1, 2. Mẹnu wẹ yin Zadọki? (1 Otànnugbo lẹ 12:22, 26-28)

 YÍ NUKUN homẹ tọn do pọ́n nujijọ lọ. Gbẹtọgun he bẹ sunnu 340000 linlán hẹn de plidopọ nado yí Davidi do doahọlu do Islaeli blebu ji. Sunnu lọ lẹ gbọṣi pópló osó tọn he ma dẹn do Heblọni mẹ na azán atọ̀n bo to nuko, to hodọ bosọ yí ayajẹ do to ohàn pipà tọn lẹ ji hlan Jehovah. (1 Otàn. 12:39) Dẹpẹ sunnu de he nọ yin Zadọki to gbẹtọgun lọ mẹ, podọ mẹsusu ma na ko doayi e go. Amọ́, Jehovah doayi Zadọki go bosọ jlo dọ mí ni yọnẹn dọ e to finẹ. (Hia 1 Otànnugbo lẹ 12:22, 26-28.) Mẹnu wẹ yin Zadọki?

² Zadọki yin yẹwhenọ de he wazọ́n alọ to alọmẹ hẹ Yẹwhenọ Daho Abiatali. Zadọki sọ yin numọtọ de he Jiwheyẹwhe na nuyọnẹn ayidego tọn de gọna nugopipe lọ nado yọ́n ojlo Etọn. (2 Sam. 15:27) Mẹlẹ nọ yì Zadọki dè eyin yé do hudo ayinamẹ nuyọnẹn tọn lẹ tọn. E sọ yin dawe adọgbotọ de. Adà gbẹtọ-yinyin etọn tọn ehe ji wẹ mí na dọhodo to hosọ ehe mẹ.

 3. (a) Naegbọn sinsẹ̀n-basitọ Jehovah tọn lẹ dona yin adọgbotọ? (b) Etẹ ji wẹ mí na dọhodo to hosọ ehe mẹ?

³ To azán godo tọn ehelẹ mẹ, Satani to mẹgbeyinyan etọn sọta omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ hẹn sinyẹn deji. (1 Pita 5:8) Mí dona yin adọgbotọ dile mí to tenọpọn Jehovah nado và Satani po titonu ylankan etọn po sudo. (Salm. 31:24) Mì gbọ mí ni gbadopọnna aliho atọ̀n delẹ he mẹ mí gán hodo apajlẹ adọgbigbo tọn Zadọki tọn te.

NỌ NỌGODONA AHỌLUDUTA JIWHEYẸWHE TỌN

 4. Naegbọn omẹ Jehovah tọn lẹ do dó hudo adọgbigbo tọn nado nọgodona Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn? (Sọ pọ́n yẹdide lọ.)

⁴ Taidi omẹ Jehovah tọn lẹ, mí nọ yí ahun lẹpo do nọgodona  Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn, amọ́ mí nọ saba do hudo adọgbigbo tọn nado wàmọ. (Mat. 6:33) Di apajlẹ, to aihọn ylankan ehe mẹ, mí do hudo adọgbigbo tọn nado nọgbẹ̀ sọgbe hẹ nujinọtedo Jehovah tọn lẹ podọ nado dọyẹwheho wẹndagbe Ahọluduta lọ tọn. (1 Tẹs. 2:2) Humọ, e nọ saba biọ adọgbigbo ma nado nọ donù tonudidọ mẹ to titonu he mẹ kinklan fọ́n bo to aga yì te ehe. (Joh. 18:36) Omẹ Jehovah tọn susu lẹ wẹ do nuhahun akuẹ tọn, ko yin danuwadego, kavi yin súsú do gànmẹ, na yé gbẹ́ nado do mahẹ to tonudidọ kavi awhàn mẹ wutu.

 5. Naegbọn Zadọki do dó hudo adọgbigbo tọn nado nọgodona Davidi?

⁵ Zadọki ma yì Heblọni nado yì jaya na ahọlu-yinyin Davidi tọn poun wutu. E sọawhànnu yì dọ́n bosọ to gbesisọ mẹ nado funawhàn. (1 Otàn. 12:38) E wleawufo nado nọgodona Davidi to awhànfunfun mẹ, podọ nado yiavùnlọna Islaeli sọn kẹntọ etọn lẹ si. Zadọki gán ko nọma do numimọ sọmọ to awhànfunfun mẹ, etomọṣo dawe adọgbotọ taun de wẹ ewọ yin.

 6. Nawẹ Davidi ze apajlẹ dagbe adọgbigbo tọn dai na Zadọki nado hodo gbọn? (Salmu lẹ 138:3)

⁶ Fie wẹ yẹwhenọ Zadọki nkọ de hẹn adọgbigbo mọnkọ sọn? Sunnu huhlọnnọ podọ adọgbotọ lẹ ṣẹnṣẹn wẹ e te. Ayihaawe ma tin dọ e plọnnu sọn apajlẹ yetọn mẹ. Di dohia, lehe Davidi nọ yí adọgbigbo do “deanana Islaeli yì awhàn” do, whàn akọta lọ blebu nado yí i do doahọlu. (1 Otàn. 11:1, 2) Davidi nọ dejido Jehovah go to whepoponu nado mọ alọgọ yí sọta kẹntọ etọn lẹ. (Salm. 28:7; hia Salmu lẹ 138:3.) Zadọki sọ plọnnu sọn sunnu adọgbotọ devo delẹ dè, taidi Jehoiada po visunnu etọn Bẹnaia he yin awhànfuntọ de po, gọna hẹnnu-gán 22 devo he hopódona Davidi lẹ. (1 Otàn. 11:22-25; 12:26-28) Sunnu ehe lẹpo wẹ magbe nado yí Davidi do doahọlu bosọ basi hihọ́na ẹn.

 7. (a) Apajlẹ adọgbigbo tọn egbezangbe tọn tẹlẹ mẹ wẹ mí gán plọnnu sọn? (b) Etẹwẹ a plọn sọn apajlẹ Mẹmẹsunnu Nsilu he yin nùdego to video lọ mẹ tọn mẹ?

 ⁷ Mí nọ mọ huhlọn po adọgbigbo po yí eyin mí lẹnnupọndo apajlẹ mẹhe yí jintli do nọgodona gandudu Jehovah tọn lẹ tọn ji. Ahọlu mítọn, enẹ wẹ Klisti Jesu nọavùnte sinsinyẹn sọta kọgbidinamẹ lọ nado do mahẹ to tonudidọ titonu Satani tọn mẹ. (Mat. 4:8-11; Joh. 6:14, 15) E nọ dejido Jehovah go to whelẹponu nado mọ huhlọn yí. Mí sọ do apajlẹ jọja sunnu egbezangbe tọn susu lẹ tọn he ze teninọ dagbe nado gbẹ́ awhànzọ́n kavi ma nado doalọ to tonudidọ mẹ. Naegbọn a ma na hia delẹ to numimọ yetọn lẹ mẹ to jw.org ji? a

NỌ GỌALỌNA MẸMẸSUNNU TOWE LẸ

 8. Whetẹnu wẹ mẹho agun tọn lẹ gán do hudo adọgbigbo tọn nado gọalọna mẹmẹsunnu yetọn lẹ to aliho dagbe mẹ?

⁸ Omẹ Jehovah tọn lẹ nọ yiwanna nado gọalọna ode awetọ. (2 Kọl. 8:4) Etomọṣo to whedelẹnu, e nọ biọ adọgbigbo nado wàmọ. Di apajlẹ, eyin awhàn fọ́n, mẹho agun tọn lẹ nọ yọnẹn dọ mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu yetọn lẹ po do hudo tuli, godonọnamẹ podọ vlavo alọgọ delẹ tọn to gbigbọ-liho kavi to agbasa-liho. Na mẹho lẹ yiwanna lẹngbọ lẹ wutu, yé nọ ze ogbẹ̀ yetọn do owù mẹ nado wleawu nuhe sin hudo yé do lẹ tọn na yé. (Joh. 15:12, 13) Gbọnmọ dali, yé nọ hodo apajlẹ adọgbigbo tọn Zadọki tọn.

 9. Dile 2 Samuẹli 15:27-29 dohia do, etẹwẹ Davidi dọna Zadọki nado wà? (Sọ pọ́n yẹdide lọ.)

⁹ Ogbẹ̀ Davidi tọn to owù mẹ. Visunnu etọn Absalọmi magbe nado hò gandudu lọ yí sọn e si. (2 Sam. 15:12, 13) Davidi dona họ̀n sọn Jelusalẹm to afọdopolọji! E dọna devizọnwatọ etọn lẹ dọmọ: “Mì fọ́n bo gbọ mí ni họnyi, na depope to mí mẹ ma na họ̀ngán sọn alọ Absalọmi tọn mẹ!” (2 Sam. 15:14) Dile devizọnwatọ lọ lẹ to yìyì, Davidi mọdọ mẹde dona gbọṣi ai nado nọ na ẹn nudọnamẹ lẹ gando ayikinkan  Absalọmi tọn lẹ go. Enẹwutu, e do Zadọki po yẹwhenọ devo lẹ po hlan tòdaho lọ mẹ nado yinuwa taidi amẹ́ lẹ. (Hia 2 Samuẹli 15:27-29.) Yé dona tin to aṣeji taun. Nuhe Davidi dọna yẹwhenọ ehelẹ nado wà lọ kàn dẹpẹ biọ bo tlẹ ze ogbẹ̀ yetọn do owù mẹ. Yí nukun homẹ tọn do pọ́n nuhe Absalọmi—glòlò-jlatọ, hlọnvitọ podọ mẹklọtọ lọ—na ko yí Zadọki po yẹwhenọ he pò lẹ po do jlẹ eyin e ko doayi e go dọ yé to nuyiwa di amẹ́ lẹ wẹ nado basi hihọ́na Davidi!

10. Nawẹ Zadọki po mẹhe gọ́ na ẹn lẹ po basi hihọ́na Davidi gbọn?

¹⁰ Davidi kàn ayiha de hẹ Zadọki gọna họntọn nugbonọ etọn devo he nọ yin Huṣai. (2 Sam. 15:32-37) Huṣai yinuwa di mẹhe to adà Absalọmi tọn mẹ, bo na ẹn wlẹnwin awhànfunfun tọn de he na zọ́n bọ Davidi na mọ whenu nado wleawudaina mẹgbeyinyan lọ. Enẹgodo, Huṣai gbàpá Zadọki po Abiatali po gando ayikinkan lọ go. (2 Sam. 17:8-16) Whenẹnu, sunnu awe lọ lẹ do wẹnsagun de hlan Davidi. (2 Sam. 17:17) Po alọgọ Jehovah tọn po, Zadọki po yẹwhenọ hatọ etọn lẹ po yí adà titengbe de wà nado basi hihọ́na Davidi.—2 Sam. 17:21, 22.

11. Nawẹ mí gán hodo apajlẹ adọgbigbo tọn Zadọki tọn gbọn to whenue mí to alọgọna mẹmẹsunnu mítọn lẹ?

¹¹ Eyin yè biọ to mí si nado gọalọna mẹmẹsunnu mítọn lẹ to ojlẹ owù tọn lẹ mẹ, nawẹ mí gán do adọgbigbo Zadọki tọn nkọ hia gbọn? (1) Nọ hodo anademẹ lẹ. To ninọmẹ mọnkọ lẹ mẹ, nujọnu wẹ e yin nado hẹn pọninọ go. Nọ kọngbedopọ hẹ anademẹ he wá sọn alahọ mẹ lẹ. (Heb. 13:17) Mẹho lẹ dona nọ gbadopọnna anademẹ he gando lehe yè na wleawudaina nugbajẹmẹji lẹ do go sọn ojlẹ de mẹ jẹ devo mẹ gọna nuhe yè dona wà eyin onú mọnkọ de jọ. (1 Kọl. 14:33, 40) (2) Yin adọgbotọ, amọ́ to aṣeji. (Howh. 22:3) Nọ yinuwa po nuyọnẹn po. Ma nọ ze dewe do owù he ma yin dandan tọn lẹ mẹ blo. (3) Nọ dejido  Jehovah go. Nọ flindọ dagbemẹninọ hiẹ po mẹmẹsunnu towe lẹ po tọn nọ duahunmẹna Jehovah taun. E gán gọalọna we nado nọgodona mẹmẹsunnu towe lẹ po kọdetọn dagbe po.

12, 13. Etẹwẹ a plọn sọn numimọ Viktor po Vitalii po tọn mẹ? (Sọ pọ́n yẹdide lọ.)

¹² Lẹnnupọndo apajlẹ Viktor po Vitalii po tọn ji, yèdọ mẹmẹsunnu awe delẹ he dovivẹnu nado hẹn núdùdù po osin po yì na yisenọ hatọ yetọn lẹ to Ukraine. Viktor dọmọ: “Filẹpo wẹ mí nọ dín núdùdù gbọn. Mẹlẹ nọ saba to osò de to fie ma dẹn do mí. Mẹmẹsunnu de basi nunina núdùdù tọn sọn agbànhọ etọn mẹ. Nunina ehe zọ́n bọ wẹnlatọ susu mọ nuhe yé do hudo etọn nado gbọ̀ fìn in na ojlẹ delẹ. Dile mí to agbàn lọ lẹ bẹ do ohún mẹ, bọmbu de flẹ jẹ kọmẹ to nudi mẹtlu 20 do fie mí te. To azán lọ blebu gblamẹ, n’vẹ̀ Jehovah dọ ni na mi adọgbigbo he n’do hudo etọn nado zindonukọn nado to alọgọna wẹnlatọ lẹ.”

¹³ Vitalii dọmọ: “E nọ biọ adọgbigbo taun. Gànhiho 12 wẹ n’zingbejizọnlin ṣie tintan na. N’hodẹ̀ hlan Jehovah to gbejizọnlin lọ blebu whenu.” Vitalii yin adọgbotọ, amọ́ e sọ to aṣeji. E yidogọ dọmọ: “N’nọ to nuyọnẹn po whiwhẹ po biọ Jehovah mapote to odẹ̀ mẹ. Ali he aṣẹpatọ lẹ nagbè etọn kẹdẹ ji wẹ n’nọ kùnhún gbọn. Yise ṣie lodo whenue n’mọ lehe mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu lẹ po to azọ́nwa dopọ do. Yé nọ de aliglọnnamẹnu lẹ sọn aliji, nọ bẹ alọgọ kọgbọ tọn lẹ pli bosọ nọ doagban lọ lẹ do ohún mẹ, podọ yé nọ wleawu núdùdù po fie mí na gbọjẹ te to aliji lẹ po tọn na mí.”

TO NUGBONỌ YIN NA JEHOVAH ZỌNMII

14. Eyin mẹhe mí yiwanna de ma yin nugbonọ na Jehovah, nawẹ enẹ gán yinuwado mí ji gbọn?

¹⁴ Dopo to whlepọn he vẹawu hugan he mí gán ko pehẹ pọ́n lẹ mẹ wẹ whenue hagbẹ whẹndo tọn kavi họntọn vivẹ́ de jo Jehovah do. (Salm. 78:40; Howh. 24:10) Lehe haṣinṣan he to ṣẹnṣẹn na míwlẹ po mẹlọ po sinyẹn sọ, mọ wẹ e gán vẹawu dogọ nado kẹalọyi ninọmẹ lọ do niyẹn. Eyin adán mọnkọ gbò we, apajlẹ nugbonọ-yinyin tọn Zadọki tọn gán na we huhlọn.

15. Naegbọn Zadọki do dó hudo adọgbigbo tọn nado hẹn nugbonọ-yinyin etọn go na Jehovah? (1 Ahọlu lẹ 1:5-8)

¹⁵ Zadọki zindonukọn nado to nugbonọ yin na Jehovah whenue họntọn vivẹ́ etọn Abiatali de ma nado yin nugbonọ. Ehe jọ to vivọnu gandudu Davidi tọn. Dile Davidi to aimimlọn to kúzanji, visunnu etọn Adonija tẹnpọn nado hò gánzinpo he Jehovah dopà etọn na Sọlomọni lọ yí. (1 Otàn. 22:9, 10) Abiatali de nado nọgodona Adonija. (Hia 1 Ahọlu lẹ 1:5-8.) Gbọnmọ dali, e ma yin Davidi kẹdẹ wẹ Abiatali ma yin nugbonọ na gba, amọ́ na Jehovah lọsu! Be a gán yí nukun homẹ tọn do pọ́n lehe Zadọki na ko blawu bosọ jẹflumẹ do sọ ya? Na owhe 40 linlán, ewọ po Abiatali po ko wazọ́n alọ to alọmẹ taidi yẹwhenọ lẹ. (2 Sam. 8:17) Yé ko penukundo “Apotin Jiwheyẹwhe nugbo lọ tọn” go dopọ. (2 Sam. 15:29) To tintan whenu, sunnu awe ehelẹ ko nọgodona gandudu Davidi tọn bosọ wà nususu devo lẹ to sinsẹ̀nzọn Jehovah tọn mẹ.—2 Sam. 19:11-14.

16. Etẹwẹ gán ko gọalọna Zadọki nado hẹn nugbonọ-yinyin etọn go?

¹⁶ Zadọki hẹn nugbonọ-yinyin etọn na Jehovah go mahopọnna nudide Abiatali tọn. Davidi ma do ayihaawe pọ́n gbede gando nugbonọ-yinyin Zadọki tọn go. Whenue ayikinkan Adonija tọn lẹ yin didegbà, Davidi de Zadọki, Natani po Bẹnaia po nado yiamisisadode Sọlomọni taidi ahọlu. (1 Ahọ. 1:32-34) Pọninọ hẹ sinsẹ̀n-basitọ nugbonọ Jehovah  tọn delẹ taidi Natani po mẹdevo he nọgodona Ahọlu Davidi lẹ po dona ko hẹn Zadọki lodo bosọ na ẹn tuli. (1 Ahọ. 1:38, 39) Whenue Sọlomọni lẹzun ahọlu, e “de Zadọki yẹwhenọ lọ do otẹn Abiatali tọn mẹ.”—1 Ahọ. 2:35.

17. Nawẹ a gán hodo apajlẹ Zadọki tọn gbọn eyin mẹvivẹ towe de ma yin nugbonọ na Jehovah?

¹⁷ Nawẹ a gán hodo apajlẹ Zadọki tọn gbọn? Eyin mẹvivẹ towe de basi dide nado jo Jehovah do, dohia Jehovah dọ ewọ wẹ emi jlo na yin nugbonọ na. (Jọṣ. 24:15) Jehovah na na we huhlọn po adọgbigbo he a do hudo etọn po. Nọ hodẹ̀ hlan ẹn bo ma jo họntọn towe he yin nugbonọ na ẹn lẹ do blo. Jehovah nọ yọ́n pinpẹn nugbonọ-yinyin towe tọn, podọ e na suahọ etọn we.—2 Sam. 22:26.

18. Etẹwẹ a plọn sọn numimọ Marco po Sidse po tọn mẹ?

¹⁸ Lẹnnupọndo apajlẹ Marco po asi etọn Sidse po tọn ji, yèdọ mẹhe viyọnnu yetọn awe he ko whẹ́n mẹho lẹ jo nugbo lọ do. Marco dọmọ: “Sọn gbeegbe a jivi towe lẹ, a yiwanna yé taun. A nọ wà nuhe go a pé lẹpo nado basi hihọ́na yé. Enẹwutu, eyin yé de nado jo Jehovah do, e na vẹna we taun.” E yidogọ dọmọ: “Amọ́, Jehovah ma jo mí do. E ko hẹn ẹn diun dọ whenue n’vọgán, asi e nọ dohuhlọn, podọ whenue ewọ vọgán, yẹn nọ dohuhlọn.” Sidse lọsu dọmọ: “Mí ma na ko penugo nado doakọnnanu eyin Jehovah ma ko na mí huhlọn he mí do hudo etọn wẹ. E nọ ṣí na mi dọ owhẹ̀ ṣie wẹ, enẹwutu n’dọ numọtolanmẹ ṣie lẹ na Jehovah. To ojlẹ kleun de godo, mẹmẹyọnnu he n’masọ mọ na owhe susu de wá dè e, bo ze alọ do abọ́ ṣie ji, bo pọ́n mi bosọ dọmọ: ‘Sidse, nọ flindọ e ma yin owhẹ̀ towe!’ Po alọgọ Jehovah tọn po, n’penugo bo hẹn ayajẹ ṣie go to sinsẹ̀nzọn etọn mẹ.”

19. Etẹwẹ a magbe nado wà?

¹⁹ Jehovah nọ jlo dọ sinsẹ̀n-basitọ etọn lẹpo ni nọ gboadọ di Zadọki. (2 Tim. 1:7) Amọ́, e ma nọ jlo dọ mí ni ganjẹ huhlọn mítọn titi go. Ojlo etọn wẹ yindọ mí ni nọ ganjẹ emi go. Enẹwutu, eyin a mọ dewe to ninọmẹ de he mẹ a do hudo adọgbigbo tọn te, lẹhlan Jehovah. A gán kudeji dọ e na hẹn we zun adọgbotọ dile e wà do na Zadọki!—1 Pita 5:10.