RRÉI Asá ogueraha ijehérsito Judea montáñagui umi lugár ikarapeveha gotyo. Og̃uahẽvo hikuái pe lugár tuichavehápe, Asá opytaite ohechávo umi Etiopiaygua ehérsito pe lugár ikarapevehápe, amo un millón soldádo rupi oreko ha haʼekuéra katu quinientos mil rupínte oĩ.

¿Mbaʼépa ojapo rréi Asá ohechávo oĩmbamaha oñorairõ hag̃uáicha umi Etiopiaygua? ¿Heʼítapa iñirũnguérape oñorairõntema hag̃ua? ¿Ombopyʼaguasútapa ijehérsitope? ¿Oguerahaukátapa kárta hogayguakuérape? Nahániri. Upe situasión ijetuʼuetévape, Asá oñemboʼe Ñandejárape.

Ñahesaʼỹijo mboyve Asá heʼivaʼekue iñemboʼépe ha umi mbaʼe oikovaʼekue upe rire, jahecháta mbaʼeichagua kuimbaʼépa rakaʼe Asá. ¿Mbaʼérepa oñemboʼe Ñandejárape? ¿Ikatúpa ojerovia Jehová oipytyvõtaha chupe? ¿Mbaʼépa ñanemboʼe ko istória?

¿MBAʼEICHAGUA KUIMBAʼÉPA RAKAʼE ASÁ?

Veinte áño ojedividi haguepénte Judá ha Israel, umi Judaygua oñemomombyry Jehovágui ha oservi umi ñandejára guaʼúpe. Aságui oikórõ guare rréi, áño 977-pe Cristo ou mboyve, pe palásiope jepe oñemombaʼeguasu umi ñandejára guaʼu Canaangua. Péro la Bíbliape heʼi rréi Asá “ojapo [hague] iporãva ha hekopeguáva Jehová, Ijára resa renondépe. Oipeʼa umi altár oñemombaʼeguasuha tetã ambuegua jára, umi lugár yvate, omonguʼi umi kolúmna sagráda ha oipeʼapa umi póste sagrádo” (2 Crón. 14:2, 3, NM). Avei omosẽmba Judágui “umi prostitúto templopegua”, haʼekuéra oreko rrelasión sexuál umi kuimbaʼéndi ijarakuéra renondépe. Asá ohundi rire umi ñandejára guaʼu, omokyreʼỹ umi “Judayguápe oheka jey hag̃ua Jehová, ituvakuéra ypykue Járape, ha ojapo hag̃ua hekoitépe iléi ha iñeʼẽ heʼíva” (1 Rey. 15:12, 13, NM; 2 Crón. 14:4, NM).

Jehová oguerohory Asápe pyʼaguasúpe odefende haguére pe adorasión añetegua, ha ovendesi chupe ohejávo oiko pyʼaguapýpe heta áñore. Upévare rréi Asá heʼi: “Jahekágui Ñandejára Jehovápe, haʼe omeʼẽ ñandéve pyʼaguapy oparupiete”. Umi Judaygua oikovaʼekue pyʼaguapýpe ha oaprovecha omyatyrõ porã hag̃ua pe murálla oĩva táva Judá jerére. La Bíbliape heʼi: “Omopuʼã hikuái ha osẽ porãmba chupekuéra” (2 Crón. 14:1, 6, 7, NM).

GERRAHÁPE

Hembiasakuére jahechakuaa mbaʼérepa Asá oñemboʼe Jehovápe oñorairõ mboyve pe ehérsito tuichavévandi. Haʼe oikuaa Jehová oipytyvõha umi ojeroviávape hese. Asá ojerure Jehovápe oipytyvõmi hag̃ua chupe, haʼe oikuaa ojeroviárõ Ñandejárare ha oipytyvõramo chupe, ndaipuʼakamoʼãiha hese iñenemigokuéra, heta ha ipoderosovéramo jepe hikuái. Oikuaa avei ikatuha oñeñeʼẽ vai Ñandejára rérare, upévare oñemboʼe kóicha: “Orepytyvõmína Jehová, ore Jára, nderehe ningo rojerovia ha nde rérape roju chupekuéra. Nde ningo Jehová, ore Jára. Ehechauka chupekuéra ndaiporiha avave ipuʼakavaʼerã nderehe” (2 Crón. 14:11, NM). Haʼete heʼíva Jehovápe: “Nderehe ningo oñemoĩhína umi Etiopiaygua. Aníkena reheja yvypóra ipuʼaka nde puévlore ha omongyʼa  nde réra”. Ñandejára ohendu iñemboʼe, la Bíbliape heʼi voi: “Jehová omosarambi umi Etiopiayguápe Asá ha Judaygua renondégui, ha oĩ haguéicha okañymba hikuái” (2 Crón. 14:12, NM).

Koʼág̃a rupi, ñande jaservíva Jehovápe ñambohovaiñaína heta enemígo ipoderósova, péro upearã ndajaiporúi árma ni ndajahái ñorairõhápe. Ñande jaikuaa porã ñaneñeʼẽrendúramo Jehovápe ha ñamombaʼe héra, haʼe katuete ñanepytyvõtaha ñambohovái porã hag̃ua. Ikatu oĩ ñande apytépe ombohováiva umi mbaʼe kyʼa ko múndope ojejapóva, umi lája naiporãiva térã umi mbaʼe ikatúva omokangy ñane família jerovia. Tahaʼe haʼéva umi mbaʼe omokangyséva ñande jerovia, tuicha ñanemokyreʼỹta pe ñemboʼe ojapovaʼekue Asá. Pe ñorairõ haʼe ogana Jehová oipytyvõ rupínte chupe, ha upéva ohechauka ñandéve mbaʼépa ohupytýta umi ojeroviáva Ñandejárare. Ndaipóri yvypóra ipuʼakavaʼerã Jehováre.

OMOKYREʼỸ HA HEʼI OÑATENDE PORÃ VAʼERÃHA

Rréi Asá oúvo gerrahágui, proféta Azarías ohug̃uaitĩ chupe omokyreʼỹ ha heʼi hag̃ua chupe oñatende porã vaʼerãha: ‘¡Pehendúke Asá ha peẽ Judá ha Benjamingua ko haʼéva peẽme! Jehová oĩta penendive, peimérõ hendive. Pehekárõ chupe, pejuhúta; pehejárõ katu, haʼe penderejáta’. Upe rire heʼive chupekuéra: ‘Pene kyreʼỹke ha ani penekangy; peñehaʼãrõ, oñemyengovia porãta peẽme’ (2 Crón. 15:1, 2, 7).

Ko téysto omombarete ñande jerovia. Ohechauka ñaneñeʼẽrendu aja Jehovápe, haʼe oĩtaha ñanendive. Jajeruréramo chupe ñanepytyvõ hag̃ua, haʼe katuete ñanerendúta. Azarías heʼi voi: ‘Pene kyreʼỹke’. Pyʼỹinte tekotevẽ ñanekyreʼỹ ha ñande pyʼaguasu jajapo hag̃ua pe iporãva, péro jaikuaa Jehová katuete ñanepytyvõtaha upearã.

Asá avuéla ningo Maacá, haʼe “ojapoukavaʼekue pe póste sagrádore peteĩ ñandejára guaʼu raʼanga oporombojeguarúva”. Upévare rréi Asá, ijetuʼúramo jepe chupe, oipeʼa ijavuélape peteĩ puésto iñimportántevagui pe palásiope. Ohapy avei upe ñandejára guaʼu raʼanga (1 Rey. 15:13, NM). Jehová ovendesi chupe pyʼaguasúpe ojapo haguére upéva. Ñande avei jajepytaso mbarete vaʼerã Jehová ykére ha ñadefende iñeʼẽ, ñane familiakuéra iñeʼẽrendu térã naiñeʼẽrendúiramo jepe chupe. Péicha jajapóramo, Jehová ñane vendesíta.

Asá ohupyty heta mbaʼe porã, pór ehémplo, ohecha heta isrraelíta ipyʼaporãva oĩva rréi Baasá poguýpe ova Judápe ohechakuaágui Jehová oĩha rréi Asá ndive. Omombaʼeterei rupi pe adorasión añetegua odesidi hikuái oheja hóga oho hag̃ua oiko umi oservívandi Jehovápe. Upémarõ, Asá ha umi Judaygua vyʼápe ‘omeʼẽ hikuái iñeʼẽ ohekataha Jehová, ituvakuéra ypykue Járape ipyʼaite guive’. Upéicha rupi, Ñandejára ‘ojejuhuka chupekuéra ha omeʼẽ pyʼaguapy oparupiete’ (2 Crón. 15:9-15, ÑÑB). ¡Ajépa javyʼaite jahechávo umi tapicha omombaʼéva pe tekojoja oñepyrũha oservi avei Jehovápe!

Péro, proféta Azarías heʼivaʼekue avei mbaʼérepa ñañatende porã vaʼerã: ‘Pehejárõ [Jehovápe], haʼe penderejáta’. Aníkena jajapo upéva, hetaiterei mbaʼe vai ningo ikatu ogueru ñandéve  (2 Ped. 2:20-22). La Biblia ndeʼíri mbaʼérepa Jehová heʼi Asápe oñatende porã hag̃ua, péro pe rréi naiñeʼẽrendúi.

“TUICHAITEREI NINGO REJAVY”

Treinta y seis áño Asá ogoverna haguépe, rréi Baasá Israelgua ojapo heta mbaʼe vai Judá rehe. Pór ehémplo, oñepyrũ omopuʼã murálla Ramápe, 8 kilometrohápe Jerusaléngui nórte gotyo. Haʼe ojapouka upéicha ani hag̃ua hetãyguakuéra ohasa Judápe omombaʼeguasu Asá ndive Ñandejára añeteguápe. Asá ojerure rangue Jehovápe oipytyvõ hag̃ua chupe, ojapo haguéicha umi Etiopiaygua opuʼãrõ guare hese, ojerure hapicha yvypórape. Oguerahauka heta rregálo pe rréi Siriayguápe ha ojerure chupe oñorairõ hag̃ua Israel ndive. Umi Siriaygua heta vése oataka rire Ramá, Baasá ojerretira upégui (2 Crón. 16:1-5).

Proféta Hananí rupive Jehová oikuaauka Asápe ndogustaiha chupe pe ojapovaʼekue. Ko rréi imanduʼavaʼerã kuri mbaʼéichapa Jehová oipytyvõvaʼekue chupe oñorairõrõ guare umi Etiopiaygua ndive ha “Ñandejára ohechaha opa mbaʼe ko yvy ape ári oikóva, oipytyvõ hag̃ua umi añetehápe ojeroviávape hese”. Ikatu oime oĩraʼe noñemoñeʼẽporãiva Asápe. Térã ikatu oime opensa ipuʼakataha Baasá ha ijehersitokuéra rehe ijehegui reínte. Tahaʼe haʼeháicha, Asá ndojeroviái Jehováre, síno hapicha yvypórarente. Upévare proféta Hananí heʼi chupe: “Tuichaiterei ningo rejavy, ko ára guive reñorairõháre reikóta” (2 Crón. 16:7-9, NM).

Asá ipochyeterei, upévare omoĩka yvyrakuápe (sépo) proféta Hananípe (2 Crón. 16:10). ¿Oimoʼãne piko iñeʼẽrendu haguére heta áñorema Jehovápe, ndojeʼeivaʼerãha chupe mbaʼeve? ¿Térãpa ijeda rupi okalukáma hague ohóvo? La Biblia ndeʼíri upéva.

Treinta y nueve áño ogoverna haguépe, Asá ou hasyete, oñembyai chugui ipy. La Bíbliape heʼi: “Hasyetérõ guare ndohekái Jehovápe, médiko rehénte ojerovia”. Koʼã mbaʼe ohechauka Asá mbeguekatúpe nomombaretevéima hague ijerovia Jehováre. Ha oiméne upe situasiónpe oĩ aja omanóraʼe, 41 áño ogoverna haguépe (2 Crón. 16:12-14, NM).

Haʼe ojavyvaʼekue, péro oñemombaʼeve umi mbaʼe porã ojapovaʼekue odefende hag̃ua pe adorasión añetegua. Akóinte haʼe oservivaʼekue Jehovápe (1 Rey. 15:14). ¿Mbaʼépa ñaaprende Aságui? Jajepyʼamongetavaʼerãha mbaʼéichapa Jehová ñanepytyvõvaʼekue ymave, upéva ñanemomýita ñañemoag̃ui jey hag̃ua hese jahasa jave peteĩ mbaʼe ijetuʼúva. Avei nañapensaivaʼerãha jaservi haguére Jehovápe heta áñorema natekotevẽveimaha oñeñemoñeʼẽ ñandéve. Jajapóramo umi mbaʼe naiporãiva, Jehová ñande korrehíta jepe heta áñorema jaservi chupe. Ñanepytyvõ hag̃ua umi konsého, ñañemomirĩvaʼerã ha jajapo ojeʼéva ñandéve. Iporãveha katu, Jehová oĩta ñanendive ñaneñeʼẽrendu meméramo chupe. Haʼe ojesareko opárupi ko yvy ári ohecha hag̃ua umi añetehápe iñeʼẽrendúvape chupe, ha omyengoviáta ñandéve opa mbaʼe jajapóva hesehápe, ñanepytyvõta katuete ipuʼaka rupive, Asápe oipytyvõ haguéicha.

[Komentário oĩva páhina 9-pe]

Jaikuaa porã Jehová ñanepytyvõtaha ñaneñeʼẽrendúramo chupe

[Komentário oĩva páhina 10-pe]

Pyʼỹinte tekotevẽ ñanekyreʼỹ ha ñande pyʼaguasu jajapo hag̃ua Jehová oguerohorýva