¡EEJA WAAʼIN! Nuum. 2, 2018 | 12 kasa talateetka atuma paaʼin sümaa püpüshi
12 Kasa talateetka atuma paaʼin sümaa püpüshi
Maaʼulu yaa, waapa achikichii watta naalii wayuu ooʼulaajiraakana suulia naʼwayuuse. Waapapejeʼe nachiki wainma wayuu kottakana waneepia sümaa napüshi. ¿Kasache naaʼinraka wayuukana naainnua süpüla müin nakuwaʼipa?
Chaa Estados Unidos suʼunnaa juyaka 1990 sünainmüin 2015 awainmalaashii na wayuu alatakana suulia 50 nouyase ooʼulaakana suulia naʼwayuuse. Wainmaleepejeʼe maʼin na wayuu alatakana suulia 65 nouyase ooʼulaakana suulia naʼwayuuse.
Naashin noʼutku na ekirajaakana süchiirua sukuwaʼipa shipijia tepichi, «anasü maʼin tü paaʼinrakat» münüinjana na tepichikana natuma nashi otta nei saaʼu süpüshuaʼa tü kasa naaʼinrakat. Shiasaʼa nanüiki waneinnua, choʼujaasü kaliainjanain atumawaa na tepichikana. Sutuma tia nnojotsü natüjain aaʼu na wayuukana kasain naaʼinrüinjatüin.
Watta maʼin naalii na jimaʼalii nnojoliikana atüjain aʼyatawaa miyoʼuyuupa naya.
Eepejeʼe süpüla naatain sukuwaʼipa tia.
Eesü süpüla talatüin paaʼin waneepia sümaa puʼwayuuse.
Eesü süpüla nekirajüin na wayuukana nachonnii sümaa anaka akuwaʼipa.
Na jimaʼaliikana otta na majayünnüükana eesü süpüla natüjain süpüleerua tü nakuwaʼipainjatkat miyoʼuyuupa naya.
¿Kasache paaʼinrajatka süpüla puuntüin tia? Sünain rewiisütakat tüü, wekirajaajeerü anain 12 kasa talateetka atuma paaʼin sümaa püpüshi.
1: Kojuta jümüin sukuwaʼipa kaʼwayuusee
Apünüinsü kasa paaʼinrajatka süpüla waneepiain pia sümaa puʼwayuuse.
2: Paaʼinwajiraa jia
¿Kasa paaʼinrajatka süpüla nnojoluin müin pukuwaʼipa sümaa puʼwayuuse maʼaka saaʼin wayuu kepiajiraaka sümaa wayuu naatajatü?
3: Kojutujiraa jia
Anuu tü paaʼinrajatkat süpüla piiʼiyatüin sujutü puʼwayuuse sümüin.
4: Moto jaaʼin jaainjala waneʼewai jukua
¿Kasa paaʼinrajatka süpüla motuin paaʼin naainjala chi puʼwayuusekai pümüin?
5: Yootiraainjana jia süchiki tü jukuwaʼipakat
Apünüinsü kasa paaʼinrajatka süpüla aleewain pia namaa püchonnii.
6: Püchiaa püchonnii
¿Mojeetche nukuwaʼipa wanee jintüi nüchiaanüle?
7: Pikiraja püchonnii sünain kasa anasü
¿Kasa pikirajüinjanaka anain na püchonniikana?
8: Ana pukuwaʼipa napüleerua püchonnii
Pansaainjatü jukuwaʼipa sümaa tü jümakat süpüla naapaainjanain na jüchonniikana sümaa tü jümakat namüin.
9: Piʼraaja pukuwaʼipa
¿Kasa naaʼinrajatka na jimaʼaliikana süpüla nasoutuin saaʼu nanoula?
10: Paaʼinra tü aluwataanakalü anain pia
Choʼujaasü neʼitaain naaʼin pünain na kachoinkana pia maiwaʼaya pia jimaʼalin.
11: Aʼyataalinjachi pia
Tütüle pia jimaʼaiwaʼaya pia, aneerü pukuwaʼipa sünain süpüshuaʼa tü paaʼinrakat.
12: Piʼitaa püpüleerua tü püsaʼwateekalü amüin
Püsaʼwatüle tü piʼitaakat püpüleerua, aneerü paaʼin, paaʼinweechi namaa paʼaleewainyuu jee talateerü paaʼin.
Aneetka atuma sukuwaʼipa püpüshi
Süküjain tü Wiwüliakat tü talateetkalü atuma naaʼin na kaʼwayuuseshiikana sümaa napüshi.