نکاتی از کتاب اوّل تواریخ
کلام یَهُوَه زنده است
نکاتی از کتاب اوّل تواریخ
نزدیک به ۷۷ سال از بازگشت یهودیان از تبعید در بابل به وطنشان میگذرد. معبدی که زَرُبّابل والی بنا کرد ۵۵ سال است که بر پا شده است. مشخص است که دلیل اصلی بازگرداندن یهودیان به اورشلیم برقراری مجدّد پرستش پاک بود. اما آنها هنوز غیرت چندانی برای پرستش یَهُوَه از خود نشان نمیدهند. از این رو، نیاز بزرگی به تشویق مردم به عبادت یَهُوَه هست که کتاب اوّل تواریخ به این نیاز بخوبی رسیدگی میکند.
محتوای کتاب اوّل تواریخ فقط به درج نسبنامهها محدود نمیشود بلکه دورهای ۴۰ ساله را از زمان مرگ شاؤل پادشاه تا مرگ داود پادشاه نیز در بر میگیرد. تحریر این کتاب را به عَزْرای کاهن نسبت میدهند که ظاهراً آن را در سال ۴۶۰ ق.د.م. به قلم آورد. امروزه کتاب اوّل تواریخ کتاب خواندنی باارزشی است زیرا جزئیات و مطالب موثقی را در مورد ساماندهی و ترتیبات پرستش در معبد و همچنین اطلاعات بسیار مفیدی را در زمینهٔ اصل و نسب مسیح در اختیار خواننده قرار میدهد. در ضمن، الهامی بودن پیام آن، ایمان را قوی و درک ما را از کتاب مقدّس عمیقتر میسازد. — عبرانیان ۴:۱۲.
فهرستی مهم از اسامی
( ۱تواریخ ۱:۱–۹:۴۴)
نسبنامههایی که عَزْرا با جزئیات تمام گردآوری کرده است بسیار پراهمیت و ضروریاند. برای درج آنها حداقل سه دلیل وجود دارد: نخست اینکه فقط افراد مجاز، به انجام وظیفهٔ کهانت منصوب شوند. دوّم، دودمان و ارثیهٔ هر سِبط مشخص شود. و سوّم، اصل و نسب مسیح ثبت شود. حُسن دیگری که نسبنامهها برای یهودیان داشت این بود که آنها را با تاریخ و اعقابشان تا اوّلین انسان یعنی آدم آشنا میکرد. بدین وسیله میتوان محاسبه کرد که از آدم تا نوح ده نسل و از نوح تا ابراهیم نیز ده نسل بود. نسبنامه سپس به شمارش پسران اسماعیل، پسران قَطُورَه متعهٔ ( زن صیغهٔ دائم) ابراهیم و پسران عیسو میپردازد. پس از آن، خاندان ۱۲ پسر اسرائیل را مورد بررسی قرار میدهد. — ۱تواریخ ۲:۱.
عَزْرا در این گزارش به خاندان یهودا، به سبب پادشاهی داود و خاندان سلطنتی او توجهی خاص نشان میدهد. آمده است که از ابراهیم تا داود ۱۴ نسل و از داود تا زمان تبعید یهودیان به بابل ۱۴ نسل بود. ( ۱تواریخ ۱:۲۷، ۳۴؛ ۲:۱-۱۵؛ ۳:۱-۱۷؛ متّیٰ ۱:۱۷) سپس عَزْرا به شمارش نوادگان اَسباط ساکن شرق رود اردن میپردازد و بعد خاندان لاوی را میشمارد. ( ۱تواریخ ۵:۱-۲۴؛ ۶:۱) به دنبال آن به بعضی از اَسباط ساکن غرب رود اردن اشارهای نسبتاً مختصر میکند ولی به تفصیل از دودمان بنیامین میگوید. ( ۱تواریخ ۸:۱) نام اوّلین یهودیانی که بعد از بازگشت از تبعید در بابل در اورشلیم ساکن شدند نیز در این گزارش درج شده است. — ۱تواریخ ۹:۱-۱۶.
پاسخ به پرسشهای مربوط به آیات:
۱:۱۸ — پدر شالَح ( در لوقا، «صالح») که بود؟ قِینان یا اَرْفَکْشاد؟ ( لوقا ۳:۳۵، ۳۶) پدر شالَح، اَرْفَکْشاد بود. ( پیدایش ۱۰:۲۴؛ ۱۱:۱۲) نام «قِینان» در لوقا ۳:۳۶ احتمالاً تحریفی است از کلمهٔ «کلدانیان.» اگر چنین باشد، احتمالاً متن اصلی این طور خوانده میشد: «بن اَرْفَکْشاد کلدانی.» احتمال دیگر نیز این است که منظور از «قِینان» همان «اَرْفَکْشاد» باشد. لازم به تذکر است که عبارت «ابن قِینان» در بسیاری از نسخههای متون کتاب مقدّس دیده نمیشود.
۲:۱۵ — آیا داود هفتمین پسر یَسّا بود؟ خیر. یَسّا هشت پسر داشت و داود کوچکترین پسرش بود. ( ۱سموئیل ۱۶:۱۰، ۱۱؛ ۱۷:۱۲) ظاهراً یکی از پسران یَسّا بدون اینکه اولادی از خود به جای بگذارد فوت کرده بود. از آنجایی که اشاره به آن پسر تأثیری در نسبنامه نداشت، عَزْرا از درج نام او خودداری کرده است.
۳:۱۷ — چرا لوقا ۳:۲۷ شَأَلتِیئیل ( در لوقا، «سأَلتِیئیل») پسر یَکُنْیا را پسر نِیری میخواند؟ پدر شَأَلتِیئیل، یَکُنْیا بود. a اما چون از قرار معلوم نِیری دختر خود را به شَأَلتِیئیل به همسری داده بود، لوقا شَأَلتِیئیل، داماد نِیری را پسر نِیری خواند. به همین روال لوقا یوسف را نیز پسر هالِی خواند در صورتی که هالِی پدر مریم بود. — لوقا ۳:۲۳.
۳:۱۷-۱۹ — زَرُبّابل، فَدایا و شَأَلتِیئیل چه نسبتی با هم داشتند؟ زَرُبّابل یکی از پسران فَدایا، برادر شَأَلتِیئیل بود. ولی در بعضی موارد کتاب مقدّس زَرُبّابل را پسر شَأَلتِیئیل میخواند. ( متّیٰ ۱:۱۲؛ لوقا ۳:۲۷) یک دلیل احتمالی میتواند این باشد که پس از مرگ فَدایا، برادرش شَأَلتِیئیل پسر او را یعنی زَرُبّابل را نزد خود بزرگ کرده بود. یک دلیل محتمل دیگر نیز این میتواند باشد که شَأَلتِیئیل بدون اولاد فوت کرده بود و فَدایا ازدواج برادرشوهری را به جا آورده بود و نخستزادهاش هم زَرُبّابل بوده باشد. — تثنیه ۲۵:۵-۱۰.
۵:۱٬ ۲ — دادن حق نخستزادگی به یوسف چه مزیتی داشت؟ بدین معنی بود که «حصّهای مضاعف» یعنی سهمِ دو برابر از ارثیه به او تعلّق میگرفت. ( تثنیه ۲۱:۱۷) از این رو، وی صاحب دو سِبط اِفرایم و مَنَسَّی شد. پسران دیگر اسرائیل هر یک فقط صاحب یک سِبط شدند.
از این آیات چه میآموزیم؟
۱:۱–۹:۴۴. درج نسبنامههای اشخاص واقعی ثابت میکند که هیچ یک از ترتیبات پرستش در معبد افسانهبافی نیست بلکه بر اساس واقعیات بنا شده است.
۴:۹، ۱۰. یَعْبِیص با تضرّع و التماس به یَهُوَه دعا کرد که محدودهٔ او را با صلح و صفا وسیعتر کند تا بتواند افراد خداترس بیشتری را در زمینهای خود جای دهد. یَهُوَه نیز دعای او را مستجاب کرد. ما نیز باید از ته دل به یَهُوَه دعا کنیم تا با غیرت بیشتر در کار شاگردسازی فعال باشیم و افراد خداترس بیشتری به ما ملحق شوند.
۵:۱۰٬ ۱۸-۲۲. در زمان پادشاهی شاؤل قوای اَسباط ساکن شرق رود اردن با حاجریان که نیروهایشان بیش از دو برابر آنها بود جنگیدند و بر آنها پیروز شدند. دلیل این پیروزی نیز آن بود که به یَهُوَه توکّل و از او طلب کمک کردند. ما نیز در جنگ روحانی با دشمنانی بس قویتر از خود مقابله میکنیم ولی باید به قوّت نجات یَهُوَه اطمینان کامل داشته باشیم. — اَفَسُسیان ۶:۱۰-۱۷.
۹:۲۶، ۲۷. لاویانِ دربان منصب پراهمیتی داشتند. مسئولیت نگهبانی و باز کردن درهای اماکن مقدّس در معبد بر عهدهٔ آنها گذاشته شده بود. آنها با وفاداری تمام هر روز صبح بنا بر وظیفهٔ خود درها و دروازهها را به روی مردم باز میکردند. ما نیز مانند آن لاویان دربان مسئولیت خطیری بر عهده داریم. از ما نیز خواسته شده است تا راه پرستش یَهُوَه را به مردم نشان دهیم. از این رو میکوشیم به همهٔ مردم محدودهمان دسترسی پیدا کنیم. پس آیا ما هم نباید مثل آن لاویان در انجام وظیفهمان افرادی معتمد و قابلاطمینان باشیم؟
پادشاهی داود
( ۱تواریخ ۱۰:۱–۲۹:۳۰)
قسمت داستانی این کتاب با شرح مرگ پادشاه شاؤل و سه پسرش در نبرد با فلسطیان در کوه جِلْبُوع آغاز میشود. داود پسر یَسّا به پادشاهی سِبط یهودا میرسد. مردان شجاع از هر قوم و سِبط اسرائیل به سوی حِبرون سرازیر و به داود ملحق میشوند و او را بر تمامی اسرائیل پادشاه میکنند. ( ۱تواریخ ۱۱:۱-۳) پس از اندکی اورشلیم را تصاحب میکند. چندی نمیگذرد که اسرائیلیان صندوق عهد را «به آواز شادمانی و آواز بوق و . . . عود و بربط» به اورشلیم میآورند. — ۱تواریخ ۱۵:۲۸.
داود آرزو میکند خانهای برای خدای حقیقی بسازد. اما یَهُوَه قصد دارد این افتخار را به سلیمان، پسر داود، دهد. با این حال، با داود عهد میبندد که پادشاهی خاندان او را تا ابد استوار نگه دارد. داود به جنگ خود با دشمنان اسرائیل ادامه میدهد و یَهُوَه نیز پیروزی پس از پیروزی نصیب او میکند. ولی متأسفانه یک سرشماری بیجا و نادرست به قیمت جان ۷۰٬۰۰۰ تن از اسرائیلیان تمام میشود. به دستور فرشته، داود برای متوقف ساختن هلاکت، مذبحی برای یَهُوَه بنا میکند. داود بلافاصله زمینی را از اُرْنانِ یَبُوسی میخرد و مذبحی را در آن برپا میکند. به دنبال آن داود تدارکات خود را برای بنای معبدی «بسیار عظیم» برای یَهُوَه در همان مکان مذبح شروع میکند. ( ۱تواریخ ۲۲:۵) داود لاویان کاهن را سازماندهی میکند که ترتیبات آن در هیچ جای کتاب مقدّس با این تفاصیل شرح داده نشده است. هم داود پادشاه و هم مردم با سخاوت تمام اعانات هنگفتی برای بنای معبد اهدا میکنند. و در آخر نیز میخوانیم که داود پس از ۴۰ سال سلطنت، «در پیری نیکو از عمر و دولت و حشمت سیر شده، وفات نمود و پسرش سلیمان به جایش پادشاه شد.» — ۱تواریخ ۲۹:۲۸.
پاسخ به پرسشهای مربوط به آیات:
۱۱:۱۱ — چرا در اینجا شمار کشتهشدگان را ۳۰۰ نفر گزارش میدهد ولی در همین گزارش در دوّم سموئیل ۲۳:۸ تعداد کشتهشدگان را ۸۰۰ نفر تعیین میکند؟ نام سه جنگاور داود که شجاعترین مردان او بودند، یَشُبْعام (یُوشَیبِ بَشَّبَت) اَلِعازار و شَمَّه بود و یَشُبْعام ریاست آنها را بر عهدهٔ داشت. ( ۲سموئیل ۲۳:۸-۱۱) دلیل درج دو رقم متفاوت ممکن است این باشد که گزارشات مذکور به یک شخص ولی در دو واقعهٔ جداگانه اشاره میکنند.
۱۱:۲۰، ۲۱ — درجهٔ اَبیشای در مقایسه با آن سه دلاور اصلی داود چه بود؟ اَبیشای یکی از آن سه مرد دلاور که تحت فرمان داود میجنگیدند نبود. اما با استناد به ترجمهٔ تفسیری، در دوّم سموئیل ۲۳:۱۸، ۱۹ گزارش شده است که وی سردار ۳۰ جنگجوی متهوّر بود که از همهٔ آنها برجستهتر بود. از این جهت اَبیشای نیز از شهرتی مشابه شهرت آن سه برخوردار بود زیرا وی نیز مانند یَشُبْعام در نبرد پیروزیهای چشمگیری به دست آورده بود.
۱۲:۸ — منظور از اینکه چهرهٔ جنگجویان جاد «مثل روی شیر» بود چه بود؟ مقر این جنگجویان نزد داود در بیابانها بود. از آنجایی که موهایشان بلند شده، به یال شیر شباهت پیدا کرده بود، گویی شکل و شمایل صورت شیر را به خود گرفته بودند.
۱۳:۵ — «شیحُورِ مصر» چیست؟ کلمهٔ «شیحُور» در عبری کلاً به معنی نهر و رودخانه است. از این رو، بعضی صاحبنظران معتقدند که عبارت «شیحُورِ مصر» به یکی از شاخههای رود نیل اشاره میکند. در اعداد ۳۴:۵ به «وادی مصر» اشاره میشود که کنایه از همان نهر است. با این توصیف، عموماً نظر بر این است که «شیحُورِ مصر» همان وادی مصر است که آب دشت در آن جاری میشد و کنارهٔ طویل آن مرز جنوب غربی سرزمین موعود را تشکیل میداد. — اعداد ۳۴:۲، ۵؛ پیدایش ۱۵:۱۸.
۱۶:۳۰ — منظور از ‹لرزیدن› در حضور یَهُوَه چیست؟ ‹لرزیدن› در حضور یَهُوَه نشانهٔ احترام عمیق و خداترسی عابد است.
۱۶:۱، ۳۷-۴۰؛ ۲۱:۲۹، ۳۰؛ ۲۲:۱۹ — از زمان آوردن صندوق عهد به اورشلیم تا اتمام ساختمان معبد چه ترتیباتی برای پرستش در اسرائیل دنبال میشد؟ قبل از اینکه داود صندوق عهد را به اورشلیم آورده، در خیمهای که برپا داشته بود جای دهد، صندوق سالها در خیمهٔ اجتماع قرار داشت. سپس در همان خیمه در اورشلیم باقی ماند تا اینکه احداث معبد به اتمام رسید. ولی خیمهٔ اجتماع هنوز در جِبْعُون قرار داشت و صادوق رئیس کَهَنه و برادرانش مطابق شریعت همچنان به اهدای قربانی ادامه میدادند. این ترتیبات تا تکمیل معبد در اورشلیم ادامه داشت. وقتی ساختمان معبد تمام شد، خیمهٔ اجتماع را از جِبْعُون به اورشلیم آوردند و صندوق عهد نیز به قدسالاقداس در معبد منتقل شد. — ۱پادشاهان ۸:۴، ۶.
از این آیات چه میآموزیم؟
۱۳:۱۱. اگر در کاری ناموفق شویم، به جای اینکه یَهُوَه را مقصر بدانیم بهتر است اوّل اَعمال و عواقب تصمیمات خود را بررسی کنیم تا ببینیم چه عاملی باعث شکست ما شد. از قرار معلوم داود نیز چنین کرد. وی از اشتباهات خود درس گرفت و بعدها صندوق عهد را با موفقیت تمام به نحوی صحیح و مطابق شریعت به اورشلیم آورد. b
۱۴:۱۰، ۱۳-۱۶؛ ۲۲:۱۷-۱۹. باید همیشه قبل از اقدام به هر عملی که ممکن است بر رابطهٔ ما با یَهُوَه تأثیر بگذارد به یَهُوَه دعا کرده، راهنمایی او را جویا شویم.
۱۶:۲۳-۲۹. پرستش یَهُوَه باید محور زندگی ما باشد.
۱۸:۳. یَهُوَه همیشه به وعدههایش عمل میکند. از این رو از طریق داود به وعدهٔ خود عمل کرده، تمامی زمین کنعان را «از نهر مصر تا به نهر عظیم، یعنی نهر فرات» به نسل ابراهیم بخشید. — پیدایش ۱۵:۱۸؛ ۱تواریخ ۱۳:۵.
۲۱:۱۳-۱۵. یَهُوَه به فرشتهٔ خود فرمان داد وبای مهلک را متوقف کند چون که او از درد و رنج مردمش متأثر میشود. واقعاً که «رحمتهای او بسیار عظیم است.» c
۲۲:۵، ۹؛ ۲۹:۳-۵، ۱۴-۱۶. افتخار بنای معبد یَهُوَه به داود داده نشد، ولی داود با سخاوت تمام برای آن تدارک دید. چه چیزی باعث میشد داود با چنین دیدگاهی به این موضوع نگاه کند؟ حس قدردانیاش؛ چون که میدانست هر چه دارد از نیکوییهای یَهُوَه است. حس قدردانی باید ما را نیز ترغیب کند از خود سخاوت نشان دهیم.
۲۴:۷-۱۸. ترتیبات خدمت ۲۴ فرقهٔ کهانت یا گروه کاهنان در معبد که داود تأسیس کرد در زمان زَکَرِیّا، پدر یحیای تعمیددهنده، هنوز به قوّت خود باقی بود. زَکَرِیّا جزو گروه اَبِیّام بود که نوبت خدمتشان در معبد رسیده بود. در آنجا بود که هنگام بخور سوزاندن در قدس معبد با فرشته روبرو شد و مژدهٔ تولّد پسرش یحیی را از او شنید. ( لوقا ۱:۵، ۸، ۹) از این قضیه نتیجه میگیریم که پرستش حقیقی بر اساس وقایع و اشخاص واقعی بنا شده است نه تخیّلی. امروزه نیز اگر با وفاداری تمام با «غلام امین و دانا» همکاری کرده، یَهُوَه را طبق آیین پرستش سازماندهیشده عبادت کنیم مطمئناً برکت مییابیم. — متّیٰ ۲۴:۴۵.
یَهُوَه را ‹به ارادت تمام عبادت نمایید›
کتاب اوّل تواریخ فقط از نسبنامه تشکیل نشده است. این کتاب گزارشات باارزش دیگری از وقایع نیز ارائه میدهد؛ از جمله میتوان به رویدادهای مربوط به تصمیم داود برای آوردن صندوق عهد به اورشلیم، پیروزیهای چشمگیر او، تدارکاتی که برای ساختن معبد فراهم دید و همچنین گروهبندی کاهنان لاوی برای خدمت کهانت اشاره کرد. مطمئناً تمامی اطلاعاتی که عَزْرا در کتاب اوّل تواریخ گنجانده است در آن زمان بسیار مشوّق اسرائیلیان بود و غیرت آنها را برای پرستش یَهُوَه در معبدش برمیانگیخت.
داود نمونهٔ خوبی بود از عابدی که پرستش یَهُوَه را محور زندگی خود کرده بود! داود در پی کسب افتخار و امتیازات نبود بلکه میخواست ارادهٔ خدا را به جا آورد. ما نیز ترغیب میشویم یَهُوَه را ‹به دل کامل و به ارادت تمام عبادت نماییم.› — ۱تواریخ ۲۸:۹.
[پاورقیها]
a بنا بر ترجمهٔ تفسیری، ترجمهٔ صحیح اوّل تواریخ ۳:۱۷ بدین قرار است: «پسران یهویاکین ( که به اسیر رفت) اینها بودند: . . .»
b این حادثه عواقب و درسهای دیگری نیز برای داود و اطرافیانش در بر داشت. برای اطلاعات بیشتر لطفاً به برج دیدهبانی شمارهٔ ۱ ژوئن ۲۰۰۵ صفحات ۱۹-۲۲ رجوع کنید.
c برای اطلاعات بیشتر در مورد سرشماری نادرست داود و عواقب آن لطفاً به برج دیدهبانی شمارهٔ ۱ ژوئن ۲۰۰۵ صفحات ۱۹-۲۲ رجوع کنید.
[نمودار/تصاویر در صفحهٔ ۸]
(برای دیدن شکل صحیح به نشریه رجوع شود)
۴۰۲۶ ق.د.م. آدم نسلهای از آدم تا نوح ( ۱۰۵۶ سال)
۱۳۰ سال ⇩
شِیث
۱۰۵ ⇩
اَنوش
۹۰ ⇩
قِینان
۷۰ ⇩
مَهَلَلْئیل
۶۵ ⇩
یارَد
۱۶۲ ⇩
خَنوخ
۶۵ ⇩
مَتوشالَح
۱۸۷ ⇩
لَمَک
۱۸۲ ⇩
۲۹۷۰ ق.د.م. نوح ۲۹۷۰ ق.د.م. نوح متولّد میشود
نسلهای از نوح تا ابراهیم ( ۹۵۲ سال)
۵۰۲ سال ⇩
سام
طوفان ۲۳۷۰ ق.د.م.
۱۰۰ ⇩
اَرْفَکْشاد
۳۵ ⇩
شالَح
۳۰ ⇩
عابَر
۳۴ ⇩
فالِج
۳۰ ⇩
رَعُو
۳۲ ⇩
سَروج
۳۰ ⇩
ناحور
۲۹ ⇩
تارَح
۱۳۰ ⇩
۲۰۱۸ ق.د.م. ابراهیم ۲۰۱۸ ق.د.م. ابراهیم متولّد میشود
از ابراهیم تا داود: ۱۴ نسل ( ۹۱۱ سال)
۱۰۰ سال
اسحاق
۶۰ ⇩
یعقوب
حدود ۸۸ ⇩
یهودا
⇩
فارِص
⇩
حَصْرون
⇩
رام
⇩
عَمّیناداب
⇩
نَحْشون
⇩
سَلْمون
⇩
بُوعَز
⇩
عُوبِید
⇩
یَسّا
⇩
۱۱۰۷ ق.د.م. داود متولّد میشود