REIREI 5
Kakawakin te Kairiri Mairouia Ikawai
TERA AE IREKEREKE MA TE KAIRIRI MAIROUIA IKAWAI?
A kainnanoa ataei te kairiri ao taeka n reirei mairouia ikawai. Ngkai te karo ngkoe, e rangi n angaraoi ngkanne karaoan anne iroum, ma bon tabem kairaia natim. Ma a kona n ibuobuoki naba ikawai tabeman n angania taeka n reirei.
E AERA NGKAI E KAKAWAKI ANA KAIRIRI TE IKAWAI?
N aaba aika bati, ao a aki rangi n ikoikotaki ataei ma ikawai. Iangoa aei:
-
A babane angiin aia bong ataei n te reirei, ike a rangi ni bati riki iai ataei nakoia taan reirei ao ikawai riki tabeman.
-
Imwin te reirei ao a okira mwengaia rooro n rikirake tabeman ae akea kaaina bwa a kaai ni mwakuri kaaro.
-
E noraki n te kakaae teuana n te United States, bwa ni katoabong ao a kakabanea tao onoua te aoa ataei aika 8 nakon 12 aia ririki, ni kaakibotu ni mataku n te taamnei, ni keim, n ongora te katangitang, ao a a bati riki. *
E taku te boki ae Hold On to Your Kids: “Tabeman ataei a aki kakawariia tinaia, tamaia, aia tia reirei, ke ikawai riki ni karekei reireiaia, te banna ni katoto, ke te kairiri, ma a kawariia . . . tabonroroia.”
ARORA NI KATAURAOI KAIRIRI
Kabanea am tai ma natim.
ANA BOTO N REIREI TE BAIBARA: “Reireina te teei ni kataneia n te kawai ae riai n nako iai, ao e na bon aki kitanna e ngae ngkana e a kara.”—Taeka N Rabakau 22:6.
A boni kakariaa kairaia ataei irouia aia karo. Ni koauana, a taku taan rabakau bwa ngkana a a roro n rikirake ataei, ao e teimatoa naba ni kakawaki riki irouia aia taeka n reirei aia karo nakon aia taeka tabonroroia. E korea ae kangai Dr. Laurence Steinberg n te boki ae You and Your Adolescent: “E teimatoa ni korakora rotakini maiuia ao anuaia naati n aia kairiri aia karo, man aia tai n roro n rikirake n uaa ae a a moanna n ikawai.” E reitia ni kangai teuaei: “A tabeakina am iango rooro n rikirake ao n ongora n te bae ko taekinna, e ngae ngke a taraa n aki bati ni kan ongora ke ni boraoi n iango iai.”
Kioina ngkai a kani kairaki natim iroum, kabanea am konaa ibukia. Kakabanea am tai ma natim ao n tibwai am iango ma ngaiia, baika a kakawaki iroum, ao baike ko a tia n rinanoi ni maium.
Karekea te tia ibuobuoki.
ANA BOTO N REIREI TE BAIBARA: “Ane e nakonako ma akana wanawana ao e na wanawana.”—Taeka N Rabakau 13:20.
Ko kona n iangoa te ikawai temanna ae kona n riki bwa te banna ni katoto nakon natim ae te roro n rikirake? E aera ko aki karekea ana tai natim ma ngaia? Ko bon aki riai n anga tabem ni karo nakoina. Ma e kona n ibuobuoki ana kaungaunga te ikawai ane ko onimakinna anne nakon natim. N te Baibara ao e taekinaki bwa e ngae ngke e a ikawai Timoteo, ma e rangi ni kakabwaiaaki n ana iraorao ma te abotoro Bauro, ao e kakabwaiaaki naba iai Bauro.—I-Biribi 2:20, 22.
A bati utu ni boong aikai ake a aikoa kaai n maeka n te mwenga ae tii teuana bwa tao a mena n taabo tabeua tibuia, ai tamaia, ai tinaia, ao aia utu riki tabeman. Ngkana anne naba ae riki nakoim, kataia ni karekea aia tai natim aika rooro n rikirake, bwa a na karekei reireiaia mairouia ikawai aika ko tangiri anuaia bwa a na reke naba irouia natim.
^ bar. 9 E noraki n te kakaae teuana bwa ni katoabong ao a kakabanea e kaania ruaiwa te aoa rooro n rikirake ni kaakibotu ni baikanne. E aki warekaki n anne mwaitin aia tai ataei ao rooro n rikirake, are a kabanea n intanete n aia reirei ke ni karaoan aia bwai n reirei.
