Kà lèlà deè Monday, February 13, 2023, gbò e bà kọlà Centers for Disease Control and Prevention (CDC) ea di United State beè nè kpẹ̀a kọọ̀ gbò e bà di mm̀ ba òb nè sìgà gbáá e bà di U.S. kpáá bọ̀ọ̀gẹ̀ ié zọ̀ kpá ló ea ólò tọá ló bé e nen bugi togó vaá labví láb naa. Bà kọ́ nágé kọọ̀ sigè ńkem nú ea é láá dú báàsĩ́ gbò nvín ãa e bà di pọ̀b tọọ̀ kpá ólò bọ̀ọ̀gẹ̀ biile nyíe vaá à tõó vá ló belí kọọ̀ bà náa íè nàè ból dẽesĩ́ lọl tṍó tẹlẹ tṍó.

 “Náa kal ló béè kọọ̀ gbò nvín ãa beè olòó ié nágé zọ̀ ló ea tọá ló ba búg mm̀ 10 gbáá ea kil nvéeá, gbò ní ea gé nááá kátogóí nè bug togó gè fẹà ba bá bií ló kpẹ̀a e gé dã́ ea kil ló gbò nvín pábia e bà di mm̀ ba òb nè sìgà gbáá kpáá bọ̀ọ̀gẹ̀ zoogá.” Níà bé e Dr. Kathleen Ethier, ea di togó CDC Division of Adolescent and School Health (DASH) kọ́ ẹ́.

 Kpẹ̀aá tẹ́lẹ̀ nàgé bàlà kẽ kọọ̀:

•   Baa láá tú bá kpóó siimá nú ea é sígá ló 1 kĩée e 10 gbò nvín pábia e bà di mm̀ ba òb nè sìgà gbáá dì, kọ bàá kuná gã̀ tṍó e bà náa beè noo gè naa vó. Dr. Ethier kọ́ọ̀ “Níi kà nu pọ̀”. À kọ́ nágé kọọ̀, “baa tú bá kpóó siimá nú e kọ̀láá bé ea kil kẽ naa àé dú ene kà gbàà kọ̀láá kà 10 nvín pábia e bà di mm̀ ba òb nè sìgà gbáá kuná.”

•   Sigè ńkem 1 zẹ̀ẹ̀ 3 nvín pábia e bà di mm̀ ba òb nè sìgà gbáá dì e bà gé tú agẹ bá bùgmà togó boo gè fẹà ba bá.

•   Sigè ńkem nyíè 3 zẹ̀ẹ̀ 5 nvín pábia e bà di mm̀ ba òb nè sìgà gbáá ólò bọ̀ọ̀gẹ̀ bììlà vaá à tõó vá ló belí kọọ̀ bà náa íè nàè ból dẽesĩ́ lọl tṍó tẹlẹ tṍó.

 Gbò kpẹ̀aí palàge biiléi nyíe. À bọ́ló kọọ̀ gbò nvín ãa á ié zààvà nè ẹ́ẹ́-ẹẹ̀ nyíe. Éé ní ea é láá nvèè bá nè gbò e bà di mm̀ ba òb nè sìgà gbáá kọ bàá láá emá gbò tã̀àgã̀ e bà gé kpeesĩ́ ló deè nieí é? Éé ní e kpá káí kọ́ kilma ló é?

Kpá Káí kọ́ gbò nú ea é láá nvèè bá nè gbò e bà di mm̀ ba òb nè sìgà gbáá

 Kpá Káí baatẽ́ bé e tṍó e dìí tavàlà naa. À kólíe “tàvàlà tṍó” kilma ló gbò nen. (2 Tímotì 3:​1-5) Kọ̀láá bé ea dì naa, Kpá Káí ne dùùlà bá deè tṍ e tṍó náa tá ló ea gé nveè bá nè gã́bug gãà gbò e bà di mm̀ ba òb nè sìgà gbáá beeá ló bàlà booí kọ bàá láá bé èlbá gbò tàvàlà dìtõ̀ò e bà gé kpeesĩ́ ló. Bugi nakà gbò togó bel ea dẹẹ̀a boo Kpá Káíí.

•   Be À Gá Náa Ním Gbĩ́ì Ge Tõó Ná Dùmà?

•   M̀ Gbĩ́ì Ge Ù​—⁠É Kọọ̀ Kpá Káí É Láá Nvèè Bá Nèm Tṍó Em Gbĩ́ì Ge Fẹà Nà Bá?

•   Éé Ní Ea Náa À Bọ́ló Kọ Ḿ Kilsĩ́ Gè Tõó Dùm Ẽ?

•   Éé Ní Em É Láá Naa Be M̀ Íe Tã̀àgã̀ Bùlà Ẹ?

•   Mósĩ́ Deè Ní Em É Láá Òòà Aa Ló Gè Bugi Pọ́lọ́ Bug Togó É?

•   Móbá Ní Em É Láá Sií Ló Tṍó Em Íè Tã̀àgã̀ Bùlà Ẹ?

•   Mósĩ́ Deè Ní Em É Láá Lẹ̀ẹ̀là Bel Ló Bé E Nu Tọ́a Ḿ Ló Naa Ẽ́?

•   Aa Bá Bììla Nyíe Bã Bá Ẹ́ẹ́-ẹẹ̀ Nyíe (vídiò e bà tã́ boo ẹ́ẹ́ báà nu)

•   Éé Ní Em É Náa Be Bà Nveèm Tã̀àgã̀ Ló É?

•   Éé Ní Em É Náa Be Bà Nveèm Tã̀àgã̀ Ló Gbẹá Boo Íntanèt Ẽ?

•   Ge Láá Bé Èlbá Nen Ea Gé Nveè Ni Tã̀àgã̀ Ló Boo Tṍó E Nóo É Bé Bé (vídiò e bà tã́ boo ẹ́ẹ́ báà nu)

•   Mósĩ́ Deè Ní Em É Láá Bé Èlbá Tṍó E Nen Tú Bá Kpóó Siimám Kọ Ḿ Kuná Gã̀ Ẽ?

•   Éé Ní Ea Bọ́ló Kọ Ḿ Nyimá Ea Kil Ló Gè Tú Bá Kpóó Siimá Nen Kọ Á Kuná Gã̀ Ẽ?​—⁠1 Kpò: Gbò nú e nen é náa mm̀ ge kpènà a bá

•   Éé Ní Ea Bọ́ló Kọ Ḿ Nyimá Ea Kil Ló Gè Tú Bá Kpóó Siimá Nen Kọ Á Kuná Gã̀ Ẽ?​—⁠2 Kpò: Ge ié lóó aa bá

Kpá Káí fáálá gbò dùùlà bá deè tṍ ea é nveè bá nè gbò tẹ̀ nè kà

 Kpá Káí fáálá nágé gbò dùùlà bá deè tṍ ea é nveè bá nè gbò tẹ̀ nè kà kọ bàá láá nvèè bá nè ba gbò nvín e bà di mm̀ ba òb nè sìgà gbáá kọ bàá láá emá gbò tã̀àgã̀ e bà gé kpeesĩ́ ló mm̀ dùm. Bugi nakà gbò togó bel ea dẹẹ̀a boo Kpá Káíí.

•   Éé Ní Ea Ólò Naa Kọọ̀ Nyíè Gbò Nvín Ãa Á Bììlà Ẹ? Éé Ní Ea É Láá Nvèè Bá Ẹ́?

•   Tṍó E Tã̀àgã̀ Ọọvẹ Ló O Nvín Pábia Ea Di Mm̀ A Òb Nè Sìgà Gbáá

•   Éé Ní Em É Náa Be Bà Nveè Tã̀àgã̀ Ló Nà Nvín Ẽ́?

•   Tṍó Eo Nvín Ea Di Mm̀ A Òb Nè Sìgà Gbáá Nveè Kom Ló A Bá

•   Gbò Pá Nvín Nè Íntanèt​—⁠1 Kpò: É Kọ À Bọ́ló Kọọ̀ Ńdáà Nvín Á Tú Íntanèt Siimá Tóm?

•   Gbò Pá Nvín Nè Íntanèt​—⁠2 Kpò: Ge Noomà O Nvín Ea Di Mm̀ A Òb Nè Sìgà Gbáá Bé Ea É Láá Tú Íntanèt Siimá Tóm Boo Bá Ea Bọ́ló Naa

•   Gbò Pá Nvín Nè Fóòn​—⁠1 Kpò: É Kọ À Bọ́ló Kọọ̀ Ńdáà Nvín Á Ié Fóòn?

•   Gbò Pá Nvín Nè Fóòn​—⁠2 Kpò: Ge Noomà Gbò Pá Nvín Kọ Bàá Láá Tú Fóòn Siimá Tóm

•   Sĩ́deè Ge Loomá Bel Nè O Nvín Ea Di Mm̀ A Òb Nè Sìgà Gbáá Ea Kil Ló Ge Lẹ̀ẹ̀là Gì Bel Àbèè Fòtó Ea Kil Ló Gbaa Ló Ea Ólò Di Zẹ̀ẹ̀ Págbálà Nè Pábia Tenmá Boo Fóòn