از وفاداری اِتّای سرمشق گیریم
از وفاداری اِتّای سرمشق گیریم
در کتاب مقدّس چنین آمده است: ‹عظیم و عجیب است اَعمال تو ای یَهُوَه خدای قادر مطلق! عدل و حق است راه‌های تو ای پادشاه امّت‌ها! کیست که از تو نترسد، یَهُوَه و کیست که نام تو را تمجید ننماید؟ زیرا که تو تنها قدّوس [«وفادار،» دج] هستی.› این سرود را ‹کسانی که بر وحش و صورت او غلبه می‌یابند› در آسمان می‌خوانند؛ سرودی که توجه ما را به وفاداری یَهُوَه جلب می‌کند. (مکا ۱۵:۲-۴) یَهُوَه خدا می‌خواهد که پرستندگان او نیز مانند او این خصوصیت پسندیده را از خود نشان دهند.
از طرف دیگر شیطان تمام تلاش خود را بر زمین می‌کند که محبت پرستندگان یَهُوَه را به خدایشان سرد سازد. با این همه بسیاری از آنان حتی در شرایط سخت نیز وفاداری‌شان را به یَهُوَه خدا حفظ کرده‌اند. به راستی، چقدر مایهٔ دلگرمی و قدردانی است که یَهُوَه برای چنین وقفی ارزش فراوان قائل است. آری، ما اطمینان داریم که «یَهُوَه انصاف را دوست می‌دارد و مقدّسان خود را ترک نخواهد فرمود.» (مز ۳۷:۲۸) یَهُوَه برای این که ما را در وفادار ماندن به او یاری رساند در کلامش گزارش‌های بسیاری از اَعمال خادمان وفادارش را گنجانده است. در میان این گزارش‌ها سرگذشت شخصی به نام اِتّای، از اهالی جَتّ است.
غریب و تبعیدی
اِتّای احتمالاً از اهالی شهر پرآوازهٔ جَتّ در فلسطین بود، شهری که جُلْیات غول‌پیکر و دشمنان هراس‌آور اسرائیلیان نیز از آن بودند. در کتاب مقدّس بدون بیان پیشینه‌ای از اِتّای، اوّلین بار نام او در گزارش شورش اَبْشالوم علیه داود پادشاه آمده است. اِتّای جنگجویی کارکشته و باتجربه بود. او و ۶۰۰ مرد فلسطینی به دنبال او از وطنشان آواره شده بودند و اطراف اورشلیم به سر می‌بردند.
وضعیت اِتّای و یارانش ممکن است داود را به یاد زمانی که خود آواره و فراری بود می‌انداخت. در آن زمان او به همراه ۶۰۰ مرد اسرائیلی به قلمرو اَخیش، پادشاه جَتّ وارد شد. (۱سمو ۲۷:۲، ۳) اِتّای و یارانش در برابر شورشی که اَبْشالوم علیه پدرش داود به راه انداخته بود چه عکس‌العملی نشان دادند؟ آیا جانب اَبْشالوم را گرفتند یا بی‌طرف ماندند؟ یا این که به داود و مردانش که آینده‌ای نامشخص در پیش داشتند پیوستند؟
تصوّرش را بکنید، داود از اورشلیم گریخته بود و در میان راه در منطقه‌ای به نام بیت مَرْحَق به معنی «خانهٔ دور» توقف کرده بود تا به بررسی قوایش بپردازد. احتمالاً آخرین خانه در اورشلیم به سمت کوه زیتون قبل از درهٔ قِدْرون در آنجا واقع بود. (۲سمو ۱۵:۱۷) داود هنگام بررسی قوایش متوجه شد که همراهانش را تنها مردان اسرائیلی وفادار به او تشکیل نمی‌دادند بلکه در میان آنان تمام کریتیان و فلیتیان نیز بودند. به علاوه جمیع جَتّیان، یعنی اِتّای و ۶۰۰ جنگاورش نیز او را همراهی کرده بودند. — ۲سمو ۱۵:۱۸.
داود با دلسوزی به اِتّای گفت: «تو نیز همراه ما چرا می‌آیی؟ برگرد و همراه پادشاه (احتمالاً منظور اَبْشالوم است) بمان زیرا که تو غریب هستی و از مکان خود نیز جلای وطن کرده‌ای. دیروز آمدی. پس آیا امروز تو را همراه ما آواره گردانم و حال آنکه من می‌روم به جایی که می‌روم. پس برگرد و برادران خود را برگردان و رحمت و راستی همراه تو باد.» — ۲سمو ۱۵:۱۹، ۲۰.
اِتّای وفاداری تزلزل‌ناپذیرش را به داود ابراز داشت. در جواب گفت: ‹به حیات یَهُوَه و به حیات آقایم پادشاه، قسم که هر جایی که آقایم پادشاه خواه در موت و خواه در زندگی، باشد، بندهٔ تو در آنجا خواهد بود.› (۲سمو ۱۵:۲۱) ممکن است گفتهٔ اِتّای داود را به یاد جملات مشابهی که روت، مادر مادربزرگش گفته بود انداخته باشد. (روت ۱:۱۶، ۱۷) سخنان اِتّای شدیداً داود را تحت تأثیر قرار داد و به او گفت که از درهٔ قِدْرون بگذرد. «پس اِتّای جَتّی با همهٔ مردمانش و جمیع اطفالی که با او بودند، پیش رفتند.» — ۲سمو ۱۵:۲۲.
«برای تعلیم ما»
در رومیان ۱۵:۴ می‌خوانیم: «زیرا همهٔ چیزهایی که از قبل مکتوب شد، برای تعلیم ما نوشته شد.» از این رو بجاست بر رفتار اِتّای و درسی که برای ما دارد بیندیشیم. به نظر شما چه چیز می‌تواند علّت وفاداری این مرد به داود بوده باشد؟ اِتّای این مرد تبعیدی فلسطی که در آن منطقه غریب بود یَهُوَه خدا را خدای زنده و داود را برگزیدهٔ او می‌شمرد. خصومت و دشمنی‌ای که میان اسرائیلیان و فلسطی‌ها وجود داشت معیار قضاوت اِتّای بر داود نبود. درست است که داود جُلْیات، آن قهرمان فلسطی و هم‌وطنانش را کشته بود، اما اِتّای او را به چشم دشمن خود نمی‌دید. (۱سمو ۱۸:۶، ۷) اِتّای داود را به چشم مردی می‌دید که به یَهُوَه عشق می‌ورزید. او بی‌گمان خصوصیات فوق‌العادهٔ داود را نیز مد نظر داشت. در مقابل داود نیز احترام فراوانی برای اِتّای قائل شد. تا جایی که در اوج نبرد با سپاه اَبْشالوم یک سوّم قوایش را به «دست اِتّای جَتّی» سپرد. — ۲سمو ۱۸:۲.
ما نیز همچون اِتّای باید تلاش کنیم که ورای تفاوت‌های فرهنگی، نژادی و قومی، ورای پیش‌داوری‌ها و خصومت‌های دیرینه خصوصیات خوب انسان‌ها را ببینیم. پیوندی که میان داود و اِتّای ایجاد شد نشان می‌دهد که راز مرتفع ساختن چنین موانعی شناخت یَهُوَه و محبت به اوست.
برای تأمّل بر نمونهٔ اِتّای می‌توانیم از خود بپرسیم: ‹آیا من نیز چنین وفاداری‌ای به عیسی مسیح، داود بزرگ‌تر دارم؟ آیا وفاداری‌ام را در فعالیت موعظه و شاگردسازی و شوق و جدّیت در این خدمت نشان می‌دهم؟ (مت ۲۴:۱۴؛ ۲۸:۱۹، ۲۰) آیا حاضرم تحت هر شرایطی وفاداری‌ام را حفظ کنم؟›
تأمّل بر وفاداری اِتّای برای سرپرستان خانواده نیز مفید است. طبعاً وفاداری اِتّای به داود و تصمیم او در خصوص دنباله‌روی از پادشاه منتخب یَهُوَه بر یاران او نیز تأثیر داشت. به همین ترتیب، تصمیماتی که سرپرست خانواده در خصوص پرستش حقیقی می‌گیرد بر اعضای خانوادهٔ او نیز تأثیر دارد و ممکن است برای مدتی فشار و سختی نیز برای آنان به همراه داشته باشد. اما، ما به این گفتهٔ کتاب مقدّس اطمینان داریم که می‌گوید: «خداوند، تو با اشخاص وفادار، وفادار هستی.» — مز ۱۸:۲۵، ترجمهٔ مژده برای عصر جدید.
در کتاب مقدّس پس از گزارش نبرد داود با اَبْشالوم، توضیحی در مورد اِتّای داده نشده است. اما همین شرح حال مختصری که در کلام خدا در مورد اِتّای در دوران سخت زندگی داود آمده چشم ما را به شخصیت فوق‌العادهٔ او باز می‌کند. یَهُوَه خدا با اشاره به چنین افراد وفاداری در کلامش نشان می‌دهد که به آنان توجه دارد و آنان را پاداش می‌دهد. — عبر ۶:۱۰.