چطور میتوانم تصمیمات عاقلانه بگیرم؟
پاسخ کتاب مقدّس
هنگام تصمیمگیری میتوانیم راهنماییهای خوبی در کتاب مقدّس پیدا کنیم. با کمک کتاب مقدّس میتوانیم ‹حکمت و فهم به دست آوریم.› (امثال ۴:۵) بعضی وقتها این کتاب صریحاً نشان میدهد که بهترین تصمیم چیست. گاهی هم ما را به سمت تصمیمی عاقلانه هدایت میکند.
در این مقاله میبینیم ...
پیشنهاداتی برای تصمیمگیری خوب و عاقلانه
عجولانه تصمیم نگیرید. کتاب مقدّس میگوید: «عاقل قدمهای خود را میسنجد.» (امثال ۱۴:۱۵) اگر عجولانه تصمیم بگیرید، ممکن است جزئیات مهمی را از قلم بیندازید. پس وقت بگذارید و تمام گزینهها را در نظر بگیرید.—۱تِسالونیکیان ۵:۲۱.
فقط از روی احساسات تصمیمگیری نکنید. کتاب مقدّس میگوید که دلمان قابل اعتماد نیست. (امثال ۲۸:۲۶؛ اِرْمیا ۱۷:۹) مثلاً وقتی که عصبانی، افسرده، دلسرد،کمطاقت یا حتی خیلی خسته هستیم، بهراحتی نمیتوانیم تصمیمات خوبی بگیریم.—امثال ۲۴:۱۰؛ ۲۹:۲۲.
برای کسب حکمت دعا کنید. (یعقوب ۱:۵) خدا مشتاق است تا به چنین دعاهایی جواب بدهد. او یک پدر پرمهر و دلسوز است و نمیخواهد که فرزندانش بیجهت دچار مشکل بشوند. ‹یَهُوَه است که حکمت میبخشد و از دهان اوست که دانش و فهم بیرون میآید.› a (امثال ۲:۶) در درجهٔ اول، خدا از طریق کلامش، کتاب مقدّس این حکمت را در اختیارمان قرار میدهد.—۲تیموتائوس ۳:۱۶، ۱۷.
تحقیق کنید. برای یک تصمیمگیری خوب و عاقلانه باید اطلاعات معتبر داشته باشیم. همان طور که کتاب مقدّس میگوید: ‹حکیمان میشنوند و بر آموختههایشان میافزایند.› (امثال ۱:۵) از کجا میتوان اطلاعات مفید و معتبری پیدا کرد؟
در ابتدا ببینید کتاب مقدّس در مورد موضوع مورد نظر چه میگوید. از آنجا که آفریدگارمان میداند چه چیزی به نفع ماست، از طریق کلامش مفیدترین پندها را در اختیارمان قرار میدهد. (مزمور ۲۵:۱۲) گاهی قوانین و فرامین کتاب مقدّس به روشنی به ما میگوید که چه تصمیمی بگیریم. (اِشَعْیا ۴۸:۱۷، ۱۸) اما در مورد خیلی از موضوعها، کتاب مقدّس دستورالعمل مشخصی ارائه نمیدهد و فقط اصولی برای راهنمایی در اختیارمان میگذارد. به این شکل میتوانیم تصمیم خوبی بگیریم، هرچند امکان دارد تصمیم ما با تصمیم دیگران فرق داشته باشد. برای پیدا کردن آیههای مناسب، میتوانید در نشریات یا مقالاتی که به طور رایگان در وبسایتمان موجود است تحقیق کنید. b
برای بعضی از تصمیمات، شاید لازم باشد که در منابع قابل اعتماد دیگری هم تحقیق کنید. مثلاً برای خرید یک وسیلهٔ گرانقیمت بهتر است که در مورد آن جنس، تولیدکنندهٔ آن و شرایط گارانتیاش تحقیق کنید. همین طور مهم است که مطمئن شوید این وسیله نیازهای شما را برطرف میکند.
کتاب مقدّس میگوید: «نقشهای که بدون مشورت کشیده شود، با شکست مواجه میگردد.» (امثال ۱۵:۲۲، ترجمهٔ تفسیری) پس قبل از هر تصمیمگیری با شخصی قابل اعتماد مشورت کنید. برای مثال، برای یک تصمیم پزشکی عاقلانه است با یک پزشک مشورت کنید. (مَتّی ۹:۱۲) همین طور گاهی میتوانید با کسانی صحبت کنید که در شرایطی مشابه بودهاند. البته به یاد داشته باشید که در نهایت شما باید تصمیمگیری کنید و با نتیجهٔ تصمیمتان روبرو شوید.—غَلاطیان ۶:۴، ۵.
همهٔ جنبهها را در نظر بگیرید. بر اساس اطلاعاتی که جمعآوری کردهاید، فهرستی از گزینههای موجود درست کنید و نکات مثبت و منفی هر کدام را بنویسید. به علاوه، صادقانه عواقب احتمالی تصمیمتان را در نظر بگیرید. (تَثنیه ۳۲:۲۹) مثلاً تصمیم شما چه تأثیری روی خودتان، خانوادهتان یا دیگران میگذارد؟ (امثال ۲۲:۳؛ رومیان ۱۴:۱۹) اگر در مورد این سؤالات فکر کنید و بر اصول کتاب مقدّس تعمّق کنید، میتوانید تصمیم عاقلانه و درستی بگیرید.
تصمیمتان را بگیرید. گاهی برای گرفتن یک تصمیم دودل هستیم. اما اگر قاطع نباشیم، شاید یک موقعیت خوب را از دست بدهیم یا حتی در شرایطی ناخوشایند قرار بگیریم. به عبارت دیگر، قاطع نبودن میتواند به اندازهٔ یک تصمیم بد ناعاقلانه باشد. کتاب مقدّس با استفاده از تشبیه کشاورزی میگوید: «آن که به باد نگاه میکند نخواهد کاشت، آن که به ابرها مینگرد نخواهد دروید.»—جامعه ۱۱:۴.
فراموش نکنید که حتی بهترین تصمیم میتواند نقص داشته باشد. شاید برای یک انتخاب، مجبور به گذشتن از چیزی دیگر باشید. همین طور شاید اتفاقات غیرمنتظره پیش بیاید. (جامعه ۹:۱۱) پس از بهترین اطلاعاتی که در دست دارید استفاده کنید و گزینهای را انتخاب کنید که احتمال موفقیت بالایی داشته باشد.
آیا باید تصمیمی که گرفتم را تغییر بدهم؟
همهٔ تصمیمات نهایی نیستند. شرایطتان ممکن است تغییر کند یا شاید متوجه شوید تصمیمی که گرفتهاید عواقب غیرمنتظرهای دارد. بنابراین عاقلانه است موقعیت را دوباره ارزیابی کنید و گزینهٔ دیگری را انتخاب کنید تا نتیجهٔ دلخواه را به دست بیاورید.
با این حال، بعضی از تصمیمات را نمیتوان تغییر داد. (مزمور ۱۵:۴) مثلاً خدا انتظار دارد تا زن و شوهر به عهد ازدواجشان پایبند بمانند. c (مَلاکی ۲:۱۶؛ مَتّی ۱۹:۶) در صورت وقوع مشکلات در ازدواج، زن و شوهر به جای جدا شدن، باید همهٔ تلاششان را بکنند تا مشکلات را برطرف کنند.
اگر نتوانم تصمیمی نادرست را عوض کنم، چه باید بکنم؟
همهٔ ما گاهی تصمیمی بد و ناعاقلانه میگیریم. (یعقوب ۳:۲، پاورقی) در چنین مواقعی طبیعی است که حتی احساس پشیمانی یا گناه بکنیم. (مزمور ۶۹:۵) در واقع، این احساسات منفی میتواند مفید باشد، اگر باعث شود که دوباره همان خطا را انجام ندهیم. (امثال ۱۴:۹) با این حال، کتاب مقدّس هشدار میدهد که اگر شخص بیش از اندازه احساس تقصیر کند، میتواند از لحاظ ذهنی و عاطفی از پا در آید. (۲قُرِنتیان ۲:۷) d کتاب مقدّس میگوید که یَهُوَه بخشنده و دلسوز است. (مزمور ۱۰۳:۸-۱۳) بنابراین سعی کنید که از تصمیم نادرستی که گرفتهاید و غیرقابل تغییر است درس بگیرید و هر کاری که از دستتان بر میآید برای بهتر کردن اوضاع انجام دهید.
a یَهُوَه نام شخصی خدا در کتاب مقدّس است.—مزمور ۸۳:۱۸.
b میتوانید با استفاده از کلمه یا عبارتی که به تصمیمتان مربوط میشود، در وبسایت jw.org تحقیق کنید. در این وبسایت میتوانید در مورد موضوعات مختلف پندهایی را از کتاب مقدّس پیدا کنید. به علاوه میتوانید در «نمایهٔ واژههای کتاب مقدّس» که در ترجمهٔ دنیای جدید کتاب مقدّس آمده است در مورد کلماتی خاص تحقیق کنید.
c خواست خدا این است که زن و شوهر تا زمانی که زندهاند از هم جدا نشوند. طلاق و ازدواج مجدّد تنها در صورتی مجاز است که یکی از زوجها مرتکب زنا شده باشد. (مَتّی ۱۹:۹) اگر در زندگی مشترکتان با مشکلاتی روبرو هستید، کتاب مقدّس میتواند به شما کمک کند تا به روشی عاقلانه و محبتآمیز مشکلات را حل کنید.
d برای اطلاعات بیشتر، مقالهٔ «آیا کتاب مقدّس میتواند به ما کمک کند تا احساس گناه نکنیم؟» مشاهده شود.