnu mí gando lẹblanu Jehovah tọn go. Dile etlẹ yindọ Jehovah ma na glọnalina kọdetọn nuṣiwa mítọn lẹ tọn nado wá mí ji, e na dona vivẹnudido mítọn lẹ eyin mí wà nuhe sọgbe.

SIMEONI PO LEVI PO

9. Naegbọn Jakọbu do yí hogbe homẹgble tọn lẹ zan na Simeoni po Levi po? (Jenẹsisi 49:5-7)

⁹ Hia Jenẹsisi 49:5-7. Enẹgodo, Jakọbu yí hogbe sinsinyẹn he dohia dọ homẹ etọn ma hùn lẹ zan nado dọhona Simeoni po Levi po. Owhe delẹ jẹnukọn, dawe Kenaninu de he nọ yin Ṣekẹmi ko zanhẹ Dina gánnugánnu, yèdọ viyọnnu Jakọbu tọn. Ayihaawe ma tin dọ visunnu Jakọbu tọn lẹpo wẹ gblehomẹ taun do nuhe jọ do nọviyọnnu yetọn go lọ go, amọ́ homẹgble Simeoni po Levi po tọn uwọ sọ sinyẹn taun. Yé gbọn oklọ dali dopà dọ emi na basi jijọho hẹ sunnu Ṣekẹmi tọn lẹ, eyin yemẹpo yigbe nado gboadà. Sunnu lọ lẹ kọngbedopọ. Whenue yé gbẹ́ pò to awufiẹsa adàgbigbo tọn mẹ, Simeoni po Levi po “ze ohí yetọn lẹ bo yì tòdaho lọ mẹ to ajiji mẹ bosọ hù sunnu lẹpo.”—Jen. 34:25-29.

10. Nawẹ dọdai Jakọbu tọn gando Simeoni po Levi po go mọ hẹndi gbọn? (Sọ pọ́n apotin lọ “ Dọdai Jakọbu Tọn to Kúdonu.”)

¹⁰ Aliho he mẹ visunnu awe Jakọbu tọn lẹ yinuwa po danuwiwa po te vẹna ẹn taun. E dọ dọdai dọ yé na gbàpe bosọ vúnvún pé  gbọn aigba Islaeli tọn ji. Dọdai ehelẹ wá mọ hẹndi owhe 200 linlán godo whenue akọta Islaeli tọn biọ Aigba Pagbe tọn ji. Hẹnnu Simeoni tọn mọ ogú yetọn yí to ofi voovo lẹ to ogú hẹnnu Juda tọn ṣẹnṣẹn. (Jọṣ. 19:1) Podọ ogú he Levinu lẹ mọyi wẹ tòdaho 48 he to ofi voovo lẹ to aigba Islaeli tọn ji.—Jọṣ. 21:41.

11. Nudagbe tẹlẹ wẹ hẹnnu Simeoni po Levi po tọn lẹ wà?

¹¹ Kúnkan Simeoni po Levi po tọn lẹ ma jai jẹ nuṣiwa tọgbo yetọn lẹ tọn mẹ. Hẹnnu Levi tọn yin nugbonọ na sinsẹ̀n-bibasi wiwe-ṣeke to aliho ayidego tọn mẹ. Whenue Mose mọ Osẹ́n lọ yí sọn Jehovah dè to Osó Sinai kọ̀n, Islaelivi susu lẹ wẹ sẹ̀n boṣiọ oyìnvu tọn lọ, amọ́ Levinu lẹ nọ adà Mose tọn mẹ bo gọalọna ẹn nado de nuylankan enẹ sẹ̀. (Eks. 32:26-29) Jehovah basi dide nado de hẹnnu Levi tọn dovo bo na ẹn lẹblanulọkẹyi họakuẹ lọ nado sẹ̀n taidi yẹwhenọ lẹ. (Eks. 40:12-15; Sọh. 3:11, 12) To nukọn mẹ, whenue Aigba Pagbe tọn lọ jlo na yin yíyí, Simeoninu lẹ hopódona omẹ Juda tọn lẹ bọ yé yí adọgbigbo do funawhàn to kọndopọ mẹ hẹ lẹndai Jehovah tọn.—Whẹ. 1:3, 17.

12. Etẹlẹ wẹ mí gán plọn sọn apajlẹ Simeoni po Levi po tọn mẹ?

¹² Nuplọnmẹ lọ. A dike gbede homẹgble ni deanana nudide po nuyiwa towe lẹ po blo. Eyin hiẹ kavi mẹyiwanna towe de ko yin nuyiwa hẹ to aliho agọ̀ mẹ, jọwamọnu wẹ e yin nado gblehomẹ. (Salm. 4:4) Amọ́, mí dona nọ flindọ Jehovah ma nọ kẹalọyi hogbe po nuyiwa he nọ do homẹgble sinsinyẹn hia lẹ po. (Jak. 1:20) Eyin mí pannukọn nuyiwa mawadodo tọn de—vlavo to agun mẹ kavi to gbonu agun lọ tọn—mí nọ yinuwa sọgbe hẹ nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹ bo nọ gbọnmọ dali dapana awugble he homẹgble he yè ma dava nọ hẹnwa lẹ. (Lom. 12:17, 19; 1 Pita 3:9) Eyin mẹjitọ towe lẹ tlẹ to nuhe nọ hẹn homẹgble Jehovah lẹ wà, nọ flindọ e ma yin dandan dọ a ni hodo apajlẹ yetọn. Ma wá tadona kọ̀n dọ a ko lẹzun nú-gbẹ́-hẹn bo ma gán mọ dona Jehovah tọn blo. Jehovah ma na gboawupo nado suahọ we na vivẹnudido towe nado yinukọn bosọ wà nuhe sọgbe.

JUDA

13. Naegbọn Juda gán ko hanú whenue ojlẹ sọ̀ nado dotoaina nuhe otọ́ etọn jlo na dọna ẹn lẹ?

¹³ Juda wẹ visunnu he otọ́ etọn dọhona bọdego. Whenue Juda ko sè nuhe Jakọbu dọna mẹdaho etọn lẹ godo, e gán ko to nuhà. To popolẹpo mẹ, e ṣì onú sinsinyẹn delẹ wà ga. Ayihaawe ma tin dọ ewọ lọsu do mahẹ to ogblànnu tòdaho Ṣekẹmi tọn lẹ bibẹ mẹ. (Jen. 34:27) E kọnawudopọ hẹ nọvisunnu etọn lẹ nado sà Josẹfu do kanlinmọgbenu podọ ma nado dọ nugbo lọ na baba yetọn. (Jen. 37:31-33) To nukọn mẹ, e tindo kọndopọ zanhẹmẹ tọn hẹ ovisi etọn Tamali, na e lẹndọ galọtọ de wẹ wutu.—Jen. 38:15-18.

14. Nudagbe tẹlẹ wẹ Juda ko wà? (Jenẹsisi 49:8, 9)

¹⁴ Amọ́ to gbọdo glọ, dona kẹdẹ wẹ Jakọbu kọ̀n do Juda ji bosọ pà ẹ. (Hia Jenẹsisi 49:8, 9.) Juda ko dohia dọ onú otọ́ emitọn he ko poyọnho lọ tọn nọ duahunmẹna emi taun. E ko sọ do awuvẹmẹ hia nọvisunnu pẹvi etọn Bẹnjamini.—Jen. 44:18, 30-34.

15. Aliho tẹlẹ mẹ wẹ dona he yin lilá do Juda ji mọ hẹndi te?

¹⁵ Jakọbu dọ dọdai dọ Juda wẹ na deanananu to nọvisunnu etọn lẹ ṣẹnṣẹn. Amọ́, e yí whenu taun whẹpo dọdai ehe do mọ hẹndi. Juda wẹ yin nùdego taidi omẹ tintan he sẹtẹn jẹnukọn to nudi owhe 200 godo to whenue akọta Islaeli tọn tọ́n sọn kanlinmọgbenu to Egipti, podọ hẹnnu lọ wẹ nọ  nukọnna akọta Islaeli tọn gbọn danfafa ji yì Aigba Pagbe tọn lọ ji. (Sọh. 10:14) To owhe susu godo, Juda whẹ́whẹ́ wẹ yì funawhàn sọta mẹhe to Aigba Pagbe tọn lọ ji lẹ. (Whẹ. 1:1, 2) Podọ Davidi, yèdọ dopo to kúnkan Juda tọn lẹ mẹ wẹ yin ahọlu tintan to ahọlu susu he wá sọn hẹnnu enẹ mẹ lẹ mẹ. Amọ́, e ma fó do finẹ.

16. Nawẹ dọdai he to Jenẹsisi 49:10 mẹ mọ hẹndi gbọn? (Sọ pọ́n apotin lọ “ Dọdai Jakọbu Tọn to Kúdonu.”)

¹⁶ Jakọbu dehia dọ Gandutọ tẹgbẹ tọn gbẹtọvi lẹ tọn na wá sọn kúnkan Juda tọn mẹ. (Hia Jenẹsisi 49:10 po nudọnamẹ odò tọn po.) Jesu Klisti wẹ Gandutọ enẹ, yèdọ mẹhe Jakọbu ylọdọ Ṣilo. Angẹli de dọ gando Jesu go dọmọ: “Jehovah Jiwheyẹwhe nasọ yí ofìn Davidi otọ́ etọn tọn na ẹn.” (Luku 1:32, 33) Jesu sọ yin yiylọdọ “Kinnikinni he wá sọn whẹndo Juda tọn mẹ.”—Osọ. 5:5.

17. Nawẹ mí gán hodo apajlẹ Jehovah tọn to aliho he mẹ mí nọ pọ́n mẹdevo lẹ hlan te gbọn?

¹⁷ Nuplọnmẹ lọ. Jehovah dona Juda dile etlẹ yindọ e waylando sinsinyẹn delẹ. Amọ́  be nọvisunnu Juda tọn lẹ gán ko kanse yede nuhe Jehovah mọ to ewọ mẹ wẹ ya? Depope he whẹho lọ yin, Jehovah mọ nudagbe de to Juda mẹ bosọ dona ẹn na enẹ tọn wutu. Nawẹ mí gán hodo apajlẹ Jehovah tọn gbọn? Whenue Klistiani hatọ de mọ lẹblanulọkẹyi vonọtaun de yí, mí gán yin whiwhlepọn to tintan whenu nado na ayidonugo awugbopo etọn lẹ. Amọ́ e na yọ́n dọ mí ni nọ flindọ matin ayihaawe, homẹ Jehovah tọn nọ hùn do jẹhẹnu dagbedagbe etọn lẹ go. Jehovah nọ dín dagbe he to sinsẹ̀n-basitọ etọn lẹ mẹ. Mì gbọ mí ni dovivẹnu nado nọ wà nudopolọ.

18. Naegbọn mí dona nọ fahomẹ?

¹⁸ Nudevo he mí gán plọn sọn apajlẹ Juda tọn mẹ wẹ yindọ, nujọnu wẹ e yin nado nọ fahomẹ. Jehovah nọ hẹn opà etọn lẹ di janwẹ, amọ́ e ma nọ saba wàmọ to aliho kavi ojlẹ he mẹ mí donukun etọn te. Kúnkan Juda tọn lẹ ma jẹ anadenanu ji to afọdopolọji to omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ ṣẹnṣẹn. Amọ́, yé yí nugbonọ-yinyin do nọgodona mẹhe Jehovah de nado wàmọ lẹ, vlavo Mose Levinu lọ, Jọṣua Eflaiminu lọ kavi Ahọlu Sauli Bẹnjamininu lọ. Mì gbọ mílọsu ni nọ nọgodona mẹdepope he Jehovah de nado deanananu to ṣẹnṣẹn mítọn to egbehe.—Heb. 6:12.

19. Etẹwẹ mí gán plọn gando Jehovah go sọn nuhe mí gbadopọnna to dọdai he Jakọbu dọ to whenue e to kúdonu mẹ?

¹⁹ Etẹwẹ mí plọn kakajẹ din sọn nuhe mí gbadopọnna to dọdai he Jakọbu dọ to kúdonu mẹ? E họnwun dọ “e ma yin aliho he mẹ gbẹtọ nọ pọnnu te wẹ Jiwheyẹwhe nọ pọnnu te.” (1 Sam. 16:7) Jehovah nọ fahomẹ taun bosọ nọ jonamẹ. Dile etlẹ yindọ e ma nọ yialọ na nuylankan, e masọ nọ donukun pipé-yinyin sọn sinsẹ̀n-basitọ etọn lẹ si. E tlẹ gán dona mẹhe ko jai jẹ ylando sinsinyẹn mẹ wayi lẹ, eyin yé lẹnvọjọ sọn ahun mẹ wá bo jẹ nuhe sọgbe wà ji. To hosọ he bọdego mẹ, mí na gbadopọnna nuhe Jakọbu dọna visunnu etọn ṣinatọ̀n he pò lẹ.