WASE TINIKAVITU
“E Sega ni Dua na Loloma e Sivia na Loloma Qo”
1-4. (a) Na cava e yaco ni kauti Jisu yani o Pailato vei ira na duri tu ena mata ni itikotiko ni kovana? (b) Na cava e cakava o Jisu ni vakamadualaki qai vakararawataki, na taro bibi cava e vure kina?
“RAICA! Qo na tagane!” A cavuta na vosa qori o Ponitio Pailato na Kovana ni Roma ena gauna e kauti Jisu kina vei ira na ilala cudrucudru era tu ena mata ni itikotiko ni Kovana ena matakacaca ni Lakosivia ni 33 S.K. (Joni 19:5) Era vakalagilagi Jisu e dua na ilala levu ena vica na siga sa oti ena nona curu vakaturaga i Jerusalemi me vaka na Tui e digitaka na Kalou. Ia ena mataka ni siga ya sa veisau vakadua nodra rai me baleti koya.
2 E vakaisulu lokaloka o Jisu me vaka ga era dau tokara na kawa vakatui, e tokara tale ga na isala vakatui. Ia na isulu ya e ubia na we ni kuita era dra tu e dakuna, e dra tale ga na uluna ni coba kina na isala wavakavotona me vakalialiai kina nona itutu vakatui. Era vakauqeti ira na lewenivanua na iliuliu ni bete mera cata na tagane e duri tu e matadra. Era kailavaka na bete: “Me lauvako! Me lauvako!” Nira via veivakamatei, era mani kaya na lewenivanua: ‘E dodonu me mate.’—Joni 19:1-7.
3 A sega ni vosakudrukudru o Jisu, ia e vosota na veivakalialiai ena veidokai kei na yaloqaqa. * A tu vakarau me mate. Ena Siga ni Lakosivia ga ya, e qai vakamalumalumu me mate vakaloloma ena kaunirarawa.—Joni 19:17, 18, 30.
4 E ivakadinadina ni itokani dina o Jisu vei ira nona imuri ni solia sara ga na nona bula. E kaya, “E sega ni dua na loloma e sivia na loloma qo, me dua e solia nona bula ena vukudra na nona itokani.” (Joni 15:13) Na vosa ya e vure kina eso na taro bibi. Cava me vakararawataki qai vakamatei kina o Jisu? Na cava a bolemate kina? Nida “nona itokani” da qai nona imuri, eda na vakatotomuri koya vakacava?
Cava me Vakararawataki Qai Vakamatei Kina o Jisu?
5. A kila vakacava o Jisu na veika dredre ena sotava?
5 Ni Mesaia yalataki o Jisu, sa kila tu na ka ena yaco. E kila vinaka ni levu na parofisai me baleta na nona vakararawataki kei na nona mate na Mesaia sa tukuni tu ena iVolatabu vakaIperiu. (Aisea 53:3-7, 12; Taniela 9:26) E vakavulici iratou tale ga vakavica nona imuri ena ka dredre ena vakila. (Marika 8:31; 9:31) Ni ratou lako tiko e Jerusalemi ena iotioti ni nona Lakosivia, a vakamatatataka o Jisu vei iratou na nona yapositolo: “Ena lai soli na Luve ni tamata vei ira na iliuliu ni bete kei ira na vunivola, era na tauca vua na itotogi mate, era na soli koya vei ira na kai veimatanitu, era na vakalialiai koya, kasiviti koya, kuitataki koya, vakamatei koya.” (Marika 10:33, 34) A yaco dina na vosa ya. Eda sa raica mai ni a vakalialiai, kasiviti, kuitataki, qai vakamatei o Jisu.
6. Na cava me vakararawataki qai vakamatei kina o Jisu?
6 Na cava me vakararawataki qai vakamatei kina o Jisu? Qo eso na vuna bibi. Kena imatai, na nona dei tiko ga ena vakadinadinataka nona yalodina kei na nona totaka na veiliutaki cecere i Jiova. Meda vakasamataka ni tukuna o Setani nida qarava ga na Kalou meda rawaka kina. (Jope 2:) Ni yalodina o Jisu “me yacova sara na mate . . . ena kaunirarawa,” e mai vakalasui kina na ile i Setani e sega na kena yavu. ( 1-5Filipai 2:8; Vosa Vakaibalebale 27:11) Kena ikarua, na nona vakararawataki kei na nona mate na Mesaia ena rawati kina na isoro ni noda ivalavala ca. (Aisea 53:5, 10; Taniela 9:24) O Jisu a “solia tale ga na nona bula me kedra ivoli e lewe levu,” meda veiwekani voleka kina kei na Kalou. (Maciu 20:28) Kena ikatolu, “e vakatovolei ena ka kece me vakataki keda” o Jisu, baleta ni vosota na ka dredre kece kei na rarawa. Sa rauta me Bete Levu dauloloma o koya, e “nanumi keda ena noda malumalumu.”—Iperiu 2:17, 18; 4:15.
Na Cava e Bolemate Kina?
7. Na cava e vakuai koya kina o Jisu ni lako mai vuravura?
7 Meda kila na vuna e bolemate kina o Jisu, meda vakasamataka mada qo: Ena tu vakarau beka e dua me biuta na nona vuvale, nona itikotiko me toki i vanuatani ke sa kila rawa tu ni na cati, vakamadualaki, vakararawataki qai vakamatei? Vakasamataka mada na ka a cakava o Jisu. Ni bera ni lako mai i vuravura a tiko vata kei Tamana ena itikotiko lagilagi mai lomalagi. Ia a biuta na itikotiko ya me mai bula vakatamata e vuravura. E kila ni na cati, ena vakamadualaki, ena vakararawataki sara vakaca, qai mate vakaloloma. (Filipai 2:5-7) Na cava e uqeti Jisu me cakava ya?
8, 9. Na cava a uqeti Jisu me bolemate?
8 E uqeti Jisu sara ga na nona lomani Tamana vakalevu. E vakadinadinataki qori ena nona vosota. Na nona lomani Tamana e kauaitaka kina na yacana kei na kena irogorogo. (Maciu 6:9; Joni 17:1-6, 26) E bibi sara ga vei Jisu me vakarogovinakataki tale na yaca i Tamana ena kena sa beci tu. E raica gona o Jisu ni ka dokai dina nona vakararawataki ena vuku ni ivalavala dodonu, ni na vakacerecerei tale kina na yaca dokai i Tamana ena nona yalodina.—1 Veigauna 29:13.
9 E dua tale na vuna e bolemate kina o Jisu—ni lomana na kawatamata. Na loloma qo se tekivu sara ena itekitekivu ni bula ni kawatamata. Ni bera ni mai bula e vuravura, a se tukuna makawa na iVolatabu na rai qori i Jisu: “Ka’u daumarautaki ira na luve ni tamata.” (Vosa Vakaibalebale 8:30, 31) E vakadinadinataki sara ga na loloma ya ena gauna e bula voli kina e vuravura. Eda sa veivosakitaka ena tolu na wase se qai oti ga qo e levu na sala e vakaraitaka kina o Jisu nona lomani ira na tamata kece, vakauasivi o ira na nona imuri. Ia a mate ena vukuda ena 14 Naisani, ni yabaki 33 S.K. (Joni 10:11) Oya e dua na sala uasivi e vakaraitaka kina nona lomani keda. Meda vakatotomuri koya beka ena nona dauloloma? Io, eda vakaroti sara ga kina.
“Dou Veilomani me Vaka ga na Noqu Lomani Kemudou”
10, 11. Na cava na ivunau vou i Jisu vei iratou nona imuri, na cava e okati kina? Na cava e bibi kina meda muria?
10 A kaya o Jisu vei iratou nona tisaipeli yalodina ena bogi ni bera ni mate: “Au solia vei kemudou e dua na ivunau vou, mo dou veilomani; mo dou veilomani me vaka ga na noqu lomani kemudou. Na ka qo era na kila kece kina ni dou noqu tisaipeli, ke dou veilomani.” (Joni 13:34, 35) Na cava e tukuni kina ni “ivunau vou” na ivunau, “dou veilomani”? E vakaroti taumada ena Lawa a soli vei Mosese: “Mo lomani koya ga na kai nomu me vaka ko sa lomani iko.” (Vunau ni Soro 19:18) Ia na ivunau vou e vinakati kina na loloma e uasivia na loloma a vakaroti ena lawa, ni vinakati kina meda bolemate ena vukudra eso tale. E matata vinaka qori ni tukuna o Jisu: “Qo na noqu ivunau, mo dou veilomani me vaka ga na noqu lomani kemudou. E sega ni dua na loloma e sivia na loloma qo, me dua e solia nona bula ena vukudra na nona itokani.” (Joni 15:12, 13) E sega ni kaya tiko na ivunau vou mo lomani ira wale ga na so me vakataki iko, ia na nomu lomani ira me lailai tale nomu lomani iko. A vakaraitaka vinaka na loloma qori o Jisu ena ivakarau ni nona bula vaka kina ena nona mate.
11 Na cava e bibi kina meda muria na ivunau vou? E kaya o Jisu: “Na ka qo [na loloma vosota] era na kila kece kina ni dou noqu tisaipeli.” Io, na noda vosota na ka dredre sara ena levu ni noda loloma e ivakatakilakila nida lotu vaKarisito dina. Vakasamataka mada na ivakatakilakila (badge) eda dau tokara ena noda soqo ni tikina na iVakadinadina i Jiova e veiyabaki. Ena kilai kina o koya e tokara, na yacana kei na ivavakoso e lewena. O koya gona, na itovo qo na loloma vosota na ivakatakilakila e dusia nida lotu vaKarisito dina. Kena ibalebale, e dodonu me laurai levu na noda veilomani, me vaka ga na ivakatakilakila eda tokara. Qo e kilai kina nida imuri dina i Karisito. E vinaka meda dui taroga, ‘E laurai levu ena noqu bula na ivakatakilakila qo, na loloma vosota?’
Cava e Okati ena iTovo na Loloma Vosota?
12, 13. (a) Me yaco i vei na noda veilomani? (b) Na cava na ibalebale ni loloma vosota?
12 Nida imuri i Jisu, e dodonu meda veilomani me vaka ga na nona lomani keda. Kena ibalebale eda na vosota na ka dredre cava ga ena vukudra na tacida. Me na yaco sara i vei? E kaya na iVolatabu: “Na ka qo eda kila kina na loloma, ni a solia o koya nona bula ena vukuda, e noda itavi gona meda solia tale ga na noda bula ena vukudra na tacida.” (1 Joni 3:16) Me vakataki Jisu eda na bolemate ena vukudra na tacida ke gadrevi. Ena so na gauna nira veivakatotogani eso, eda na bolemate ena vukudra na tacida mera kua kina ni vakaleqai. Ena veivanua era veicati kina na duidui matatamata se yavusa, eda na bolemate meda taqomaki ira na tacida, se ra mani matatamata cava se yavusa cava. Eda na vosota meda bala i valeniveivesu se mate sara ga, eda na sega ga ni tauri iyaragi mera mate kina na tacida se so tale.—Joni 17:14, 16; 1 Joni 3:10-12.
13 Na loloma vosota ena sega ni laurai wale ga ena nona bolemate e dua ena vukudra na tacina. Nanuma tiko ni vica ga era dau sotava na ituvaki ena vinakati kina meda bolemate ena vukudra. Ke sa rawa ni va ya noda loloma, kena ibalebale ena sega ni dredre vei keda meda vosota eso na ka e veisiga mera vinaka kina o ira na tacida. Ke tiko vei keda na loloma vosota, eda na vakuai keda ena so na ka e yaga vei keda, meda vukei ira kina eso tale. De na tiko beka na ka eda via cakava, ia eda na vakaliuca ga na veika e ganiti ira se na veika mera vinaka kina. (1 Korinica 10:24) Eda na vakaraitaka vakacava ni tiko vei keda na itovo na loloma vosota?
Ena iVavakoso kei na Vuvale
14. (a) Na cava eso na ka era vosota na qase ni ivavakoso? (b) Na cava na nomu rai me baleta nodra gugumatua na qase ena ivavakoso o lewena?
14 Era vosota e levu na ka na qase ni ivavakoso mera “vakatawa na qelenisipi.” (1 Pita 5:2, 3) Era sega ni qarava ga nodra vuvale, ena rairai vinakati tale ga mera qarava eso na ka e gadrevi ena ivavakoso ena so na yakavi se na muanimacawa. E okati kina na vakarautaki ni nodra itavi ena soqoni, veivakatawani, kei na nodra qarava eso na kisi ni veilewai. Levu era dau osooso ena cicivaki ni soqo siga dua, soqo siga rua, soqo ni tikina, era lewe tale ga ni Komiti Veitaratara kei na Valenibula, na iLawalawa Siko Tauvimate, kei na Komiti ni Taravale ena Duidui Vanua. Moni nanuma tale ga na qase ni ivavakoso ni ivakaraitaki ni loloma vosota na nomuni vakatawa na qelenisipi ena yalorawarawa, ya na nomuni vakayagataka kina na nomuni gauna, nomuni kaukaua, kei na nomuni iyau. (2 Korinica 12:15) Ena sega ni guilecava o Jiova nomuni gugumatua, ena marautaka tale ga nomuni cakacaka na ivavakoso oni vakatawa.—Filipai 2:29; Iperiu 6:10.
15. (a) Na cava eso na ka era vosota na wati ni qase ni ivavakoso? (b) Na cava nomu rai me baleti ira na yalewa era tokoni watidra mera qarava kina nodra itavi ena ivavakoso?
15 Vakacava mada o ira na wati ni qase? Era dau vosota tale ga eso na ka me vinaka kina na veiqaravi i watidra ena ivavakoso. E macala ga ni na ka ni vosota toka vua me vakayagataka o watina na gauna e dodonu me tiko kina e vale, me lai qarava na itavi ena ivavakoso. Vakasamataki ira tale ga na wati ni ivakatawa dauveilakoyaki, kei na veika era vosota voli nira tomani watidra ena nodra sikova na ivavakoso kei na tabacakacaka. Era vosota mera kua ni vakavale, so na gauna ena duidui tale ga na vanua era moce kina e veimacawa. E dodonu ga meda vakacaucautaki ira na yalewa vakawati era vakaraitaka na loloma vosota ena nodra vakaliuca na ivavakoso, ra qai sega ni nanumi ira ga.—Filipai 2:3, 4.
16. Na cava so era vosota na itubutubu lotu vaKarisito mera qaravi kina na luvedra?
16 Eda na vakaraitaka vakacava na loloma vosota ena vuvale? E levu sara na ka oni vosota na itubutubu mera qaravi kina na luvemuni, ra qai tuberi “ena ivakavuvuli kei na ivakasala i Jiova.” (Efeso 6:4) De oni dau oca, qai balavu sara na gauna oni cakacaka saumi kina me voli rawa na kakana, isulu, me dua tale ga na vale veiganiti. Oni na bolea na veika dredre, mera kua ga ni vakaloloma na luvemuni. Oni na saga tale ga moni dau vuli vata kei ira na luvemuni, moni kauti ira ina soqoni vaKarisito, moni qai veitomani ena cakacaka vakaitalatala. (Vakarua 6:6, 7) Na nomuni vakaraitaka na loloma vosota ena vakamarautaki koya a tauyavutaka na vuvale, era na rawa tale ga ni bula tawamudu kina na luvemuni.—Vosa Vakaibalebale 22:6; Efeso 3:14, 15.
17. Era na vakatotomuria vakacava na tagane vakawati lotu vaKarisito na nona sega ni dau nanumi koya ga o Jisu?
17 Era na vakatotomuria vakacava na tagane vakawati na loloma vosota i Karisito? E sauma na iVolatabu: “Kemuni na tagane, ni lomani ira tiko ga na watimuni me vaka ga nona lomana na ivavakoso na Karisito qai solia kina nona bula.” (Efeso 5:25) Eda sa vulica mai ni bolemate sara ga o Jisu ni lomani ira vakalevu na nona imuri. Na tagane vakawati lotu vaKarisito ena vakatotomuria na rai i Jisu, ni “sega ni nanumi koya ga.” (Roma 15:3) Kena ibalebale ni na vakaliuca o tagane vakawati na veika e gadreva qai taleitaka o watina. Ena sega ni usuraka na ka e vinakata, ia ena yalorawarawa me rogoci watina ke sega ni veisaqasaqa kei na iVolatabu na ka e vinakata o yalewa. Ena vakadonuya o Jiova na tagane vakawati e dau vakaraitaka na loloma vosota, ena lomani koya qai dokai koya o watina kei iratou na luvena.
Cava o na Cakava?
18. Na cava ena uqeti keda meda muria na ivunau vou meda veilomani?
18 E sega ni rawarawa meda muria na ivunau meda veilomani, ia e dua na ka ena uqeti keda meda cakava qori. E kaya o Paula: “Ni uqeti keitou na loloma i Karisito, e va kina qo na neitou lewa, e mate e le dua ena vukuda kece . . . , e mate ena vukuda kece mera kua kina ni bula ena vukudra ga o ira era bula tiko, mera bula ga ena vuku i koya e mate ena vukudra, qai vakaturi.” (2 Korinica 5:14, 15) Ni mate o Jisu ena vukuda, e dodonu ga meda bula ena vukuna, se vakacava? Eda na cakava qo ena noda vakatotomuria sara ga na nona loloma vosota.
19, 20. Na isolisoli uasivi cava e solia o Jiova, eda na vakaraitaka vakacava nida sa ciqoma?
19 A sega ni veiwali tiko o Jisu ena nona kaya: “E sega ni dua na loloma e sivia na loloma qo, me dua e solia nona bula ena vukudra na nona itokani.” (Joni 15:13) Na ivakaraitaki levu ni nona lomani keda na nona mate ena vukuda. Ia e dua tale e vakaraitaka vei keda na loloma e uasivia na loloma qori. E kaya o Jisu: “Na levu ni nona lomani vuravura na Kalou e solia kina na Luvena e duabau ga e bulia mera kua ni rusa o ira era vakabauti koya, mera rawata ga na bula tawamudu.” (Joni 3:16) Ena levu ni nona lomani keda na Kalou e solia kina na Luvena me keda ivoli meda sereki kina mai na ivalavala ca kei na mate. (Efeso 1:7) Na ivoli qori e isolisoli uasivi i Jiova, ia e sega ni vakasaurarataki keda meda ciqoma.
20 Eda na dui vakatulewataka meda ciqoma na isolisoli i Jiova se sega. Eda na ciqoma vakacava? Nida “vakabauta” na Luvena. Ia e sega ni ka ni vosa wale ga na vakabauta, ena laurai sara ga ena ka eda cakava, kei na noda bula. (Jemesa 2:26) Ena vakadinadinataki tale ga nida vakabauti Jisu Karisito ke da muri koya e veisiga. Nida cakava qori, eda na vakalougatataki vakalevu ena gauna qo kei na gauna se bera mai, me vaka ena vakamacalataki ena iotioti ni wase ni ivola qo.
^ para. 3 Ena siga tiko ga ya a kasiviti vakarua o Jisu, era kasiviti koya e liu na iliuliu ni lotu, tarava o ira na sotia ni Roma. (Maciu 26:59-68; 27:27-30) E vosota tiko ga na ka vakaloloma e caka qori vua me vakayacori kina na parofisai: “Ka’u a sega ni tabonaka na mataqu maivei ira na veivakamaduataki kei na veikasiviti.”—Aisea 50:6.