Pẹẹ nyoone togó bel ea di m

Pẹẹ nyoone a gbò togó bel

48 TOGÓ BEL GE NÒ

“Tõonii Káí”

“Tõonii Káí”

“Tõonii káí m kọ̀láá kà nu e o gé náanii.”—1 PÍT. 1:15.

SỌ́L EA GÃ́BUG DÚ 34 Tõó Dùm Ge Olòó Bọ́ló Dẹ̀lẹ̀ Nyíé Boo

GE TENÍ BOO NÚ EÉ NÓ *

1. Mókà ãane ní e Pítà beè nè gbò nyòòne nvéè Kráìst e, vaá éé ní ea náa àé láá tàvàlàí ló gè gbàntṍ ló é?

KỌBÈÈ è íè ẹ̀b dẽesĩ́ gè kil káála àbèè ge tõó boo kunukẽ̀í, èé láá ié bélè lọl ló gè bugi togó boo ãané e Pítà beè nè gbò nyòòne nvéè Kráìst e Bàrì beè tṍ va nóo ból mm̀ túá gbò gbááá. Pítà beè emí kọọ̀: “Tõonii káí m kọ̀láá kà nu e o gé náanii, dì belí bé e Bàrì e a beè kolíi di káí naa. Boo bée kọ ba è emí m Kpá Káí kọ Bàrì kọ́, ‘Tõonii káí, boo bée kọ nda di káí.’” (1 Pít. 1:15, 16) Dọ̀ Kpá Káíá tẹ́lẹ bàlà kẽ kọọ̀, èé láá nó Jìhóvà ea dú nen ea di káí lọ̀l vaá à lee. Èé láá di káí vaá èé íè ge di káí mm̀ kọ̀láá kà nú gé náa. Àé láá tõoí ló belí kọọ̀ náa é válí boo béè kọ née gbõòmà. Pítà beè ié gã́bug lọ̀, sõò a nu dòòmà bá zógè kọọ̀ beele é láá ‘di káí.’

2. Mókà gbò bíb ní eé áálá mm̀ nakà togó belí é?

2 Mm̀ nakà togó bel gè nòí, èé áálá gbò bíb ea kọ́ọ̀: Éé ní ea kọlà ge tõó káí é? Éé ní e Kpá Káí nóòmài ea kil ló bé e Jìhóvà di káí naa ẽ́? Mósĩ́ deè ní eé láá tõó káí mm̀ kọ̀láá kà nu e gé náa ẽ́? Vaá mókà gbaaló ní ea di zẹ̀ẹ̀ ge di káí nè bẹẹ gbaaló kilma ló Jìhóvà ẹ?

ÉÉ NÍ EA KỌLÀ GE TÕÓ KÁÍ É?

3. Gã́bug nen ólò bugi togó naa vàẹ kilma ló nen ea di káí é, sõò ãàe ní eé láá nyimá kà kà bel lọ̀l ẹ?

3 Gã́bug nen ólò bugi togó kọọ̀, nen ea di káí dú nen e náa ólò sẹlẹ sĩ́ mang, nen ea ólò nvèà vọ̀b kọ̀là ló ba bõ̀ònaló fã̀, vaá tú nú ea gé náa kolmá nu. Sõò níá níì kà kà nì. Kpá Káí kọ́ọ̀ Jìhóvà, ea di káí dú ‘Bàrì ẹ́ẹ́ nyíe.’ (1 Tím. 1:11) Gbò e bà fã́e é íe “ẹ́ẹ́ nyíe.” (Ps. 144:15) Jíízọ̀s beè bẽgẽ̀ bel gbò e bà nvèà vọ̀b kọ̀là ló vaá naa lé nu kèsĩ́ gbò nen kọbé bà nveenìè va ka ló kọ bà dúè gbò lé lab dògò. (Máát. 6:1; Máàk 12:38) Kà kà gbò nyòòne nvéè Kráìst nyímá nú ea kọlà ge di káí boo béè nú e bà nó lọl mm̀ Kpá Káí. È nyímà kọọ̀ Bàrì vulèi vaá náa é zigà ge kọ́ nèi kọ é naa nú e bè née é láá naa. Vóà naa, tṍó e Jìhóvà kọ́ nèi kọọ̀: “Tõonii káí,” è agàla boo kọ èé láá naa vó. Sõò kọbé è láá tõó káí, àé dú bíi kọ é dã́tẽ́ ló nú e gè tõó káí kọlà.

4. Éé ní e moǹ bel ea kọlà “káí” nè “ge di káí” tõó dọ̀ ẹ?

4 Éé ní ea kọlà ge tõó káí é? Mm̀ Kpá Káí, moǹ bel ea kọlà “káí” nè “ge di káí” ólò bọọgẹ̀ loá bel nyòòmà ge fã̀ Bàrì mm̀ sĩ́deè ea õoà. Àé láá loá nágé bel nyòòmà ge sí tóm nè Bàrì mm̀ kele sĩ́deè. Èé láá kọ nágé kọọ̀ è di káí be è dí õ̀òà mm̀ bẹẹ láb, fã̀ Jìhóvà mm̀ sĩ́deè ea lelà, vaá ié lé gbaaló kìlmàé ló. À palàge bọọí ló kọọ̀, náa kal ló béè kọọ̀ née gbõomà vaá Jìhóvà à di káí, à gbĩ́ gè dú bẹẹ kóò, bọọ èlmà tõ̀ò, tṍó e bugì togó boo nú e Kpá Káí nóòmà ea kil ló bé e Jìhóvà di káí naa.

‘KÁÍ, KÁÍ, KÁÍ NÍ E JÌHÓVÀ DÚ É’

5. Éé ní eé láá nò ea kil ló Jìhóvà lọl ló gbò nyómá tóm e bà bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo é?

5 Jìhóvà di káí mm̀ kọ̀láá kà nú ea náa. È nóò níí lọl ló nú e gbò seraph, ea dú gbò nyómá tóm e bà ólò di kuló a kpòté méné beè kó kìlmàé ló. Sìgà ọ̀và beè vee kọọ̀: “Káí, káí, káí ní e Jìhóvà ea íe gbò bé dú é.” (Àìz. 6:3) Mm̀ kà kà, gbò nyómá tóm íe lé gbaaló kilma ló Jìhóvà boo béè kọ bà di káí. Kàsĩ́, níà nú ea náa vaá Kpá Káí à kọọ̀ gbò kiẽ́e e Bàrì beè lẹ̀ẹ̀là gbò nyómá tóm siimá ea di boo kunukẽ̀í di káí é. Níà nú ea beè naaá tṍó e Mózìs beè di kiẽ́e e sã́ beè bẹ́ ló kpò sàgà téá ẹ́.—Ẹ́xọ. 3:2-5; Jós. 5:15.

Tã́á bel bel ea kọ́ọ̀, “Káí dì nè Jìhóvà” ea di boo báà nú e bà náàmà nóò kpé ea di ló báà kàn e pọ̀b neǹ vààla gyọ́ọ ólò bọá ból (Ẹ̀b 6-7 kpò)

6-7. (a) Dẹ̀ẹ̀a boo nú ea di mm̀ kpá Ẹ́xọdọ̀s 15:1, 11, mósĩ́ deè ní e Mózìs beè naa kọ pá Ízràẹ̀l á nyimá kọọ̀ Bàrì di káí é? (b) Éé ní ea beè kẽeé nyíè pá Ízràẹ̀l kọọ̀ Bàrì di káí é? (Ẹ̀b fùtó ea di boo kóó kpáí.)

6 Tṍó e Mózìs tú pá Ízràẹ̀l fùlmà mii-miì pèneá lọ̀l, a beè kẽé vá nyíe kọọ̀ Jìhóvà ea dú ba Bàrì di káí. (Bugi Ẹ́xọdọ̀s 15:1, 11.) Pá Íjèpt e bà géè fã̀ kyáá ńbàlìa náa beè di káí. Níà bé e gbò e bà géè fã̀ ńbàlì pá Kénaàn beè dì nàgé naa ẽ́. Ba fã̀ beè bã̀àa mm̀ ge tú nvín vaamá gyọ́ọ nè ge kuná gã̀. (Lìv. 18:3, 4, 21-24; Dìt. 18:9, 10) Jìhóvà dú kele ló gbò kyáá ńbàlìá, vaá náa é zigà kọọ̀ gbò e bà gé fãè ẹlẹ á naa nú ea dú pọ́lọ́. À palàge di káí. Níí beè palàge dọa bàlà kẽ boo báà nú e bà náàmà nóò kpé ea di ló báà kàn e pọ̀b neǹ vààla gyọ́ọ ólò bọá ból. Ba beè emí boo báà nuá kọọ̀ “Káí dì nè Jìhóvà.”—Ẹ́xọ. 28:36-38.

7 Émì nuá ólò naa kọọ̀ kọ̀láá nen ea mon á àgala boo kọọ̀ Jìhóvà palàge di káí. Sõò, beè nen ea dú Ízràẹ̀l náa láà moǹ émì nuá boo béè kọ náa íe nèà deè ge bã ló pọ̀b neǹ vààla gyọ́ọ̀à? É kọọ̀ náa é dã́ ná nakà bel ea dì bíií? Ẽ́èe! Kọ̀láá kà pá Ízràẹ̀l, lọl ló gbò gbálà, gbò bia, tẹlẹ ló gbò pá nvín ólò dã̀ tṍó e bà bugi Logá. (Dìt. 31:9-12) Be olo beè di kĩá, ò gáẹ̀ beè dã́ gbò moǹ bel ea kọ́ọ̀: ‘Nda ní em dúù Jìhóvà ea dú bọọ Bàrì e, vaá òó íè ge . . . dií káí, boo béè kọọ̀ nda di káí.’ “Òé íè ge dií káí nei nda, boo béè kọọ̀ ndá Jìhóvà, di káí.”—Lìv. 11:44, 45; 20:7, 26.

8. Éé ní e nóò lọl mm̀ kpá Lìvítikọ̀s 19:2 nè kpá 1 Pítà 1:14-16 é?

8 Naanii èé bugi togó boo nú e Jìhóvà beè kọ bàá bugi nè pá Ízràẹ̀l ea di mm̀ kpá Lìvítikọ̀s 19:2. Jìhóvà beè kọ́ nè Mózìs kọọ̀: “Ló bel nè déǹè pá Ízràẹ̀l vaá ò kọ́ nèva kọọ̀, ‘Tõoníí káí, boo béè kọọ̀ nda Jìhóvà bọọ Bàrì di káí.’” Be à sẹlẹ Pítà géè kolí áá kà dọ̀ Kpá Káíá tṍó ea géè siè kpóó ló gbò níí Kráìst kọ bàá ‘tõó káí.’ (Bugi 1 Pítà 1:14-16.) À dú kà kà kọọ̀ é gé kèbá Log Mózìs. Sõò nú e Pítà beè emí zógè kọọ̀ kpá Lìvítikọ̀s 19:2 nóòmài kọọ̀, Jìhóvà di káí vaá gbò e bà vulèe á pììga boo gè tõó káí. À bọ́ló kọ é tõó káí kọbèè è íè ẹ̀b dẽesĩ́ gè kil káála àbèè ge tõó mm̀ páladaìs boo kunukẽ̀í.—1 Pít. 1:4; 2 Pít. 3:13.

“TÕONII KÁÍ M KỌ̀LÁÁ KÀ NU E O GÉ NÁANII”

9. Mósĩ́ deè ní e gè nó kpá Lìvítikọ̀s 19 togó é dọ bélè nèi ẽ́?

9 È ólò pììgà ge nó bé eé láá tõó káí naa boo béè kọọ̀ è gbĩ́ gè naa nú ea é léémá bẹẹ Bàrì ea di káí. Jìhóvà néi dùùlà bá deè tṍ ea é láá nvèè bá nèi kọ é naa vó. Dùùlà bá deè tṍá di mm̀ kpá Lìvítikọ̀s 19 togó. Marcus Kalisch ea dú enè neǹ nò kpá ea dú Híbrù beè emí kọọ̀: “Nakà dọ̀ Kpá Káíí ní ea palàge dú bíi ea di mm̀ kpá Lìvítikọ̀s nè zẹ̀ẹ̀ túá kà vòò kà kpá ea di mm̀ Kpá Káí é.” Kẽ̀èa boo kọọ̀ kpá Lìvítikọ̀s 19 togó daaà togó tení dú ló tã́á bel ea kọ́ọ̀ “Tõoníí káí.” Naanii èé ló bel boo sìgà gã́bel ea di mm̀ dọ̀ Kpá Káíí ea kil ló gbò nú e ólò naá buù deé mm̀ bẹẹ dùm.

Éé ní e log ea di mm̀ kpá Lìvítikọ̀s 19:3 ea kil ló gbò tẹ̀ nè kà síè kpóó ló gbò níí Kráìst kọ bàá naa ẽ́? (Ẹ̀b 10-12 kpò) *

10-11. Eé ní e kpá of Lìvítikọ̀s 19 togó kọ́ é naa ẽ́, vaá éé ní ea náa à dú bíi é?

10 Tṍó e Jìhóvà ni kọ́ nè pá Ízràẹ̀l ko bàá tõó káí lọ̀l, a beè gbóó kpáá kọọ̀: “Buù bọ̀ì fãi dẽè bọọ kà nè bọọ tẹ̀ . . . nda ní em dúù Jìhóvà ea dú bọọ Bàrì e.”—Lìv. 19:2, 3.

11 Mm̀ kà kà, à dú bíi kọ é gbàntṍ ló log Bàrì ea kọ́ é fã̀ dẽè bẹẹ tẹ̀ nè bẹẹ kà. Kẽ̀èa boo ààlá e Jíízọ̀s beè nè ene kà gbálà tṍó ea beè bĩináe kọọ̀: “Mó kà lé nu ní e m íe ge naa kọ bé m íe dùm e bè náa tá ẹ́?” Gbá ló gbò ààla e Jíízòs néeá, a beè kọ́ nèe kọ á fã̀ dẽè a tẹ̀ nè a kà. (Máát. 19:16-19) Jíízọ̀s beè bẽgẽ̀ bel pá Fárèsì nè gbò émì kpá boo béè ge gbĩ́ nú e bàé gbából kọbé bà náa ẹbvìè nú ea kil ló ba gbò tẹ̀ nè kà. Tṍó e bà náa vó, bà ‘úu bá boo moǹ bel Bàrì.’ (Máát. 15:3-6) Boo béè kọọ̀ bà náa gbantṍ ló ní ea égè vòò kà gbàà Òb Togó Logá nè nú ea di mm̀ kpá Lìvítikọ̀s 19:3. (Ẹ́xọ. 20:12) Kẽ̀èa nàgé boo kọọ̀ dùùlà bá deè tṍ ea di mm̀ kpá Lìvítikọ̀s 19:3, ea kọ́ọ̀ nen á fã̀ dẽè a kà nè a tẹ̀ beè loá bẽene tã́á bel ea kọ́ọ̀ “Tõoníí káí, boo béè kọọ̀ nda Jìhóvà ea dú bọọ Bàrì di káí.”

12. Mósĩ́ deè ní eé láá gbàntṍ ló log ea di mm̀ kpá Lìvítikọ̀s 19:3 é?

12 Tṍó e bugì togó boo log e Jìhóvà néi kọ é gbàntṍ ló bẹẹ tẹ̀ nè bẹẹ kà, èé láá bĩià bẹẹ bá kọọ̀, ‘É kọọ̀ nda ólò gbàn gé tṍ ló ńdáà tẹ̀ nè ńdáà kà?’ Be à tõó ní ló kọ ò gáẹ̀ beè naanìè èlmà bé eo beè naa tṍó ea kil nvée ã́, òó gbóó láá beeláfùl ge naa vó kátogóí. Nóo é láá nyaaná nú ea beè naaá lọ̀l, sõò òó láá beeláfùl lọl kátogóí ààmà ge kpáá tú gã́bug tṍó tõ̀òma ló o tẹ̀ nè o kà vaá nvèè bá nèva. Be à sẹlẹ, òó láá kpáá nvèè bá nèva kọ bàá ié gbò nú ea dú va bíi ló, nè ge nvèè bá nèva kọ bàá kilsĩ́ gè tõo bã ló Jìhóvà vaá sí tóm nèe, àbèè kọọ̀ òó láá siè va kpóó ló vaá nvèè va nyíé gbàà. Ò gbaǹ tṍ ló log ea di mm̀ kpá Lìvítikọ̀s 19:3 tṍó eo náà vó.

13. (a) Éé ní ea dú dõòna kà nú e nóò lọl mm̀ kpá Lìvítikọ̀s 19:3 é? (b) Dẹ̀ẹ̀a boo nú ea di mm̀ kpá Lúùk 4:16-18, mósĩ́ deè ní e beele é láá nó nu dòòmà bá Jíízọ̀s e?

13 Kpá Lìvítikọ̀s 19:3 nóòmài dõòna kà nú ea kil ló gè tõó káí. À kọ́ nú ea kil ló gè sẹlẹ Deè Bõ̀séi. Gbò nyòòne nvéè Kráìst á gé kèbá Logá, vóà naa, náa dú bíi kọ é sẹlẹ Deè Bõ̀séi buù sè. Sõò, èé láá nó gã́bug nu lọl ló bé e pá Ízràẹ̀l beè olòó sẹlẹ Deè Bõ̀séi naa, nè bélè e ba beè ié lọl ló gè naa vó. Deè Bõ̀séi beè dú deé e bà náa é sí tọ́ọ̀ kà dõòna kà tóm, áá gè fã̀ Bàrì. * Níà nú ea náa vaá Jíízọ̀s beè olòó tú Deè Bõ̀séi siimá tọ Bàrì pá Júù ea beè di ba bon gé bugi Moǹ Bel Bàrì e. (Ẹ́xọ. 31:12-15; bugi Lúùk 4:16-18.) Log Bàrì ea di mm̀ kpá Lìvítikọ̀s 19:3 ea kọ́ọ̀, “sẹlẹi nà deè bõ̀séi,” á sièi kpóó ló kọ é gbĩ́ tṍó nyòòmà ge fã̀ Bàrì buù dee. É kọ à tõó ní kọọ̀ òó láá kpáá pììgà ge gbàntṍ ló nakà logá? Be ò ólòó noo tṍó buù dee nyòòmà ge fã̀ Jìhóvà, òé íe kà lé gbaaló kìlmàé ló, ea dú nú eo é náa kọbé ò láá tõó káí.

AGẸLẸ LÓ O GBAALÓ KILMA LÓ JÌHÓVÀ

14. Mókà kà kà bel ea palàge dú bíi ní e kpá Lìvítikọ̀s 19 togó oòa boo é?

14 Kpá Lìvítikọ̀s 19 togó oòa boo kà kà bel ea palàge dú bíi ea é láá nvèè bá nèi kọ é kilsĩ́ gè tõó káí. Dee deè nvéè a 4 gã́bel kọ́ọ̀: “Nda ní em dúù Jìhóvà ea dú bọọ Bàrì e.” Tã́á belá àbèè ní ea bélí vó silà 16 tóm mm̀ dọ̀ Kpá Káíí. Níí kẽeí nyíe túá kà logá, ea kọ́ọ̀: “Nda ní em dúù Jìhóvà ea dú bọọ Bàrì e . . . Nóó íè ge tui dõòna kà gbò ńbàlì gbai ló nda.” (Ẹ́xọ. 20:2, 3) Kọ̀láá kà neǹ Kráìst ea gbĩ́ gè tõó káí é íè ge mòn kọọ̀ tọ́ọ̀ nen àbèè dõòna kà nu náa bọọẹ́ ló èlmà gbaaló ea íe kilma ló Bàrì. Boo béè kọ è kọlà Gbò Neǹ Ditõ̀ò Jìhóvà, è béèlàfùl kọ née é lábví láb ea é nveè fàà ló a bée ea di káí.—Lìv. 19:12; Àìz. 57:15.

15. Éé ní e gbò gã́bel ea di mm̀ kpá Lìvítikọ̀s 19 togó ea kọ́ nú ea kil ló vààla gyọ́ọ síèi kpóó ló kọ é naa ẽ́?

15 Pá Ízràẹ̀l beè zogè kọọ̀ bà túè Jìhóvà naamàè ba Bàrì tení dú ló gè gbàntṍ ló gbò a log. Kpá Lìvítikọ̀s 18:4 kọ́ọ̀: “À bọ́ló kọ ó gbanii tṍ ló nà bèèla bel, vaá ò sẹlẹi nà log vaá ò kyãaníí boo. Nda ní em dúù Jìhóvà ea dú bọọ Bàrì e.” A 19 togó kọ́ nú ea kil ló sìgà “log” e Bàrì beè nè pá Ízràẹ̀l. Dì belí nu dòòmà bá, a 5-821, 22 kọ́ nú ea kil ló gè tú nom vaamá gyọ́ọ. A beè dú bíi kọọ̀ pá Ízràẹ̀l á olòó nè vààla gyọ́ọá mm̀ sĩ́deè e náa é ‘kyọgàlà nú e Jìhóvà sẹlẹ́ káí.’ Ge bugi gbò gã́belá á sièi kpóó ló nyòòmà ge naa nú ea é léémá Jìhóvà nè ge nèe vààla gyọ́ọ̀ lèèlà ea ténmá, dì belí bé e kpá Híbrù 13:15 síèi kpóó ló naa.

16. Mókà nòòkúu ea di mm̀ kpá Lìvítikọ̀s 19 togó ní ea é nveè bá nèi kọ é nyimá kele ea di zẹ̀ẹ̀ gbò e bà gé fã Bàrì nè gbò e bà náa gé fã́e ẽ́?

16 Be è gbĩ́ gè di káí, bẹẹ láb é íè ge dú kele ló níí gbò e bà náa ólò fã̀ Bàrì. Àé láá tàvàlà boo béè kọọ̀ sìgà tṍó, gbò e gbáà dia tọọ̀ kpá, gbò e ólò zọ̀ siá tóm, pá bẹẹ dúà ló e bà náa ólò fã̀ Jìhóvà nè dõòna gbò é láá tãgĩ́i bá kọ é tú lóó gbá ló gbò sẹ̀lẹ̀nù ea é láá òòmài lọl ló gè fã̀ Jìhóvà mm̀ sĩ́deè ea ténmá. Tṍó e bà náa vó, à palàge dú bíi kọ é nè béèlàfùl ea kil ló nu gè naa. Éé ní ea é láá nvèè bá nèi kọ é nè lé béèlàfùl e? Bugi togó boo ene kà nòòkúu ea di mm̀ kpá Lìvítikọ̀s 19:19, e báàsĩ́ ea di ló kọ́ọ̀: “Nóó íè ge nveai kọ̀là ló e bà tú bàà íb díí lòòmà.” Logá beè nvèè bá naa kọ bàá láá nyimá kele ea di zẹ̀ẹ̀ pá Ízràẹ̀l nè pá dõòna kà dó. Deè niei, tã́gíní bé e beele é gé kèbá log Mózìsa, náa dú pọ́lọ́ gè nvèà kọ̀là ló e ba tú kele-kele íb díí lòòmà. Sõò née ólò tõó dùm belí gbò e nú e bà ziga ló nè nú e bà náa dú kele ló nú e Kpá Káí nóòmà, kọbèè bà dú gbò e gbáà dia tọọ̀ kpá, gbò e gé gbá siá tóm, àbèè pá bẹẹ dúà ló. À dú kà kà kọọ̀ è vulè pá bẹẹ dúà ló nè dõòna gbò. Sõò, gbò béèlàfùl e neè á zogè kọ è gbĩ́ gè gbàntṍ ló Jìhóvà, kọbèè àé náa kọ é tõó kele aa ló gbò e bà dìí kpàn. Níí palàge dú bíi boo béè kọọ̀ be è gbĩ́ gè di káí, èé íè ge tõó kele nè Bàrì.—2 Kọ́r. 6:14-16; 1 Pít. 4:3, 4.

Éé ní ea beè bọ́ló kọọ̀ pá Ízràẹ̀l á nó lọl ló nòòkúu ea di mm̀ kpá Lìvítikọ̀s 19:23-25 é, vaá éé ní e olo nóò lọl ló gbò gã́belí é? (Ẹ̀b 17-18 kpò) *

17-18. Éé ní eé láà nó lọl ló nòòkúu ea di mm̀ kpá Lìvítikọ̀s 19:23-25 é?

17 A beè bọ́ló kọọ̀ tã́á bel ea kọ́ọ̀ “Nda ní em dúù Jìhóvà ea dú bọọ Bàrì e” á nvèè bá nè pá Ízràẹ̀l kọ bàá tú gbaaló e bà íe kilma ló Jìhóvà kolmá nu. Mósĩ́ deè e? Kpá Lìvítikọ̀s 19:23-25 tẹ́lẹ bàlà kẽ bé e bàé náa naa. (Bugi.) Bugi togó boo nú e gbò moǹ belí beè kọ̀là kilma ló pá Ízràẹ̀l tṍó e bà bã́ boo kunukẽ̀ e Bàrì beè zìgà nè vaá. A beè dú bíi kọọ̀ beè nen fó té, á gá dé ból ea dú bèè mm̀ taà gbáá. Mm̀ ní ea égè ténì gbáá, bà ólò gbóó tú gbò ból ea dú bèè siimá tóm mm̀ tọọ̀ káí Bàrì. Áá mm̀ ní ea égè vòò gbáá ní e tẹ̀ íe é láá dèe. Logá gáẹ̀ beè nvèè bá nè pá Ízràẹ̀l kọ bàá gá tú ba bíi naamá túá kà nú mm̀ ba dùm. A beè dú bíi kọ bàá dẹlẹ nyíe boo kọọ̀ Jìhóvà é ẹbvìè nú ea kil vá ló nè ge tú gè fãe naamá túá kà nú mm̀ ba dùm. Àé náa kọọ̀ bàá ié nu gè dè ea é gbõomá vá ló. Vaá Bàrì beè siè va kpóó ló kọ bàá dõo nu taalẹ bá gbẹá mm̀ tọọ̀ káíá, ea dú kiẽ́e e ba beè olòó tõo nèe fã̀a.

18 Log ea di mm̀ kpá Lìvítikọ̀s 19:23-25 kẽéí nyíe Moǹ Bel Bàrì E Jíízọ̀s Beè Ló Gbẹá Boo Gùa. A beè kọọ̀: “Ó gá tãagei bọọ bùlà e a kil ló nu ge dè, nè nu ge ṍ tõomá dùm.” Jíízọ̀s beè kpáá kọọ̀: “Bọọ Tẹ̀ e a di káála nyímá kọ gbò nuí dii bíi ló.” Bàrì é néi nu gè dè belí bé ea ne gbò ńnóm naaá. (Máát. 6:25, 26, 32) È dẹlẹ̀ nyíé boo kọọ̀ Jìhóvà é ẹb nú ea kilíí ló. Vaá è ólò ‘dõo nu’ nè gbò e bíi di ló. Nyíéi ólò ẹẹ nagé ló ge nè lọ̀là-lọ̀là nyòòmà gbò tóm ea gé síá mm̀ bõ̀ònatõ̀ò. Jìhóvà mon tṍó eo nveè sãa kúm a fã̀ vaá àé né ni kpẽ́ ló. (Máát. 6:2-4) Tṍó e dõò nu taalẹ bá, è zógè kọọ̀ è dã́à tẽ́ ló nòòkúu ea di mm̀ kpá Lìvítikọ̀s 19:23-25.

19. Mókà bélè ní eo íè lọl ló gè nó kpá Lìvítikọ̀s 19 togó é?

19 E nó sìgà gã́bel ea di mm̀ kpá Lìvítikọ̀s 19 togó, vaá a nveè bá nèi kọ é nyimá bé eé láá belí bẹẹ Bàrì ea di káí naa. Tṍó e nóòe, è zógè kọọ̀ è gbĩ́ gè ‘di káí mm̀ kọ̀láá kà nu e gé náa.’ (1 Pít. 1:15) Gã́bug gbò e bà náa ólò fã̀ Jìhóvà a mon bé e lábvì lé láb naa. Kàsĩ́, a náa kọọ̀ sìgà gbò á lèèlà Jìhóvà. (1 Pít. 2:12) Sõò è kpáà ié gã́bug nú eé láá nó lọl mm̀ kpá Lìvítikọ̀s 19 togó. Togó bel ea bẽene níí é ló bel boo dõòna kà gbò gã́bel ea di mm̀ dọ̀ Kpá Káíá, ea é nveè bá nèi kọ é mòn dõòna kà gbò sĩ́deè eé láá zogè kọọ̀ è ‘di káí’ dì belí bé e Pítà síèi kpóó ló naaá.

SỌ́L EA GÃ́BUG DÚ 80 “Dò Ẹ̀b Vaá Ò Mon Kọọ̀ Jìhóvà Dú Lé

^ par. 5 È palàge vùlè Jìhóvà, vaá è gbĩ́ gè naa nú ea léémáe. Jìhóvà di káí, vaá à gbĩ́ kọọ̀ gbò e bà gé fã ẹlẹ á dì nàgé káí. É kọ àé láá valí kọọ̀ gbò e bà náa gbõoma á di káí? Ẽei. Ge tú ọ̀ẹ̀ dẽe bùgmà togó boo dùùlà bá deè tṍ e Pítà beè nè gbò e bà gé nyoone nvéè Kráìst, nè tùle e Jìhóvà beè nè pá Ízràẹ̀l deè kéléá é nveè bá nèi kọ é nyimá bé eé láá di káí mm̀ kọ̀láá kà nú e gé náa naa.

^ par. 13 Kọbé è kpáá nyimá nu ea kil ló Deè Bõ̀séi nè gbò nú eé láá nó lọl ló, bugi togó bel ea kọ́ọ̀ “‘À Íe Tṍó’ Gè Sí Tóm Nè Tṍó Ge Bṍséi” ea di mm̀ Kpá Tọ Kùdẽe Ló níí December 2019.

^ par. 57 BÀÀTẼ́ EA KIL LÓ GBÒ FÙTÓ: Ene kà vígà págbálà ea tú gã́bug tṍó dììmà ló a tẹ̀ nè a kà, à fáálá a va nè a nvín siimá vá ló, vaá naamá a lóó nu gè olòó zọ̀va loá bel.

^ par. 59 BÀÀTẼ́ EA KIL LÓ GBÒ FÙTÓ: Neǹ kìl ól ea di Ízràẹ̀l ea gé ẹb ból ea di bèè té ea beè fò.