Jìhóvà beè siè kpóó ló pá Ízràẹ̀l kọ bàá tõó káí. Kọbé bà láá naa vó, a beè kọọ̀: “Nóó íè ge kpọ́ kyáá bel tenmá ló kẽ zẹ̀ẹ̀ pá o gbò. Nóó íè ge elá neǹ ditõ̀ò ló nú ea é tú dùm o vígà. Nda ní em dúù Jìhóvà ẹ.”—Lìv. 19:2, 16.

Tã́á bel ea kọ́ọ̀ ge “elá neǹ ditõ̀ò ló,” ní ea palàge dú lé gè tàbmà moǹ bel Híbrù e ba beè emá ẽ́, sõò éé ní ea tõó dọ̀ ẹ? Ene kà kpá pá Júù ea ló bel boo nú ea di mm̀ kpá Lìvítikọ̀s kọ́ọ̀: “Nakà gã́belí palàge . . . tàvàlà ge tàb, boo béè kọọ̀ náa válí gè dã́tẽ́ ló kìna bel Híbrù e bà lóómá bel kĩí, ea tõó dọ̀ ‘ó gá elá boo, kuló, àbèè ge tõó kpàn.’”

Sìgà gbò bugi togó kọọ̀ tã́á belá di dẽè bel e bà ló mm̀ a 15 gã́bel, ea kọ́ọ̀: “Òé íè ge beelai bel mm̀ sĩ́deè ea lelà. Ó gá sai sĩ́ nen naamai nu kilmai ló neǹ tãa àbèè ge beelai bel leelii nen boo béè kọọ̀ à dú neǹ méné. Beelai bel ló pá bọọ vígà mm̀ lé bèèla.” (Lìv. 19:15) Be à dì naa vó, log ea di mm̀ a 16 gã́bel ea kọ́ é gá “elá neǹ ditõ̀ò ló nú ea é tú dùm” dõòna nèna é láá tõó dọ̀ kọọ̀ pá Ízràẹ̀l náa é náa tọ́ọ̀ kà nú e bè náa lelà dẽè bel nen ea di tọ bèèla, tṍó e bà gé sí pííla, àbèè mm̀ bel ea di zẹ̀ẹ̀ pá tọ. Náa bọ́ló kọọ̀ nen ea dú Ízràẹ̀l á naa nú e bè náa lelà boo béè ge ié bélè ló. À dú kà kà kọọ̀ náa bọ́ló kọ é naa tọ́ọ̀ kà gbò nuá, sõò à íe kà lé sĩ́deè eé láá dãamá tẽ́ ló tã́á bel ea di mm̀ a 16 gã́belá.

Bugi togó boo gbò bel e bà zẹ́ẹ́ ló mm̀ a 16 gã́bel. Bàrì beè kọ́ nè pá a gbò kọ bàá gá kpọ́ kyáá bel ló nen tenmá ló kẽ. À dú kà kà kọọ̀ tṍó e nen bã pílì ló nen, àé láá màn tã̀àgã̀, sõò tṍó e nen kpọ́ kyáá bel ló nen, à ólò palàge zoolè tã̀àgã̀. (Pró. 10:19; Ẹ̀klì. 10:12-14; 1 Tím. 5:11-15; Jém̀z 3:6) Nen ea kpọ́ kyáá bel ló nen ólò sẹlẹ ténmà dém ló nen boo béè ge kyọ̀ọ̀mà béè nená. Àé láá elá kyáá neǹ ditõ̀ò ló nen, kọbèè a gè naa vó é náa kọ bàá fẹ́ nená. Kẽ̀èa boo kọọ̀ gbò nen beè tenmà dém ló Nébọ̀t naa ní e bà tóbmàe dem fẹ̀. (1 Kíǹg 21:8-13) Vóà naa, dì belí bé ea dọa bàlà kẽ mm̀ kpá Lìvítikọ̀s 19:16 naa, nen é láá tenmà dém ló dõòna nèn naa ní e bàé fẹ́ẹ.

Nagé, nen é láá tenmà dém ló dõòna nèn boo béè kọ à ọ́bví nená. 1 Jọ́ọ̀n 3:15 kọ́ọ̀: “Kọ̀láá nen e a ọ́ví a vígà dú nen fẹ̀ nen, vaá ò nyímàì kọ tọ́ọ̀ nen fẹ̀ nen náa íe dùm e bè náa tá e a tõoé m.” À bọ́ló gè nvèè kpíí ló kọọ̀ tṍó e Bàrì kọ́ mm̀ a 16 gã́bel kọọ̀, “Ó gá elá neǹ ditõ̀ò ló nú ea é tú dùm o vígà,” a beè kpáá kọọ̀, “Ó gá ọbví o vígà mm̀ o nyíe.”—Lìv. 19:17.

Tã́á bel e náa bọọgẹ̀ sila mm̀ Kpá Káí ea di mm̀ kpá Lìvítikọ̀s 19:16 gã́belí dú kà agẹ bá ã̀àne nèà gbò níí Kráìst. Èé íè ge kìn kọ̀láá íb pọ́lọ́ bùlà àbèè ge tenmà dém ló nen. Be à gá náa vaá è “elá neǹ ditõ̀ò ló nú ea é tú dùm” dõòna nèn, ea dú gè tenmà dém ló nen boo béè kọ à bẽ́émái, è zógè kọọ̀ è ọ́bvìe. Gbò níí Kráìst é íè ge òòà aa ló gè ọbví nen.—Máát. 12:36, 37.