¿Wayaawatüinche saaʼu niain Jesús chi Mesíaskai sükajee tü pütchi aküjünatüjütkalia paala?
Tü sümakat tü Bibliakat
Aa. Wanaa sümaa yaajachin Jesús mmapaʼa, ekeraajüsü süpüshuaʼa tü pütchi aküjünatüjütkalia nüchiki «chi Mesías ekiipüʼükai» süpüla «nuʼtteʼerüinjatüin wayuu yaa suluʼu mmakat süpüshuaʼa» (Daniel 9:25; 1 Juan 4:14). Süchikijee outuin Jesús, ayatüsü ekeraajüin tü pütchi aküjünatüjütkalia nüchiki chi Mesíaskai (Salmo 110:1; Aluwataaushikana [Hechos] 2:34-36).
¿Jamaluʼutche tü anülieekat Mesías?
Tü pütchikat hebreo Maschíaj (Mesías) otta tü pütchikat griego Kjristós (Cristo) «Aneeküshi» maluʼulu. Wanaa sümaa sümüin «Jesús chi Aneeküshikai» jee müsia «Jesús chi Mesíaskai», Jesucristo maluʼulu.
Sümaiwa paala, süpüla nüneekünüinjachin wanee wayuu süpüla wanee aʼyatawaa kojutukat maʼin, oʼyotunüsü seita saaʼu nikii saashin tü Bibliakat (Levítico 8:12; 1 Samuel 16:13). Aneekünüshi Jesús nutuma Maleiwa süpüla niainjachin chi Mesíaskai, tia shia wanee aʼyatawaa kojutukat maʼin (Aluwataaushikana 2:36). Nnojoipejeʼe aneekünüin Jesús nutuma Maleiwa sükajee seita, aneekünüshi nia nutuma sükajee tü nüpülainkat (Mateo 3:16).
¿Wainmache na wayuu ekeraajaakana anain tü pütchi aküjünatüjütkalia nüchiki chi Mesíaskai?
Nnojo. Maʼaka waneesüin neʼe tü shiweeyainkat wanee wayuu, müsia neʼe tü pütchi ashajünakat suluʼu tü Bibliakat süküjain waneeshin neʼe chi Mesíaskai jee Cristo. Mayaapejeʼe müin shia, anuu sünüiki tü Bibliakat: «Eweeteechi wayuu eekai ‘Taya Cristokaʼ nümeechin, je eekai ‘Taya wane nünüikimaajachikai Maleiwaʼ nümeechin. Alaayuu neʼe nayairua. Pülashiijeena naya sünain naaʼinreerüin tü kasa eekai müin aka saaʼin tü nütüjakat apüleerua Maleiwa nümüiwa shiiʼiree nanoujüneein anain sütüma wayuu süpüshua, jaʼitashii nnojoliin anoujünüin anain natüma na nüneekajalakana Maleiwa» (Mateo 24:24).
¿Eeʼiyataajeeiche chi Mesíaskai mapeena?
Nnojo. Süka süküjain tü Bibliakat niainjachin chi Mesíaskai wanee nuuʼuliwoʼukai David, wanee napüshi na aluwataapuʼukana chaa Israel (Salmo 89:3, 4). Mayaainjeʼe müin shia, amülouisü tü karaloʼutairua süchikimaajatkat tü kooʼuliwoʼukalüirua chi aluwataaikai David. Eesüjaʼa amülouire shia wanaa sümaa nashutuin na romanokana saaʼu Jerusalén soʼu tü juyakat 70. a Sünainjeere tia, nnojotsü jaralüin atüjaain saaʼu jaraliin nuuʼuliwoʼuin chi aluwataaikai David. Eejatpejeʼe tia karaloʼutakalüirua nükalioʼu Jesús, nnojotsüjeseʼe nounjulajüin achiki na nüʼünüükana Jesús, nuuʼuliwoʼuin nia chi aluwataaikai David (Mateo 22:41-46).
¿Jeʼrache maʼin pütchi aküjünatüjütkalia nüchiki chi Mesíaskai eeka suluʼu tü Bibliakat?
Matüjaaju aaʼulu jeʼrain maʼin tü pütchi aküjünatüjütkalia nüchiki chi Mesíaskai. Kapüleepejeʼe wamüin wayaawatüin saaʼu süpüshuaʼaleʼeya tia. Jamüsüjaʼa suluʼu Isaías 53:2-7, aküjünüsü kojuyasü pütchi süchiki tü alatajatkat nümüin chi Mesíaskai. Eeshii noʼutku wayuu aküjakana shikeraajüin uwatuwoʼushi tia pütchikat, eepejeʼe waneinnua wayuu aküjakana shikeraajüin katataawain tia pütchikat.
Pütchiirua aküjünatüjütkalia nüchiki chi Mesíaskai ekeraajaka nünain Jesús
Alataka |
Aküjünatüjütkalia nüchiki |
Shikeraajia |
---|---|---|
Nuuʼuliwoʼu Abrahán |
Génesis 22:17, 18 |
|
Nuuʼuliwoʼu Isaac, chi nüchonkai Abrahán |
Génesis 17:19 |
|
Nuuʼuliwoʼu Judá |
Génesis 49:10 |
|
Nüpüshi chi aluwataaikai David |
Isaías 9:7 |
|
Süchon wanee majayüt |
Isaías 7:14 |
|
Jemeishi nia Belén |
Miqueas 5:2 |
|
Emmanuel nünülia b |
Isaías 7:14 |
|
Nnojoishi washirüin nümaleeiwaʼaya |
Isaías 53:2 |
|
Outunaa aaʼinchii wainma tepichi süchikijee jemelin nia |
Jeremías 31:15 |
|
Eenakuushi nia Egiptojee |
Oseas 11:1 |
|
Eʼnnaajünüshi sutuma wayuu maʼaka Nazareo c |
Isaías 11:1 |
|
Eejachi wanee nünüliamaajachi nüpülapünaa |
Malaquías 3:1 |
|
Mesíashi nia soʼu juyakat 29 d |
Daniel 9:25 |
|
Nüküjain Maleiwa niain Jesús chi nüchonkai |
Salmo 2:7 |
|
Kojutusü nümüin nipia Maleiwa |
Salmo 69:9 |
|
Aküjashi nia pütchi |
Isaías 61:1 |
|
Anasü maʼin tü naainjakat chaa Galilea |
Isaías 9:1, 2 |
|
Aainjashi kasa pülasü maʼaka naaʼin Moisés |
Deuteronomio 18:15 |
|
Nünüikimaajachi nia Maleiwa maʼaka naaʼin Moisés |
Deuteronomio 18:18, 19 |
|
Niiyajüin na ayuuikana |
Isaías 53:4 |
|
Nnojotsü naaʼinmaain sülanaʼaleeinjatüin nujutu |
Isaías 42:2 |
|
Nümüliajüin naaʼin na müliakana aaʼin |
Isaías 42:3 |
|
Ekirajüshi nia pütchi anasü nüchiki Maleiwa |
Isaías 42:1, 4 |
|
Atüjashi maʼin achiawaa |
Isaías 9:6, 7 |
|
Niʼraajirüin nünülia Jehová |
Salmo 22:22 |
|
Kayaawasesü nutuma nikirajia |
Salmo 78:2 |
|
Ekiipüʼüwaashi nia |
Daniel 9:25 |
|
Wainma na manoujainkana nünain |
Isaías 53:1 |
|
Tü ipa süshanaakalü aaʼujee wayuu |
Isaías 8:14, 15 |
|
Ayoutünüshi |
Salmo 118:22, 23 |
|
Aʼürülaanüshi sümaa maainjalain nia |
Salmo 69:4 |
|
Kapülashi saaʼin wayuu nüntapa saaʼu püliikü Jerusalénmüin |
Zacarías 9:9 |
|
Aʼwaajünüshi natuma na tepichikana |
Salmo 8:2 |
|
Nünüikimaajachi nia Jehová |
Salmo 118:26 |
|
Aapünaa ekiichi nutuma naʼaleewain |
Salmo 41:9 |
|
Aapünaa ekiichi saaʼu 30 nneerü pülata e |
Zacarías 11:12, 13 |
|
Apütünüshi nümüiwaʼa natuma naʼaleewainyuu |
Zacarías 13:7 |
|
Aküjünüsü alawaa nüchiki natuma na alirajakana nia |
Salmo 35:11 |
|
Nnojoishi nia asoutuin naaʼujiraa |
Isaías 53:7 |
|
Ejetünaa aaʼuchi |
Isaías 50:6 |
|
Asheʼetünaa ekiichi |
Miqueas 5:1 |
|
Aʼyaajünüshi |
Isaías 50:6 |
|
Nnojoishi peʼipaain nia namaa na asheʼejakana nia |
Isaías 50:6 |
|
Ooniraashii nikiira na sülaülashiikana mma |
Salmo 2:2 |
|
Achitünüsü najapü jee nüi sünain wanee wunuʼu |
Salmo 22:16 |
Mateo 27:35, TNM; Juan 20:25 |
Ashantanajiraana aaʼu nüsheʼin |
Salmo 22:18 |
Juan 19:23, 24, TNM |
«Kaainjalashi» müsü wayuu nüchiki |
Isaías 53:12 |
|
Mojusü sünüiki wayuu nüchiki, meeʼerapalashi nia |
Salmo 22:7, 8 |
Mateo 27:39-43, TNM |
Outushi saaʼu saainjala wayuu |
Isaías 53:5, 6 |
1 Pedro 2:23-25, TNM |
Müshi niyüülajünakai aaʼin nutuma Maleiwa |
Salmo 22:1 |
|
Asinnüshi vinagre kaʼakasü ishisü |
Salmo 69:21 |
|
Miyaasüshi nia süpülapünaa outuin |
Salmo 22:15 |
|
Niʼitaain nukuwaʼipa najapuluʼu Maleiwa |
Salmo 31:5 |
|
Aapajiraashi nikii |
Isaías 53:12 |
|
Aapajiraashi nikii süpüla taashin wayuu suulia saainjala |
Isaías 53:12 |
|
Nnojotsü ashatennüin niipüse |
Salmo 34:20 |
|
Asotunüshi |
Zacarías 12:10 |
|
Eʼitaanüshi suluʼu suwoowirain wayuu washinnuu |
Isaías 53:9 |
|
Asoʼiraasü naaʼin |
Salmo 16:10 |
|
Keʼirakashi chi aapakai nikii |
Salmo 109:8 |
|
Joyotushi nikialuʼujee Maleiwa |
Salmo 110:1 |
a Anuu tü ashajünakat suluʼu tü Cyclopedia nümüinkat McClintock otta Strong: «Eesüjaʼa süpüla jotuin tü karaloʼuta ashajünakalü aluʼu nanülia na nooʼuliwoʼukana na judíokana süchikijee saʼajünüin Jerusalén, anapejeʼe shia paala süpülapünaa tia».
b Tü anülieekat Emmanuel suluʼu hebreo «Eeshi wamaa Maleiwa» maluʼulu. Shiimain tia süka aneeküshin nia nutuma Maleiwa süpüla niainjachin chi Mesíaskai. Sükajee tü naainjakat Jesús yaa mmapaʼa ayaawatüna aaʼulu eein Maleiwa namaa na aʼwaajakana nia (Lucas 2:27-32; 7:12-16).
c Tü pütchikat nétser süka hebreo shia neʼe tü pütchikat Nazareo, «nuuʼuliwoʼu» maluʼulu tia pütchikat.
d Pütüjaweere saaʼu tü sümakat tü Bibliakat süchiki niweetüinjachin chi Mesíaskai soʼu juyakat 29, pünaʼlaa tü pütchi makalü anülia «Nüküjüin Daniel nüntajachin chi Mesíaskai».
e Aküjünatüjülia pütchikat tüü suluʼu tü karaloʼutakat Zacarías akaisaʼa chi ashajakai tü karaloʼutakat Mateo nüküjain niain Jeremías aküjain tia pütchikat (Mateo 27:9). Eesüjaʼa shiale achuntunapuʼuin palajana sünülia tü karaloʼuta nüshajakat Jeremías saʼakajee tü karaloʼutakalüirua nashajakat na nünüikimaajanakana Maleiwa (Lucas 24:44). Shia naashajaaka achiki Mateo süpüshuaʼa tü karaloʼutakalüirua nashajakat na nünüikimaajanakana Maleiwa, tü eekat aka tü karaloʼutakat Zacarías.