۱،‏ ۲.‏ نوح و خانواده‌اش به چه فعالیتی مشغول بودند و چه مشکلات و سختی‌هایی داشتند؟‏

نوح لحظه‌ای از کار ایستاد و عضلات خسته و کوفتهٔ خود را کشید.‏ بر روی تیری چوبی نشست.‏ از دور به کشتی نیمه‌ساخته نگریست.‏ بوی تند قیر داغ فضا را پر کرده بود؛‏ صدای ابزار چوبی در همه جا به گوش می‌رسید.‏ نوح به پسرانش نگاهی انداخت؛‏ آنان روی قسمت‌های مختلف این کشتی عظیم کار می‌کردند.‏ پسران،‏ عروسان و همسر عزیزش ده‌ها سال بود که در کنار او کشتی را می‌ساختند.‏ ساخت آن هنوز به پایان نرسیده بود و آنان راهی دراز در پیش داشتند.‏

^۲ مردم در آن زمان،‏ نوح و خانواده‌اش را افرادی کوته‌فکر و نادان می‌دانستند و آنان را هنگام ساختن کشتی مورد تمسخر قرار می‌دادند و باور نمی‌کردند که روزی توفان،‏ تمام سطح زمین را خواهد پوشاند؛‏ برای آنان این واقعه دور از ذهن و احمقانه بود!‏ آنان تلاش‌های نوح را ابلهانه می‌دیدند و نمی‌توانستند درک کنند که چرا نوح این چنین وقت و انرژی خود و خانواده‌اش را هدر می‌دهد.‏ اما یَهُوَه،‏ خدای نوح،‏ دید دیگری به او داشت؛‏ خدا او را مردی دانا می‌دانست.‏

۳.‏ مفهوم عبارت «نوح با خدا راه می‌رفت» چیست؟‏

^۳ کتاب مقدّس در مورد نوح چنین می‌گوید:‏ ‹او با خدا راه می‌رفت.‏› ‏(‏پیدایش ۶:‏۹ خوانده شود.‏‏)‏ این عبارت به این مفهوم نیست که خدا بر روی زمین راه می‌رفت یا این که نوح به آسمان رفته بود.‏ نوح چنان مطیع خدا بود و به او عشق می‌ورزید که گویی او و یَهُوَه همچون دوستانی با یکدیگر در یک راه قدم برمی‌دارند.‏ هزاران سال بعد،‏ کتاب مقدّس در مورد نوح چنین گفت:‏ «او با ایمانِ خود دنیا را محکوم کرد.‏» (‏عبر ۱۱:‏۷‏)‏ اما نوح چگونه با ایمانش دنیا را محکوم کرد؟‏ ما از ایمان او چه می‌آموزیم؟‏

۴،‏ ۵.‏ در روزگار نوح چگونه شرارت روزبه‌روز بیشتر و بیشتر می‌شد؟‏

^۴ نوح در دورانی زندگی می‌کرد که شرارت روزبه‌روز بیشتر و بیشتر می‌شد.‏ خَنوخ،‏  پدرِ پدربزرگ نوح،‏ نیز مردی عادل بود که با خدا راه می‌رفت.‏ او نیز در دنیایی شریر زندگی می‌کرد.‏ خَنوخ پیشگویی کرده بود که خدا روزی بر شریران داوری خواهد کرد.‏ در روزگار نوح شرارت به نقطهٔ اوج خود رسیده بود.‏ از نظر یَهُوَه زمین به فساد کشیده شده بود،‏ چون خشونت و ظلم در همه جا بیداد می‌کرد.‏ (‏پیدا ۵:‏۲۲؛‏ ۶:‏۱۱؛‏ یهو ۱۴،‏ ۱۵‏)‏ اما چرا دنیای آن زمان این چنین از شرارت و بدی پر شده بود؟‏

^۵ در میان فرشتگان خدا،‏ فاجعه‌ای رخ داد.‏ یکی از آنان پیش از زمان نوح در مقابل یَهُوَه قد علم کرده بود.‏ او با دشمنی با خدا و اغوای آدم و حوّا به گناه،‏ به شیطان یا ابلیس مبدّل شد.‏ در زمان نوح،‏ فرشتگان دیگری به این سرکشی پیوستند.‏ آنان وظایف خود را در آسمان رها کردند و به شکل انسان به زمین آمدند و زنان زیبایی را به همسری گرفتند.‏ این فرشتگان مغرور و خودخواه و سرکش تأثیری بسیار مخرّب بر انسان‌ها گذاشتند.‏—‏پیدا ۶:‏۱،‏ ۲؛‏ یهو ۶،‏ ۷‏.‏

۶.‏ نِفِلیم‌ها چه تأثیری بر اوضاع و احوال آن زمان داشتند و یَهُوَه مصمم به چه کاری بود؟‏

^۶ پیوند زناشویی بین این فرشتگان و زنان،‏ غیرطبیعی بود.‏ در نتیجه،‏ این زنان پسرانی قدرتمند و قوی هیکل به دنیا آوردند.‏ این پسران غول مانند،‏ زورگویانی بی‌رحم و شرور بودند و بیش از پیش دنیا را به فساد و خرابی کشیدند.‏ در زبان عبری آنان نِفِلیم خوانده می‌شوند.‏ پس جای تعجب نیست که یَهُوَه خدا در مورد اوضاع و احوال آن زمان چنین گفت:‏ «شرارت انسان بر زمین بسیار است،‏ و هر نیتِ اندیشه‌های دل او پیوسته برای بدی است و بس.‏» او قصد کرد که در کمتر از ۱۲۰ سال،‏ جامعهٔ شریر آن زمان را از صفحهٔ  روزگار محو کند.‏—‏پیدایش ۶:‏۳-‏۵ از کتاب مقدّس ترجمهٔ هزارهٔ نو خوانده شود.‏ *

۷.‏ نوح و همسرش برای محافظت از فرزندانشان از تأثیرات مخرّب محیط اطرافشان با چه مشکلاتی روبرو بودند؟‏

^۷ تصوّر کنید که شما باید فرزندان خود را در چنین محیطی تربیت می‌کردید!‏ کاری که نوح کرد.‏ او همسری خوب داشت.‏ نوح در ۵۰۰ سالگی صاحب فرزندانی شد؛‏ همسرش سه پسر به نام‌های سام،‏ حام و یافِث به دنیا آورد.‏ * این زوج باید با یاری یکدیگر از پسرانشان در برابر تأثیرات مخرّب محیط اطرافشان محافظت می‌کردند.‏ پسران طبعاً تمایل دارند که مردان ‹بزرگ و مشهور› همچون نِفِلیم‌ها را بستایند.‏ برای نوح و همسرش احتمالاً دشوار بود که پسرانشان را از هر گونه خبری در مورد اعمال خارق‌العادهٔ این مردان تنومند دور نگاه دارند.‏ اما آنان می‌توانستند حقیقت را در مورد یَهُوَه خدا به فرزندانشان بیاموزند؛‏ خدایی که از هر گونه شرارتی متنفر است.‏ این زوج باید به پسرانشان کمک می‌کردند تا پی برند که یَهُوَه از سرکشی و خشونت می‌رنجد.‏—‏پیدا ۶:‏۶‏.‏

۸.‏ پدر و مادرهای آگاه و دانا چگونه می‌توانند نوح و همسرش را سرمشق قرار دهند؟‏

^۸ امروزه،‏ والدین به خوبی می‌توانند وضعیت نوح و همسرش را درک کنند.‏ همانند آن زمان،‏ دنیای امروز از خشونت و سرکشی بیداد می‌کند.‏ حتی در تفریح و سرگرمی‌های کودکان و نوجوانان نیز بیش از پیش می‌توان چنین خصوصیاتی را دید.‏ پدر و مادرهای آگاه و دانا می‌کوشند تا با تعلیم دادن به فرزندانشان در مورد خدای صلح،‏ آنان را از تأثیرات مخرّب این دنیا محفوظ دارند؛‏ خدایی که روزی به تمام خشونت‌ها پایان می‌دهد و صلح و آرامش را برقرار می‌کند.‏ (‏مز ۱۱:‏۵؛‏ ۳۷:‏۱۰،‏ ۱۱‏)‏ والدین می‌توانند در این راه موفق شوند،‏ همان طور که نوح و همسرش موفق شدند.‏ پسران آنان،‏ مردانی باخدا بودند و زنانی را به همسری گرفتند که همانند آن‌ها با میل و رغبت عبادت و پرستش یَهُوَه،‏ خدای واقعی را در اولویت قرار دادند.‏

۹،‏ ۱۰.‏ الف)‏ فرمان یَهُوَه به نوح چه تغییری در زندگی او داد؟‏ ب)‏ یَهُوَه در مورد طرح این کشتی و مقصودش از ساخت آن چه توضیحاتی به نوح داد؟‏

^۹ روزی زندگی نوح برای همیشه تغییر کرد.‏ یَهُوَه در حین گفتگو با این خادم عزیزش،‏ او را از مقصود خود مطلع ساخت؛‏ یَهُوَه گفت که دنیای آن زمان را نابود خواهد کرد و به نوح فرمان داد:‏ ‹برای خود کشتی‌ای از چوب بساز.‏›—‏پیدا ۶:‏۱۴‏.‏

^۱۰ برخلاف تصوّر بسیاری،‏ کشتی نوح مثل کشتی‌ای معمولی نبود؛‏ نه خمیدگی و انحنایی داشت نه سکانی.‏ بیشتر شبیه جعبه‌ای بسیار بزرگ بود.‏ یَهُوَه در مورد طرح و ابعاد دقیق آن کشتی به نوح توضیحاتی داد.‏ همچنین در خصوص قیراندود کردن داخل و بیرون آن نیز دستورالعمل‌هایی داد.‏ سپس،‏ دلیل ساختن کشتی را گفت.‏ در کتاب مقدّس می‌خوانیم:‏ «توفان و باران شدید بر زمین خواهم فرستاد تا .‏ .‏ .‏ هرچه بر روی زمین است بمیرد.‏» اما او نوح را چنین راهنمایی کرد:‏ «تو به اتّفاق پسرانت و همسرت و عروسهایت به کشتی داخل می‌شوی.‏» نوح باید همچنین از تمام حیوانات،‏ تعدادی را با خود به کشتی می‌برد.‏ فقط حیواناتی که در داخل کشتی بودند،‏ می‌توانستند از توفان نجات یابند.‏—‏پیدا ۶:‏۱۷-‏۲۰‏،‏ مژده برای عصر جدید.‏

۱۱،‏ ۱۲.‏ نوح چه مسئولیت سنگینی داشت و با مشکلات آن چگونه روبرو شد؟‏

^۱۱ نوح با مسئولیتی بس سنگین روبرو بود.‏ کشتی،‏ ابعادی وسیع داشت؛‏ طول آن ۱۳۳ متر،‏ عرض آن ۲۲ متر و ارتفاع آن ۱۳ متر و عظیم‌تر از کشتی‌های اقیانوس‌پیمای امروزی بود.‏ آیا نوح از ساختن کشتی سر باز زد،‏ از مشکلات آن شکایت کرد یا برای آسان‌تر کردن کار خود،‏ از جزئیات آن کاست؟‏ در کتاب مقدّس آمده است:‏ «پس نوح چنین کرد و به هرچه خدا او را امر فرمود،‏ عمل نمود.‏»—‏پیدا ۶:‏۲۲‏.‏

^۱۲ این فعالیت ده‌ها سال،‏ شاید ۴۰ تا ۵۰ سال طول کشید.‏ نوح و خانواده‌اش درختان را باید قطع می‌کردند و تنه‌های آن را به محلّی دیگر می‌بُردند.‏ آن را باید بریده،‏ تراشیده و به یکدیگر متصل می‌کردند.‏ این کشتی دارای سه طبقه و چندین قسمت بود و تنها از طریق یک درب به بیرون راه داشت.‏ ظاهراً پنجره‌هایی در بالا و دور کشتی نصب شده بود.‏ همچنین سقف کشتی از وسط به دو طرف شیب داشت تا آب به طرفین سرازیر شود.‏—‏پیدا ۶:‏۱۴-‏۱۶‏.‏

۱۳.‏ نوح در کنار ساختن کشتی چه وظیفهٔ دیگری داشت که احتمالاً دشوارتر از ساخت کشتی بود و مردم چه دیدی نسبت به پیام او داشتند؟‏

^۱۳ سال‌ها یکی پس از دیگری می‌گذشت و کشتی بیشتر شکل می‌گرفت.‏ یقیناً نوح از کمک و همکاری خانواده‌اش شاد و مسرور بود!‏ اما او در کنار این فعالیت،‏ وظیفهٔ  دیگری نیز داشت که احتمالاً دشوارتر از ساختن کشتی بود.‏ کتاب مقدّس نوح را «واعظِ پارسایی» می‌خواند.‏ ‏(‏۲پِطرُس ۲:‏۵ خوانده شود.‏‏)‏ از این رو،‏ او باید با شهامت تمام،‏ به جامعهٔ شریر و خدانشناس آن زمان هشدار می‌داد که شرارت به زودی نابود می‌شود.‏ عیسی مسیح بعدها گفت که مردم آن زمان،‏ آن چنان به دنبال امور روزمرهٔ زندگی‌شان بودند که هشدارهای نوح را نادیده گرفتند و به آن «توجهی نکردند.‏» (‏مت ۲۴:‏۳۷-‏۳۹‏،‏ ترجمهٔ دنیای جدید کتاب مقدّس‏)‏ بی‌تردید بسیاری،‏ او و خانواده‌اش را مورد تمسخر قرار می‌دادند؛‏ برخی او را تهدید می‌نمودند و با خشونت با او رفتار می‌کردند.‏

۱۴.‏ خانواده‌های مسیحی از نوح و خانواده‌اش چه می‌توانند بیاموزند؟‏

^۱۴ اما نوح و خانواده‌اش هیچ گاه ناامید نشدند.‏ با وجود این که مردم فعالیت آنان را کم‌اهمیت،‏ نادرست و احمقانه می‌پنداشتند،‏ آنان با صبر و پایداری به ساختن کشتی ادامه دادند.‏ خانواده‌های مسیحی می‌توانند از ایمانِ نوح و خانواده‌اش درس‌هایی ارزنده گیرند.‏ از این گذشته ما در دورانی زندگی می‌کنیم که کتاب مقدّس آن را «روزهای آخر» می‌خواند.‏ (‏۲تیمو ۳:‏۱‏)‏ عیسی گفت که این دوران،‏ همانند دورانی است که نوح کشتی را می‌ساخت.‏ اگر دنیا نسبت به پیام پادشاهی خدا بی‌اعتناست،‏ آن را مورد تمسخر قرار می‌دهد یا حتی به مسیحیان آزار و اذیت می‌رساند،‏ بجاست که سرگذشت زندگی نوح را به یاد آوریم.‏ مسیحیان،‏ اولین کسانی نیستند که با چنین مشکلات و سختی‌هایی روبرو می‌شوند.‏

۱۵.‏ نوح حدوداً در ۶۰۰ سالگی با غم از دست دادن کدام یک از عزیزانش روبرو شد؟‏

^۱۵ اکنون ده‌ها سال از ساختن کشتی می‌گذشت و کشتی رفته‌رفته شکل نهایی خود را می‌یافت.‏ نوح حدوداً در ۶۰۰ سالگی با غم از دست دادن عزیزانی روبرو شد.‏ پدرش لَمَک جان سپرد.‏ * پنج سال بعد پدربزرگش مَتوشالَح درگذشت.‏ به گفتهٔ کتاب مقدّس،‏ مَتوشالَح ۹۶۹ سال عمر کرد و مسن‌ترین انسان همهٔ اعصار بود.‏ (‏پیدا ۵:‏۲۷‏)‏ لَمَک و مَتوشالَح از همعصران آدم بودند.‏

۱۶،‏ ۱۷.‏ الف)‏ نوح در ۶۰۰ سالگی از خدا چه پیامی دیگری دریافت کرد؟‏ ب)‏ لحظات فراموش‌نشدنی‌ای را که نوح و خانواده‌اش شاهد آن بودند،‏ توصیف کنید.‏

^۱۶ نوح در ۶۰۰ سالگی از خدا پیامی دیگر دریافت کرد.‏ خدا گفت:‏ «تو و تمامی  اهل خانه‌ات به کشتی در آیید.‏» در همان زمان،‏ خدا به نوح فرمان داد که از میان حیوانات گوناگون تعدادی را به داخل کشتی ببرد؛‏ هفت حیوان از حیوانات پاک که برای قربانی در نظر گرفته شده بود و دو حیوان از سایر حیوانات.‏—‏پیدا ۷:‏۱-‏۳‏.‏

^۱۷ یقیناً این لحظات برای نوح و خانواده‌اش فراموش‌نشدنی بود.‏ از افق دور دست،‏ صدها حیوان به سوی کشتی می‌آمدند؛‏ برخی راه می‌رفتند،‏ برخی دیگر پرواز می‌کردند،‏ برخی می‌خزیدند و برخی به کندی حرکت می‌کردند.‏ در میان آنان،‏ همه نوع حیوانی دیده می‌شد؛‏ بزرگ و کوچک،‏ وحشی و اهلی.‏ نباید تصور کرد که نوح باید تلاش می‌کرد تا همهٔ آن‌ها را به سوی کشتی روانه کرده،‏ آن‌ها را در آنجا جای دهد یا او باید حیوانات وحشی را به شکلی هدایت می‌کرد تا به فضای محدود کشتی وارد شوند.‏ کتاب مقدّس در این مورد می‌گوید:‏ «نزد نوح به کشتی در آمدند‏.‏‏»‏ ‏—‏پیدا ۷:‏۹‏.‏

۱۸،‏ ۱۹.‏ الف)‏ ما چگونه می‌توانیم به سؤالاتی که منتقدان در مورد دوران زندگی نوح مطرح می‌کنند،‏ با دلیل و منطق پاسخ دهیم؟‏ ب)‏ این که یَهُوَه از روی حکمتش راهی را برای نجات حیوانات انتخاب کرد چه امری را در مورد او نشان می‌دهد؟‏

^۱۸ برخی از منتقدان شاید بگویند:‏ ‹چگونه چنین چیزی ممکن است؟‏ چگونه تمام این حیوانات می‌توانستند در فضایی کوچک با آرامش در کنار هم باشند؟‏› این نکته را در نظر گیرید:‏ مسلّماً آفریدگار عالم قدرت آن را دارد که بر حیوانات تسلّط داشته باشد و در صورت لزوم آنان را اهلی و مطیع سازد.‏ به یاد داشته باشید که یَهُوَه بود که دریای سرخ را از هم شکافت و خورشید را از حرکت بازداشت.‏ آیا او نمی‌توانست مسبب اتفاقاتی شود که در گزارش توفان نوح آمده است؟‏ البته که او می‌توانست و چنین نیز کرد.‏

^۱۹ یَهُوَه از طریق دیگری نیز می‌توانست حیوانات را نجات دهد،‏ اما از روی حکمتش این راه را انتخاب کرد.‏ این امر ما را به یاد اعتماد و اطمینانی می‌اندازد که او در ابتدای تاریخ بشر به انسان‌ها داشت؛‏ او می‌خواست که آنان از تمام موجودات زنده بر روی زمین نگهداری و مراقبت کنند.‏ (‏پیدا ۱:‏۲۸‏)‏ بسیاری از والدین با بهره‌گیری از داستان زندگی نوح به فرزندانشان می‌آموزند که یَهُوَه برای مخلوقاتش چه انسان و چه حیوان ارزش فراوانی قائل است.‏

۲۰.‏ نوح و خانواده‌اش در طی هفتهٔ آخر،‏ پیش از شروع توفان احتمالاً به چه فعالیت‌هایی مشغول بودند؟‏

^۲۰ یَهُوَه به نوح گفت که در طی یک هفته باید خود را برای سیل و توفان آماده کند.‏ یقیناً نوح و خانواده‌اش سخت در تکاپو بودند.‏ تصوّر کنید که باید همهٔ حیوانات را  به داخل کشتی می‌آوردند و غذای آنان را به شکلی منظم در کشتی جای می‌دادند و وسایل خود را نیز به درون کشتی حمل می‌کردند.‏ به خصوص همسر نوح و عروسانش ممکن بود مشغول تدارک محلّی برای سکونت در کشتی بودند.‏

۲۱،‏ ۲۲.‏ الف)‏ چرا نباید از بی‌اعتنایی مردم در زمان نوح متعجب شد؟‏ ب)‏ چه وقت تمسخر مردمی که در اطراف نوح و خانواده‌اش بودند به پایان رسید؟‏

^۲۱ مردم به فعالیت‌های نوح چگونه می‌نگریستند؟‏ با این که آنان می‌دیدند که حیواناتی به کشتی سرازیر می‌شوند و یَهُوَه،‏ نوح و تمام تلاش‌هایش را برکت می‌دهد،‏ به این فعالیت‌ها «توجهی نکردند.‏» البته از بی‌اعتنایی آنان نباید متعجب شد.‏ ما نیز امروزه در روزهای آخر نظام این دنیا به سر می‌بریم و مردم شاهد نشانه‌های این دوران هستند،‏ اما به آن توجهی نمی‌کنند.‏ پِطرُس یکی از رسولان عیسی پیشگویی کرده بود که عده‌ای،‏ کسانی را که به هشدارهای خدا توجه می‌کنند،‏ مورد تمسخر قرار می‌دهند.‏ ‏(‏۲پِطرُس ۳:‏۳-‏۶ خوانده شود.‏‏)‏ مردم آن زمان نیز مسلّماً نوح و خانواده‌اش را تمسخر می‌کردند.‏

^۲۲ چه وقت تمسخر پایان یافت؟‏ در گزارش نوح آمده است که او سرانجام خانوادهٔ خود و حیوانات را به درون کشتی بُرد و سپس ‹یَهُوَه در را از عقب او بست.‏› مردمی که احتمالاً در آن اطراف بودند و نوح و خانواده‌اش را مسخره می‌کردند،‏ بی‌شک با دیدن این عمل خدا،‏ خاموش شدند یا این که سیل و توفان آنان را خاموش ساخت!‏ باران شروع به باریدن کرد و بی‌وقفه می‌بارید؛‏ آب تمام دنیا را فرا گرفت؛‏ درست همان طور که یَهُوَه گفته بود.‏—‏پیدا ۷:‏۱۶-‏۲۱‏.‏

۲۳.‏ الف)‏ آیا یَهُوَه از دیدن مرگ شریران در روزگار نوح شاد بود؟‏ توضیح دهید.‏ ب)‏ چرا عاقلانه است که ایمان نوح را سرمشق قرار دهیم؟‏

 ^۲۳ آیا یَهُوَه از دیدن مرگ این انسان‌های شریر شاد شد؟‏ به هیچ وجه!‏ (‏حز ۳۳:‏۱۱‏)‏ او حتی به آنان فرصت‌های بسیاری داده بود که از راه خود برگردند و راه درست را پیش گیرند.‏ آیا آنان واقعاً می‌توانستند چنین کنند؟‏ سرگذشت زندگی نوح به این پرسش پاسخ می‌دهد؛‏ نوح با اطاعت از خدا و با اعمالش نشان داد که مردم زمان او نیز می‌توانستند از این توفان جهانی نجات یابند.‏ اگر آنان با میل و رغبت شیوهٔ زندگی‌ای همچون نوح در پیش می‌گرفتند،‏ آنان هم جزو نجات‌یافته‌گان بودند.‏ نوح ثابت کرد که هر کس می‌تواند زندگی‌ای مورد رضایت خدا داشته باشد.‏ ایمان نوح،‏ او و خانواده‌اش را نجات داد.‏ اگر شما هم ایمان نوح را سرمشق قرار دهید،‏ همانند او می‌توانید خود و عزیزانتان را نجات بخشید.‏ شما نیز همانند نوح می‌توانید با یَهُوَه خدا همگام شوید و دوست او باشید؛‏ دوستی‌ای که تا ابد ادامه خواهد داشت.‏