1. Na cava meda vakamalumalumu kina vei Jiova?

NA CAVA meda vakamalumalumu * kina vei Jiova? Ni Dauveibuli. E tu gona vua na dodonu me vakarautaka na ivakatagedegede dodonu vei ira na nona ibulibuli. (Vkta. 4:11) Ia e tiko tale e dua na vuna levu meda talairawarawa kina vua, oya ni vinaka duadua na nona veiliutaki. Ena ivolatukutuku ni kawatamata, levu era veiliutaki ni tu vei ira na lewa. Nida vakatauvatana na nodra veiliutaki kei na veiliutaki i Jiova, eda raica ni vuku sara o Jiova, e dauloloma, dauveinanumi, e yalololoma tale ga.—Lako 34:6; Roma 16:27; 1 Joni 4:8.

2. Me vaka e tukuni ena Iperiu 12:9-11, na cava meda vakamalumalumu tiko ga kina vei Jiova?

² E vinakata o Jiova meda talairawarawa vua ni Tamada, e lomani keda tale ga. Meda kua ni talairawarawa ga nida sega ni via vakacudrui koya, ia nida lomani koya. Ni volavola o Paula vei ira na Iperiu, e vakamacalataka ni dodonu “meda vakamalumalumu sara vakalevu vei koya na Tamada” ni “yaga vei keda” na nona veivakavulici.—Wilika Iperiu 12:9-11.

3. (a) Eda na vakaraitaka vakacava nida vakamalumalumu vei Jiova? (b) Na taro cava eda na veivosakitaka?

³ Eda vakamalumalumu vei Jiova nida saga ena noda igu  meda talairawarawa ena ka kece, meda vorata tale ga noda via vakararavi ena noda yalomatua. (Vkai. 3:5) Ena rawarawa noda vakamalumalumu vei Jiova nida vulica eso tale na nona itovo talei. Na vuna? Ni laurai ena ka kece e cakava na nona itovo talei qori. (Same 145:9) Na levu ga ni ka eda kila me baleti Jiova, na levu tale ga ni noda lomani koya. Nida lomani Jiova, e sega ni vinakati e levu na lawa me tukuna vei keda na ka meda cakava kei na ka meda kua ni cakava. Eda saga meda veisautaka na noda rai kei na lomada me salavata kei na ka e vinaka, meda cata tale ga na ka ca. (Same 97:10) Ia ena so na gauna ena rairai dredre meda talairawarawa vei Jiova. Na vuna? Na cava era na vulica na qase ni ivavakoso, na tama, kei ira na tina ena ivakaraitaki ni Kovana o Niemaia, o Tui Tevita, kei Meri na tinai Jisu? Ena saumi qori ena ulutaga qo.

4-5. Me vaka e tukuni ena Roma 7:21-23, na cava e ka ni sasaga kina meda vakamalumalumu vei Jiova?

⁴ Dua na vuna ena rairai dredre kina meda vakamalumalumu vei Jiova oya nida tamata ivalavala ca, eda sega tale ga ni uasivi. Levu na gauna eda dau be. Ni rau talaidredre vua na Kalou o Atama kei Ivi, erau kania kina na vuanikau vakatabui, erau lewa ga na ka e donu kei na ka e cala. (Vkte. 3:22) Vakacava nikua? Levu era se vinakata tiko ga mera beci Jiova ra qai lewa ga na ka e donu kei na ka e cala.

⁵ Nida sa kilai Jiova qai lomani koya, ena rairai dredre meda vakamalumalumu tiko ga vua. Qori tale ga na ka e vakadinadinataka na yapositolo o Paula. (Wilika Roma 7:21-23.) Me vakataki Paula, eda via cakava na ka e donu ena mata i Jiova. Ia e vinakati meda valuta tiko ga na gagadre ni via caka ca.

6-7. Na cava na ikarua ni vuna e dredre kina meda vakamalumalumu vei Jiova? Tukuna e dua na ivakaraitaki.

⁶ Dua tale na vuna e dredre kina meda vakamalumalumu vei Jiova oya ni lewai keda na itovo vakavanua eda susu kina. Levu na rai sa tu nikua e veicalati kei na inaki i Jiova, e vinakati gona na sasaga me kua ni va qori na noda rai. Dikeva mada e dua na ivakaraitaki.

⁷ Ena so na vanua, e dau kena ivakarau mera vakaukauataki na gone mera rawailavo. Qori na ka e sotava o Maria. * Ni bera ni vulica na iVolatabu, a vuli tiko ena dua na koronivuli vinaka ena nona vanua. Era uqeti Maria na lewe ni nona vuvale me dua na nona cakacaka saulevu, me dokai kina. Qori sara ga na ka e vinakata tu. Ia ni mai vulica na veika me baleti Jiova, e lomani koya, e veisau tale ga na nona isausau. E kaya: “Eso na gauna e dau basika na ituvaki au rawa ni rawailavo kina, ia qori ena vakalatilati ena noqu qaravi Jiova. Ena vuku ni noqu isususu, e dredre toka meu vakasega. Au dau kerei Jiova gona me vukei au meu kua ni temaki ena cakacaka ena rawa ni vakaleqa noqu qaravi koya.”—Maciu 6:24.

8. Na cava eda na veivosakitaka?

⁸ Me vaka eda sa vulica mai, e yaga vei keda na noda vakamalumalumu vei Jiova. Ia e tiko e dua tale na vuna mera muria kina na veidusimaki ni Kalou o ira e tu vei ira na lewa, me vakataki ira na qase ni ivavakoso, o ira na tama kei na tina. Ena yaga vakalevu na ka era cakava vei ira eso tale. Meda veivosakitaka mada e vica na ivakaraitaki ena iVolatabu meda vakayagataka vinaka kina na lewa me vakamarautaki Jiova.

9. Na ituvaki dredre cava e sotava o Niemaia?

⁹ O Jiova e lesia vei ira na qase ni ivavakoso e dua na itavi bibi mera vakatawai ira na nona tamata. (1 Pita 5:2) Era na vuli vakalevu nira dikeva na ivakarau ni nona veimaliwai o Niemaia kei ira na tamata i Jiova. Ni kovana e Juta o Niemaia, e tu vua e levu na lewa. (Niem. 1:11; 2:7, 8; 5:14) Vakasamataka mada eso na veika dredre e sotava o Niemaia. E raica nodra vakadukadukalitaka na valenisoro na Jiu, era sega tale ga ni tokoni ira vakailavo na Livai me vaka e vakaroti ena Lawa. Era beca na Jiu na lawa ni Siga ni Vakacecegu, eso tale ga na tagane era vakawatitaka na yalewa ni veimatanitu era sega ni qaravi Jiova. Na cava ena cakava na Kovana o Niemaia ena ituvaki dredre qo?—Niem. 13:4-30.

10. Na cava e cakava o Niemaia ni sotava na ituvaki dredre?

¹⁰ A sega ni vakayagataka vakatani o Niemaia na nona lewa me usuraka na nona rai vei ira na tamata ni Kalou. Na cava ga e cakava? E qara na veidusimaki i Jiova ena nona masu vagumatua, e vakavulici ira tale ga na tamata ni Kalou ena Lawa i Jiova. (Niem. 1:4-10; 13:1-3) E yalomalumalumu tale ga o Niemaia ni cakacaka vata kei ira na kainona, e tokoni ira mada ga ena kena tara tale na bai e Jerusalemi.—Niem. 4:15.

11. Me vaka e tukuni ena 1 Cesalonaika 2:7, 8, me vakacava na nodra ivalavala na qase vei ira ena ivavakoso?

¹¹ De dua era sega ni sotava na qase ni ivavakoso na leqa e sotava o Niemaia. Ia e rawa nira vulica vua e levu na ka. Kena ivakaraitaki, era cakacaka vakaukaua mera vukei ira na mataveitacini. Era sega ni dokadoka ena vuku ni lewa e tu vei ira, se ra nanuma nira uasivi ira na kena vo. Ia era na qaravi ira na lewe ni ivavakoso ena yalovinaka. (Wilika 1 Cesalonaika 2:7, 8.) Ena kilai ena itautau ni nodra vosa  na levu ni nodra loloma kei na yalomalumalumu. E kaya o Adriu, sa dede na nona veiqaravi vaqase: “Au raica ni dau uqeti ira na mataveitacini na nodra yalovinaka kei na nodra veikauaitaki na qase. Na itovo qori e uqeti ira na lewe ni ivavakoso mera tokoni ira na qase.” E kaya tale ga o Toni, sa dede nona veiqaravi vaqase: “Au saga meu muria na ivakasala ena Filipai 2:3, meu raici ira tiko ga na kena vo mera uasivi au. Qori e uqeti au meu kua ni vakasaurarataki ira mera muria na ka au tukuna.”

12. Na cava e bibi kina mera yalomalumalumu na qase ni ivavakoso?

¹² E bibi mera yalomalumalumu na qase ni ivavakoso ni yalomalumalumu o Jiova. E Turaga Cecere Duadua ni lomalagi kei na vuravura, ia e “cuva sobu” me vakaduria “na vakaloloma mai na kuvuniqele.” (Same 18:35; 113:6, 7) E tukuna tale ga na iVolatabu ni o Jiova e sevaki ira na dokadoka kei na viavialevu.—Vkai. 16:5.

13. Na cava me “lewa vinaka” kina na qase ni ivavakoso na “yamena”?

¹³ Na qase ni ivavakoso e vakamalumalumu vei Jiova ena “lewa vinaka na yamena.” Ke sega ni vakamalumalumu, ena rawa ni vosa vakaukaua vei ira na sega ni dokai koya. (Jeme. 1:26; Kala. 5:14, 15) E kaya o Adriu sa tukuni oti mai: “Eso na gauna, au via vosa vakaukaua vei ira na mataveitacini era sega ni dokai au niu qase ni ivavakoso. Au mani vakasamataka vakatitobu na nodra ivakaraitaki na tamata yalodina ena iVolatabu, qori e uqeti au meu kila na bibi ni yalomalumalumu kei na yalomalua.” Era vakaraitaka na qase ni ivavakoso nodra vakamalumalumu vei Jiova nira vosa ena yalovinaka kei na yalololoma vei ira na lewe ni ivavakoso, wili kina o ratou na vo ni qase ni ivavakoso.—Kolo. 4:6.

14. Na itavi cava e lesia o Jiova vei ira na tama? Cava e namaka vei ira?

¹⁴ O Jiova e lesia na tama me ulunivuvale, e namaka me vakavulici ira na luvena, me vakadodonutaki ira tale ga. (1 Kor. 11:3; Efeso 6:4) Ia e sega ni kena ibalebale qori mera vakayagataka vakatani na nodra lewa. E tauyavutaka o Jiova na vuvale, era na saumitaro gona na tama ena ivakarau ni nodra veiliutaki e vale. (Efeso 3:14, 15) Era vakamalumalumu vei Jiova na tama nira vakayagataka vinaka na lewa e tu vei ira me marau kina o Jiova. Levu sara na ka era na vulica ena ivakaraitaki nei Tui Tevita.

15. Na cava e ivakaraitaki vinaka kina o Tui Tevita vei ira na tama?

¹⁵ O Jiova e lesi Tevita me ulu ni nona  vuvale, me liutaka tale ga na matanitu o Isireli. Me vaka ni Tui, e levu na lewa e tu vua. Eso na gauna e vakayagataka cala na lewa qori, mani cakava eso na cala bibi. (2 Sam. 11:14, 15) Ia e vakamalumalumu vei Jiova ni ciqoma nona veivakadodonutaki. E sova vua na lomana ena masu. E saga ena nona igu me talairawarawa ena ivakasala i Jiova. (Same 51:1-4) E yalomalumalumu tale ga ni muria na nodra ivakasala yaga na tagane kei na yalewa. (1 Sam. 19:11, 12; 25:32, 33) E vuli gona o Tevita ena nona cala qai vakaliuca nona qaravi Jiova.

16. Na cava tale era vulica na tama vei Tevita?

¹⁶ Na cava tale era vulica na tama vei Tui Tevita? Kua ni vakayagataka cala na lewa e solia vei iko o Jiova. Tukuna vakadodonu nomu cala qai ciqoma na nodra ivakasala vakaivolatabu eso tale. Ke o cakava qori, era na dokai iko na lewe ni nomu vuvale ni o yalomalumalumu. Ni o masu kei ratou e vale, sova na lomamu vei Jiova me ratou rogoca na levu ni nomu nuitaki koya. Koya e bibi duadua, mo vakaliuca nomu qaravi Jiova. (Vkru. 6:6-9) Na nomu ivakaraitaki vinaka e iloloma talei vei ratou na nomu vuvale.

17. Na itavi cava e lesia o Jiova vei ira na tina?

¹⁷ E dua tale ga na itavi bibi e lesia o Jiova vei ira na tina ena vuvale. Oya mera vakatulewa ena so na ka vei ira na luvedra. (Vkai. 6:20) Na ka era cakava na tina kei na ka era tukuna ena yaga vei luvedra ena nodra bula kece. (Vkai. 22:6) Dikeva na ka era na vulica na tina vei Meri na tinai Jisu.

18-19. Na cava era vulica vei Meri na tina?

¹⁸ O Meri e kila vinaka na iVolatabu. E bucina me dokai Jiova vakalevu qai vaqaqacotaka na nona veiwekani kei koya. E yalorawarawa me vakamalumalumu ena veidusimaki i Jiova ke veisau mada ga kina na ivakarau ni nona bula.—Luke 1:35-38, 46-55.

¹⁹ Oni na vuli vakacava na tina ena ivakaraitaki i Meri? Dua, mo vaqaqacotaka nomu veiwekani kei Jiova ni o vulica vakataki iko na iVolatabu kei na nomu masu wasoma. Kena ikarua, mo yalorawarawa ni veisautaka nomu itovo me vakamarautaki Jiova. Kena ivakaraitaki, de dua erau dau yalototolo na nomu itubutubu, rau dau vosa tale ga vakaukaua. Ni o tubu tiko, o na rairai nanuma ni qori na ivakarau me qaravi kina na vuvale. Ia ni o mai kila na ivakatagedegede i Jiova, ena sega ni rawarawa toka mo yalomalua vei ira na luvemu, mo vosovoso tale ga vakabibi nira be ni o oca tu mai. (Efeso 4:31) Ena gauna qori, sa qai bibi ga mo vakararavi vei Jiova ena masu. E kaya  e dua na tina o Litia: “Eso na gauna, au na masu vagumatua meu kua ni vosa vakaukaua ni be o luvequ tagane. Au na galu mada meu masu lo vei Jiova me vukei au. E vukei au na masu meu yalomalua.”—Same 37:5.

20. Na ka dredre cava era sotava eso na tina? Ena wali vakacava?

²⁰ E dua tale na ka dredre era na rairai vakila eso na tina oya ni sega ni rawarawa mera vakaraitaka na loloma vei luvedra. (Taito 2:3, 4) Na vuna? Era sega ni veivolekati sara kei na nodra itubutubu nira se gone. Ke va qori na nomu isususu, kua ni muria na nodrau malumalumu na nomu itubutubu. Na tina e vakamalumalumu vei Jiova ena rawa ni vulica na sala me lomani luvena kina. De dua ena dredre me veisautaka na nona rai, na ivakarau ni lomana, kei na nona itovo. Ia e rawa ni veisau. Ena marau kina kei ratou na nona vuvale.

21-22. Me vaka e tukuni ena Aisea 65:13, 14, na cava na yaga ni noda vakamalumalumu vei Jiova?

²¹ E kila o Tui Tevita na yaga ni nona vakamalumalumu vei Jiova. E vola: “E dodonu na ivakaro i Jiova, e vakamarautaka vakalevu na loma ni tamata, e savasava na ivakaro i Jiova, e serau kina na mata. E vakasalataki kina na nomuni dauveiqaravi, ke muria, ena dua na icovi levu.” (Same 19:8, 11) Nikua, eda raica na kedra duidui na vakamalumalumu vei Jiova kei ira na beca na nona ivakasala yalololoma. O ira na vakamalumalumu vei Jiova era “kaila ena marau .  . . ni vinaka na lomadra.”—Wilika Aisea 65:13, 14.

²² Nira yalorawarawa na qase ni ivavakoso, na tama, kei na tina mera vakamalumalumu vei Jiova, ena vinaka na nodra bula, mamarau na nodra vuvale, era duavata tale ga na lewe ni ivavakoso. Koya e bibi duadua, era vakamarautaka na loma i Jiova. (Vkai. 27:11) Qori e dua na veivakalougatataki levu!