1. Mókà bel ní e neǹ kọ́ọ̀ bùlà Bàrì Àìzáíà beè kọ́ nè pá Ízràẹ̀l ẹ?

 NEǸ kọ́ọ̀ bùlà Bàrì Àìzáíà kọ́ọ̀ Jìhóvà dú “Bàrì ea ólò ló kà-kà bel.” Moǹ bel ea kọlà “kà-kà bel” tõó dọ̀ “amen.” (Àìz. 65:​16, ekk.) “Amen” tõó dọ̀ “á dì naa vó,” àbèè “à dú kà-kà.” Kọ̀láá tṍó e Kpá Káí tú moǹ bel ea kọlà “amen” loomá bel nyòòmà Jìhóvà àbèè Jíízọ̀s, à tõó dọ̀ kọ è agala boo kọọ̀ belá dú kà-kà. Vóà naa, bel e Àìzáíà beè kọ́ nè pá Ízràẹ̀l válí gè dã́ból ló, vaá níí tõó dọ̀ kọọ̀: Kọ̀láá kà bel e Jìhóvà kọ́ bọ́ló gè dẹlẹ nyíé boo. Jìhóvà a tẹ́lẹ bàlà kẽ kọọ̀ níí dú kà-kà tení dú ló gè mm-mè dénè a zìgànù.

2. Éé ní ea náa èé láá dẹlẹ nyíé boo gbò nú e Jìhóvà zigà kilma ló dì deèsĩ́é, vaá mókà gbò bíb ní eé áálá mm̀ nakà togó belí é?

² É kọ èé láá dẹlẹ nagé nyíé boo gbò nu e Jìhóvà zigà kilma ló dì deèsĩ́? Nú ea é láá dú 800 gbáá aa ló tṍó Àìzáíà a, neǹ tóm Pọ́ọ̀l beè baatẽ́ nú ea náa vaá à bọ́ló kọ é dẹlẹ nyíé boo gbò nu e Bàrì beè zìgà. Pọ́ọ̀l beè emí kọọ̀: ‘Bàrì náa é láá kpọ́ kyáá bel.’ (Híb. 6:18) Dì belí bé e tọ́ọ̀ múú nè múú là náa ólò gbá ọví aa mm̀ ene kà bànà múú naaá, níà bé e Jìhòvà ea dú Bàrì kà-kà bel náa é láá kpọ́ kyáá bel naa ẽ́. Vóà naa, èé láá dẹlẹ nyíé boo kọ̀láá kà nu e Jìhóvà kọ́, bií ló gbò nú ea beè zìgà kọ àé nááá dì deèsĩ́. Mm̀ nakà togó belí, èé áálá gbò bíbví: Éé ní e Jìhóvà zigà kọ àé náànìè dì deèsĩ́ ẽ́? Vaá éé ní e Jìhóvà ni náa ea zógè kọọ̀ gbò nú ea beè zìgà é nááá ẽ́?

3. (a) Mókà zìgànù ní ea ólò palàge leemá gbò gyóòlo Bàrì e? (Kùùà Nù 21:​3, 4) (b) Éé ní e sìgà gbò ólò kọ̀ tṍó e kọ́ọ̀ nú ea kil ló zìgànùí nèva ẹ́?

³ Nakà zìgànù eé gé ló bel booí ólò leemá dénè gbò níí Bàrì beeá ló bàlà booí. (Bugi Kùùà Nù 21:​3, 4.) Jìhóvà zigà nèi kọọ̀ á íe tṍó e “ú náa é dinà, bãàgà náa é dinà, tó náa é dinà, nyaa ló náa é dinà.” Gã́bug bẹ̀ì ólò tú nakà dọ̀ Kpá Káí ea ẹ́ẹ̀lẹ̀i nyíeí bààmàtẽ́ bé e dùm é beè meà naa gbẹá mm̀ Páradaìs tṍó e gé kọ́ kpẹ̀a. Sìgà nen ólò labví láb naa vàẹ̀ tṍó e kọ́ọ̀ nú ea kil ló nakà zìgànùí nèva ẹ́? Bà ólò láá kọọ̀, “Gbò zìgànùí dú lé, sõò ním bùlà kọ àé láá naaá.”

4. (a) Éé ní e Jìhóvà beè nyimá vaá gbẹẹ́ sĩ́ kọ̀ ẹ? (b) Gbá ló gè zìgà nu nèi, éé ní e Jìhóvà beè kpáá naa ẽ́?

⁴ Mm̀ kà-kà, tṍó e Jìhóvà beè kọ́ nè neǹ tóm Jọ́ọ̀n kọ á emí nú ea kil ló bé e dùm é meà naa gbẹá mm̀ Páradaìs, a beè nyimá kọọ̀ beele é beè kọ́ nú ea kil ló ból dẽesĩ́í nè dõona gbò tṍó e gé kọ́ kpẹ̀a ea kil ló Boǹ Méné Bàrì. Jìhóvà beè nyimá nágé kọọ̀ àé tavala ló gã́bug nen gè zìgà ló ‘gbò nú ea dú ãaí.’ (Àìz. 42:9; 60:2; 2 Kọ́r. 4:​3, 4) Vóà naa, mósĩ́ deè ní e beele é láá agala boo, vaá nvèè nàgé bá nè dõona gbò kọ bàá agala boo kọọ̀ gbò tã́áná dee bá ea di mm kpá Kùùà Nù 21:​3, 4 é íè ge naaá ẽ́? Gbá ló gbò nú ea ẹ́ẹ̀lẹ̀i nyíéí, Jìhóvà kọ́ nágé gbò bug ea náa vaá èé láá agala boo kọọ̀ gbò nuí é íè ge naaá. Níà mókà gbò bug é?

5. Éé ní ea náa vaá è dẹlẹ nyíé boo zìgànù Bárì ea kil ló Páradaìs e, vaá ãàe ní eé láá mòn gbò belí é?

⁵ À íe gbò bug ea náa vaá èé láá dẹlẹ nyíé boo kọọ̀ zìgànù Jìhóvà ea kil ló Páradaìs ea di mm gbò dọ̀ Kpá Káí eé gé bugií é ḿḿ-má. Nakà dọ̀ Kpá Káíí kọ́ọ̀: “Nen ea di ĩ́ìtẽ́ boo kpòté ménéá beè gbóó kọọ̀: ‘Ẹ̀b! M̀ dì em gé nyááná dénè nu naamá ãa.’ A beè kọ nágé kọọ̀: ‘Emí níí, boo béè kọọ̀ gbò moǹ belí bọ́ló gè dẹlẹ nyíé boo vaá dú kà-kà.’ Vaá a beè kọọ̀: ‘Dénè nu a nááá! Nda ní em dúù Álfà nè Òmégà ẹ, dààmà togó nè ke kùbmà ẽ.’”​—Kùùà 21:​5, 6a, NW.

6. Éé ní ea náa vaá gbò moǹ bel ea di mm̀ kpá Kùùà Nù 21:​5, 6 à naa kọ é kpáá palàge dẹlẹ nyíé boo zìgànù Bàrì e?

⁶ Éé ní ea náa vaá dọ̀ Kpá káíí à sièi kpóó ló kọ é kpáá palàge dẹlẹ nyíé boo zìgànù Bàrì e? Kpá ea kọlà Revelation Climax baatẽ́ gbò dọ̀ Kpá Káíí kọọ̀: “À bélí kọọ̀ Jìhóvà gé bii bá tẽ́ kpá nè gbò e bà bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo kọọ̀, bàé íe gbò tã́áná dee báí dì deèsĩ́.” b Zìgànù Bàrìí di mm̀ kpá Kùùà Nù 21:​3, 4. Sõò, è monì kọọ̀ Jìhóvà ló bel mm̀ sĩ́deè ea bélí kọọ̀ à bii bá tẽ́ kpá mm̀ a 5 nè 6 gã́bel, ea zógè kọọ̀ gbò nú ea zigàí dú kà-kà vaá àé íè ge mm-má. Naanii èé kpáá palàge ẹ̀b gbò moǹ bel e Jìhóvà lóómá bel ea náa kọ é agala boo gbò nú ea zigà nèií.

7. Éé ní ea náa vaá à bọ́ló kọ é nvèè kpíi ló bel ea di mm̀ a 5 gã́bel é?

⁷ Bàrì náa kọ é agala boo gbò nú ea zigà nèi tení dú ló gè dààmà togó kọọ̀: “Nen ea di ĩ́ìtẽ́ boo kpòté ménéá beè gbóó kọọ̀.” (Kùùà 21:5a) Gbò moǹ belí bọ́ló gè nvèè kpíi ló boo béè kọọ̀ zẹ̀ẹ̀ taà ketõ̀ò e Jìhóvà ló bel mm̀ kpá Kùùà Nù, áá kĩí ní ea tú nakà moǹ belí dààmà togó a bel é. Vóà naa, gbò moǹ bel ea bọ́ló kọ é dẹlẹ nyíé booí náa aa bá nyómá tóm, àbèè Jíízọ̀s, sõò à aa bá Jìhóvà! Níí zógè kọọ̀  gbò bel ea bẽene níí bọ́ló gè dẹlẹ nyíé boo. Éé ní ea náa vaá è kọ́ vó é? Boo béè kọọ̀ Jìhóvà ‘náa ólò kpọ́ kyáá bel.’ (Táítọ̀s 1:2) Tã́á belí náa kọ é dẹlẹ nyíé boo kọọ̀ nú ea di mm̀ kpá Kùùà Nù 21:​5, 6 é ḿḿ-má.

8. Mósĩ́ deè ní e Jìhóvà náa kọ é agala boo a zìgànù ẽ? (Àìzáíà 46:10)

⁸ Kátogóí, naanii èé ló bel boo moǹ bel ea kọ́ọ̀, “Ẹ̀b!” (Kùùà 21:​5, NW.) Ba tú moǹ bel Gríìk e bà tab naamá “Ẹ̀b!” loomá bel gã́bug tṍó mm̀ kpá Kùùà Nù. Ene kà kpá ea baatẽ́ moǹ belí kọ́ọ̀, “bà ólò tú moǹ belí kolmá bùlà nen ea gé bugi nu nyòòmà bel e bà gbĩ́ gè kpáá kọ̀.” Mókà bel ní e bà kpáá kọ̀ẹ? Bàrì kọ́ọ̀: “M̀ dì em gé nyááná dénè nu naamá ãa.” Mm̀ kà-kà, Jìhóvà gé ló bel kilma ló gbò nú ea é náa dì deèsĩ́, sõò à palàge agala boo kọọ̀ gbò nuí é íè ge naaá, níà nú ea náa vaá à sẹlẹ gã́ ló kọọ̀ a daaà togó gè naaá ẽ́.​—Bugi Àìzáíà 46:10.

9. (a) Tã́á bel ea kọ́ọ̀ ‘nyaaná dénè nu naamá ãa’ gé lóá bel kilma ló mókà bàà kà tóm e Jìhóvà gbĩ́ gè sìe? (b) Éé ní ea é nááá ló “káála” nè “kunukẽ̀” ea di kátogóí é?

⁹ Naanii èé gbóó baatẽ́ dõona kà tã́á bel ea dì mm̀ kpá Kùùà Nù 21:5 ea kọ́ọ̀: “M̀ dì em gé nyaaná dénè nu naamá ãa.” Mm̀ dọ̀ Kpá Káíí, tã́á belí gé lóá bel kilma ló bàà kà tóm e Jìhóvà é sí​—ea dú gè nyaaná nè ge òòmà nu sẹlẹ́ dọ̀ ea beè zẹ́ẹ́ dì. Túá kà, éé ní e Jìhóvà é nyááná ẽ́? Kpá Kùùà Nù 21:​1, kọ́ọ̀: “Túá kà káála nè túá kà kunukẽ̀ ea beè dìa beè tení tà.” “Túá kà káála” gé lóá bel kilma ló bẹlbẹ̀l gbò nen ea di kèbá lẹ̀ẹ̀là bel Sétàn nè gbò zọ. (Máát. 4:​8, 9; 1 Jọ́ọ̀n 5:19) Sìgà tṍó, Kpá Káí ólò tú “kunukẽ̀” loomá bel kilma ló gbò e bà tõó boo kunukẽ̀í. (Jén. 11:1; Ps. 96:1) Vóà naa, ‘túá kà kunukẽ̀a’ gé loá bel kilma ló gbò pọ́lọ́ e bà di boo kunukẽ̀í deè nieí. Jìhóvà náa é sí tóm ló “káála” nè “kunukẽ̀” ea di kátogóí; tãa vó, àé tú ńdõona kà nyaamá ló ní ea dìí. Àé tú “ãa káála nè ãa kunukẽ”​—ea tõó dọ̀ ãa bẹlbẹ̀l nè gbò lé lab dògò e bàé tõó boo kunukẽ̀í nyaamá ló káála nè kunukẽ̀ ea di kátogóí.

10. Éé ní e Jìhóvà é nyááná naamá ãa ẽ́?

¹⁰ Kpá Kùùà Nù 21:5 kpáá kọ́ nú ea kil ló gbò nu e Jìhóvà é tú naamá ãa. Nvèè kpíí ló kọọ̀ Jìhóvà náa kọọ̀: “M̀ gé dem ãa nu.” Tãa vó, à kọ́ọ̀: “M̀ dì em gé nyááná dénè nu naamá ãa.” Jìhóvà é sí tóm ló kunukẽ̀í vaá naa kọọ̀ gbò nen á gbõoma. Dì belí bé e Àìzáíà beè gbẹẹ́ sĩ́ kọọ̀ naa, zivekà boo kunukẽ̀í é kpé dẽe belí gònò Ídèn. Jìhóvà é bó buù bẹ̀ì vaá naa kọ é gbõoma. Àé bó gbò kọ̀và, gbò gímá dẽe, nè gbò káá tṍ, vaá kẽee gbò e ba beè ù lọl kemà ú.​—Àìz. 25:8; 35:​1-7.

11. Éé ní e Jìhóvà beè kọ́ nè Jọ́ọ̀n kọ á naa ẽ́, vaá mókà bug ní ea beè di nvéeé?

¹¹ Dõona kà éé ní ea náa kọ é agala boo kọọ̀ gbò nú e Bàrì beè zìgà é nááá ẽ́? Jìhóvà beè kọ́ nè Jọ́ọ̀n kọọ̀: “Emí níí, boo béè kọọ̀ gbò moǹ belí bọ́ló gè dẹlẹ nyíé boo vaá dú kà-kà.” (Kùùà 21:​5, NW.) Jìhóvà náa dõogẽ kọ á “emí.” Sõò, à kọ́ bug ea di nvée. À kọ́ọ̀: “Gbò moǹ belí bọ́ló gè dẹlẹ nyíé boo vaá dú kà-kà”​—ea tõó dọ̀ kọ èé láá dẹlẹ nyíé boo kọọ̀ gbò zìgànùí é íè ge naaá. Nyíei palàge ẹẹ kọọ̀ Jọ́ọ̀n beè gbàntṍ ló logí vaá “emí.” Vó ní ea náa vaá èé láá bugi vaá bugi togó boo  gbò nú e Bàrì beè zìgà ea kil ló Páradaìs nè gbò tã́áná dee bá eé íe dì deèsĩ́ ẽ́.

12. Éé ní ea náa vaá Jìhóvà à kọọ̀: “Dénè nu a nááá!” ẽ́?

¹² Éé ní e Bàrì beè kpáá kọ̀ẹ? “Dénè nu a nááá!” (Kùùà 21:​6, NW.) Jìhóvà sẹlẹ gã́ ló belí kọọ̀ dénè nu ea beè zìgà ea kil ló Páradaìsa a naaá. Vaá à lelà naa vó, boo béè kọọ̀ tọ́ọ̀ nu náa é láá naa kọ á gá mm-mè a tóm̀ bùlà. Jìhóvà kọ́ nágé dõona kà bug ea náa vaá èé láá agala boo gbò a zìgànù. Níà mókà bug é?

13. Éé ní ea náa vaá Jìhóvà à kọọ̀: “Nda ní em dúù Álfà nè Òmégà ẹ”?

¹³ Dì belí bé e ni nó naa, taà tóm e Jìhóvà ló bel nè Jọ́ọ̀n mm̀ mòànù dẽe. (Kùùà 1:8; 21:​5, 6; 22:13) Buù tṍó e Jìhòvà ló bel mm̀ mòànù dẽeí, à tú moǹ bel ea kọ́ọ̀: “Nda ní em dúù Álfà nè Òmégà ẹ,” loomá bel. Moǹ bel ea kọlà álfà ní ea dú túá kà súú kpá ea di mm̀ émì nuù pá Gríìk e, vaá òmégà ní ea dú dee deè nvéè súú kpáẹ́. Vóà naa, tṍó e Jìhóvà tú moǹ bel ea kọlà “Álfà nè Òmégà” loomá bel, à tẹ́lẹ bàlà kẽ kọọ̀ tṍó ea daamà togó gè naa ene kà nu, à ólò naa lọl dẽe.

14. (a) Mó tṍó ní eé láá kọọ̀, Jìhóvà beè kọọ̀, “Álfà” ẹ, vaá mó tṍó ní eé láá kọọ̀, àé kọ́ọ̀, “Òmégà” ẹ? (b) Gbò moǹ bel ea di mm̀ kpá Jénesìs 2:​1-3 náa kọ é agala boo éé?

¹⁴ Tṍó e Jìhóvà dem Ádàm nè Íìv lọ̀l, a beè kọ́ nú ea dú a bùlà kilma ló gbò nen nè boo kunukẽ̀í. Kpá Káí kọ́ọ̀: “Bàrì beè tãanè va dee bá, vaá Bàrì à gbóó kọ́ nèva kọọ̀: ‘Manai vaá ò bọọlíí gã́bug, mm-maí boo kunukẽ̀í.’” (Jén. 1:28) Èé láá kọọ̀ bel e Jìhóvà géè kọ́ tṍóá tõó dọ̀, “Álfà.” Níí tõó dọ̀ kọọ̀: Tṍó gé dú e pá nvín Ádàm nè Íìv e bà íe dùm gbàntṍ ló é  gbõoma, m-má boo kunukẽ̀í, vaá sí tóm ló naamá páradaìs. Tṍóá, àé gbóó belí kọọ̀ Jìhóvà kọ́ọ̀, “Òmégà.” Tṍó e Jìhóvà “dèm káála nè dénè nú ea di m, vaá dèm boo kunukẽ̀í nè dénè nú ea di boo lọ̀l,” a beè naa nu ea náa kọ é agala boo kọọ̀ a bùlà é nááá. À di mm̀ kpá Jénesìs 2:​1-3. (Bugi.) Jìhóvà beè tú ní ea égè àlàbà dee naamá dee ea di káí. Éé ní ea tõó dọ̀ẹ? Jìhóvà náa kọ é agala boo kọọ̀ àé íè ge mm-mèè a tóm̀ bùlà kilma ló gbò nen nè boo kunukẽ̀í. Àé ḿḿ-má tṍó e ní ea égè àlàbà deeá ni íná kùbmà.

15. Éé beè naa kọ á belí kọọ̀ Sétàn kpega deè tóm̀ bùlà Bàrì kilma ló gbò nen ẽ́?

¹⁵ Tṍó e Ádàm nè Íìv lọl togó kebá Bàrì lọ̀l, ba beè gbóó dú gbò náàkyọ̀ vaá naa kọọ̀ náàkyọ̀ nè ú á tùlà gbò nvín ea aà vá m. (Róm̀ 5:12) Vó beè naa kọ á belí kọọ̀ Sétàn kpega deè tóm̀ bùlà Bàrì ge naa kọọ̀ gbò nen e bà gbõoma vaá ié dùm gbàntṍ ló á m-má boo kunukẽ̀í. A beè belí kọọ̀ Sétàn náa zigà kọọ̀ Jìhóvà á láá kọọ̀ “Òmégà.” Be à sẹlẹ, Sétàn beè bugi togó kọọ̀ be à náànìè vó, áá bàà kà nú ní e Jìhóvà é láá naa mm̀ ge mm-mè a tóm̀ bùlàẹ. Túá kà é dú gè fẹ́ Ádàm nè Íìv vaá dèm dõona kà dóm nè va e bà gbõoma kọbé bà ḿm̀-mè a tóm̀ bùlà. Sõò, be Bàrì beè naa vó, à gáẹ̀ beè naa kọọ̀ Bàrì á dú neǹ kyáá bel. Ló éé? Boo béè kọọ̀ mm̀ kpá Jénesìs 1:​28, Jìhóvà beè kọ́ nè Ádàm nè Íìv kọọ̀ ba nvín e ḿḿ-má boo kunukẽ̀í.

16. Éé ní ea beè láá naa kọọ̀ Sétàn á bugi togó kọọ̀ Jìhóvà náa é láá mm-mè nú ea beè zìgà ẹ?

¹⁶ Dõona kà éé ní e Sétàn beè láá bugi togó kọọ̀ Bàrì é náa ẽ́? Be à sẹlẹ, a beè bugi togó kọ Jìhóvà é sọtọ́ deè kọọ̀ Ádàm nè Íìv á ié gbò pá nvín e bà náa é gbõoma tọ́ọ̀ dee. (Ẹ̀klì. 7:20; Róm̀ 3:23) Be a beè naaá naa vó, Sétàn gáẹ̀ beè ẹ̀b kọọ̀ Jìhóvà ólò kọ́ nu e náa é láá naa. Ló éé? Boo béè kọọ̀ be Bàrì sọtọ́ deè náa vó, a tóm̀ bùlà ge naa kọọ̀ pá nvín Ádàm nè Íìv e bà gbõoma vaá ié dùm gbàntṍ ló á tõó mm̀ Páradaìs boo kunukẽ̀í náa é ḿḿ-má ná.

17. Jìhóvà beè sii bá ló lọ̀l togó kèbá Sétàn, Ádàm nè Íìv naa vàẹ, vaá éé ní ea é beè sìlà aa m ẽ́? (Ẹ̀b nàgé fòtó.)

¹⁷ Bá e Jìhóvà beè sií ló Sétàn, Àdàm nè Íìv tṍó e bà lọlẹ́ẹ togó kèbá beè palàge bọọ́ ló Sétàn. (Ps. 92:5) Tãa vó e Jìhóvà dú neǹ kyáá bel, a beè zogè kọ à dúè nen ea ólò ló kà-kà bel tení dú ló gè  sọ̀tọ́ deè kọọ̀ Ádàm nè Íìv á ié gbò pá nvín. Jìhóvà beè zogè kọọ̀ tọ́ọ̀ kà nu náa é láá kpegàẹ̀ẹ́ deè kọ á gá mm-mèè a tóm̀ bùlà. A beè mm-mè a tóm̀ bùlà tení dú ló gè domà “nvín” ea é duulà pá nvín Ádàm nè Íìv e bà íe dùm gbantṍ ló. (Jén. 3:15; 22:18) Nu ààa e Jìhóvà nvee kẽá beè palàge bọọ́ ló Sétàn! Ló éé? Boo béè kọọ̀ nakà nòònùí tẹ́lẹ bàlà kẽ kọọ̀ Bàrì íe vulè e dùm kùlù-kúlù á gé m. (Máát. 20:28; Jọ́ọ̀n 3:16) Sétàn náa íe nakà kpãaí, boo béè kọ à dú neǹ kùlù-kúlù. Vóà naa, éé ní ea é naaá boo béè nu ààaí é? Tṍó e Enè Tõ̀ò Gbáá Bẹlbẹ̀l Kráìst é íná kùbmà, pá nvín Ádàm ne Íìv e bà gbõoma vaá ié dùm gbàntṍ ló é gbóó tõó boo kunukẽ̀í belí bé ea beè dú bùlà Jìhóvà naa. Tṍóá, àé gbóó belí kọọ̀ Jìhóvà kọ́ọ̀, “Òmégà.”

18. Éé ní e Jìhóvà kọ́ nèi ea náa kọ é dẹlẹ nyíé boo gbò nú ea beè zìgà ẹ? (Ẹ̀b nàgé ńkpó ea togó bel kọ́ọ̀, “ Taà Kà Bug Ea Náa Vaá Èé Dẹlẹ Nyíé Boo Zìgànù Jìhóvà.”)

¹⁸ Dì belí bé e ni nó naa, mókà bel ge dẹlẹ nyíé boo ní eé láá kọ́ nè gbò e bà náa agala boo kọọ̀ gbò nu e Bàrì beè zìgà kilma ló Páradaìs é nááá ẽ́? Túá kà, Jìhóvà ní ea beè zìgà nuí ẽ́. Kpá Kùùà Nù kọ́ọ̀: “Nen ea di ĩ́ìtẽ́ boo kpòté ménéá beè gbóó kọọ̀: ‘Ẹ̀b! M̀ dì em gé nyááná dénè nu naamá ãa.’” À íe nyìmànù, kpóó, nè tàn ge mm-mè a tóm̀ bùlà. Ní ea égè bàà, ge kọọ̀ gbò zìgànùí é íè ge mm-má náa kọ Jìhóvà á ẹ̀b kọọ̀ a ḿḿ-má. Vó ní ea náa vaá à kọọ̀: “Gbò moǹ belí bọ́ló gè dẹlẹ nyíé boo vaá dú kà-kà [ẹ]. . . . Dénè nu a nááá!” Ní ea égè taa, tṍó e Jìhóvà daamà togó gè naa ene kà nu, à ólò naa lọl dẽe, dì belí bé e tã́á bel ea kọ́ọ̀: “Nda ní em dúù Álfà nè Òmégà ẹ” tẹ́lẹ bàlà kẽ naa. Jìhóvà é zógè kọọ̀ Sétàn dú neǹ kyáá bel vaá náa é láá mm-mè a tóm̀ bùlà.

19. Tṍó e gbò nen íe bàà-bàà bùlà kilma ló zìgànù Bàrì, éé ní eo é láá naa ẽ́?

¹⁹ Kẽea boo kọọ̀, buù tṍó eo kọ́ọ̀ nè gbò nen nú ea náa vaá ò agala boo kọọ̀ Bàrì é ḿm̀-mè a zìgànù, o zìgà é kpáá agaló. Vóà naa, dõona tṍó eo gé bugi nú ea kil ló gbò nu e Bàrì beè zìgà ea é nááá mm̀ Páradaìs, ea di mm̀ kpá Kùùà Nù 21:​4, vaá nen à kọọ̀, “Gbò zìgànùí dú lé, sõò ním bùlà kọ àé láá naaá,” éé ní eo é náa ẽ́? Bugi vaá ò baatẽ́ 5 nè 6 gã́bel nèe. Baatẽ́ bé e Jìhóvà zógè kọ àé ḿm̀-mèè gbò zìgànùí naa, ea bélí kọ à bii bá tẽ́ kpá nèi.​—Àìz. 65:16.