1. ¿Kasa nüküjaka Isaías namüin na israelitakana?

 «CHI Maleiwa aküjakai waneepia tü shiimainkat», müshi Isaías nüchiki Jehová. «Tü shiimainkat» nümaka Isaías yala, «amén» maluʼulu suluʼu hebreo (Is. 65:16). «Shiimain tia», «kasataalejeseʼe shikeraajüin», maluʼulu tü pütchikat amén. Ashajünawaisü suluʼu tü Bibliakat tü pütchikat amén süpüla wayaawatüin saaʼu pansaain tü nümakat jee tü naaʼinrakat Jehová nümaa Jesús. Tü nüküjeekalü achiki Isaías namüin na israelitakana shia nikeraajüin Jehová waneepia tü nümakat.

2. (1) ¿Jamüsü watüjaaka saaʼu nikeraajeerüin Jehová tü keeʼireekat naaʼin wapüleerua mapeena? (2) ¿Kasa wekirajaainjatka anain sünain ekirajaayakat tüü?

² ¿Eesüche süpüla wanoujain sünain nikeraajeerüin Jehová tü nümakat wamüin? Maʼaka 800 juya süchikijee nükalia Isaías, nüküjain chi aluwataaushikai Pablo jamüin wanoujainjanaka sünain nikeraajeerüin Jehová waneepia tü nümakat. «Nnojoishi süpüla nüküjainjachin alawaa chi Maleiwakai», müshi nia (Heb. 6:18). Jamüsüjaʼa eejeere süparalüin wüin jemetüsü, nnojotsü süpüla sujuʼitüinjatüin wüin palaasü. Müsia neʼe nukuwaʼipa Jehová, nnojotsü süpüla nujuʼitirüinjatüin pütchi alawaa, jama matüjain nia aküjaa alawaa. Müsüjeseʼe eein süpüla wanoujain sünain nikeraajeerüin Jehová süpüshuaʼa tü nümakat, shialeekajaʼa tü keeʼireekat naaʼin wapüleerua. ¿Kasa nüküjaka wamüin Maleiwa süchiki tü naainjainjatkat wapüleerua mapeena? ¿Jamüsü watüjaaka saaʼu nikeraajeerüin? Wasouteerü eʼipajee tia pütchikat sünain ekirajaayakat tüü.

3. (1) ¿Jarat tü pütchi waʼatapajakat maʼin süpüla nikeraajüin Jehová saʼakajee tü nümakat wamüin? (Apocalipsis 21:3, 4) (2) ¿Jamüsü nanüiki waneinnua wayuu wamüin waküjapa namüin süchiki tia?

³ Wekirajaa süchiki tü kasa kamalainkat maʼin wamüin saʼakajee tü nümakat wamüin Jehová (paashajeʼera Apocalipsis 21:3, 4). Naashin Jehová, «nnojoleerü outaa, nnojoleerü mojuu aaʼin, [jee] nnojoleerü aʼyalajaa». Waashajeʼerawalin tia pütchikat namüin na wayuu waküjakana amüin pütchi süpüla waküjain namüin süchiki jameerüin wakuwaʼipa kepiapa waya suluʼu tü Paʼaraiisükat. ¿Jamüsü nanüiki waneinnua wayuu waküjapa tia namüin? «Anasü maʼin tia, ¿shiimainchejeʼe shikeraajeerüin?», eeshii eekai namüin wamüin.

4. (1) ¿Kasa nütüjaatüjütkalia aaʼu Jehová? (2) ¿Kasa naaʼinraka Jehová süpüla wanoujainjanain sünain tü nümakat?

⁴ Wanaa sümaa nüshajirüin Jehová chi aluwataaushikai Juan süchiki jameerüin wakuwaʼipa kepiapa waya suluʼu tü Paʼaraiisükat, nütüjaatüjülia aaʼu waküjeerüin maaʼutpünaa yaa süchiki tü kasa anasü waʼatapajakat namüin na waneinnua otta wainmeenain na nnojoliikana anoujain sünain tia (Is. 42:9; 60:2; 2 Cor. 4:3, 4). ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla nanoujain na waneinnua otta müshiʼiya wayakana sünain shiimain shikeraajeerüin tü sümakat Apocalipsis 21:3, 4? Nnojotsü neʼe nüküjain wamüin Jehová tü naaʼinrajatkat, nüküjainña wamüin jamüin wanoujainjanaka sünain tia. Anashii wekirajaale süchiki tia.

5. (1) ¿Jarat tü wetsiikulo aashajaakat süchiki paʼaraiiseerüin tü Mmakat nutuma Maleiwa? (2) ¿Kasa aküjünaka yala?

⁵ Anuu tü sümakat waneirua wetsiikulo süchiki jamüin wanoujainjanaka sünain paʼaraiiseerüin tü Mmakat nutuma Jehová: «‹Jeketüitpa tatuma sukuwaʼipa kasa süpüshuaʼa›, müshi tamüin chi joyotokoi saaʼu tü einasee süpülajatkalü aluwatawaa. ‹Anashi püshajüle tia pütchikat, jama shiimain shia otta ayateeria shia ekeraajüin› müshi niaya. Jee nümakalaka tamüin: ‹Ekeraajüitpa süpüshuaʼa tia. Taya chi Shikiishikai wanee kasa otta taya Sajaʼttakai akajee wanee kasa›» (Apoc. 21:5, 6₁).

6. ¿Jamüsü wanoujaka maʼin sünain nikeraajeerüin Jehová tü nümakat wamüin sünainjee tü ashajünakat suluʼu Apocalipsis 21:5, 6?

⁶ ¿Jamüsü wanoujaka maʼin sünain nikeraajeerüin Jehová tü nümakat sünainjee tü ashajünakat suluʼu wetsiikulokot tia? Anuu wanee pütchi ashajünaka suluʼu tü karaloʼutakat Apocalipsis: «Müshi nifirmaajakai aaʼin Jehová wanee karaloʼuta süpüla nüpansaajüin nünüiki namüin na waneepiakana nümaa süchiki nikeraajeerüin tü kasa aküjünakalü achiki suluʼu tia piamasükat wetsiikulo». b Waashajeʼerüin tü nikeraajüinjatkat Jehová wapüleerua suluʼu Apocalipsis 21:3, 4. Shiasaʼa suluʼu wetsiikulokot 5 otta 6 müshi nifirmaajakai aaʼin Jehová süpüla nüpansaajüin nünüiki wamüin süchiki nikeraajeerüin tü nümakat wamüin. Wekirajaa sooʼomüin süchiki tü pütchi nümakat Jehová süpüla wanoujain sünain nikeraajeerüin tü nümakat wamüin.

7. (1) ¿Jarai kanüikika tü pütchi ashajünakat suluʼu wetsiikulo 5? (2) ¿Jamüsü anaka maʼin tia pütchikat?

⁷ «Müshi tamüin chi joyotokoi saaʼu tü einasee süpülajatkalü aluwatawaa», müsü tü pütchi ashajünakat suluʼu tü wetsiikulokot 5, sükajee tia wayaawata aaʼu niain Maleiwa apansaajakai wamüin tü pütchi nümakat (Apoc. 21:5₁). Anasü maʼin tia pütchikat süka apünüintuain neʼe süshajünüin suluʼu tü karaloʼutakat Apocalipsis eere nusoutuin Jehová. Tia pütchikat nnojotsü nüpansaajüin wamüin wanee aapiee pülashi, nnojotsü nüpansaajüin wamüin  Jesús, nia apansaajaka wamüin Jehová. Sükajee tia, wanoujain maʼin sünain nikeraajeerüin Jehová tü nümakat suluʼu Apocalipsis 21:5, 6, jama niain wanee Maleiwa «matüjainkai aküjaa alawaa» (Tito 1:2).

8. ¿Jamüsü nünüiki Jehová süpüla wayaawatüin saaʼu nikeraajeerüin tü nümakat?

⁸ «Jeketüitpa tatuma sukuwaʼipa kasa süpüshuaʼa», müshi chi Maleiwakai (Apoc. 21:5). Aküjünüsü yala müin nikeraajüitpakai saaʼin Jehová tü nümakat mayaainjeʼe nikeraajeerüin shia mapeena (paashajeʼera Isaías 46:10).

9. (1) ¿Kasa aküjüneeka achiki sükajee tü pütchikat «jeketüitpa tatuma sukuwaʼipa kasa süpüshuaʼa»? (2) ¿Kaseerü alataka sümüin «tü sirumatuʼukat» jee «tü mmakat» eeka maaʼulu?

⁹ Wekirajaa süchiki tü pütchi ashajünakat suluʼu wetsiikulo 5 eere sümüin: «Jeketüitpa tatuma sukuwaʼipa kasa süpüshuaʼa». Sünainjee tia pütchikat wayaawata aaʼu piamasü kasa naaʼinrajatka Jehová. Tü palajatkat shia najaʼttirüinjatüin tü kasa mojusü alatakat sainküin mma. Jee tü wane shia jeketüinjatüin nutuma sukuwaʼipa tü kasa alatakat yaa mmapaʼa. Müsü sünüiki Apocalipsis 21:1: «Jeketü tü sirumatuʼu teʼrakat otta jeketü tü mmakat, jama nnojoluitpain tü sirumatuʼukat otta tü mma eejatkat paala». «Tü sirumatuʼukat [...] eejatkat paala» nayaawase na sülaülakana mma. Nia Satanás otta na yolujaakana aluwataaka naaʼu (Mat. 4:8, 9; 1 Juan 5:19). Eesü «mma» sümüle tü Bibliakat süpüla saashajaain nachiki na wayuu kepiakana yaa mmapaʼa (Gén. 11:1; Sal. 96:1). Müsüjeseʼe nayaawasein na wayuu mojulaashiikana «tü mma eejatkat paala». Nnojotsü neʼe nunouteʼerüinjatüin Jehová «tü sirumatuʼukat» jee «tü mmakat», niiʼirateeriaʼaya shia süpüla anaʼleein maʼin. Niiʼirateerü sükajee «wanee siruma jeketü» otta sükajee «wanee mma jeketü». Tü aküjüneekalü achiki sükajee tia shia eejeechin wanee aluwataai aluwataainjachikai saaʼu wayuu loto akuwaʼipa.

10. ¿Kasa naaʼinrajatka Jehová süpüla jeketüinjatüin nutuma sukuwaʼipa kasa süpüshuaʼa?

¹⁰ ¿Kasa naaʼinrajatka Jehová süpüla jeketüinjatüin nutuma sukuwaʼipa kasa süpüshuaʼa? (Apoc. 21:5). Nunouteʼereerü tü Mmakat otta nükaalinjeena na wayuukana süpüla lotuinjatüin nakuwaʼipa. Aneerü maʼin tü Mmakat nutuma Jehová maʼaka nüküjatüjülinña shia Isaías, meerü aka saaʼin tü apainkat Edén. Jeketeerü tü wakuwaʼipakat waneʼewai wakua nutuma. Nnojoleena waya ayuulin, na masaʼasaliikana, kasaʼajeena naya, na moʼusaliikana, koʼujeena naya, na macheʼesaliikana, kacheʼejeena naya otta asoʼiraajeerü naaʼin na outushiikana (Is. 25:8; 35:1-7).

11. (1) ¿Kasa nüküjaka Jehová nümüin Juan? (2) ¿Jamüsü nüshajitka tia Jehová?

¹¹ ¿Kasa amaa nüküjaka Jehová süpüla wanoujain sünain nünüiki? Müshi nia nümüin Juan: «Anashi püshajüle tia pütchikat, jama shiimain shia otta ayateeria shia ekeraajüin» (Apoc. 21:5). Nüshajirüin Jehová tia pütchikat süpüla sütüjaanüin aaʼu nikeraajüin waneepia tü nümakat. Waapüin analuʼutka nümüin Juan saaʼujee nüshajüin tia pütchikat. Suluʼujee tia, eesü süpüla waashajeʼerüin tü nümakat Maleiwa süchiki paʼaraiisüinjatüin tü Mmakat sümaa wasakireʼerüin waaʼin sünain tü kasa anasü waʼatapajakat.

12. «Ekeraajüitpa süpüshuaʼa tia», ¿jamüsü nüküjaka tia Jehová?

¹² Anuu sooʼomüin nünüiki Jehová: «Ekeraajüitpa süpüshuaʼa tia» (Apoc. 21:6). ¿Jamüsü nüküjaka Jehová nikeraajüitpain tü nümakat? Shia süka nnojoluin jaralüin ataʼülüin nukuwaʼipa süpüla nikeraajüin tü keeʼireekat naaʼin, müsü nikeraajüitpakai saaʼin tü nümakat süchiki tü Paʼaraiisükat. Wekirajaa sooʼomüin süchiki tü  naaʼinrakat Maleiwa süpüla wanoujain sünain nikeraajeerüin tü nümakat.

13. ¿Kasa nüküjeeka achiki Jehová wanaa sümaa nümüin: «Taya chi Shikiishikai wanee kasa otta taya Sajaʼttakai akajee wanee kasa»?

¹³ Maʼaka waküjain paalapa apünüintua nusoutuin Jehová suluʼu tü karaloʼutakat Apocalipsis (Apoc. 1:8 noota; 21:5, 6; 22:13). Müsü süpüshi nünüiki Jehová mayaa: «Taya chi Shikiishikai wanee kasa (Alfa, noota) otta taya Sajaʼttakai akajee wanee kasa (Omega, noota)». Alfa shia tü palajatkat letra suluʼuka tü alfabeto griego münakat otta omega shia tü chiiruaajatkat letra. ¿Jamaluʼulu nünüiki Jehová wanaa sümaa nümüin «Taya chi Shikiishikai wanee kasa (Alfa noota) otta taya Sajaʼttakai akajee wanee kasa (Omega noota)»? Shia nüküjeeka achiki najaʼttiraleeinña wanee kasa nuʼttirüle shia.

14. (1) ¿Joujachi nümakai aaʼin Jehová «taya chi Shikiishikai wanee kasa» otta joujeechi nümakai aaʼin «taya Sajaʼttakai akajee wanee kasa»? (2) ¿Kasa wayaawataka sünainjee tü sümakat Génesis 2:1-3?

¹⁴ Nüküjain Jehová tü keeʼireekat naaʼin süpüleerua wayuu otta süpüleerua tü Mmakat nukumajaiwaʼaya Adán sümaa Eva. Müsü tü Bibliakat süchiki tia: «Anakaja kachonniire jia, joulüiwa na juuʼuliwoʼukana sainküin mmakat süpüshua süpüla laülaainjanain jia saaʼu» (Gén. 1:28). Wanaa maʼin sümaa nüküjain tia Jehová, «taya chi Shikiishikai wanee kasa (Alfa noota)» müshi nümakai aaʼin. Shiasaʼa joo jooutpa na nüikeyuukana Adán sümaa Eva sainküinpünaa tü mmakat, na oonookana waneepia nümaa Maleiwa otta paʼaraiisüpa natuma tü Mmakat, «taya Sajaʼttakai akajee wanee kasa (Omega noota)», meechi nümakai aaʼin Jehová. Süchikijee kettaain nutuma Jehová nukumajüin tü sirumatuʼukat, tü Mmakat jee süpüshuaʼa tü saaʼupünaakat, eesü wanee kasa naaʼinraka wayaawataka  akajee shiimain nikeraajeerüin tü keeʼireekat naaʼin, nükatalüin Maleiwa tü akaratshikat kaʼi süpüla kojutuinjatüin shia atumawaa (paashajeʼera Génesis 2:1-3). Tü wayaawatakat sükajee tia shia kettaajeerüin nutuma Jehová tü keeʼireekat naaʼin süpüleerua wayuu otta süpüleerua tü Mmakat kettaapa tü akaratshikat kaʼi.

15. ¿Jamüsü jülüjaka naaʼin Satanás müin nütaʼülakai saaʼin sukuwaʼipa tü keeʼireekat naaʼin Jehová?

¹⁵ Niʼrüijaapa wayumüin Adán sümaa Eva, kaainjalashii naya. Müshiijeseʼe kaainjalain jee outuin na wayuukana (Roma 5:12). Sutuma müitpain nakuwaʼipa na wayuukana, eesü süpüla müin nütaʼülakai saaʼin Satanás sukuwaʼipa tü keeʼireekat naaʼin Jehová. Tü keeʼireekat naaʼin Jehová shia jouluinjanain na wayuu oonookana sümaa nünüiki sainküinpünaa tü mmakat. ¿Shiimainche nütaʼülüin sukuwaʼipa Satanás suulia nikeraajüin Jehová tü keeʼireekat naaʼin? Eesüjaʼa jülüjale naaʼin Satanás iseerüin nüchiki Jehová nuuntuin nikeraajüin tü keeʼireekat naaʼin. Eesüjaʼa jülüjale naaʼin Satanás outajachin Adán sümaa Eva nutuma Maleiwa sümaa keeʼirakeenain naya nutuma süpüla nikeraajüin tü keeʼireekat naaʼin süpüleerua wayuu. Naaʼinrülejeʼeya tia Maleiwa nüküjainje chi Yolujaakai alaain Jehová sutuma isain nüchiki nikeraajüin tü sümakat Génesis 1:28 eere nüküjain jouluinjanain na nüchonniikana Adán sümaa Eva sainküinpünaa mmakat.

16. ¿Jamüsü eeka süpüla jülüjain naaʼin Satanás iseerüin nüchiki Jehová nikeraajüin tü keeʼireetüjütkalia naaʼin?

¹⁶ ¿Kasa amaa eeka süpüla jülüjain naaʼin Satanás süchiki tü eekat süpüla naaʼinrüin Jehová? Eesüjaʼa jülüjale naaʼin Satanás nuuʼulaajeenain Jehová kachooin Adán sümaa Eva sümaa müirüin nnojoluin lotuin nakuwaʼipa na nachonniikana (Ecl. 7:20; Roma 3:23). Sülatülejeʼeya tia, nüküjainje chi Yolujaakai isain nüchiki Jehová nikeraajüin tü keeʼireetüjütkalia naaʼin, nnojoishiijeʼe jouluin na wayuu lotokana akuwaʼipa süpaʼapünaa tü mmakat.

17. (1) ¿Kasa naaʼinraka Jehová süpüla nunouteerüin naainjala Satanás, Adán otta Eva? (2) ¿Kasa eejeetka suluʼujee tia? (Piirakaa sümüin tü ayaakuaakat).

¹⁷ Eetaayaai süntüin suluʼu nikii Satanás tü naaʼinrajatkat Jehová süpüla nunouteerüin tü alatakat. Nütüjaatüjülia aaʼu Jehová tü shipinjatkat süpüla nikeraajüin tü keeʼireekat naaʼin mayaainjeʼe niʼrüijaain wayumüin Satanás, Adán otta Eva (Sal. 92:5). Nuuʼulaain Jehová kachooin Adán sümaa Eva. Saaʼujee tia, atüjaana aaʼulu matüjain nia aküjaa alawaa. Niweetirüle Jehová wanee pütchi, ayatüsia nikeraajüin shia. Süpüla nikeraajüin Jehová tü keeʼireetüjütkalia naaʼin, nüküjain eejeechin wanee  suuʼuliwoʼu wanee jierü oʼtteʼerüinjachika na nüikeyuukana Adán sümaa Eva, na oonookana waneepia sümaa nünüiki Maleiwa (Gén. 3:15; 22:18). Suuʼuliwoʼu tia jietkat aapajiraainjachi nikii süpüla taashinjanain nutuma na wayuukana. Eetaayaai jülüjain naaʼin Satanás müinjatüin sukuwaʼipa nutuma Jehová. Nukumajüin Jehová sukuwaʼipa tia süka alin wayuu nüpüla (Mat. 20:28; Juan 3:16). Sutuma nnojolin aipüralin Satanás otta kapülain naaʼin nukuwaʼipa nümüiwaʼa, nnojotsü antapünaain suluʼu nikii naaʼinrajatüin tia Jehová. ¿Kasa eejeetka sutuma naakajirüin waya Jehová suulia kaainjalaa? Kettaapa tü miitkat juya nuluwataainjatka oʼu Cristo, loteerü nakuwaʼipa na wayuu oonookana waneepia nümaa Maleiwa, na nüikeyuukana Adán sümaa Eva otta kepieena naya suluʼu tü Paʼaraiisükat maʼaka nüküjatüjülin shia Jehová. Kettaapa tia, «taya Sajaʼttakai akajee wanee kasa», meechi nümakai aaʼin Jehová.

18. ¿Jarat tü apünüinsü kasa wanoujakalü atuma shiimain tü nümakat Maleiwa? (Paashajeʼera tü pütchikat « Apünüinsü kasa wanoujaka atuma shiimain tü nümakat Jehová»).

¹⁸ Watüjaaitpa aaʼu jamüin wanoujaka maʼin sünain paʼaraiiseerüin tü Mmakat. ¿Kasa waküjainjatka namüin na waneinnua süpüla nanoujain sünain sülateerüin tia? Palajana, waküja namüin nüküjalain tia Jehová. Müsü sünüiki Apocalipsis: «‹Jeketüitpa tatuma sukuwaʼipa kasa süpüshuaʼa›, müshi tamüin chi joyotokoi saaʼu tü einasee süpülajatkalü aluwatawaa». Kekiishi maʼin Jehová, pülashi maʼin nia otta keeʼireesü maʼin naaʼin nikeraajüin tü nümakat. Tü wane kasa waküjainjatkat namüin shia shiimain nikeraajeerüin Jehová tü keeʼireekat naaʼin, jama müitpain nikeraajakai saaʼin tü nümakat. Müshi nia: «Anashi püshajüle tia pütchikat, jama shiimain shia otta ayateeria shia ekeraajüin [...]. Ekeraajüitpa süpüshuaʼa tia». Tü chiiruaajatkat kasa waküjainjatka namüin shia nuʼttirüle Jehová wanee kasa najaʼttiraleeinña shia. Watüjaa aaʼu müin tia sünainjee müin nünüiki mayaa: «Taya chi Shikiishikai wanee kasa otta taya Sajaʼttakai akajee wanee kasa». Atüjaaneetkalaka saaʼu nutuma Jehová alaain Satanás.

19. ¿Kasa paaʼinrajatka süpüla pükaalinjain wanee wayuu nnojorüle nunoujain maʼin sünain paʼaraiiseerüin tü Mmakat?

¹⁹ Soto waaʼin, wanoujaleejeeria sünain shiimain nikeraajeerüin Jehová tü nümakat, waküjale shia namüin na waneinnua. Paashajeʼerapa tü sümakat Apocalipsis 21:4 püküjapa pütchi jee nümüle wanee wayuu pümüin «Anasü maʼin tia, ¿shiimainche shikeraajeerüin?», ¿kasa paaʼinrajatka? Eesü süpüla paashajeʼerüin jee pikirajüin nia süchiki tü sümakat wetsiikulo 5 otta 6. Püküja nümüin müin nifirmaajakai aaʼin Jehová wanee karaloʼuta süpüla wayaawatüin saaʼu nikeraajeerüin tü nümakat (Is. 65:16).