ΑΥΤΕΣ οι αρχαίες περικοπές δεν είναι από την Αγία Γραφή. Επί αιώνες, χρησιμοποιούνται για να δικαιολογήσουν τις διακρίσεις κατά των γυναικών. Ακόμη και σήμερα, ορισμένοι με ακραίες απόψεις νομιμοποιούν την καταπίεση των γυναικών με βάση κάποια θρησκευτικά κείμενα, ισχυριζόμενοι ότι αυτές ευθύνονται για τα δεινά της ανθρωπότητας. Ήταν πράγματι σκοπός του Θεού να αποτελούν οι γυναίκες αντικείμενο περιφρόνησης και κακοποίησης από τους άντρες; Τι αναφέρει η Γραφή; Ας δούμε.

Είναι οι γυναίκες καταραμένες από τον Θεό;

Όχι. “Καταραμένο” από τον Θεό είναι «το αρχικό φίδι, εκείνος που αποκαλείται Διάβολος». (Γένεση 3:14· Αποκάλυψη 12:9) Όταν ο Θεός είπε πως ο Αδάμ θα “εξουσίαζε” τη σύζυγό του, δεν εννοούσε ότι επιδοκίμαζε την υποδούλωση της γυναίκας από τον άντρα. (Γένεση 3:16) Απλώς προέλεγε τις θλιβερές συνέπειες της αμαρτίας στο πρώτο ζευγάρι.

Συνεπώς, η κακοποίηση των γυναικών είναι άμεσο αποτέλεσμα της αμαρτωλής φύσης του ανθρώπου, όχι θέλημα Θεού. Η Γραφή δεν υποστηρίζει ότι οι γυναίκες πρέπει να είναι υποδουλωμένες στους άντρες προκειμένου να εξιλεωθούν για το προπατορικό αμάρτημα.​—Ρωμαίους 5:12.

Δημιούργησε ο Θεός τη γυναίκα κατώτερη από τον άντρα;

Όχι. Το εδάφιο Γένεση 1:27 δηλώνει: «Άρχισε ο Θεός να δημιουργεί τον άνθρωπο κατά την εικόνα του· κατά την εικόνα του Θεού τον δημιούργησε· αρσενικό και θηλυκό τούς δημιούργησε». Άρα, οι άνθρωποι​—άντρες και γυναίκες—​δημιουργήθηκαν εξαρχής με την ικανότητα να αντανακλούν τις ιδιότητες του Θεού. Μολονότι ο Αδάμ και η Εύα είχαν ο καθένας τη δική του ξεχωριστή ψυχοσύνθεση και διάπλαση, έλαβαν την ίδια αποστολή και απολάμβαναν τα ίδια δικαιώματα ενώπιον του Δημιουργού τους.​—Γένεση 1:28-31.

Προτού ο Θεός δημιουργήσει την Εύα, είπε: «Θα κάνω για αυτόν [τον Αδάμ] έναν βοηθό, ως συμπλήρωμά του». (Γένεση 2:18) Μήπως η λέξη «συμπλήρωμα» υπονοεί ότι η γυναίκα ήταν κατώτερη από τον άντρα; Όχι, διότι αυτή η εβραϊκή λέξη μπορεί να αποδοθεί επίσης «ταίρι» ή  «βοηθός αντίστοιχος με» τον άντρα. Σκεφτείτε πώς αλληλοσυμπληρώνεται ένας χειρουργός και ένας αναισθησιολόγος σε κάποια εγχείρηση. Μπορεί να τα καταφέρει ο ένας χωρίς τον άλλον; Αποκλείεται! Παρότι ο χειρουργός κάνει ουσιαστικά την επέμβαση, είναι άραγε πιο σημαντικός; Και βέβαια όχι. Αντίστοιχα, ο Θεός δημιούργησε τον άντρα και τη γυναίκα με σκοπό να συνεργάζονται στενά, όχι να ανταγωνίζονται ο ένας τον άλλον.​—Γένεση 2:24.

Πώς φαίνεται το ενδιαφέρον του Θεού για τις γυναίκες;

Προβλέποντας τι θα έκαναν οι ξεπεσμένοι, αμαρτωλοί άντρες, ο Θεός εξέφρασε από νωρίς την πρόθεσή του να προστατέψει τις γυναίκες. Η συγγραφέας Λορ Εϊνάρ, αναφερόμενη στο Μωσαϊκό Νόμο, ο οποίος θεσπίστηκε το 16ο αιώνα Π.Κ.Χ., σχολιάζει στο βιβλίο της Η Αγία Γραφή σε Γένος Θηλυκό (La Bible au Féminin): «Ως επί το πλείστον, όταν η διαθήκη του Νόμου κάνει λόγο για τη γυναίκα, είναι προς υπεράσπισή της».

Λόγου χάρη, ο Νόμος πρόσταζε να αποδίδεται τιμή και σεβασμός τόσο στον πατέρα όσο και στη μητέρα. (Έξοδος 20:12· 21:15, 17) Απαιτούσε επίσης να εκδηλώνεται κατάλληλη στοχαστικότητα για τις εγκύους. (Έξοδος 21:22) Η προστασία που παρείχαν αυτοί οι θεϊκοί νόμοι έρχεται σε μεγάλη αντίθεση με την έλλειψη νομικών δικαιωμάτων που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες ακόμη και σήμερα σε πολλά μέρη του κόσμου. Αλλά το ζήτημα δεν τελειώνει εδώ.

Ο Νόμος που έδωσε ο Ιεχωβά Θεός στο έθνος του Ισραήλ πρόσφερε στο λαό​—σε άντρες και γυναίκες—​αναρίθμητα σωματικά, ηθικά και πνευματικά οφέλη. Όσο πρόσεχαν και υπάκουαν, ήταν «πιο ψηλά από όλα τα άλλα έθνη της γης». (Δευτερονόμιο 28:1, 2) Ποια ήταν η θέση της γυναίκας υπό το Νόμο; Εξετάστε τα ακόλουθα.

1. Ατομική ελευθερία. Ανόμοια με τις γυναίκες σε πολλά άλλα αρχαία έθνη, οι Ισραηλίτισσες απολάμβαναν μεγάλη ελευθερία. Μολονότι ο ρόλος της κεφαλής της οικογένειας είχε ανατεθεί στον άντρα, η σύζυγος, έχοντας την πλήρη  εμπιστοσύνη του, μπορούσε να “κάνει σκέψεις για έναν αγρό και να τον αποκτήσει”, καθώς και να “φυτέψει αμπέλι”. Αν ήταν επιδέξια στην κλώση και στην ύφανση, μπορούσε ακόμη και να διευθύνει τη δική της επιχείρηση. (Παροιμίες 31:11, 16-19) Η γυναίκα υπό το Μωσαϊκό Νόμο θεωρούνταν ξεχωριστή προσωπικότητα και όχι εξάρτημα του άντρα.

Στον αρχαίο Ισραήλ, οι γυναίκες ήταν επίσης ελεύθερες να έχουν προσωπική σχέση με τον Θεό. Η Γραφή αναφέρει την Άννα, η οποία προσευχήθηκε στον Θεό για ένα προσωπικό ζήτημα και έκανε κρυφά μια ευχή. (1 Σαμουήλ 1:11, 24-28) Κάποια Σουναμίτισσα συμβουλευόταν τον προφήτη Ελισαιέ κάθε Σάββατο. (2 Βασιλέων 4:22-25) Γυναίκες, όπως η Δεββώρα και η Όλδα, χρησιμοποιούνταν από τον Θεό ως εκπρόσωποί του. Είναι ενδιαφέρον ότι σημαίνοντες άντρες και ιερείς επιζητούσαν τη συμβουλή τους.​—Κριτές 4:4-8· 2 Βασιλέων 22:14-16, 20.

2. Δικαίωμα στην εκπαίδευση. Ως συμβαλλόμενο μέρος στη διαθήκη του Νόμου, οι γυναίκες προσκαλούνταν να ακούν την ανάγνωσή του, κάτι που τους παρείχε ευκαιρίες να μαθαίνουν. (Δευτερονόμιο 31:12· Νεεμίας 8:2, 8) Επιπλέον, μπορούσαν να εκπαιδευτούν ώστε να συμμετέχουν σε συγκεκριμένες πτυχές της δημόσιας λατρείας. Για παράδειγμα, μερικές πιθανότατα εκτελούσαν «οργανωμένη υπηρεσία» στη σκηνή της μαρτυρίας, ενώ άλλες συμμετείχαν σε μεικτή χορωδία υμνωδών.​—Έξοδος 38:8· 1 Χρονικών 25:5, 6.

Πολλές διέθεταν την απαραίτητη γνώση και ικανότητα για να διευθύνουν μια επικερδή επιχείρηση. (Παροιμίες 31:24) Σε αντίθεση με τον πολιτισμό άλλων εθνών εκείνης της εποχής​—στα οποία μόνο ο πατέρας δίδασκε τους γιους του—​η Ισραηλίτισσα μητέρα έπρεπε να συμμετέχει στην εκπαίδευση των αγοριών της μέχρι την ενηλικίωσή τους. (Παροιμίες 31:1) Προφανώς, οι γυναίκες στον αρχαίο Ισραήλ δεν ήταν σε καμιά περίπτωση αμαθείς.

3. Άξιες τιμής και σεβασμού. Οι Δέκα Εντολές όριζαν ξεκάθαρα: «Τίμα τον πατέρα σου και τη μητέρα σου». (Έξοδος 20:12) Στις παροιμίες  του σοφού Βασιλιά Σολομώντα, διαβάζουμε: «Άκου, γιε μου, τη διαπαιδαγώγηση του πατέρα σου και μην εγκαταλείπεις το νόμο της μητέρας σου».​—Παροιμίες 1:8.

Ο Νόμος περιείχε λεπτομερείς διατάξεις όσον αφορά τη συμπεριφορά των άγαμων ατόμων μεταξύ τους, δείχνοντας έτσι σεβασμό για τις γυναίκες. (Λευιτικό 18:6, 9· Δευτερονόμιο 22:25, 26) Ο καλός σύζυγος έπρεπε να λαβαίνει υπόψη τους σωματικούς και βιολογικούς περιορισμούς της συζύγου του.​—Λευιτικό 18:19.

4. Προστατευόμενα δικαιώματα. Στο Λόγο του, ο Ιεχωβά αυτοαποκαλείται «πατέρας για τα αγόρια που είναι ορφανά από πατέρα και κριτής για τις χήρες». Με άλλα λόγια, ήταν ο Προστάτης όσων τα δικαιώματα δεν περιφρουρούνταν από πατέρα ή σύζυγο. (Ψαλμός 68:5· Δευτερονόμιο 10:17, 18) Όταν, λοιπόν, κάποτε ένας πιστωτής φέρθηκε άδικα στη χήρα κάποιου προφήτη, ο Ιεχωβά επενέβη θαυματουργικά ώστε εκείνη να επιζήσει και να διατηρήσει την αξιοπρέπειά της.​—2 Βασιλέων 4:1-7.

Προτού μπουν οι Ισραηλίτες στην Υποσχεμένη Γη, ο Σαλπαάδ, ο οποίος ήταν κεφαλή οικογένειας, πέθανε χωρίς να αφήσει γιο. Γι’ αυτό, οι πέντε κόρες του ζήτησαν από τον Μωυσή να τους δώσει «ιδιοκτησία» στην Υποσχεμένη Γη. Η απάντηση του Ιεχωβά ξεπέρασε κατά πολύ το αίτημά τους, δεδομένου ότι είπε στον Μωυσή: «Να τους δώσεις ιδιοκτησία κληρονομιάς ανάμεσα στους αδελφούς του πατέρα τους, και θα κάνεις να περάσει η κληρονομιά του πατέρα τους σε αυτές». Έκτοτε, οι γυναίκες στον Ισραήλ μπορούσαν να λάβουν κληρονομιά από τον πατέρα τους και να τη μεταβιβάσουν στα παιδιά τους.​—Αριθμοί 27:1-8.

Υπό το Μωσαϊκό Νόμο, οι γυναίκες κατείχαν αξιότιμη θέση, και τα δικαιώματά τους γίνονταν σεβαστά. Ωστόσο, από τον τέταρτο αιώνα Π.Κ.Χ. και έπειτα, ο Ιουδαϊσμός επηρεάστηκε σταδιακά από τον ελληνικό πολιτισμό, ο οποίος θεωρούσε τις γυναίκες κατώτερες.​—Βλέπε το πλαίσιο «Διακρίσεις Κατά των Γυναικών σε Αρχαία Συγγράμματα».

Λόγου χάρη, ο ποιητής Ησίοδος (όγδοος αιώνας Π.Κ.Χ.) καταλόγιζε όλα τα δεινά της ανθρωπότητας στις γυναίκες. Στο έργο του Θεογονία, έκανε λόγο για «των γυναικών το γένος το καταραμένο, που δίπλα στους θνητούς πληγή μεγάλη κι αυτές ζούνε». Η παραπάνω αντίληψη βρήκε πρόσφορο έδαφος στον Ιουδαϊσμό στις αρχές του δεύτερου αιώνα Π.Κ.Χ. Το Ταλμούδ, το οποίο άρχισε να συντάσσεται το δεύτερο αιώνα Κ.Χ., προειδοποιούσε τους άντρες: «Μη συνομιλείτε πολύ με γυναίκες, επειδή αυτό θα σας οδηγήσει τελικά στην ανηθικότητα».

Στο διάβα των αιώνων, η καχυποψία απέναντι στις γυναίκες επηρέασε βαθύτατα το ρόλο τους στην Ιουδαϊκή κοινωνία. Την εποχή του Ιησού, η πρόσβασή τους στον περίβολο του ναού είχε ήδη περιοριστεί στην Αυλή των Γυναικών.  Η θρησκευτική εκπαίδευση προοριζόταν αποκλειστικά για τους άντρες, ενώ οι γυναίκες πιθανότατα κάθονταν χωριστά από αυτούς στις συναγωγές. Το Ταλμούδ παραθέτει τα λόγια κάποιου ραβίνου: «Όποιος διδάσκει στην κόρη του την Τορά [το Νόμο] τη διδάσκει τη χυδαιότητα». Διαστρεβλώνοντας την άποψη του Θεού, οι Ιουδαίοι θρησκευτικοί ηγέτες ενστάλαξαν σε πολλούς άντρες περιφρόνηση για τις γυναίκες.

Όταν ο Ιησούς βρισκόταν στη γη, παρατήρησε τέτοιες προκαταλήψεις, οι οποίες ήταν βαθιά ριζωμένες σε παραδόσεις. (Ματθαίος 15:6, 9· 26:7-11) Επηρέασαν άραγε τέτοιες διδασκαλίες τη συμπεριφορά του προς τις γυναίκες; Τι μαθαίνουμε από τους τρόπους του και τη στάση του; Βελτίωσε την κατάσταση των γυναικών η αληθινή Χριστιανοσύνη; Το επόμενο άρθρο θα απαντήσει σε αυτές τις ερωτήσεις.