Jaguerohorýkena ko yvy porãite

UMI ostudiáva estrellakuérare (astrónomo) heʼi ko Yvy michĩetereiha pe univérso guasuetépe. Upéicharõ jepe, ko Yvýpe añoite ojekuaa oĩha tekove. Koʼápente oĩ oñekotevẽva ojeiko hag̃ua.

Avei ko Yvy ape ári oĩ hetaiterei mbaʼe porã ñanembovyʼáva. Hoʼysãvy jave javyʼaiterei ñandejopévo kuarahy aku asy. Ha enterovénte ñamombaʼe jahechávo kuarahy resẽ ha kuarahy reike. Péro pe kuarahy noĩri iporãgui reínte, ñaikotevẽ ningo hese jaikove hag̃ua.

Ymaiterei guive ko Yvy ha umi planéta ojerejoa kuarahýre ohoramoguáicha peteĩ tapére. Upéva oiko pe kuarahy ostirágui ijehe chupekuéra (fuerza de gravedad). Ha umi kolehiántepe oñemboʼe kuarahy ha planetakuéra (sistema solar) oĩha pe Vía Lácteape. Kóva ningo peteĩ galaxia térã estrélla aty. Ha oĩ cien mil millones rupi estrélla omýiva avei kuarahýicha pe Vía Lácteape.

Vía Láctea oĩhína 35 galaxia atýpe. Oĩ avei umi aty tuichavéva oĩháme hetaiterei galaxia. Kuarahy ha planetakuéra noĩporãivaʼerãmoʼã oĩrire peteĩ galaxia aty tuichavévape. Péro pe univérsope ndahetái umi galaxia ‘ikatuhápe oĩ tekove’ heʼi Guillermo González ha Jay W. Richards pe lívro héravape The Privileged Planet.

Oñepyrũ reíntepa tekove ko Yvy ape ári? Maʼerãpa jaikove ko Yvy porãitépe?

Hetaiterei tapicha oguerovia ko Yvy ojejapohague ojeiko hag̃ua ipype. * Yma peteĩ poéta Israelgua ojepyʼamongeta yvága ha Yvýre. Ha ohai: “Amañáramo yvágare upe ne rembiapokue rehe, jasy ha mbyjakuéra rehe hendápe remoĩvaʼekue, haʼe chejupe: Máva piko yvypóra nemanduʼa hag̃ua hese?” (Salmo 8:​4, 5 [8:​3, 4, NM]). Haʼe oguerovia oĩha peteĩ ojapovaʼekue opa mbaʼe. Ikatúpa jaguerovia upéva koʼág̃a ojekuaáramo jepe hetaiterei mbaʼe umi sientífiko rupive?

[Nóta]

[Nóta oĩva taʼanga ndive páhina 3]

“Mombyry guive ko Yvy ojajái peteĩ ita hovy asývaicha” heʼi pe lívro The Illustrated Science Encyclopedia​—Amazing Planet Earth.

[Roagradese]

Yvy raʼanga: U.S. Fish & Wildlife Service, Washington, D.C./ NASA