¿MBAʼÉICHAPA OJEPURU HÍNA NE KONTRIVUSIONKUÉRA?
Oñedefende pe liverta rrelihiósa orekóva umi oikóva umi komunida indíhenape
1 DE MAYO DE 2021
Latinoaméricape ningo oiko millones de hénte, ha ijapytepekuéra oĩ avei hetaiterei umi oñeʼẽva idióma indíhena ha orekóva diferénte kultúra. Umíva apytépe oĩ hína ñane ermáno ha ermanakuéra oservíva Jehovápe ñande ykére, ha omombaʼetereíva la ikultúra. Koʼã ermáno ningo oipytyvõse la héntepe oikuaa hag̃ua mbaʼépa omboʼe la Biblia, upéicha rupi haʼekuéra otradusi ha orreparti umi puvlikasión ojapóva testígo de Jehová mas de 130 idióma indíhenape oĩva Latinoaméricape. a Péro heta ermánope ojepersegi avei odesidi haguére oservi Jehovápe, ha ndosegiséi rupi umi kostúmbre oĩva ikomunidápe, pórke umíva oñemoĩ la Biblia heʼívare. ¿Mbaʼéichapa ojepuru raʼe ne kontrivusionkuéra oñepytyvõ hag̃ua chupekuéra?
Oñepytyvõ chupekuéra oho jey hag̃ua hógape
Méxicope, pe estádo de Jalisco montañakuérare oiko peteĩ komunida indíhena hérava huichol. Upépe, ñane ermáno ha ermanakuéra rrespetuósamente heʼi ndosegimoʼãiha umi kostúmbre rrelihiósa haʼekuéra opensáva oĩha la Biblia omboʼéva kóntrape. b Péro upéva ombopochyeterei unos kuánto oĩvape upe komunidápe. Upévare, el 4 de diciembre de 2017 peteĩ hénte aty ivioléntova oho oataka peteĩ grúpo de Testígope ha umi hénte oĩvape hendivekuéra. Upe hénte aty omosẽ chupekuéra upe komunidágui, ohundipa chuguikuéra la hóga ha ikosakuéra, ha oamenasa voi ojukataha umi oñehaʼãvape oho jey.
Umi Testígo oikóva umi siuda ag̃ui opytávape upégui, omeʼẽ umi ermáno ha ermanakuérape umi mbaʼe oikotevẽva upe moméntope. ¿Péro mbaʼéiko ikatu ojejapo oñepytyvõmi hag̃ua chupekuéra ikatu hag̃uáicha oho jey ikomunidápe? Peteĩ ermáno hérava Agustín heʼi: “Oréngo ndororekói kuri pláta rokontrata hag̃ua peteĩ avogádo, ha ni ndoroikuaái mávapepa roporandúta mbaʼépa ikatu rojapo asegún la léi”.
Oĩ rupi en pelígro pe liverta rrelihiósa orekóva ñane ermanokuéra, pe sukursál de Centroamérica pyaʼe porã ohecha mbaʼépa ikatu ojejapo. Primero, ojerure umi autoridakuérape oinvestiga hag̃ua koʼã delíto. Upéi, pe Komite de Koordinadór del Kuérpo Governánte de los testigos de Jehová omeʼẽ pe sukursálpe permíso ombaʼapo hag̃ua Departamento de Legales ndive oĩva pe sentrál mundiálpe, ha avei ojapo hag̃ua peteĩ demánda oñedefende hag̃ua ñane ermanokuéra huichólpe. Tiémpo rire, upe káso og̃uahẽ pe Suprema Corte de Justicia de la Naciónpe, haʼéva pe trivunál tuichave omandáva Méxicope.
Peteĩ ekípo internasionál de avogádo oprepara peteĩ defénsa hesakã porãitereíva. Haʼekuéra oexplika enterove hénte tekotevẽha orrespeta pe kultúra orekóva umi komunida indíhena, ha upéicha avei koʼã komunida tekotevẽha orrespeta ha oprotehe pe liverta orekóva enterove umi hénte oĩva pype. Ojerrespeta vaʼerã umi derécho umáno orekóva enterove persóna, tahaʼe haʼéva pe lugár oikoha.
Pe 8 de julio de 2020, enterovete umi hués oĩva pe Suprema Corte de Justíciape osẽ umi testígo de Jehová favórpe. Haʼekuéra odesidi enterove umi oñemosẽ vaʼekue ikomunidágui ikatuha oho jey oiko upépe. Agustín, pe ermáno ajeʼi ñañeʼẽ hague, omombeʼu mbaʼéichapa oñeñandu hikuái. Haʼe heʼi: “Rovyʼaiterei ha roagradeseterei ningo enteroite mbaʼe ojapo vaʼekue orerehehápe umi ermáno. Haʼekuéra naorepytyvõirire, ore ndaikatumoʼãi kuri rojapo mbaʼevete asy”.
Ojejapo hetaite mbaʼe porã mbovymi rehehápente
Ecuadórpe, pe válle de Otaválope oĩ peteĩ lugár hérava San Juan de Ilumán, ha upépe oĩ hetaiterei komunida indíhena. Upe lugárpe, ñane ermanokuéra ohasa kuri avei peichagua situasión. Áño 2014-pe, okonsegi rire hikuái umi permíso oikotevẽva, oñepyrũ omopuʼã peteĩ Salón del Reino. Péro peteĩ saserdóte omoakã peteĩ hénte aty ivioléntova oĩháme mas de 100 persóna, ha oho hikuái oovliga umi ermánope oheja rei hag̃ua pe konstruksión. Upéi upe komunida omanda umi testígo de Jehovápe anivéma hag̃ua ojapo irreunionkuéra.
Péicha ojeataka kuri pe liverta rrelihiósa orekóva ñane ermanokuéra. Upévare oñedefende hag̃ua ko kongregasiónpe, umi Departamento de Legales oĩva pe sukursál de Ecuadórpe ha pe sentrál mundiálpe oñepyrũ ombaʼapo oñondive. Ñane ermanokuéra opresenta kuri ko káso umi hués renondépe. Upéicha rupi ko komunida nomolestavéima ñane ermanokuérape, ha oheja chupekuéra ojapo jey umi rreunión ha omopuʼãmba pe Salón del Reino. Péro anivéma hag̃ua amo gotyove oñemoĩ en pelígro pe derécho orekóva ñane ermanokuéra, umi avogádo ñanerrepresentáva ojerure umi trivunál ijyvatevévape odesidi hag̃ua peteĩ mbaʼe iñimportantetereíva: ¿Umi komunida indíhena piko orrespeta vaʼerã avei umi derécho umáno internasionál?
El 16 de julio de 2020, ko káso og̃uahẽ pe Corte Constitucional del Ecuadórpe, haʼéva pe trivunál tuichave omandáva Ecuadórpe. Umi ermáno haʼéva avogádo Ecuadórpe orrepresenta pe kongregasiónpe. Oipytyvõ avei chupekuéra 4 ermáno avogádo orekóva heta experiénsia umi káso internasionálpe. Haʼekuéra oĩramo jepe diferénte paíspe oñeʼẽ umi hués renondépe por videokonferénsia, ha ojapo upéicha oĩ rupi umi rrestriksión pe COVID-19 káusare. Kóva hína la primera ves peteĩ trivunál opermitiha umi testígo de Jehovápe opresenta la ikáso ko médio rupive. c Ñande avogadokuéra oipuru la heʼi vaʼekue umi autorida legál internasionál okonfirma hag̃ua peteĩ persóna ndoperdeiha umi derécho umáno orekóva oiko rupínte peteĩ komunida indíhenape.
Koʼág̃a ñane ermanokuéra oĩva pe válle de Otaválope kyreʼỹme ohaʼarõ hína oikuaa hag̃ua mbaʼépa odesidi pe Corte Constitucional. Haʼekuéra ningo oagradeseterei umi ermanokuérape peichaite peve oñepytyvõ haguére chupekuéra. César, peteĩ ansiáno oservíva kongregasión Ilumán Quíchuape, heʼi: “Jehová añoite ningo iñorganisasión rupive ikatu ojapo hetaite mbaʼe porã mbovymi rehehápente”.
Enterove umi avogádo ombaʼapo vaʼekue ko kásope ningo haʼe testígo de Jehová, ha haʼekuéra vyʼápe oipuru umi mbaʼe oikuaáva okovraʼỹre mbaʼevete. Péro si oñekotevẽ tiémpo ha pláta oñemoñepyrũ hag̃ua koʼã káso, ha avei ojeprepara ha oñepresenta hag̃ua umíva umi trivunálpe. Ñande avogadokuéra ha avei hetave ermáno ohasa mas de 380 óra oprepara hag̃ua pe káso oñepresenta vaʼekue Méxicope, ha avei 240 óra otradusi hag̃ua umi dokumentokuéra. Ha Ecuadórpe katu haimete 40 avogádo oĩva ko múndo tuichakuére oipuru avei hetaiterei óra oprepara hag̃ua pe káso oñepresenta vaʼekue upépe. ¿Mbaʼéichapa ikatu raʼe ojepaga umi gásto ojeguerekóva oñedefende hag̃ua ñane ermanokuérape? Upearã ojepuru umi kontrivusión peẽ pemeʼẽ vaʼekue peipurúvo umi diferénte fórma oĩva oñedona hag̃ua, oñemyesakãva donate.jw.org-pe. ¡Grásiamante la pendepojeraite haguére!
a Ñande testígo de Jehová jatradusi avei hetave idióma oñeñeʼẽvape Latinoaméricape, ha avei heta lengua de señas ojepurúvape umi lugárpe añónte.
b Pe puévlo huichólpe oñehenói avei umi wixáritari, ha iñidiomapekuéra katu wixárika.
c Ñane organisasión mundiál ndahaʼéiramo jepe peteĩ párte pe kásope, umi hués opermiti ñane ermanokuérape oĩ pe trivunálpe ha oñehenói chupekuéra amicus curiae, heʼiséva “amígo del trivunál”.