LEKSIÓN 3
Epronunsia porã
UMI apóstol Pedro ha Juan rehe ojeʼe vaʼekue haʼeha “kuimbaʼe ilápi mbyky ha avave nomombaʼeiha chupekuéra” (Hech. 4:13). Koʼág̃a avei ñande apytépe naentéroi ijestúdio porãiterei. Upéicharõ jepe ñañehaʼã vaʼerã ñañembokatupyryve ani hag̃ua oñeñeʼẽ vai Ñandejára mensáhere.
Mbaʼe mbaʼépa jareko vaʼerã enkuénta. Káda idiómape oĩ umi rrégla heʼíva mbaʼéichapa ojeskrivi ha oñepronunsia vaʼerã káda létra. Por ehémplo Guaraníme ojeporu koʼã létra: A, Ã, CH, E, Ẽ, G, G̃, H, I, Ĩ, J, K, L, M, MB, N, ND, NG, NT, Ñ, O, Õ, P, R, RR, S, T, U, Ũ, V, Y, Ỹ, ’ (puso). Ha ojeporu jepi avei koʼã létra oĩva españólpe: B, C, D, F, LL, X, Z.
Jaleéta jave ñañatende vaʼerã mbaʼéichapa oñepronunsia vaʼerã káda palávra. Guaraníme tekotevẽ ñapronunsia porã umi asénto nasál ha puso (ʼ), pórke nañapronunsiaporãirõ, okambiaite la jaʼéva. Por ehémplo “oke” - “okẽ”, térã “ikua” - “ikuʼa”. Upéicha jahecha iñimportanteha ñapronunsia porã káda létra ani hag̃ua oñentende ótra kosaite.
Guaraníme umi palávra ojedividi en sílava, ha tekotevẽ jaikuaa mbaʼe pártepepa ñapronunsia hatãve vaʼerã. Entéro umi palávra ndorekóiva asénto oñepronunsia hatãve vaʼerã pe última sílava, por ehémplo: “kokue”. Ha orekóramo peteĩ asénto (ʹ), upéva heʼise upe sílava oñepronunsia hatãve vaʼerãha, por ehémplo: “nahániri”. Péro upéva ndeʼiséi siémpre ojesegi vaʼerãha ko rrégla, oĩ avei palávra tekotevẽva ñamemorisa mbaʼéichapa oñepronunsia térã ñahendu umi hénte heʼi lája.
Péro ndovaléi avei jahasa la rrája ñapronunsia jave, ani oñepensa ñanderehe ñañembovalesenteha. Ñañatende vaʼerã avei ani jaiko
ñañemohatã ha ñapronunsiase umi palávra ojeporu haguéicha ymave. Umi péicha ojapóva oipota hapichakuéra ombotuicha chupe iñeʼẽkuaaitereígui guaʼu. Avei ndovaléi ñandedeskuidádo ha ñapronunsia vai vaínte umi palávra. Koʼã mbaʼe jahecháma kuri pe leksión 2-pe: “Eñeʼẽ oñentende hag̃uáicha”.Oĩ idióma oñeñeʼẽva diferénte tetãme ha káda tetã oreko diferénte pronunsiasión. Sapyʼánte katu peteĩ tetã ryepýpe jepe peteĩ palávra oñepronunsia de diferénte fórma. Oimérõ ñande ñandestudioʼi térã pe idióma ñañeʼẽva hína ndahaʼéi ñane idióma tee, tuicha ñanepytyvõta jajapysaka porãramo umi oñeʼẽkuaávare pe idióma ha ñañehaʼã ñapronunsia haʼekuéraicha. Ñande testígo de Jehová jaipotaiterei umi hénte oĩva ñande jerére ontende ha ohechakuaa iñimportanteha umi notísia porã jaikuaaukáva hína.
Ñaime jave ñande rógape, ñande traváhope térã koléhiope, ikuentave jaiporu umi palávra jaikuaáva ha ndahasýiva ñapronunsia hag̃ua. Péro jaleétaramo en vos álta ikatu hína jatopa umi palávra ijetuʼuvéva. Ha ñande jaikuaa pyʼỹinte jalee vaʼerãha en vos álta, por ehémplo jalee jave la Biblia predikasiónpe, ha avei otokárõ ñandéve lektúra oiko jave Ñemañaha Ñehesaʼỹijo, térã Ñandejára Ñeʼẽ Ñehesaʼỹijo. Jahecha upéicharõ iñimportanteha jalee pe informasión heʼihaichaite ha ñapronunsia porã, ani hag̃ua avave okopi ñane mensáhere.
¿Ijetuʼúpa ndéve repronunsia porã hag̃ua umi téra oĩva la Bíbliape? Upearã ikatu ideprovécho ndéve reikuaáramo mbaʼe rréglapa oiporu español, pórke umi téra oĩva la Bíbliape opyta jepi españólpe oĩháicha. Ikatu reiporu peteĩ diksionário térã reporandu peteĩ persóna oñeʼẽkuaávape. Reikuaa rire mbaʼéichapa oñepronunsia vaʼerã umi palávra, epraktika en vos álta osẽ porã meve ndéve.
Mbaʼéichapa ikatu remehora. Heta persóna ndohechakuaái oñeʼẽ jave opronunsia vaiha umi palávra. Pe omoakãva pe eskuéla heʼíramo ndéve tekotevẽha rembaʼapomie ko mbaʼépe, ani ndepochy, síno eagradese chupe ha epensa haʼe nepytyvõseha hína. ¿Mbaʼépa ikatu rejapo reikuaa rire mbaʼépepa tekotevẽ remehora?
Oimérõ rejeprepara hína relee hag̃ua en púvliko, tenonderãite reheka vaʼerã diksionáriope umi palávra ndereikuaáiva. Upéi epraktika pe palávra en vos álta heta vése, ha upéi ae emboty ne diksionário.
Upe rire ejerure peteĩ persóna opronunsiakuaávape tanerendu relee jave, ha teʼi ndéve moõpa rejavy hína.
Nepytyvõta avei rejapysaka porãramo mbaʼéichapa opronunsia umi diskursánte ikatupyrýva. Ikatu avei rehendu umi gravasión oĩva CD-pe térã remboguejy Internétgui rrevísta Ñemañaha, ¡Despertad!, térã Traducción del Nuevo Mundo. Eanota ha epraktika umi palávra ijetuʼúva ndéve repronunsia hag̃ua. Mbeguekatúpe repronunsia porãtama entéro palávra ha upéicha katuete reñeʼẽ porãvétama.