مسیحیان واقعی همگی مبشّر میباشند
مسیحیان واقعی همگی مبشّر میباشند
«خداوند را بسرایید و نام او را متبارک خوانید! روز به روز نجات او را اعلام نمایید.» — مزمور ۹۶:۲.
۱. چه مژدهای میباید به گوش همهٔ انسانها برسد، و شاهدان یَهُوَه در رساندن این مژده به انسانها چه سابقهای از خود به جای گذاشتهاند؟
در دنیایی که هر روزه در آن اخبار فاجعه و مصیبت به گوش میرسد، چقدر مایهٔ دلگرمی و آرامش خاطر است که کتاب مقدّس خبر از برچیده شدن بساط جنگ و جنایت و گرسنگی و ظلم میدهد. ( مزامیر ۴۶:۹؛ ۷۲:۳، ۷، ۸، ۱۲، ۱۶) آیا انسانی وجود دارد که مستحق شنیدن این مژده نباشد؟ شاهدان یَهُوَه معتقدند همهٔ مردم جهان باید این پیام را بشنوند. به همین خاطر در تمام دنیا به ‹نداکنندگان صلح و سلامتی› معروف شدهاند. ( اِشَعْیا ۵۲:۷) البتّه این فعالیّت مژدهرسانی بسیاری از آنان را در معرض سختترین آزار و شکنجهها قرار داده است. امّا از آنجایی که خیر و صلاح انسانها مد نظر ایشان است با عزمی استوار به این فعالیّت ادامه میدهند. براستی که شاهدان چه سابقهٔ شور و استقامتی از خود به جای گذاشتهاند!
۲. یک دلیل خدمت غیورانه و پرشور شاهدان یَهُوَه کدام است؟
۲ خدمت غیورانه و پرشور شاهدان یَهُوَه بسیار مشابه فعالیّت مسیحیان قرن اوّل است. لوسِّروَتورِ رومانو ( ایتالیایی) روزنامهٔ کلیسای کاتولیک روم، در مورد مسیحیان قرن اوّل بدرستی اظهار میکند: «مسیحیان اوّلیه متعاقب تعمیدشان وظیفهٔ خود میدانستند که بیدرنگ به اعلام بشارت بپردازند. آن بندگان بشارت را دهان به دهان به همنوعانشان انتقال میدادند.» چرا امروزه نیز شاهدان یَهُوَه مصمّم هستند غیرت و اشتیاقی مشابه مسیحیان اوّلیه از خود نشان دهند؟ دلیل اوّل این است که مژدهای که ایشان اعلام میکنند از سوی یَهُوَه خدا میباشد. براستی آیا دلیلی بهتر از این برای خدمتی پرشور و غیورانه وجود دارد؟ خدمت موعظهٔ ایشان در پاسخ به دعوت مزمورنویس است که میگوید: «خداوند را بسرایید و نام او را متبارک خوانید! روز به روز نجات او را اعلام نمایید.» — مزمور ۹۶:۲.
۳. الف) دلیل دوّم خدمت غیورانه و پرشور شاهدان یَهُوَه چیست؟ ب) یَهُوَه انسانها را از بند چه چیزهایی نجات خواهد داد؟
۳ سخنان مزمورنویس ما را به یاد دوّمین دلیل خدمت غیورانهٔ شاهدان یَهُوَه میاندازد. اینکه پیامی که اعلام میکنند پیام نجات و رستگاری است. بعضی از افراد با فعالیّت در زمینههای پزشکی، اجتماعی، و اقتصادی سعی در بالا بردن سطح زندگی همنوعان خود دارند؛ که البتّه بسیار در خور تحسین است. امّا، باید اذعان نمود که دست کمک انسان بسیار کمقوّتتر از دست ‹نجات خداست.› یَهُوَه از طریق عیسی مسیح انسانهای مطیع و افتادهدل را از بند گناه، بیماری، و مرگ نجات خواهد داد. و افرادی که اینگونه مورد عنایت الٰهی قرار گیرند تا ابد خواهند زیست! ( یوحنّا ۳:۱۶، ۳۶؛ مکاشفه ۲۱:۳، ۴) امروزه، مسیحیان در متابعت از این دعوت مزمورنویس نجات و رستگاری را که از جمله «اَعمال عجیب» خداست اعلام میکنند: «در میان امّتها جلال او را ذکر کنید و کارهای عجیب او را در جمیع قومها. زیرا خداوند عظیم است و بینهایت حمید. و او مهیب است بر جمیع خدایان.» — مزمور ۹۶:۳، ۴.
مطابق الگوی استاد
۴-۶. الف) دلیل سوّم خدمت غیورانه و پرشور شاهدان یَهُوَه چیست؟ ب) عیسی چگونه غیرت و اشتیاق خود را به موعظه بشارت نشان داد؟
۴ خدمت غیورانه و پرشور شاهدان یَهُوَه دلیل سوّمی نیز دارد. ایشان در واقع تلاش میکنند خدمتی بر طبق الگوی عیسی مسیح ارائه دهند. ( ۱پِطْرُس ۲:۲۱) آن مردِ کامل صمیمانه و با تمام وجود به مأموریّت ‹بشارت به مسکینان› گردن نهاد. ( اِشَعْیا ۶۱:۱؛ لوقا ۴:۱۷-۲۱) بدینگونه خدمت خود را به عنوان مبشّر و یا مژدهدهنده آغاز نمود. عیسی طی سفرهایش در سرتاسر جلیل و یهودیه «به بشارت ملکوت موعظه همی نمود.» ( متّیٰ ۴:۲۳) وی که نیک میدانست بشارتش به دل شمار کثیری خواهد نشست، به شاگردانش فرمود: «محصول فراوان است ولی کارگر، کم. بنابراین شما باید از صاحب محصول درخواست نمائید تا کارگرانی برای جمع آوری محصول خود بفرستد.» — متّیٰ ۹:۳۷، ۳۸، انجیل شریف.
۵ عیسی هماهنگ با آنچه در دعا استدعا نموده بود، دیگران را نیز برای خدمت موعظه تعلیم داد. وی پس از مدّتی رسولانش را به تنهایی به خدمت فرستاد، و بدیشان چنین فرمان داد: «چون میروید، موعظه کرده گویید، که ملکوت آسمان نزدیک است.» امّا، آیا سودمندتر نمیبود که عیسی به جای موعظه کردن برنامهای برای رسیدگی به مشکلات اجتماعی ترتیب میداد؟ یا با فعالیّتهای سیاسی بر ضدّ فسادِ متّیٰ ۱۰:۵-۷.
دولتِ حاکم به مبارزه میپرداخت؟ خیر. عیسی معیار تمام مبشّران مسیحی را چنین تعیین کرد: ‹چون میروید، موعظه کنید.› —۶ چندی بعد، عیسی گروهی دیگر از شاگردان خود را فرستاد تا این پیام را موعظه کنند: «ملکوت خدا به شما نزدیک شده است.» وقتی آنان پیش عیسی بازگشتند و اخبار موفقیّتهای خود را با او در میان گذاشتند، او بسیار شاد شد و دعا نموده گفت: «ای پدر مالک آسمان و زمین، تو را سپاس میکنم که این امور را از دانایان و خردمندان مخفی داشتی و بر کودکان مکشوف ساختی.» ( لوقا ۱۰:۱، ۸، ۹، ۲۱) شاگردان عیسی مردانی سختکوش بودند و کارهایی از قبیل ماهیگیری یا کشاورزی انجام میدادند، امّا از لحاظ تحصیلات در مقایسه با پیشوایان مذهبیِ آن زمان همچون کودکان بودند. با این حال، عیسی شاگردانش را آموزش داد تا بهترین مژدهٔ عالَم را موعظه کنند.
۷. پس از عروج عیسی به آسمان، پیروانش موعظه را از چه کسانی آغاز کردند؟
۷ پیروان عیسی پس از عروج او به آسمان همچنان به اعلامِ بشارتِ نجات ادامه دادند. ( اَعمال ۲:۲۱، ۳۸-۴۰) این بشارت نخست میبایست به چه کسانی اعلام میشد؟ آیا به قبایل و قومهای مشرک؟ خیر، مسیحیان میبایست بشارت را نخست به اسرائیلیان موعظه میکردند؛ قومی که با یَهُوَه آشنایی ۱۵۰۰ ساله داشت. آیا مسیحیان این حق را داشتند که در سرزمینی موعظه کنند که مردمش یَهُوَه را میپرستیدند؟ بله. عیسی بدیشان گفته بود: «چون روحالقدس بر شما میآید، قوّت خواهید یافت و شاهدان من خواهید بود، در اورشلیم و تمامی یهودیّه و سامره و تا اقصای جهان.» ( اَعمال ۱:۸) آری، اسرائیلیان نیز مانند قومهای دیگر میبایست پیام بشارت را میشنیدند.
۸. امروزه شاهدان یَهُوَه چگونه پیروان اوّلیه عیسی را سرمشق قرار دادهاند؟
۸ روی همین اصل، امروزه نیز شاهدان یَهُوَه به تمام مردم جهان موعظه میکنند. ایشان این فعالیّت را همدوش با فرشتهای انجام میدهند که یوحنّا مشاهده نمود، همان فرشتهای که «انجیل جاودانی را دارد تا ساکنان زمین را از هر امّت و قبیله و زبان و قوم بشارت دهد.» ( مکاشفه ۱۴:۶) در سال ۲۰۰۱، شاهدان در ۲۳۵ کشور، منجمله کشورهای مسیحی، فعالیّت داشتند. آیا کار اشتباهی است که شاهدان یَهُوَه در سرزمینهایی موعظه میکنند که جهان مسیحیَّت کلیساهای خود را در آنها برقرار کرده است؟ برخی چنین میپندارند، و حتّی به این فعالیّت نام ‹برّه دزدی› را اطلاق میکنند. امّا شاهدان یَهُوَه احساس عیسی را نسبت به یهودیان متواضع زمان خود فراموش نمیکنند. عیسی میدانست که اسرائیلیان دارای کهانت هستند، با این حال در موعظه به آنان تردیدی به خود راه نداد. او «دلش بر ایشان بسوخت زیرا که مانند گوسفندانِ بیشبان، پریشانحال و پراکنده بودند.» ( متّیٰ ۹:۳۶) پس، آیا درست است که شاهدان یَهُوَه بشارت را از انسانهای متواضعی که چیزی راجع به یَهُوَه و ملکوتش نشنیدهاند دریغ بدارند، صرفاً به این دلیل که گروهی مذهبی مدّعی است اختیار آنان را در دست دارد؟ با نظر به الگوی رسولان عیسی جواب این سؤال منفی است. بشارت ملکوت میباید «بر تمامی امّتها موعظه شود.» — مَرقُس ۱۳:۱۰.
همهٔ مسیحیان اوّلیه بشارت میدادند
۹. در قرن اوّل در جماعت مسیحی چه کسانی در فعالیّت موعظه شرکت میکردند؟
۹ در قرن اوّل، چه کسانی در فعالیّت موعظه شرکت میکردند؟ از شواهد امر چنین پیداست که همهٔ مسیحیان موعظه میکردند. در این خصوص نویسندهای به نام سموئیل ویلیامز چنین اظهار نظر کرده است: «تمام شواهد و مدارک نشان میدهند که کلیهٔ مسیحیان کلیساهای اوّلیه . . . بشارت را موعظه میکردند.» کتاب مقدّس راجع به آنچه در سال ۳۳ د.م. رخ داد، میگوید: «همه [اعم از مرد و زن] از روحالقدس پر گشته، به زبانهای مختلف، به نوعی که روح بدیشان قدرت تلفّظ بخشید، به سخن گفتن شروع کردند.» آری، مرد و زن، پیر و جوان، برده و آزاد همگی بشارت میدادند. ( اَعمال ۱:۱۴؛ ۲:۱، ۴، ۱۷، ۱۸؛ یوئیل ۲:۲۸، ۲۹؛ غَلاطیان ۳:۲۸) وقتی زجر و شکنجهٔ مسیحیان بالا گرفت شمار کثیری مجبور به ترک اورشلیم گشتند و «آنانی که متفرّق شدند، به هر جایی که میرسیدند به کلام بشارت میدادند.» ( اَعمال ۸:۴) آری، «آنانی که متفرّق شدند» همگی بشارت میدادند، و مشخص است که بشارت دادن منحصر به اقلیّتی منصوب برای این منظور نبوده است.
۱۰. مأموریّتی که پیش از پایان یافتن سیستم یهودی به انجام رسید دارای دو جنبه بود، آنها کدام بودند؟
۱۰ در سالهای آغازین مسیحیَّت، بشارت به همین منوال موعظه شد. عیسی نبوّت کرد: «به این بشارتِ ملکوت در تمام عالَم موعظه خواهد شد تا بر جمیع امّتها شهادتی شود؛ آنگاه انتها خواهد رسید.» ( متّیٰ ۲۴:۱۴) طبق تحقّق اوّلیهٔ نبوّت عیسی در قرن اوّل، پیش از آنکه ارتش روم مذهبیان یهودی و نظام سیاسی ایشان را نابود سازد بشارت در سطحی گسترده موعظه شد. ( کُولُسیان ۱:۲۳) همچنین، تمام پیروان عیسی از این فرمان او متابعت کردند: «پس رفته، همهٔ امّتها را شاگرد سازید و ایشان را به اسمِ اب و ابن و روحالقدس تعمید دهید. و ایشان را تعلیم دهید که همهٔ اموری را که به شما حکم کردهام حفظ کنند.» ( متّیٰ ۲۸:۱۹، ۲۰) مسیحیان اوّلیه مانند برخی واعظان زمان ما عمل نمیکردند که افراد فروتن و افتادهدل را وادار به قبول عیسی نمایند، و بعد رهایشان کنند که راه خود را بیابند. خیر، آنان افراد را آموزش میدادند تا شاگرد عیسی شوند، کمکشان میکردند تا در جماعات مسیحی سازمان یابند، و برای موعظه و شاگردسازی تعلیمشان میدادند. ( اَعمال ۱۴:۲۱-۲۳) امروزه نیز شاهدان یَهُوَه از همین الگو متابعت میکنند.
۱۱. امروزه چه کسانی بهترین مژدهٔ عالَم را اعلام میکنند؟
۱۱ شماری از شاهدان یَهُوَه بر طبق الگوی برخی مسیحیان قرن اوّل، همچون پولُس، بَرنابا، و شماری دیگر در کشورهای دور و نزدیک به خدمت میسیونری پرداختهاند. خدمت ایشان بسیار مفید و پربار بوده است، چرا که خود را نه درگیر فعالیّتهای سیاسی کردند و نه هیچ فعالیّت دیگری که مانع کار موعظهشان شود. آنان صرفاً به فرمان عیسی عمل نمودند که گفت: ‹چون میروید موعظه کنید.› البتّه، در میان شاهدان کسانی که به خدمت میسیونری مشغول میباشند در اقلیّت هستند. بسیاری از شاهدان برای امرار معاش به کار، برخی به تحصیل، و شماری نیز به پرورش فرزندان خود مشغول میباشند. لیکن آنچه در مورد تمام شاهدان صادق است این است که همهٔ آنان تلاش میکنند بشارتی را که خود شنیدهاند به گوش دیگران برسانند. زن و مرد، پیر و جوان، با شور و شوق به این درخواست کتاب مقدّس عمل مینمایند: ‹به کلام موعظه کن، در فرصت و غیر فرصت.› ( ۲تیموتاؤس ۴:۲) آنان همچون پیشگامان مسیحی خود در قرن اوّل ‹از تعلیم و مژده دادن که عیسی مسیح است دست نمیکشند.› ( اَعمال ۵:۴۲) آری، مژدهای که ایشان به مردم جهان اعلام میکنند، خوشترین مژدهٔ عالَم است.
بشارت دادن یا نوکیشسازی
۱۲. اخیراً نوکیشسازی چه مفهوم ضمنیای یافته است؟
۱۲ امروزه عدهای نوکیشسازی را عملی مضر میدانند. در مقالهای از سوی شورای جهانی کلیساها حتّی به «گناه نوکیشسازی» اشاره شده است. چرا گناه؟ در مجلهٔ «گزارشات جهان کاتولیک» ( انگل.) آمده است: «متعاقب سیل انتقادهای کلیسای ارتودکس، «نوکیشسازی» مفهوم ضمنی اجبار به تغییر کیش را یافته است.»
۱۳. چند نمونهٔ مضر نوکیشسازی را نام ببر.
متّیٰ ۲۳:۱۵) بدون شک «نوکیشسازی اجباری» عملی نادرست است. برای نمونه، بنا به گزارش یوسِفوس، تاریخنویس، هنگامی که یوحنّا هیرکانُس اهل مکابیه بر اَدومیها استیلا یافت «به آنان اجازه داد در آن سرزمین بمانند مشروط بر اینکه مختون گشته، شریعت یهود را به جا آورند.» اَدومیان برای زندگی تحت سلطهٔ حکومتی یهودی بالاجبار میبایست شعائر دین یهود را به جا میآوردند. گزارشی دیگر از تاریخنویسان، مربوط به قرن هشتم د.م. مبنی بر این است که شارلمان پس از مغلوب ساختن ساکسونهای مشرکِ اروپای شمالی آنان را به زورِ شمشیر نوکیش ساخت. * امّا، آیا میتوان گفت که اعتقادات اَدومیان و یا ساکسونها به کیش نوینشان از ته دل و صادقانه بوده است؟ برای نمونه، آیا هیرودیس پادشاه که در اصل اَدومی بود واقعاً به شریعت الهامی موسی پایبند بود که در صدد قتل عیسای خردسال بر آمد؟ — متّیٰ ۲:۱-۱۸.
۱۳ آیا نوکیشسازی مضر است؟ بسته به نوع آن ممکن است مضر باشد. عیسی مریدسازی کاتبان و فریسیان را برای نوکیشان مضر خواند. (۱۴. برخی از میسیونرهای جهان مسیحیَّت چگونه کیش خود را بر مردم تحمیل کردهاند؟
۱۴ آیا امروزه نیز دین بر عدهای تحمیل میشود؟ بله، در برخی موارد. برای نمونه، بر طبق گزارشاتی برخی میسیونرهای جهان مسیحیَّت به نوکیشان بالقوّه بورس تحصیلی برای تحصیل در خارج از کشور دادهاند. برخی نیز عدهای پناهندهٔ بیبضاعت را با وعدهٔ لقمه غذایی به شنیدن موعظهشان جلب میکنند. در گزارشی از اجلاسیهٔ سال ۱۹۹۲ اسقفان اعظم کلیسای ارتودکس چنین آمده بود: «نوکیشسازی گاه از طریق اغوا به مادّیات صورت گرفته است، و گاهی حتّی با اِعمال انواع خشونت.»
۱۵. آیا فعالیّت شاهدان یَهُوَه نوکیشسازی تحمیلی است؟ با توضیح.
۱۵ شکّی وجود ندارد که تحمیل دین عملی خطاست. شاهدان یَهُوَه نیز چنین کاری نمیکنند. * آنان از نوکیشسازی به مفهوم نوین آن احتراز مینمایند. شاهدان مانند مسیحیان قرن اوّل تلاش میکنند بشارت را به همهٔ انسانها موعظه کنند. افرادی که نظر موافق نشان میدهند اطلاعات بیشتری راجع به کتاب مقدّس دریافت میکنند. بدینگونه یاد میگیرند بر اساس معرفتی دقیق از کتاب مقدّس به خدا و مقاصد او ایمان بیاورند. و برای نجات تنها نام خدا، یَهُوَه را بخوانند. ( رومیان ۱۰:۱۳، ۱۴، ۱۷) امّا، اینکه در آخر فرد بشارت را میپذیرد یا خیر، بستگی به خود او دارد. هیچ اجباری در کار نیست، چرا که در غیر این صورت تغییر کیش عملی بیارزش خواهد بود. تنها پرستشی مورد قبول خداست که از صمیم دل باشد. — تثنیه ۶:۴، ۵؛ ۱۰:۱۲.
بشارت در زمان حاضر
۱۶. فعالیّت موعظه شاهدان یَهُوَه تا چه حد افزایش داشته است؟
۱۶ طی دوران اخیر شاهدان یَهُوَه با موعظهٔ بشارت ملکوت، نبوّت متّیٰ ۲۴:۱۴ را به نحوی گسترده به تحقّق رساندهاند. نشریهٔ برجستهای که در این زمینه به کار میگیرند مجلهٔ برج دیدهبانی است. * در سال ۱۸۷۹ این مجله نخستین بار با تیراژ ۶۰۰۰، و فقط به یک زبان انتشار یافت. در سال ۲۰۰۱، پس از گذشت حدود ۱۲۲ سال تیراژ آن به ۲۳٬۰۴۲٬۰۰۰ شماره رسید و به ۱۴۱ زبان ترجمه شد. در کنار این افزایش، فعالیّت موعظهٔ شاهدان نیز افزایشی چشمگیر یافت. ساعات موعظهٔ سالانهٔ ایشان در قرن نوزدهم تنها بالغ بر چند هزار ساعت بود، در حالی که در سال ۲۰۰۱ این رقم به ۱٬۱۶۹٬۰۸۲٬۲۲۵ رسید. همچنین طی همان سال شاهدان هر ماه به طور میانگین با ۴٬۹۲۱٬۷۰۲ نفر به طور رایگان کتاب مقدّس را مطالعه نمودند. براستی که شاهدان یَهُوَه در چه ابعاد عظیمی چنین خدمت نیکویی را انجام دادهاند. این خدمت به دست ۶۶۶,۱۱۷,۶ مبشّر فعال ملکوت صورت گرفت.
۱۷. الف) امروزه چه خدایان کاذبی پرستش میشوند؟ ب) همهٔ انسانها قطع نظر از زبان، ملّیت، و طبقهٔ اجتماعیشان باید از چه چیزی آگاه شوند؟
۱۷ مزمورنویس میگوید: «جمیع خدایانِ امّتها بتهایند، لیکن یَهُوَه آسمانها را آفرید.» ( مزمور ۹۶:۵) در دنیای از دین برگشتهٔ حاضر ملّیگرایی، آرمهای ملّی، افراد برجسته، مادّیات، و حتّی ثروت همچون خدایان پرستش میشوند. ( متّیٰ ۶:۲۴؛ اَفَسُسیان ۵:۵؛ کُولُسیان ۳:۵) موهندس گاندی یکبار گفت: «من معتقدم که . . . مسیحیَّتِ اروپای امروز چیزی جز صورتِ ظاهر نیست. آنچه واقعاً پرستش میشود مادّیات است.» واقعیّت اینجاست که بشارت میباید به سمع تمام مردم جهان برسد. همه از هر زبان، ملّیت، طبقهٔ اجتماعی، میباید از یَهُوَه و مقاصد او آگاهی یابند. آری، آرزوی قلبی ما این است که همهٔ انسانها به این کلام مزمورنویس عمل نمایند: «خداوند را به جلال و قوّت توصیف نمایید! خداوند را به جلال اسم او توصیف نمایید!» ( مزمور ۹۶:۷، ۸) شاهدان یَهُوَه به انسانها کمک میکنند تا راجع به یَهُوَه آموزش دیده، بتوانند به نحوی شایسته او را جلال دهند. کسانی که به این طریق خدای خود را جلال میدهند بدون شک از برکاتی عظیم برخوردار خواهند شد. این برکات و فواید را در مقالهٔ بعدی مورد بحث و بررسی قرار خواهیم داد.
[پاورقیها]
^ بند 13 بر طبق «دایرةالمعارف کاتولیکی» ( انگل.) طی دوران رفورماسیون این شعار برای نوکیشسازیِ تامیلی بر سر زبانها بود: «آنکه بر مملکت حکمران میگردد، همان هم دین را تعیین میکند.»
^ بند 15 در ۱۶ نوامبر سال ۲۰۰۰، در جلسهٔ کمیسیون بینالمللی آزادی مذاهبِ ایالات متّحده یکی از حاضران به فرق میان نوکیشسازی تحمیلی و فعالیّت شاهدان یَهُوَه اشاره کرد. وی به این نکته اشاره نمود که موعظهٔ شاهدان یَهُوَه به نحوی است که فرد مقابل میتواند عذر ایشان را بخواهد و در خانه را ببندد.
^ بند 16 عنوان کامل این مجله: برج دیدهبانی ملکوت یَهُوَه را اعلام میکند.
آیا میتوانی توضیح دهی؟
• چرا شاهدان یَهُوَه مبشّرانی غیور و پرشور میباشند؟
• چرا شاهدان یَهُوَه حتّی در کشورهایی که جهان مسیحیَّت برقرار میباشد بشارت میدهند؟
• چرا نوکیشسازی شاهدان یَهُوَه به مفهوم نوین آن نمیباشد؟
• در دوران اخیر گسترش فعالیّت موعظهٔ شاهدان یَهُوَه تا چه حد بوده است؟
[سؤالات مقالهٔ مطالعهای]
[تصویر در صفحهٔ ۱۹]
عیسی مبشّری غیور و پرشور بود و دیگران را تعلیم میداد تا به فعالیّتی مشابه بپردازند
[تصویر در صفحهٔ ۲۰]
همهٔ اعضای جماعتِ قرن اوّل در فعالیّت موعظه شرکت میکردند
[تصویر در صفحهٔ ۲۱]
تحمیل کیشی نوین به دیگران عملی خطاست