O ira na vakaraitaka na itovo vinaka, ena matata vei ira na ka vinaka kei na ka ca. E sega ni vakatau qori ena ka era vakila tiko ena loma ni dua na gauna. Ia e yavutaki ena dua na ivakavuvuli e dusimaki ira, ke ra sega mada ga nira raica eso tale.

Era bololaki na gone ena itukutuku lasu ni ka vinaka kei na ka ca, vei ira era vuli vata, ivakatagi era rogoca, iyaloyalo se tivi era sarava. Na veivakamuai qori e rawa nira lomatarotarotaka tale na veika era vakavulici kina.

E yaco vakalevu qori nira sa itabagone. E kaya na ivola Beyond the Big Talk: “E bibi mera kila tiko ni levu nodra icaba ena vakamuai ira ena ivakarau ni bula sa takalevu tu nikua, vaka kina na veitemaki ni tabana ni tukutuku me rawa nira taleitaki. E vinakati mera vakatulewa vakayalomatua me salavata ena ka era vakavulici kina kei na nodra digidigi, veitalia ke ra mani cati vei ira nodra itokani.” Koya gona,e nodra itavi sara ga na itubutubu mera vakavulici luvedra ena veika qori ni bera nira yacova na yabaki ni bula vakaitabagone.

Vakavulica na ka e donu kei na ka e cala.

IVAKAVUVULI VAKAIVOLATABU: “Ira na matua . . . era vakayagataka nodra vakasama, e vakavulici me vakaduiduitaka na ka e donu mai na ka e cala.”—Iperiu 5:14.

• Tukuna vakamatata na ka e donu kei na ka e cala. Vakayagataka e veisiga qai tukuna na kena duidui: “Qo e dina, ya e lasu.” “Qo e donu, ya e cala.” “Qo e vinaka, ya e ca.” Toso na gauna ena kila o luvemu na ka vinaka me caka, kei na ka ca me kua ni cakava.

• Vakamacalataka na vuna e donu kina, kei na vuna e cala kina. Kena ivakaraitaki, rawa ni o taroga: Cava na yaga ni dau dina? Ena vakaleqa vakacava nomu veitokani na lasu? Cava e cala kina na butako? Na matata ni nomu ivakamacala ena vukei luvemu me kila na ka e donu kei na ka e cala.

• Vakabibitaka na yaga ni kena muri. O rawa ni kaya: “Era na nuitaki iko eso tale ke o dau dina,” se “Era na taleitaka e levu mera maliwai iko ke o dau yalovinaka.”

 Me ivakarau sara ga ni nomudou bula vakavuvale.

IVAKAVUVULI VAKAIVOLATABU: “Ni dau vakadeitaka se o cei dina o kemuni.”—2 Korinica 13:5.

• Me tiki ni nomudou bula vakavuvale na ka dou vakavulici kina, mo rawa ni doudou na tukuna:

  • “Keitou sega ni dau lasu vakavuvale.”

  • “Keitou sega ni dau veimoku se veikaraci.”

  • “Keitou sega ni vosa ca se vosa beca e dua.”

Ena kila kina o luvemu ni sega wale ga ni ivakaro, ia na ka sara ga dou vinakata vakavuvale mo dou kilai kina.

• Veivosakitaka vakawasoma kei koya na itovo mo dou muria vakavuvale. Vakavulici koya ena veika e yaco e veisiga. Vakatauvatana nomudou itovo kei na kena e vakaraitaki ena tivi se koronivuli. Tarogi koya: “Cava o na cakava?” “Tou na walia vakacava qo vakavuvale?”

Vaqaqacotaka na ka vinaka era cakava.

IVAKAVUVULI VAKAIVOLATABU: “Me vinaka tiko ga na nomuni lewaeloma.”—1 Pita 3:16.

• Vakacaucautaka nodra itovo vinaka. Ke vakaraitaka na luvemu na itovo vinaka, vakacaucautaki koya qai tukuna vua na vuna. Kena ivakaraitaki, o rawa ni kaya: “Au marautaka vakalevu ni o tukuna na ka dina.” Ke vakatusa ni cakava e dua na ka e cala, vakavinavinakataki koya ni o bera ni vakadodonutaki koya.

• Vakadodonutaka nodra cala. Kaya vua ni dodonu me saumitaro ena ka e cakava. E dodonu me kila na cala e cakava kei na nona vakamuai tani ena itovo vinaka dou dau muria vakavuvale. Eso na itubutubu era sega ni vinakata mera yalolailai na luvedra nira vakadodonutaki. Ia ni veivosakitaki nona cala, ena vukei koya me kua ni cakava tale.