Margarita * ha iména ovyʼaiterei kuri oútarõ guare ovisita chupekuéra imembykuña ha inietokuéra. Heta tiémpore Margarita ombaʼapo vaʼekue de kosinéra ha upévare opreparase inietokuérape pe tembiʼu ogustavéva chupekuéra: makarrón kon sálsa de késo.

Enterove oguapypa rire mesápe, Margarita ogueru la ólla ha omoĩ mesa ári, péro odestapávo pe ólla ni ndoroviaséi hikuái la ohecháva. Pe óllape oĩ sálsa de késonte pórke Margarita hesarái raʼe nomoĩri pype la makarrón. *

Entéro ningo jajavýnte voi, tahaʼe ñanemitã, ñandeeda, térã ñandevaléramo jepe peteĩ mbaʼépe. Ikatu por ehémplo jaʼe álgo hendapeʼỹ térã ñapensa porãʼỹre, o ikatu avei ñanderesarái peteĩ mbaʼégui. Péro, ¿mbaʼérepa jajavy jepi? ¿Mbaʼépa ikatu jajapo péicha jave? ¿Ha ikatúpa jajapo álgo ani hag̃ua jajavy? Jahecháramo hendápe porãnte jajavy jave ha avei ótro ojavy jave ikatúta ñakontesta koʼã pregúnta.

Jajapo porã jave peteĩ mbaʼe, vyʼápe voi jaasepta oĩramo ñandeguerohorýva ñañandu rupi ñamereseha upéva. Péro, ¿jajapópa avei upéva jajavy jave? ¿Jaaseptápa jajavy hague, jepe ndajajapói raʼe a propósito peteĩ mbaʼe térã ótro ndopilláiramo jepe la jajapo vaʼekue? Añetehápe ningo tekotevẽterei ñaneumílde ñarrekonose hag̃ua jajavy hague.

Ñandeorgullósoramo, ikatu jaʼe sonseraiterei hague la ñande fálla, ikatu avei jakulpa ótrope térã ñanega voi upe jajapo vaʼekue. Péro katuete ñasẽ vaíta jajapóramo umi mbaʼe. ¿Mbaʼérepa jaʼe upéva? Pórke noñesolusionamoʼãi pe provléma ha ikatu ojekulpa reiete ótrope. Ha haʼetéramo jepe nañasẽvaíriva, ñanemanduʼa vaʼerã Romanos 14:12 heʼívare: “Káda únope Ñandejára ñandehusgáta umi mbaʼe jajapóvare”.

Ñandejára ningo ohecha hendápe porã umi ñande fálla. Pe lívro de Sálmope ojeʼe voi hese haʼe imbaʼeporã ha oporoporiahuverekoha. Heʼi avei hese: “Haʼe noporomongavajúi mante ha ndaipochyʼaréi”. Ñandejára ningo oreko enkuénta ñande ñaneimperfektoha ha avei mbaʼépepa ñanekangy pórke haʼe “oikuaa porã yvynteha voi ñande” (Salmo 103:8, 9, 14).

Hiʼarive, ojapoháicha peteĩ túa oiporiahuverekóva ifamíliape, Ñandejára ñandeporiahuvereko ha oipota jahecha umi ñande fálla haʼe ohechaháicha (Salmo 130:3). Iñeʼẽme jatopa heta konsého ñandegia ha ñanepytyvõva jaikuaa hag̃ua mbaʼépa ikatu jajapo ñande jajavy jave térã ótro ojavy jave.

Peteĩ persóna ojavy jave, heta vése operde jepi tiémpo oñehaʼãvo okulpa ótrope térã omoĩvo exkúsa mbaʼérepa heʼi térã ojapo raʼe peteĩ mbaʼe. Upéva rangue, ñaofendéramo peteĩ persónape iporãitevéta jajeruréramo chupe perdón ha jakorrehi upe jajapo vai vaʼekue, péicha ñamantenéta pe amista jarekóva hendive. Ha oiméramo jajapo raʼe álgo ñandeperhudikáva ñandéve térã ñande rapichápe, ¿mbaʼére piko nañañehaʼãinte ñasolusiona upe provléma, jaiko rangue ñarrenega ñandejehe térã jakulpa ótrope? Jaikóramo ñañemohatã ha jaʼe ndahaʼéi hague ñande kúlpa, jaikóta hína ñambopuku rei la provléma ha provávlemente  ivaivéta la situasión. Upéva rangue iporãvéta ñaaprende upe mbaʼe jajapo vaívagui, jakorrehi upéva ha ñañembyesarái chugui.

Oiméramo ótro la ofalláva ñanendive, ndahasyiete ñandéve ñandepochy hag̃ua upe persónandi. Péro iporãvéta jasegíramo ko konsého Jesús omeʼẽ vaʼekue: “Opa mbaʼe peẽ peipotáva ojapo penderehe pende rapichakuéra, peẽ pejapo vaʼerã avei hesekuéra” (Mateo 7:12). Ñande jajavy jave, sonseramínteramo jepe upe jajapo vaʼekue, katuetei jaipotáta ótro ñanembyasy ha ñaneperdona. Upéicharõ, ¿mbaʼérepa nañañehaʼãi ñande avei jajapo péicha ñande rapicha ojavy jave? (Efesios 4:32).

Peteĩ diksionário heʼi entéro ikatuha jajavy “nañantendeporãigui peteĩ mbaʼe, ndajaikuaái rupi álgo térã ñanedesaténto rupi”. Ñarrekonose vaʼerã entéro rehe ikatuha oiko upéva en kualkiér moménto. Upéicharõ jepe, ikatu hína saʼive jajavy jasegíramo umi konsého oĩva la Bíbliape.

Peteĩva umi konsého jatopa Proverbios 18:13-pe. Upépe heʼi: “Upe ombohováiva ojapysaka porã mboyve, itavy voi ha katuete oñemotĩ vaʼerã” (Ñandejára Ñeʼẽ Biblia). Upéva heʼise ñañemotiémpo vaʼerãha ñahendu porã hag̃ua mbaʼépa añetehápe oiko raʼe ha ñapensa hag̃ua mbaʼéichapa ñarrespondéta. Upéva ñanepytyvõta ani hag̃ua jaʼe peteĩ mbaʼe jaʼeʼỹ vaʼerã térã jajapo álgo upéi ñambyasýtava. Upéicharõ, ani hag̃ua jajavy nañantendeporãigui peteĩ mbaʼe, ñañehaʼã vaʼerã ñahendu porã oñemombeʼu jave ñandéve mbaʼépa la añetehápe oiko vaʼekue.

Ótro konsého bíblico heʼi: “Peñehaʼãmbaitékena peiko pyʼaguapýpe enterove pende rapichakuéra ndive” (Romanos 12:18). Ñañehaʼãmbaite vaʼerã jajogueraha porã ñande rapichándi. Ñambaʼapo jave ótrondi, siémpre ñanembaʼerechakuaa ha ñanderrespetuóso vaʼerã. Iporãta avei jafelisita ha ñamokyreʼỹramo chupekuéra. Péicha jajotratáramo, entérope ifasilvéta operdona ha ombohasa rei hag̃ua hapicha ofalla jave. Ha umi fálla ivaivéva jepe ikatúta oñesolusiona trankílamente.

Oiméramo jajavy raʼe, ñañehaʼã vaʼerã jahecha mbaʼépa ikatu ñaaprende upévagui. Jaiko rangue ñamoĩ exkúsa mbaʼéguipa jaʼe térã jajapo raʼe peteĩ mbaʼe, jahecha vaʼerã mbaʼéichapa upéva ikatu ñanepytyvõ ñamehora hag̃ua ñande lája. Por ehémplo, ikatu hag̃uáicha ñanepasiensiave, ñanembaʼeporãve, jajejokokuaave ha ani hag̃ua ñandepochyrei (Gálatas 5:22, 23). Ikatúta avei ñaaprende mbaʼépa la ndovaléiva jajapo ani hag̃ua jajavy jey la mísma kósape. Jaasepta vaʼerã la jajavy hague péro natekotevẽi jaiko jajetortura upe haguére. Japuka mimi vaʼerã ani hag̃ua ñamboguapyeterei ñandejehe upe oiko vaʼekue.

Jahecháramo hendápe porãnte umi fálla, nañarreaksionavaimoʼãi umíva oiko jave. Avei jajogueraha porãvéta ñande rapichándi ha ñande voi ñañeñandu porãvéta. Ñañehaʼãramo ñaaprende ñande fállagui, ñanearanduvéta ha ñande rapichakuéra ovyʼavéta ñanendive. Avei upéva ñanepytyvõta ani hag̃ua ñañedesanima ha ñapensa ñandenteha la provléma. Jahechakuaáramo entéronte ojavyha ha oprokuraha avei omehora, upéva ñanepytyvõta ani hag̃ua ñañemomombyry chuguikuéra ojavy jave hikuái. Ha iñimportanteveha, jahupytýta heta mbaʼe porã jasegíramo Ñandejára ehémplo, jahayhu ha ñaperdonávo ñande pyʼaite guive ñande rapichakuérape (Colosenses 3:13).

Péro, ¿mbaʼépa oiko raʼe Margarítagui, pe ñañeʼẽ hague iñepyrũme? ¿Ipochýpa raʼe hendive imemby ha inietokuéra? Ni mbaʼevéicharõ. Margarita ha ifamiliakuéra opukánte upe oiko vaʼekuére ha lomímonte hoʼu hikuái pe tembiʼu fideoʼỹre. Heta tiémpo rire, umi inietokuéra omombeʼu jey ifamiliakuérape upe oiko vaʼekue ha imanduʼa hikuái mbaʼéichapa ohasa porã vaʼekue ijavuelokuérandi. Avave ndaipochýi pórke entéro jajavy mimínte voi.