1, 2. Enyi è ɖò nǔ e gbé è na nya ɖò gbɛmɛ lɛ é sín gbeta kɔn wá wɛ ɔ, etɛwu é ka nyí nǔnywɛnú ɖɔ è ni ɖótó Gbɛɖotɔ́ mǐtɔn? (Kpɔ́n fɔtóo e ɖò bǐbɛ̌mɛ lɛ é.)

ENYI mɛ winnyawinnya ɖé wɛ nú we ɔ, è na ko ɖè wě gegě xá we dó sɔgudo towe wu. Mɛ̌si lɛ, wěɖexámɛtɔ́ e nɔ xlɛ́ ali mɛ lɛ é, alǒ mɛ ɖevo lɛ sixu ko dó wusyɛn lanmɛ nú we ɖɔ hwi ni yì wemaxɔmɛ ɖaxó, bo nya azɔ̌ e kpé kwɛ é ɖé gbé. Amɔ̌, Jehovah nɔ ɖè wě xá we ɖɔ hwi ni zán gbɛzán ɖevo. Bonu nǔ na dó nyí mɔ̌ ɔ, é ba ɖɔ hwi ni w’azɔ̌ syɛnsyɛn hwenu e a ɖò wemaxɔmɛ é, bo na mɔ tɛn dó wá mɔ nǔ e na na nǔɖuɖu we hwenu e a na yí kúnnuɖewema gudo é. (Kolo. 3:23) Amɔ̌, enyi a ɖò gbeta lɛ kɔn wá dó nǔ e mya nukún nú we ɖò gbɛmɛ lɛ é wu wɛ ɔ, é nɔ dó wusyɛn lanmɛ nú we ɖɔ hwi ni jó hwiɖée dó bonu nǔgbododó ɖagbe ɖěɖee sɔgbe xá linlin tɔn kpo jlǒ tɔn kpo nú azǎn gudogudo tɔn elɔ lɛ é ni xlɛ́ ali we.—Mat. 24:14.

² Lɛ̌ hɛn dó ayi mɛ ɖɔ Jehovah nɔ mɔ nǔ lɛ bǐ dégbédégbé, ɖó é tuùn nǔ e ɖò nukɔn ja nú gbɛ̀ ɔ é, bo lɛ́ tuùn ɖɔ é na vɔ ɖò malin-malin mɛ dìn. (Eza. 46:10; Mat. 24:3, 36) É lɛ́ tuùn mǐ, bo tuùn nǔ e na jɛmɛ nú mǐ nǔgbo nǔgbo é kpo nǔ e na na awǎjijɛ  mǐ é kpo, gɔ́ nú nǔ e na zɔ́n bɔ awakanmɛ na kú mǐ, bɔ mǐ ma na ɖó awǎjijɛ ǎ é. Enɛ wu ɔ, enyi wěɖexámɛ gbɛtɔ́ tɔn na bo cí nǔ e sɔgbe é ɖɔhun gbɔn ɖebǔ, bo ka xò Xó Mawu tɔn nyi kɛ́n hǔn, enɛ sɔ́ nyí nǔnywɛ ǎ.—Nǔx. 19:21.

3, 4. Nɛ̌ wěɖexámɛ nyanya xwixwedó ka wà nǔ dó Adamu, Ɛvu kpo kúnkan yetɔn kpo wu gbɔn?

³ Sín bǐbɛ̌mɛ hwenuxó gbɛtɔ́ tɔn tɔn, hwenu e Satáan jɛ azɔ̌ wu é wɛ wěɖexámɛ nyanya lɛ bɛ́. Goyitɔ́ e sɔ́ éɖée dó ɖó wěɖexámɛtɔ́ é ɖé wɛ n’i, bɔ é ɖɔ nú Ɛvu ɖɔ enyi é kpo asú tɔn kpo ɖɔ lee yeɖesunɔ na zán gbɛ̀ yetɔn gbɔn é ɔ, ye na ɖó awǎjijɛ hugǎn. (Bǐb. 3:1-6) Amɔ̌, è na ɖɔ xó jɔ xó ɔ, cejɛnnabi wɛ sísɛ́ Satáan. É ba ɖɔ Adamu kpo Ɛvu kpo kaka jɛ kúnkan yetɔn sɔgudo tɔn ɔ jí ni hwíhwɛ́ yeɖée dó emi glɔ́ lobo sɛn emi, bo ma sɛn Jehovah ó. Amɔ̌, etɛ é ka wà nú ye? Jehovah wɛ na nǔ e ye ɖó lɛ é bǐ ye: é na Adamu Ɛvu, bo na Ɛvu Adamu, bo na jikpá e nyí xwé ɖagbeɖagbe ɖé é ye, lobo na agbaza maɖóblɔ̌ ɖé ye, bɔ ye hɛn ɔ, ye na nɔ gbɛ̀ kaka sɔyi.

⁴ É blawǔ ɖɔ Adamu kpo Ɛvu kpo tlitó nú Mawu, bo jɛ zɔ n’i. A tuùn ɖɔ nǔ e mɛ é tɔ́n kɔ dó lɛ é nyla tawun. Folowa e è kɛ́n sín atín wu é ɖé ɖɔhun ɔ, ye jɛ mlumlú jí kpɛɖé kpɛɖé, bo wá kú. Vǐ yetɔn lɛ lɔ jiya hwɛhuhu sín nu e è dó ye é tɔn. (Hlɔ. 5:12) É ɖò mɔ̌ có, mɛ gegě ko wá gbeta ɔ kɔn bo wá sù Mawu ǎ. Ye nɔ ba na zán gbɛ̀ yetɔn lee é jló ye gbɔn é. (Efɛ. 2:1-3) Nǔ e mɛ é tɔ́n kɔ dó lɛ é xlɛ́ céɖécéɖé ɖɔ ‘nǔnywɛ gbɛtɔ́ tɔn kún nɔte Jehovah nukɔn ó.’—Nǔx. 21:30.

5. Jiɖe tɛ Jehovah ka ɖó dó gbɛtɔ́ lɛ wu? Jiɖe enɛ e é ɖó é ka sɔgbe à?

⁵ É ɖò mɔ̌ có, Jehovah tuùn ɖɔ mɛɖé lɛ, kaka jɛ mɛ winnyawinnya gegě jí, na ba emi, bo na sɛn emi. (Ðɛh. 103:17, 18; 110:3) É nɔ wlíbo nú mɛ mɔhun lɛ tawun! A ka ɖò mɛ enɛ lɛ mɛ à? Enyi mɔ̌ ɔ, é ɖò wɛn ɖɔ “nǔ nyɔ́ nú” we, alǒ a ɖò nǔ ɖagbe gegě sín vivǐ ɖu wɛ ɖò Jehovah gɔ́n, bɔ nǔ enɛ lɛ nɔ gɔ́ sò nú awǎjijɛ towe tawun. (Xà Ðɛhan 103:5; Nǔx. 10:22) Lee mǐ na mɔ gbɔn dìn é ɔ, nǔɖuɖu gbigbɔ tɔn ɖagbe e túnflá é, xɔ́ntɔn ɖagbe hugǎn lɛ, nǔ xɔ akwɛ e gbé è na nya lɛ é kpo mɛɖéekannuninɔ adodwé ɔ kpo ɖò nǔ ɖagbe enɛ lɛ mɛ.

6. Etɛwu a ka ɖó na sú hudo gbigbɔ tɔn towe sín dò? Nɛ̌ Jehovah ka nɔ d’alɔ we gbɔn ɖò ali enɛ nu?

⁶ A cí kanlin lɛ ɖɔhun ǎ, nǔɖe hudo we ɖò gbigbɔ lixo, bɔ Gbɛɖotɔ́ towe kɛɖɛ jɛn sixu sú dò tɔn. (Mat. 4:4) Enyi a nɔ ɖótó è kpo nǔsumɛnukúnmɛ kpo ɔ, a na ɖó nukúnnúmɔjɛnǔmɛ, nǔnywɛ kpo awǎjijɛ kpo. Jezu ɖɔ: “Awǎjijɛnɔ wɛ nú mɛ ɖěɖee tuùn ɖɔ emi ɖó hudo nǔ gbigbɔ tɔn lɛ tɔn é.” (Mat. 5:3, nwt) Mawu nɔ sú hudo gbigbɔ tɔn towe sín dò gbɔn Xó tɔn kpo nǔɖuɖu gbigbɔ tɔn e túnflá bɔ é nɔ na mǐ gbɔn “[deví] gbejinɔtɔ́, ayiɖotenanɔ” ɔ jí é kpo gblamɛ. (Mat. 24:45) Kpɔ́n lee nǔɖuɖu enɛ nɔ nyí nukúnmɛ vovo, bo nɔ lɛ́ dó jǒ sɔ́ é!—Eza. 65:13, 14.

7. Enyi è nɔ ɖu nǔɖuɖu gbigbɔ tɔn e sín nǔ Mawu nɔ sɔ́ lɛ é ɔ, lè tɛ lɛ mɔ̌ ka nɔ tɔ́n sín mɛ?

⁷ Nǔɖuɖu gbigbɔ tɔn e Mawu nɔ na mǐ é na na nǔnywɛ kpo nǔwukpíkpé tamɛ linlin tɔn kpo, ee na nya xɛ ɖò jǐ we ɖò ali gegě nu é we. (Xà Nǔnywɛxó 2:10-14.) Ði kpɔ́ndéwú ɔ, jijɔ enɛ lɛ hun nukún towe lɛ, bɔ a mɔ nǔ jɛ nǔkplɔnmɛ adingban tɔn lɛ wu, ɖi linlin e ɖɔ ɖɔ Gbɛɖotɔ́ ɖě kún tíìn ó é mɔ̌. Ye nɔ cyɔn alɔ jǐ we sín linlin adingban tɔn e ɖɔ ɖɔ akwɛ alǒ nǔɖokan lɛ wɛ na zɔ́n bɔ è na ɖó awǎjijɛ é sí. Ye nɔ d’alɔ we, bɔ a nɔ tuùn jlǒ nyanya lɛ kpo nǔwalɔ e nɔ hɛn nǔ gblé dó mɛɖesunɔ wu lɛ é kpo, bo nɔ nyi alɔ nú ye. Enɛ wu ɔ, kpò ɖò nǔnywɛ Mawu tɔn kpo nǔwukpíkpé tamɛ linlin tɔn kpo ba wɛ, bo nɔ kpɔ́n ye dó mɔ nǔ xɔ akwɛ! Ee a na ɖò jijɔ xɔ akwɛ enɛ lɛ ɖó wɛ é ɔ, hwiɖesunɔ na wá mɔ ɖɔ Jehovah yí wǎn nú  we, bo nɔ ba nǔ e nyí ɖagbe hugǎn lɛ é nú we.—Ðɛh. 34:9; Eza. 48:17, 18.

8. Etɛwu a ka ɖó na sɛkpɔ Mawu dìn? Nɛ̌ enɛ ka na hɛn lè wá nú we gbɔn ɖò sɔgudo?

⁸ Zaanɖé dìn ɔ, è na sú kún dó nú gbɛ̀ Satáan tɔn sín akpáxwé lɛ bǐ, bɔ Jehovah na nyí fí ɖokpo géé e mǐ na mɔ ayijayǐ ɖè é. Nǔgbo ɔ, hwe ɔ nu sixu wá sù, bɔ é wɛ na nyí mɛ e mǐ na kpɛnzɔn cobɔ nǔɖuɖuká ɖevo na lɛ́ jɛ asá mɛ nú mǐ é. (Xab. 3:2, 12-19) Ɛɛn, dìn wɛ nyí hwenu ɔ bɔ a na sɛkpɔ Tɔ́ towe jixwé tɔn ɔ, bo na na hlɔnhlɔn jiɖe e a ɖó dó wǔ tɔn é. (2 Pi. 2:9) Enyi a wà mɔ̌ ɔ, nǔ ɖebǔ na bo ɖò jijɛ lɛlɛ̌ dó we wɛ ɔ, lee nǔ cí nú ɖɛhanwlantɔ́ Davidi e wlan xó elɔ é wɛ é na cí nú we: ‘Ayi ce ɖò Jehovah jí hwebǐnu. Jehovah ɖò kpɔ́ xá mì; nǔɖe nɔ gbà ayi dó nú mì ǎ.’—Ðɛh. 16:8.

9. (a) Sɔgbe xá Jaan 6:44 ɔ, etɛ Jehovah ka wà? (b) Enyi è xò gò Kúnnuɖetɔ́ ɖevo lɛ ɔ, nǔ bǔnɔ tɛ wu è ka nɔ ɖó ayi?

⁹ Jehovah nɔ dɔn mɛ ɖěɖee é yí gbè bɔ ye na nɔ xwédo tɔn gbigbɔ tɔn ɔ mɛ lɛ é, bo nɔ sɔ́ xomɛnyínyɔ́ dó dɔn ayijlɔjlɔnɔ lɛ wá sinsɛn-biblo nǔgbo ɔ mɛ. (Xà Jaan 6:44.) Azɔn nukɔntɔn e a xò gò mɛ e ma ɖò nǔgbo ɔ mɛ ǎ é ɖé é ɔ, etɛ a ka tuùn dó wǔtu tɔn? Boya nǔ kpɛɖé jɛn é sixu ko nyí, nyikɔ tɔn kpo lee é cí é kpo. Amɔ̌, enyi a xò gò mɛ e tuùn Jehovah bo yí wǎn n’i é ɖé azɔn nukɔntɔn ɔ, a nɔ tuùn nǔ dó wǔtu tɔn hú mɔ̌. Enyi mɛ enɛ na bo tlɛ gosin ninɔmɛ ɖevo, tò ɖevo, hɛnnu ɖevo, alǒ aca ɖevo mɛ ɔ, a ko tuùn nǔ gegě dó wǔtu tɔn bɔ elɔ tuùn dó wǔ we!

10, 11. Etɛ togun Jehovah tɔn ka ɖó ɖò bǔ? Nɛ̌ mǐ ka nɔ ɖu lè enɛ tɔn gbɔn?

¹⁰ Ði kpɔ́ndéwú ɔ, mi nɔ yawǔ sè “gbè” miɖée tɔn, enɛ wɛ nyí “gbè mímɛ́” nǔgbo ɔ tɔn. (Sof. 3:9, nwt) É sín enɛ wu bɔ a tuùn nǔ e é ɖi nǔ na dó Mawu, nǔgbododó walɔ ɖagbe tɔn lɛ, nukúnɖiɖó sɔgudo tɔn kpo nǔ ɖevo lɛ kpo wu é, bɔ é lɔ tuùn nǔ e hwi lɔ ɖi nǔ na dó nǔ enɛ lɛ wu é. Hú mɔ̌ ɔ, nǔ enɛ lɛ nyí nǔ taji hugǎn e è sixu tuùn dó mɛɖé wu é, bo lɛ́ nyí nǔ ɖěɖee nɔ bló bɔ jiɖiɖe mɛtɔn nɔ syɛn é. Ye lɛ́ nyí nǔ e jí è na zɔ́n dó, bo zun xɔ́ntɔn ɖagbe e na nɔ ayǐ sɔyi lɛ é é.

¹¹ Enyi è ɖɔ ɖɔ mǐ nɔ mɔ xɔ́ntɔn ɖagbe hugǎn lɛ ɖò Kúnnuɖetɔ́ Jehovah tɔn lɛ tɛntin, bɔ ye gbɔn gbɛ̀ ɔ bǐ mɛ ɔ, è ko dó sin  xó jí ǎ. Mǐ ko tuùn ye bǐ dìn ǎ có, xɔ́ntɔn mǐtɔn lɛ wɛ ye ka nyí dóo. Gbɔn vo nú togun Jehovah tɔn ɔ, mɛ ɖevo tɛ ka sɔ́ nɔ ɖu vivǐ nǔnina xɔ akwɛ enɛ tɔn?

12. Nǔ gbigbɔ tɔn ɖagbe tɛ lɛ sín gbě a ka sixu nya?

¹² Xà Nǔnywɛtɔ́xó 11:9–12:1. A ka ɖó nǔɖe, alǒ nǔ gegě, bo ɖò gbě tɔn nya wɛ ɖò gbigbɔ lixo vlafo à? Boya a ɖò tintɛnkpɔn wɛ bo na nɔ xà akpáxwé Biblu tɔn ɖé ayihɔngbe ayihɔngbe. Alǒ, a sixu ɖò tintɛnkpɔn wɛ bo na bló bɔ nǔwukpíkpé xóɖiɖɔ kpo mɛkplɔnkplɔn kpo tɔn towe na kpɔ́n te. Ðebǔ wɛ é na bo nyí ɔ, enyi a mɔ lè ɖagbeɖagbe ɖěɖee nɔ tɔ́n sín mɛ lɛ é, alǒ mɛ ɖevo lɛ mɔ, bo kpa we ɔ, nɛ̌ nǔ nɔ cí nú we? É ɖò wɛn ɖɔ a nɔ mɔ ɖɔ emi yì nukɔn, bo lɛ́ ɖó awǎjijɛ. Mɔ̌ wɛ nǔ ɖó na cí nú we, bɔ é ka na nyí kpɛɖé tɔn lɔ ǎ, ɖó a ɖò kpɔ́ndéwú Jezu tɔn xwedó wɛ bo nɔ sɔ́ jlǒ Mawu tɔn ɖó nukɔn hú hwiɖesunɔ tɔn.—Ðɛh. 40:9; Nǔx. 27:11.

13. Enyi è sɔ́ agbaza sín nǔ lɛ gbé nyinya sɔ́ jlɛ́ dó Mawu sinsɛn wu ɔ, etɛwu Mawu sinsɛn ka nyí nǔ bǔnɔ ɖé, bo lɛ́ gbɔn vo?

¹³ Enyi a ɖò nǔ gbigbɔ tɔn lɛ gbé nya wɛ ɔ, azɔ̌ e nɔ hɛn awǎjijɛ wá tawun é ɖé wà wɛ a lɛ́ ɖè nɛ, ɖó é nyí nǔ vɔ̌tɔ́ ɖò ali ɖebǔ nu ǎ. Mɛsɛ́dó Pɔlu wlan ɖɔ: “Mi syɛnlǐn, bo lidǒ, lobo nɔ ɖò bǐbí dó Aklunɔ sín azɔ̌ ɔ wu d’eji wɛ ayihɔngbe ayihɔngbe; ɖó mi tuùn ɖɔ azɔ̌ e wà wɛ mi ɖè ɖò bǔ e mi ɖè xá Aklunɔ mɛ ɔ kún na gú mi ó.” (1 Kɔ. 15:58) Enyi è sɔ́ ɖě jlɛ́ dó ɖě wu ɔ, nǔ jló dingan kpo wezun kínkán ɖò agbaza sín nǔ lɛ gudo kpo na bo cí nǔ e kpa mɛ é ɖɔhun gbɔn ɖebǔ ɔ, gudo mɛ tɔn ɔ, nǔ vɔ̌tɔ́ ɖé kpowun wɛ é nɔ nyí. (Luk. 9:25) Mɛ e mɔ nǔ jɛ enɛ mɛ, bo d’alɔ mǐ lɔ bɔ mǐ mɔ nǔ jɛ mɛ é wɛ nyí Axɔsu Salomɔ́ɔ.—Hlɔ. 15:4.

14. Etɛ gbɛ̀ e Salomɔ́ɔ ɖu, bo kpɔ́n lee é nɔ cí é ka sixu kplɔ́n mǐ?

¹⁴ Salomɔ́ɔ e nyí mɛɖé bo jɛ dɔkun tawun, bo lɛ́ ɖó agbɔ̌n é tɛ́n nǔɖe kpɔ́n, é wɛ nyí ɖɔ ‘é na ɖu gbɛ̀ tɔn lee é jló è gbɔn é, bo na mɔ nǔ jɛ gbɛ̀ víví wu’ bɔ enɛ gudo ɔ, é na kpɔ́n nǔ e na tɔ́n sín mɛ é. (Nǔt. 2:1-10) É sá xwé lɛ, bló jikpá lɛ, bo nya nǔ e jló è lɛ é bǐ gbé. Enɛ gudo ɔ, nɛ̌ nǔ ka cí n’i? É ka ɖó awǎjijɛ bɔ é jɛmɛ n’i à? É byɔ ɖɔ mǐ ni dó nukún mɛ kpɔ́n ǎ. Salomɔ́ɔ ɖesu na xósin ɔ mǐ. É wlan ɖɔ: “Ee un ka wá kpɔ́n nǔ e un wà lɛ bǐ mɛ sɛ́dó . . . ɔ, un mɔ ɖɔ nǔ enɛ lɛ bǐ ɔ, nǔ yayǎ wɛ; . . . lè ɖé ɖ’emɛ ǎ.” (Nǔt. 2:11) Nǔkplɔnmɛ agbɔ̌nnɔ tɛ ɖíe! A ka na hɛn enɛ dó ayi mɛ kpo nǔnywɛ kpo à?

15. Etɛwu nǔɖiɖi ka nyí nǔ taji? Lè tɛ lɛ é ka nɔ hɛn wá, bɔ Ðɛhan 32:8 dó gesí?

¹⁵ Mɛɖé lɛ tíìn bɔ nǔ e gbò ye bɔ ye sè wuvɛ̌ tɔn é wɛ wá kplɔ́n nǔ ye, amɔ̌, Jehovah ba ɖɔ nǔ ni nyí mɔ̌ nú hwɛ ǎ. É ɖò wɛn ɖɔ é byɔ ɖɔ a ni ɖó nǔɖiɖi nú Mawu, cobo setónú n’i, bo sɔ́ jlǒ tɔn ɖó tɛn nukɔntɔn mɛ ɖò gbɛzán towe mɛ. Nǔɖiɖi enɛ xɔ akwɛ, bo ka nɔ flú mɛ gbeɖé ǎ. Nǔgbo ɔ, Jehovah na wɔn “wanyiyi e mi ɖexlɛ́ ɛ” é gbeɖé ǎ. (Ebl. 6:10) Enɛ wu ɔ, dǒ gǎn tawun bo sɔnǔ nú nǔɖiɖi e lidǒ é, mɔ̌ mɛ ɔ, hwiɖesunɔ na mɔ ɖɔ nǔ e nyɔ́ nú we hugǎn é wɛ nɔ ɖu ayi mɛ nú Tɔ́ towe jixwé tɔn ɔ.—Xà Ðɛhan 32:8.

16. Etɛwu mɛɖéekannuninɔ mǐtɔn ka ɖó na xɔ akwɛ nú mǐ, bɔ mǐ na zán kpo nǔnywɛ kpo?

¹⁶ Pɔlu wlan ɖɔ: “Fí e [gbigbɔ] Aklunɔ tɔn . . . ɖè ɔ, mɛɖéesijijɛ ɖò finɛ.” (2 Kɔ. 3:17) Jehovah yí wǎn nú mɛɖéekannuninɔ, bo sɔ́ wanyiyi enɛ dó ayi mɛ nú hwi lɔ. Amɔ̌, ɖò hwe ɖokpo ɔ nu ɔ, é ba ɖɔ a ni zán mɛɖéekannuninɔ towe ganji, enɛ na cyɔn alɔ jǐ we. Vlafo a tuùn mɛ winnyawinnya ɖé lɛ bɔ ye nɔ kpɔ́n fɔtóo nǔbliblíwiwa tɔn lɛ, alǒ dó ta agalilɛ, lɔnyiji-fɔnkan e nɔ sɔ́ gbɛ̀ mɛtɔn ɖó axɔ nu lɛ é, gěe nunu kpo ahan zinzan nyi dò kpo mɛ. Tlolo hwɛ̌ ɔ, ye sixu lin ɖɔ emi ɖò gbɛ̀ ɖu wɛ, amɔ̌, hwɛhwɛ wɛ é nɔ wà nǔ dó ye wu tawun, vlafo ye sixu bɛ́ azɔn, huzu kannumɔ nú  nǔ enɛ lɛ, bo tlɛ kú. (Ga. 6:7, 8) É ɖò gaan ɖɔ mɛɖéekannuninɔ enyíì enɛ ɔ, nǔ wà dó mɛɖée wu tawun wɛ.—Ti. 3:3.

17, 18. (a) Nɛ̌ tónúsíse nú Mawu ka nɔ tún kan nú mɛ gbɔn? (b) Enyi è sɔ́ mɛɖéekannuninɔ e sín vivǐ Adamu kpo Ɛvu kpo ɖu ɖò bǐbɛ̌mɛ é jlɛ́ dó ee sín vivǐ gbɛtɔ́ lɛ nɔ ɖu égbé é wu ɔ, vogbingbɔn tɛ ka ɖò ye mɛ?

¹⁷ Enyi è sɔ́ ɖě jlɛ́ dó ɖě wu ɔ, mɛ nabi a ka tuùn bɔ ye jɛ azɔn ɖó ye tɛ́ dó nǔgbododó Biblu tɔn lɛ wu wutu? É ɖò wɛn ɖɔ tónúsíse nú Jehovah nɔ wà ɖagbe, bo nɔ lɛ́ jó kan mɛ. (Ðɛh. 19:8-12) Taji ɔ wɛ ka lɛ́ nyí ɖɔ enyi a zán mɛɖéekannuninɔ towe kpo nǔnywɛ kpo, enɛ wɛ nyí ɖɔ a xwedó dogbó e sɛ́n kpo nǔgbododó kpo maɖóblɔ̌ Mawu tɔn lɛ ɖó nú mɛɖéekannuninɔ é ɔ, xlɛ́xlɛ́ Mawu kpo mɛjitɔ́ towe lɛ kpo wɛ a ɖè ɖɔ ye ni lɛ́ na mɛɖéekannuninɔ we hugǎn nɛ. Linlin Mawu tɔn wɛ nyí ɖɔ é na wá na mɛɖéekannuninɔ maɖóblɔ̌ e Biblu jlɛ́ bo ɖɔ é nyí “mɛɖéesijijɛ susunɔ e Mawu ví lɛ ɖó ɔ” é mɛsɛntɔ́ tɔn gbejinɔtɔ́ lɛ.—Hlɔ. 8:21.

¹⁸ Adamu kpo Ɛvu kpo ɖɔ́ mɛɖéekannuninɔ enɛ kpɔ́n. Ðò jikpá Edɛni tɔn mɛ ɔ, nǔ nabi sín sɛ́n Mawu ka dó nú ye? Nǔ ɖokpo géé. Atín ɖokpo ɖò finɛ bɔ ye na ɖu sínsɛ́n tɔn ǎ. (Bǐb. 2:9, 17) A mɔ sɛ́n ɖokpo enɛ dó mɔ sɛ́n e syɛn alǒ sɛ́n e hɛn nǔ gblé dó mɛ wu é wɛ à? Ðebǔ lɔ ǎ! Sɔ́ sɛ́n enɛ jlɛ́ dó sɛ́n maxamaxa e gbɛtɔ́ lɛ dó, bo nɔ hɛn mɛ lɛ gannugánnú bɔ ye nɔ kplɔ́n bo nɔ setónú na lɛ é wu.

19. Ali tɛ lɛ nu è ka ɖò mǐ kplɔ́n ɖè wɛ bonu mǐ na jɛ mǐɖée kannu?

¹⁹ Lee Jehovah nɔ wà nǔ xá mɛsɛntɔ́ tɔn lɛ gbɔn é ɔ, nǔnywɛ kpé tawun. É na sɛ́n maxamaxa lɛ mǐ ǎ, é nyɔ́ wà ɔ, é kplɔ́n mǐ kpo sɔxwixwe kpo ɖɔ mǐ ni xwedó wanyiyi sín sɛ́n ɔ. É ba ɖɔ mǐ ni zán gbɛ̀ sɔgbe xá nǔgbododó Mawu tɔn lɛ, bo gbɛ́ wǎn nú nǔ e nyla é. (Hlɔ. 12:9) Kpɔ́ndéwú enɛ tɔn ɖagbe ɖé ɖò Mawuxó e Jezu ɖɔ ɖò só jí é mɛ, ɖó é dó gesí nǔ ɖěɖee nɔ zɔ́n nǔ nyanya wà mɛ é. (Mat. 5:27, 28) Ðó Klisu nyí Axɔsu nú Axɔsuɖuto Mawu tɔn wutu ɔ, é na kpó ɖò mǐ kplɔ́n wɛ ɖò gbɛ̀ yɔyɔ̌ ɔ mɛ, bonu linlin e mǐ nɔ ɖó dó nǔjlɔjlɔwiwa kpo sɛ́ngbigba kpo wu é na cí étɔn ɖɔhun, bɔ nǔ bǐ na vɔ ɖ’ewu. (Ebl. 1:9) É na lɛ́ bló bɔ mǐ na huzu mɛ maɖóblɔ̌ ɖò agbaza kpo taglo kpo mɛ. Dǒ nukún mɛ kpɔ́n, a sɔ́ na sè xɔxɔ hwɛhuhu tɔn ǎ, a ka sɔ́ na mɔ wuvɛ̌ baɖabaɖa e hwɛhuhu nɔ dɔn wá lɛ é ɖě ǎ. Ðò gudo mɛ ɔ, a na ɖu vivǐ “mɛɖéesijijɛ susunɔ” e sín akpá Jehovah dó é tɔn.

20. (a) Nɛ̌ Jehovah ka nɔ zán mɛɖéekannuninɔ tɔn gbɔn? (b) Nɛ̌ a ka sixu ɖu lè kpɔ́ndéwú Mawu tɔn tɔn gbɔn?

²⁰ É ɖò wɛn ɖɔ mǐ kún na nɔ mǐɖée kannu bǐ mlɛ́mlɛ́ gbeɖé ó. Wǎn yí nú Jehovah kpo gbɛtɔ́ mǐ ɖɔhun lɛ kpo wɛ na xlɛ́ ali mɛɖéekannuninɔ mǐtɔn. È na ɖɔ ɔ, byɔbyɔ mǐ wɛ Jehovah ɖè kpowun ɖɔ mǐ ni wà nǔ emi ɖɔhun. É ɖó mɛɖéekannuninɔ e ma ɖó dogbó ǎ é; amɔ̌, é wá gbeta ɔ kɔn ɖɔ wanyiyi na nɔ xlɛ́ ali emi ɖò lee emi nɔ wà nǔ xá nǔɖiɖó emitɔn e ɖó nǔnywɛ lɛ é gbɔn é mɛ. (1 Jaan 4:7, 8) Enɛ wu ɔ, é sɔgbe ɖɔ hwenu e wanyiyi Mawu tɔn ɖò ali xlɛ́ mɛɖéekannuninɔ mǐtɔn wɛ é jɛn é sixu nyí mɛɖéekannuninɔ kpíkpé.

21. (a) Nɛ̌ nǔ ka cí nú Davidi dó Jehovah wu? (b) Etɛ jí mǐ ka na ɖɔ xó dó ɖò xóta e bɔ d’ewu é mɛ?

²¹ Nǔ ɖagbe tobutobu e Jehovah na we lɛ é, ɖi nǔɖuɖu gbigbɔ tɔn e túnflá é, xɔ́ntɔn ɖagbe lɛ, nǔ e gbé è na nya bɔ ye xɔ akwɛ lɛ é kpo mɛɖéekannuninɔ e nǔ bǐ vɔ ɖ’ewu é ɖiɖó nukún kpo ka nɔ sù nukún towe mɛ à? (Ðɛh. 103:5) Enyi mɔ̌ hǔn, linlin ɖɛ e ɖò Ðɛhan 16:11 mɛ é tɔn lɛ ni bo nyí hwi lɔ tɔn, é wɛ nyí: “A na xlɛ́ gbɛli mì; awǎjijɛ ɖò gɔ̌n towe bo túnflá, gbɛ̀ wɛ è nɔ ɖu ɖò gɔ̌n towe kaka sɔyi.” Xóta e bɔ d’ewu é na gbéjé nǔ xɔ akwɛ gbigbɔ tɔn ɖevo e ɖò Ðɛhan 16gɔ́ ɔ mɛ lɛ é ɖé lɛ kpɔ́n. Nǔ xɔ akwɛ enɛ lɛ na tá weziza dó nǔ ɖěɖee na zɔ́n bɔ gbɛzán mɛtɔn na ɖó nu nǔgbo nǔgbo lɛ é jí hugǎn.