1, 2. (1) ¿Kasa naainjapuʼuka wanee israeliita arüleejüi? (2) ¿Jamüsü makaʼa nakuwaʼipa na kachonshiikana maʼaka saaʼin nukuwaʼipa wanee arüleejüi?

AʼYATAWAA maʼin nüpüleerua wanee israeliita nürüleejüire anneerü. Jaʼitairü alin maʼin jemiai jee jaʼin maʼin kaʼi, naaʼinmajüinjatia neʼe tü anneetkalüirua suulia wüchii jashichi jee kaʼruwarannüü. Nünaʼlawalin waneepia, niiyajüin tü eekai susotuuin jee tü eekai ayuulin. Jülüjüshii maʼin naaʼin na anneetchenniikana süka jooin naya süpüla mapüsaa (Gén. 33:13).

² Müsia nakuwaʼipa na kachonshiikana maʼaka saaʼin nukuwaʼipa wanee arüleejüi. Süpüla nekirajüin nachonnii «sünain tü nuluwataakat anain chi Maleiwakai», nashatüinjatü nukuwaʼipa wanee arüleejüi (Éf. 6:4). Nnojotsü mapüleein tia. Süka jamüin, eejiraain na tepichikana sümaa tü kasa mojusü keejiakat namüin. Akaʼaya joo naya, apüleeruaanüsü naaʼin süka tü kasa mojusü nüchekakat Satanaa (2 Tim. 2:22; 1 Juan 2:16). Müleka kachonle pia, ¿kasache paaʼinrajatka süpüla paaʼinmajüin na püchonniikana? Wekirajaa sünain apünüinsü kasa: piʼraajüinjana naya, pikirajüinjana naya jee puʼunirüinjana naya nünainmüin Jeʼwaa.

3. ¿Kasa naaʼinrajatka na kachonshiikana süpüla neʼraajüin maʼin nachonnii?

³ Chi wayuu atüjakai maʼin arüleejaa, nünaʼlawalin naʼanneetse waneʼewai sukua suulia jamajüin shia. Müinjatia nakuwaʼipa putuma na püchonniikana. Müsü tü Wiwüliakat: «Piʼraajüinjatü maʼin tü paʼanneetsekalüirua» (Prov. 27:23, NM). Pütüjaainjatü aaʼu kasain naaʼinrüin na püchonniikana, kasain jülüjüin naaʼin jee jamüin naaʼin. ¿Kasa paaʼinrajatka süpüla paainjüin tia? Yooto pia namaa waneepia.

4, 5. (1) ¿Kasa eeka süpüla naainjüin na kachonshiikana süpüla yootuin namaa nachonnii? (Piirakaa sümüin tü ayaakuaa suluʼukat süpana 17.) (2) ¿Kasa shipika putuma süpüla yootuin pümaa püchonnii?

⁴ Kapüleesü maʼin nümüin wanee wayuu yootiraain nia nümaa nüchon jimaʼalitshikai jee shiale tü nüchon majayütkat. Süka jamüin, nakayalaain namüiwaʼa, nnojoluin naküjeein jamüin naaʼin jee kasain jülüjüin naaʼin. ¿Kasa paaʼinrajatka müle nakuwaʼipa püchonnii? Nnojo paʼatapajüin wanee kaʼi jee wanee oora süpüla paashajaain namaa. Nnojo kamaʼain maʼin pia sünain aashajawaa namaa jee nnojo püpüleeruain naaʼin (Deut. 6:6, 7). Süpüla paainjüin tia, pükatala kaʼi süpüla namaain pia. Puwaraijaa namaa, püshaittajaa namaa jee paaʼinra namaa waneeirua kasa. Paainjüle tia, naküjeerü pümüin jamüin naaʼin otta kasain jülüjüin naaʼin.

⁵ ¿Jama koʼutule neʼe chi jüchonkai? ¿Müle jaashajaakai neʼe sümaa wanee wunuʼu? Jüchajaweein sukuwaʼipa. Jamüsüjaʼa eere wanee jüchon majayüt, nnojo jüsakirüin shia sünain tü kasa saainjakat, jüküja neʼe sümüin süchiki tü kasa jaainjakat jiakana. Eesüjaʼa süpüla süküjüin jümüin tü kasa saainjakat. Pütüjaweere saaʼu tü jülüjakat saaʼin süchiki wanee kasa, nnojotsü jüsakirüinjatüin uatuwoʼushi sünain tia. Meesü jünüiki sümüin: «¿Jamüsü sünüiki tü paʼaleewainkat süchiki tia? ¿Jameerü pünüiki sümüin süpüla pükaaliinjüin shia?».

6. ¿Kasa paainjüinjatka süpüla jülüjüin paaʼin tü nüküjakat pümüin püchon?

⁶ Nüküjeere pümüin chi püchonkai tü jülüjakat naaʼin, nütüjaainjatü aaʼu nnojolin kupaain pia nuulia jee jülüjüin paaʼin tü nümakat. Kupaale pia waneepia, yüüteechi neʼe puulia. ¿Kasa paainjüinjatka süpüla jülüjüin paaʼin tü nüküjakat pümüin? «Choʼujaale pümüin wanee kasa, püküja shia tamüin, taya püshikaʼaya», nnojoishi müinjachin neʼe pia. Nütüjaainjatü aaʼu kojutüin pümüin tü nukuwaʼipakat jee nnojoleechin paashichijaain sünainjee tü nüküjakat pümüin. Anuu sünüiki Kayla, wanee majayüt poloo mekietsatmüin suuyase: «Taküjüle süchiki wanee kasa nümüin taata, nnojoishi asounnajaain nia tamüin, nnojotsü joo mojuin nünüikiyaa, jülüjüsü naaʼin tü tamakat nümüin. Nüküja nümüsia joo tü kasa anakat süpüla taainjüin».

7. (1) ¿Kasa naainjüinjatka na kachonshiikana müliale nachon shiiʼiree wanee jierü? (2) ¿Kasa nnojoluinjatka naainjüin na wayuukana «suulia mojujain naaʼin» nachonnii?

⁷ Müliale püchon shiiʼiree wanee jierü, nnojo püküjüin maʼin nümüin tü kasa mojusü eekat süpüla sülatüin nümüin, anainjatü neʼe süküjia putuma nümüin. Süpüla piyaawatüin saaʼu tia, jülüja paaʼin tüü: jamüshijaʼa puʼunüle sünain ayaʼlajaa piküin suluʼumüin wanee restaurante jee süküjünüle pümüin eein süpüla ayuulin pia sutuma tia eküütkat, ¿kaseerü paainjaka? Oʼuneechi pia yalejee suluʼumüin wanee restaurante, ¿aashimüin? Meeria nakuwaʼipa na püchonniikana püküjüle maʼin namüin tü kasa mojusü eekat süpüla sülatüin namüin (paashajeʼera Colosas 3:21). Ana putuma sukuwaʼipa  pünüiki namüin. Anuu sünüiki Emily, wanee wawala majayüt: «Naashajaale tamaa taata nüchiki wanee wayuu eekai müliain teeʼiree, ‹mojusü tia›, nnojoishi müin nia tamüin. Nüküjüin tamüin nnojoluin mojuin wantüle nünain wanee wayuu kasaaleeka amaa waya. Sutuma tia, anashiisü tamüin yootuin taya nümaa. Keeʼireesü taaʼin nütüjaain aaʼu taata sümaa maama jaralin chi wayuu müliakai teeʼiree, nnojotsü tounjulajüinjatüin noulia».

8, 9. (1) ¿Jamüsü anaka nnojorüle paashichijaain jee nnojorüle püsounnajaain namüin püchonnii? (2) ¿Kasa anasü piʼraka sünainjee jülüjüin paaʼin nanüiki püchonnii?

⁸ Sünainjee tü sümakat Kayla, jülüja paaʼin nanüiki püchonnii jee nnojo paashichijaain namüin naküjapa pümüin süchiki wanee kasa (paashajeʼera Santiago 1:19). Müsü Katia, wanee wayuu epijaka süchon sümüiwaʼa: «Aashichijaapuʼusü taya sümüin tü tachonkat. Asounnajaasü taya sümüin süküjüle tamüin wanee kasa. ‹Mapüsasü taya, nnojo pikeʼejüin taaʼin›, müsü taya sümüin. Shiasaʼa maaʼulu yaa, anaitpa takuwaʼipa sümaa, yooteeitpa maʼin shia tamaa».

⁹ Anuu tü alatakat nümüin Ronald sümaa nüchon: «Süjaiwaʼaya tamüin tü tachonkat müliain shia niiʼiree wanee jimaʼai koleejiajiraashi sümaa, aashichijaweeshi taya. Akatsaʼa sotojooin taaʼin nnojoluin naashichijaain wamüin Jeʼwaa jee anamiain nia wamüin. Shiasaʼa süpülapünaa tachiaain shia, jülüjüsü taaʼin tü süküjakat tamüin. ¡Akalajasaʼa taainjüin tia! Tayaawataka saaʼu tü jülüjakat saaʼin. Kettaapa sünüiki, anashiisü tamüin anakuwaʼipalüin tanüiki sümüin. Saapaa amaat tü tanüikikat jee süküjüin tamüin shiiʼiranajaainjatüin sukuwaʼipa». Yootule pia waneepia namaa na püchonniikana, pütüjaajeerü aaʼu tü kasa jülüjakat naaʼin jee pükaaliinjeena naya sünain tü kasa naaʼinrajatkat. *

10, 11. ¿Kasa paaʼinrajatka süpüla nnojoliinjanain nakatalaain suulia anoujaa na püchonniikana?

¹⁰ Nütüjaa aaʼu eein süpüla machikin süpüshi naʼanneetse wanee arüleejüi. Eesü sükatalaale sünainmüin wanee mojuui. Shiasaʼa yalejee, oʼuna müsia sünainmüin waneʼeya. Eesüjaʼa süpüla müin nukuwaʼipa wanee jintüi, nükatalaain suulia anoujaa sutuma anajüin nümüin aleewaa namaa  na manoujüinsaliikana jee anajüin nümüin anajaa kasa mojusü (Prov. 13:20). ¿Kasa paaʼinrajatka süpüla nnojoluin sülatüin tia nümüin wanee püchon?

¹¹ Piʼrüle mojuin wanee kasa sünain nakuwaʼipa na püchonniikana, pükaaliinjamaata naya süpüla nanoukteʼerüin nakuwaʼipa. Pikiraja naya süpüla kooʼomüin tü nakuwaʼipa anasükat (2 Ped. 1:5-8). Paainja tia wanaa sümaa puʼwaajüin Maleiwa sümaa püpüshi. Anuu tü sümakat Waʼyataain Nümüin Maleiwa ojuʼitaka oʼutuupüroʼu 2008: «Wachuntüin namüin na tooloyuukana süpüla naaʼinrüin tü nuchuntakat Jeʼwaa, nekirajaainjanain waneepia sümaa napüshi». ¿Paainjüin tia namaa püchonnii süpüla paaʼinmajüin naya? Soto paaʼin kojutüin namüin püchonnii pükaaliinjüin naya sünain tü nakuwaʼipakat nümaa Jeʼwaa (Mat. 5:3; Filip. 1:10).

12. (1) ¿Kasa anasü neʼraka na tepichikana sutuma tü Ai Waʼwaajakalü oʼu Maleiwa sümaa Wapüshi? (Paashajeʼera tü pütchi makat: «Kojutüsü namüin tü paainjakat».) (2) ¿Kasa anasü piʼraka sutuma puʼwaajüin Maleiwa sümaa püpüshi?

¹² Anuu sünüiki Carissa, wanee jintut aashajaasü süchiki tü Ai Waʼwaajakalü oʼu Maleiwa sümaa Wapüshi: «Kamalainsü maʼin tamüin jutkatiraain taya sümaa tapüshi. Paaʼinwajiraashii waya sutuma jee anasü taaʼin sutuma. Matüjüinsat nnojolaa nutuma taata tü wekirajaainjatkalü anain. Sutuma kojutüin maʼin tia nümüin taata, kojutüsia shia tamüin. Talatüsü taya nümaa süka müin nukuwaʼipa jee niain tekiipüʼüin». Anuu sünüiki Brittney, wanee wawala majayüt: «Aleewasü maʼin taya nümaa taata jee sümaa maama sutuma wekirajaain soʼu tü Ai Waʼwaajakalü oʼu Maleiwa sümaa Wapüshi. Teʼrüin jülüjüin taya naaʼin jee nakaaliinjeein taya sünain tü kasa alatakat tamüin. Katsüinsü waaʼin jee paaʼinwajiraashii waya sutuma». Paaʼinmajüin na püchonniikana pikirajüle naya soʼu tü Ai Waʼwaajakalü oʼu Maleiwa sümaa Wapüshi. *

13. ¿Kasa naaʼinrüinjatka na kachonshiikana süpüla naʼyataweeinjanain nümüin Jeʼwaa na nachonniikana?

¹³ Süpüla nuʼunirüin jee naaʼinmajüin naʼanneetse wanee wayuu atüjakai arüleejaa, naʼatalachoin shia süka wanee wunuʼuchon. Keeʼireesü naaʼin nuʼunirüin tü anneetkalüirua eere «keküleulein maʼin» (Ezeq. 34:13, 14, NM). Müsia neʼe tü keeʼireekat paaʼin napüleerua na püchonniikana. Puʼunireein naya nünainmüin Jeʼwaa. Keeʼireesü paaʼin müinjatüin nanüiki mayaa: «Maleiwakalee, talatüsü taaʼin sünain taaʼinrüin tü keeʼireekat paaʼin jee jülüjüsü taaʼin tü puluwataakalü anain» (Sal. 40:8, NM). Müle nanüiki na püchonniikana, naapeerü naaʼin nümüin Jeʼwaa jee woutiiseena naya. Süpüla naainjüinjatüin tia, laülaainjatü naaʼin sünain anoujaa jee keeʼireeinjatü naaʼin naʼyataweein nümüin Jeʼwaa.

14, 15. (1) ¿Kasa naaʼinramaatüinjatka na kachonshiikana? (2) ¿Jamüsü nnojotka müin shiimainkai saaʼin nümüin waneeinnua tepichi tü nunoujakalü anain?

¹⁴ ¿Jama nnojorüle kooʼomüin nunoula wanee püchon jee nnojoliaakai saaʼin shiimüin nümüin tü nunoujakalü anain? Pikirajamaata nia süpüla alinjachin nüpüla Jeʼwaa jee kojutüinjatüin nümüin tü naaʼinrakat nüpüleerua (Alat. Map. 4:11). Naainjapa tia, eeshijaʼa süpüla nüneeküin süka naaʼin nümüiwaʼa niʼyataain nümüin Jeʼwaa.

¹⁵ ¿Jama nüküjüle pümüin nnojoluin shiimainkai saaʼin nümüin tü nünoujakalü anain? ¿Kasa paaʼinrajatka süpüla püküjüin nümüin anain maʼin aʼyatawaa nümüin Jeʼwaa jee aneerüin nukuwaʼipa sutuma? Püsakira nia palajana sünain jamüin nnojotka  müin shiimainkai saaʼin nümüin tü nunoujakalü anain. ¿Nnojotsüche nunoujüin sünain tü sümakat tü Wiwüliakat? ¿Japüitaapa neʼe nia sünain nüküjüin namüin na waneeinnua tü nunoujakalü anain? ¿Nnojotsüche anain saaʼin nümüin tü nuluwataakalü anain Jeʼwaa? ¿Shiataapa sutuma maʼaleewain nia jee niyouktünüin natuma na waneeinnua?

16, 17. ¿Kasa naaʼinrajatka na kachonshiikana süpüla aleewainjanain nachonnii nümaa Jeʼwaa?

¹⁶ ¿Kasa paainjüinjatka süpüla pükaaliinjüin chi püchon nnojoikai müin shiimainkai saaʼin nümüin tü nunoujakalü anain? Wainma wayuu akaaliinjaka nachonnii sükajee nasakirüin naya mayaa: «¿Anoujeeshi pia? ¿Mamalainsat pümüin? ¿Jameerü pukuwaʼipa punoujüle jee nnojoire punoujüin? ¿Wainmaleejeetche tü kasa anasü piʼreetkat maaʼulu jee mapeena sutuma punoujüin?». Kamanee maʼin pia püsakirapa nia sünain tia. Nnojo püsakirüin nia pejeewa. Eesüjaʼa süpüla paashajeʼerüin nümüin tü sümakat Marcos 10:29, 30, (NM). Eeshii tepichi eeka nashajüin suluʼu karaloukta tü kasa anasü jee tü kasa mojusü neʼreetkat nanoujüle jee nnojoliire nanoujüin. Naainjüle tia, natüjaweerü aaʼu jamüin nnojotka shiimain saaʼin namüin tü nanoujakalü anain jee nayaawateerü aaʼu tü naaʼinrajatkat süpüla nanoukteʼerüin nakuwaʼipa. Pikirajüinjana na püchonniikana süka tü karalouktakat Kasa shikirajaka maʼin tü Wiwüliakat jee Ayata alin jüpüla Maleiwa maʼaka saaʼin pikirajüle na wayuukana süka.

¹⁷ Naneeküinjatü na tepichikana süka naaʼin namüiwaʼa naʼyataainjanale jee nnojoliinjanale naʼyataain nümüin Jeʼwaa. Nnojoishii anoujalaa müin naya süka punoujüin napüleerua. Aleeweeshii palajana nümaa Jeʼwaa süpüla nanoujüinjanain nünain (Prov. 3:1, 2). Nnojorüle müin nukuwaʼipa püchon, pikiraja nia nüchikuaʼa sünain tü kasa mapüleekat suluʼujee tü Wiwüliakat. Püküja nümüin müinjatüin nünüiki: «¿Jamüsü süpüla tatüjaain saaʼu eein chi Maleiwakai? ¿Jamüsü süpüla tatüjaain saaʼu alin taya nüpüla? ¿Jamüsü süpüla tatüjaain saaʼu aneerüin takuwaʼipa sutuma tü nümakat tamüin?». Paaʼinmaja püchonnii maʼaka naaʼin chi wayuu atüjakai arüleejaa. Nnojo paashichijaain namüin pikirajapa naya. Paainjüle tia, nayaawateerü aaʼu süka naaʼin namüiwaʼa aneerüin nakuwaʼipa naʼyataale nümüin Jeʼwaa (Roma 12:2). *

18. ¿Kasa naaʼinrajatka na kachonshiikana süpüla nashatüin nukuwaʼipa Jeʼwaa, chi Atüjakai maʼin Arüleejaa?

¹⁸ Wayakana anoujakana sünain tü shiimainkat, washateein nukuwaʼipa Jeʼwaa, chi Atüjakai maʼin Arüleejaa (Éf. 5:1; 1 Ped. 2:25, NM). Neʼraajüinjana maʼin nachonnii na wayuukana. Nachajaainjatü maʼin sukuwaʼipa süpüla noʼunirüin naya nünainmüin Jeʼwaa. Jiakana kachonshiikana, jaaʼinmaja jüchonnii, jikiraja naya süpüla alinjachin napüla Jeʼwaa, chi Nashi iipünaajachikai.