To Biblu mẹ, hogbe dowhenu tọn Glẹkigbe tọn he nọ yin lilẹdo “ahundopo” kavi nugbodidọ to whedelẹnu, zẹẹmẹdo nuhe sọgbe taun to paa mẹ. E sọ sọgan bẹ linlẹn nuhe yọ́n nado hodo to walọyizan-liho tọn hẹn.

Klistiani lẹ nọ ylọ nuhe apọsteli Paulu dọ to gbọdo glọ gando whẹho ehe go dọ nujọnu taun. E dọmọ: “Mí jlo nado nọ yinuwa po ahundopo po to onú lẹpo mẹ.” Etẹwẹ enẹ zẹẹmẹdo?

Suhugan gbẹtọ lẹ tọn wẹ nọ pọ́n yede to mẹpọ́nnu de mẹ to afọnnu lẹpo whẹpo do tọ́n. Etẹwutu? Na yé jlo dọ awusọhia yetọn ni yọ́npọ́n wutu. Ṣigba, nudevo tin he yin nujọnu hugan aṣọ́dido kavi nusisọ́ mítọn. Na nugbo tọn, nuhe mí yin to homẹ sọgan yidogọna awusọhia gbonu tọn mítọn kavi hẹn ẹn gble.

Ohó Jiwheyẹwhe tọn dọ madoadúdẹji dọ mí nọ saba yin whinwhàn nado wà oylan. Gẹnẹsisi 8:21 dọmọ: “Ayilinlẹn ayiha gbẹtọ tọn mẹ tọn oylan wẹ sọn ovu etọn.” Enẹwutu, nado nọ dọ nugbo, mí dona nọ hoavùn sọta ayilinlẹn ylankan he mí dugu etọn lẹ. Apọsteli Paulu basi zẹẹmẹ sinsinyẹn de gando avùnhiho etọn sọta ylando go dọmọ: “Na taun tọn, yẹn nọ mọ awuvivi to osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn mẹ sọgbe hẹ mẹhe yẹn yin to homẹ, ṣigba yẹn mọ osẹ́n devo to awutugonu ṣie lẹ mẹ he to awhànfun sọta osẹ́n ayiha ṣie mẹ tọn bo to hinhẹn mi zun kanlinmọ na osẹ́n ylando tọn he tin to awutugonu ṣie lẹ mẹ.”​—Lomunu lẹ 7:22, 23.

Di apajlẹ, whenue ahun mítọn sisẹ́ mí nado waylan, bọ mí do ojlo sinsinyẹn ma nado dọ nugbo, mí ma dona yin afanumẹ na mẹwhinwhàn ahun mẹ tọn mítọn lẹ. Mí gbẹ́ dona basi nudide. Eyin mí de nado gbẹ́ linlẹn ylankan lọ dai, mí sọgan dọ nugbo mahopọnna dọ nugbomadọtọ lẹ wẹ lẹdo mí pé.

Mí tindo nuhudo nujinọtedo walọ dagbe tọn dejidego de nado nọ dọ nugbo. Ṣigba, e blawu dọ mẹsusu nọ na ayidonugo awusọhia yetọn hugan nujinọtedo walọ dagbe tọn mẹdetiti tọn. Taidi kọdetọn de, yé nọ dín whẹjijọ ma nado dọ nugbo to whẹho voovo lẹ mẹ. Owe lọ The (Honest) Truth About Dishonesty basi zẹẹmẹ etọn dole: “To paa mẹ, mí nọ yinuwa po oklọ po jẹ obá he mẹ mí lẹndọ mẹdevo lẹ ma na doayi e go jẹ.” To whelọnu lo, be nujinọtedo walọ dagbe tọn dejidego de tin he sọgan gọalọna mí nado yọ́n obá he mẹ mí dona nọ dọ nugbo jẹ ya? Mí dopẹ́ dọ e tin.

Gbẹtọ livi susu lẹdo aihọn pé wẹ ko mọdọ Biblu nọ hẹn pekọ nujọnu tọn wá to adà enẹ mẹ. Biblu bẹ nujinọtedo walọ dagbe tọn he ma pé awe de hẹn. (Psalm 19:7) E nọ namẹ anademẹ dejidego lẹ gando gbẹzan whẹndo tọn, agbasazọ́n, walọ dagbe po gbigbọnọ-yinyin po go. E gbẹ́ yọ́n-na-yizan kakajẹ din. Osẹ́n po nunọwhinnusẹ́n etọn lẹ po yọ́n-na-yizan na mẹhe wá sọn otò, akọ̀, hẹnnu podọ ofi  voovo lẹ. Eyin mí nọ plọn Biblu bo nọ lẹnayihamẹpọn do nuhe e bẹhẹn lẹ ji bosọ nọ yí ayinamẹ etọn lẹ do yizan mẹ, mí sọgan plọn ahun mítọn nado nọ dọ nugbo bo nọ wà nuhe sọgbe.

Ṣigba, gbọnvona oyọnẹn he pegan Biblu tọn tintindo, mí gbẹ́ do hudo nudevo tọn nado hoavùn sọta nugbomadọ. Mímẹpo wẹ yọnẹn dọ mí to gbẹnọ to aihọn he ko gblezọn de mẹ, ehe nọ sisẹ́ mí nado kẹalọyi aṣa ylankan etọn lẹ. Enẹ wẹ zọ́n bọ mí dona nọ hodẹ̀ hlan Jiwheyẹwhe nado biọ alọgọ po godonọnamẹ etọn po. (Filipinu lẹ 4:6, 7, 13) Eyin mí to mọwà, mí sọgan tindo adọgbigbo lọ nado nọ wà nuhe sọgbe bosọ nọ dọ nugbo to nulẹpo mẹ.

Hitoshi he yin nùdego to hosọ bẹjẹeji tọn mẹ mọaleyi sọn nugbodidọ to azọ́n etọn kọ̀n mẹ. Todin, e to azọ́nwa na ogán de he yọ́n pinpẹn nugbodidọ etọn tọn. Hitoshi dọmọ: “N’dopẹ́ dọ n’mọ azọ́n he na mi dotẹnmẹ nado hẹn ayihadawhẹnamẹnu wiwe de go.”

Mẹdevo lẹ ko tindo numimọ dopolọ. Gbọ mí ni pọ́n apajlẹ mẹdelẹ tọn he ko mọaleyi na yé yí nuhe Biblu dọ nado nọ “yinuwa po ahundopo po to onú lẹpo mẹ” do yizan mẹ wutu.

• Ayihadawhẹnamẹnu Wiwe De

  “Owhe 13 wẹ n’tindo whenue n’jo wehọmẹ do bo biọ jaguda-gbẹ́ de mẹ. Taidi kọdetọn de, 95 to 100 ji akuẹ he n’tindo tọn wẹ n’fìn. To nukọn mẹ, n’wá wlealọ bọ yẹn po asu ṣie po jẹ Biblu plọn hẹ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ ji. Mí plọn dọ Jehovah * Jiwheyẹwhe gbẹwanna nugbomadọ, enẹwutu mí de nado jo gbẹzan enẹ do. To 1990, mí klan gbẹzan mítọn do wiwe hlan Jehovah bo yí baptẹm taidi dopo to Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ mẹ.”​—Howhinwhẹn lẹ 6:16-19.

  “To dai, ajonú kẹdẹ wẹ gọ́ owhé ṣie gbè, ṣigba todin, onú mọnkọtọn depope masọ to asi e ba; podọ ehe nọ hẹn mi tindo ayihadawhẹnamẹnu wiwe de. Eyin n’lẹnnupọndo owhe susu he n’ko yí do doalọ to nugbomadọ mẹ wayi lẹ ji, n’nọ dopẹna Jehovah na lẹblanu daho etọn wutu. Ayajẹnu wẹ e nọ yin na mi, eyin n’yì mlọnai to zánmẹ to yinyọnẹn mẹ dọ homẹ Jehovah tọn hùn do go e todin.”​—Cheryl, Irlande.

  “To whenue ogán ṣie mọdọ n’gbẹ́ alọgodo-kuẹ he ahisinọ de zedonukọnna mi dai, e dọna mi dọmọ: ‘Gbẹtọ dejidego nankọ die Jiwheyẹwhe towe ko hẹn we zun! Nado dọ hójọhó, dona de wẹ a yin na mí to azọ́nwhé mítọn.’ Nugbodidọ to nulẹpo mẹ ko hẹn mi tindo ayihadawhẹnamẹnu wiwe de to Jehovah Jiwheyẹwhe nukọn. E sọ nọ hẹn mi penugo nado gọalọna whẹndo ṣie po mẹdevo lẹ po nado nọ wà nudopolọ.”​—Sonny, Hong Kong.

• Jijọho Ahun mẹ Tọn

  “N’nọ wazọ́n to azọ́nwhé akuẹsẹdotẹn tọn daho de. To azọ́n ehe nkọ mẹ, nugbodidọ ma nọ saba sù, na mẹlẹpo wẹ nọ jlo na jẹ adọkun. Pọndohlan he gbayipe lọ wẹ yin, ‘Etẹwẹ ylan to nugbomadọ kleun de mẹ eyin e na gọalọnamẹ nado jẹ adọkun? Ṣigba, gbọn nugbodidọ dali, n’nọ tindo jijọho ahun mẹ tọn. N’magbe nado nọ dọ nugbo bosọ doakọnna nudepope he mẹ e sọgan dekọtọn do. Ogán ṣie lẹ yọnẹn dọ n’ma na dolalo na yé kavi do ota yetọn mẹ.”​—Tom, États-Unis.

• Sisi Mẹdetiti Tọn

  “Ogán ṣie biọ to asi e nado dolalo gando azọ́nwanu delẹ he bu go, ṣigba n’gbẹ́. Whenue yé wá mọ ajotọ lọ lẹ, azọ́nmẹyimẹdotọ ṣie pà mi na nugbodidọ ṣie. E nọ biọ adọgbigbo nado dọ nugbo to aihọn nugbomadọ tọn ehe mẹ. Ṣigba to godo mẹ, mí na mọ jidedomẹgo po sisi mẹdevo lẹ tọn po yí.”​—Kaori, Japon.

Ayihadawhẹnamẹnu wiwe de, jijọho ahun mẹ tọn po sisi mẹdetiti tọn po​—onú ehelẹ dohia dọ nugbodidọ doale. Be hiẹ lọsu ma kọngbedopọ ya?