Οι Γραφές μάς προειδοποιούν: «Από την καρδιά εξέρχονται πονηροί διαλογισμοί, φόνοι, μοιχείες, πορνείες, κλοπές, ψευδομαρτυρίες, βλασφημίες». (Ματθ. 15:19) Η συμβολική μας καρδιά μπορεί να μας προδώσει και να μας κάνει να δικαιολογήσουμε μια πορεία αντίθετη στο θέλημα του Θεού. Ίσως μάλιστα να μη συνειδητοποιήσουμε τι έχει συμβεί παρά μόνο μετά την άσοφη πράξη μας. Τι μπορεί να μας βοηθήσει να εξακριβώσουμε τις προθέσεις της καρδιάς μας προτού ακολουθήσουμε εσφαλμένη πορεία;

Να διαβάζετε τη Γραφή κάθε μέρα και να κάνετε στοχασμούς.

«Ο λόγος του Θεού είναι ζωντανός και ασκεί δύναμη και είναι κοφτερότερος από κάθε δίκοπο σπαθί και διεισδύει μέχρι διαίρεσης της ψυχής και του πνεύματος», έγραψε ο απόστολος Παύλος. Το άγγελμα του Θεού που εμπεριέχεται στη Γραφή «μπορεί να διακρίνει σκέψεις και προθέσεις της καρδιάς». (Εβρ. 4:12) Η αυτοεξέταση υπό το φως των λεγομένων της Γραφής μπορεί να μας βοηθήσει αποτελεσματικά να εξακριβώσουμε ποιες είναι οι προθέσεις της καρδιάς μας. Πόσο ζωτικό είναι να διαβάζουμε καθημερινά το Λόγο του Θεού και να στοχαζόμαστε αυτά που λέει, αφομοιώνοντας έτσι τις σκέψεις και τις απόψεις του Ιεχωβά!

Αν δεχόμαστε τις συμβουλές της Γραφής και εφαρμόζουμε τις αρχές της, θα εκπαιδεύουμε τη συνείδησή μας​—τη φωνή που λειτουργεί μέσα μας “δίνοντας μαρτυρία”. (Ρωμ. 9:1) Αυτή η φωνή μπορεί να μας  εμποδίσει να δικαιολογήσουμε κάποια εσφαλμένη πορεία. Επιπλέον, η Γραφή αναφέρει παραδείγματα που χρησιμεύουν ως «προειδοποίηση» για εμάς. (1 Κορ. 10:11) Τα διδάγματα που αντλούμε από αυτά μπορούν να μας προστατέψουν από μια εσφαλμένη πορεία. Τι πρέπει να κάνει ο καθένας μας;

Να ζητάτε με προσευχή τη βοήθεια του Θεού για να εξακριβώσετε τις προθέσεις της καρδιάς σας.

Ο Ιεχωβά “εξετάζει την καρδιά”. (1 Χρον. 29:17) «Είναι μεγαλύτερος από την καρδιά μας και γνωρίζει τα πάντα». (1 Ιωάν. 3:20) Ο Θεός δεν μπορεί να εξαπατηθεί. Αν εκφράζουμε ανοιχτά στην προσευχή μας τις ανησυχίες, τα αισθήματα και τις επιθυμίες μας, ο Ιεχωβά είναι σε θέση να μας βοηθήσει να διακρίνουμε τις προθέσεις της καρδιάς μας. Μπορούμε ακόμη να του ζητήσουμε να “δημιουργήσει μέσα μας αγνή καρδιά”. (Ψαλμ. 51:10) Συνεπώς, όταν προσπαθούμε να εξακριβώσουμε τις τάσεις της καρδιάς μας, δεν πρέπει να παραβλέπουμε την προμήθεια της προσευχής.

Να παρακολουθείτε με προσοχή τις Χριστιανικές συναθροίσεις.

Η προσεκτική παρακολούθηση των συναθροίσεων μπορεί να μας βοηθήσει να εξετάζουμε έντιμα τον εσωτερικό μας άνθρωπο​—την καρδιά μας. Ίσως να μη μαθαίνουμε καινούρια πράγματα σε κάθε συνάθροιση αλλά, όταν είμαστε παρόντες, κατανοούμε καλύτερα τις Γραφικές αρχές και λαβαίνουμε πολύτιμες υπενθυμίσεις που μας βοηθούν να αναλύουμε τις προθέσεις της καρδιάς. Πολύτιμα είναι επίσης και τα σχόλια των αδελφών μας καθώς προσπαθούμε να βελτιώσουμε τον εσωτερικό μας άνθρωπο. (Παρ. 27:17) Αν, όμως, απομονώνουμε τον εαυτό μας αντί να απολαμβάνουμε τακτικά τη Χριστιανική συναναστροφή στις συναθροίσεις, είναι δυνατόν να υποστούμε βλάβη. Η απομόνωση μας κάνει να “επιζητούμε τη δική μας ιδιοτελή επιθυμία”. (Παρ. 18:1) Είναι σοφό λοιπόν να ρωτήσουμε τον εαυτό μας: “Έχω κάνει συνήθειά μου το να παρακολουθώ όλες τις συναθροίσεις και να ωφελούμαι από αυτές;”​—Εβρ. 10:24, 25.

Η δόλια καρδιά μας μπορεί να μας κάνει να λοξοδρομήσουμε σε πολλούς τομείς της ζωής. Ας εξετάσουμε τέσσερις: την επιδίωξη υλικών πραγμάτων, τη χρήση του αλκοόλ, την επιλογή συναναστροφών και την αναψυχή μας.

Η επιδίωξη υλικών πραγμάτων.

Η επιθυμία για ικανοποίηση των υλικών μας αναγκών είναι φυσιολογική. Αλλά ο Ιησούς μάς προειδοποίησε να μην προσδίδουμε ακατάλληλη σπουδαιότητα στα υλικά πράγματα. Σε μία από τις παραβολές του, μας καλεί να σκεφτούμε την περίπτωση ενός πλούσιου ανθρώπου που οι αποθήκες του ήταν γεμάτες. Άρα, δεν είχε χώρο για να αποθηκεύσει τα προϊόντα μιας ακόμη καλής σοδειάς. Ο άνθρωπος αυτός σκόπευε να κατεδαφίσει τις αποθήκες του και να χτίσει μεγαλύτερες. Σκέφτηκε: «Θα μαζέψω εκεί όλα τα σιτηρά μου και όλα τα αγαθά μου· και θα πω στην ψυχή μου: “Ψυχή, έχεις πολλά αγαθά αποθηκευμένα για πολλά χρόνια· ξεκουράσου, φάε, πιες, διασκέδαζε”». Ωστόσο, αυτός ο πλούσιος δεν υπολόγισε έναν αναπόφευκτο παράγοντα: Η ζωή του θα μπορούσε να τελειώσει την ίδια εκείνη νύχτα.​—Λουκ. 12:16-20.

Καθώς μεγαλώνουμε, μπορεί να ανησυχούμε τόσο πολύ για την υλική εξασφάλιση των γηρατειών μας ώστε να αρχίσουμε να δικαιολογούμε την επιπλέον εργασία τα βράδια των συναθροίσεων ή να αρχίσουμε να παραμελούμε με κάποιον τρόπο τις Χριστιανικές μας ευθύνες. Δεν πρέπει όμως να  φυλαγόμαστε από μια τέτοια τάση; Ή ίσως είμαστε νεαροί και αναγνωρίζουμε ότι δεν υπάρχει καλύτερη σταδιοδρομία από την ολοχρόνια υπηρεσία. Μήπως όμως αναβάλλουμε το σκαπανικό με τη σκέψη ότι χρειάζεται πρώτα να εξασφαλιστούμε οικονομικά; Δεν πρέπει να κάνουμε τώρα το καλύτερο που μπορούμε για να είμαστε πλούσιοι ως προς τον Θεό; Ποιος ξέρει αν θα ζούμε αύριο;

Η χρήση του αλκοόλ.

«Μην είσαι ανάμεσα σε οινοπότες», λέει το εδάφιο Παροιμίες 23:20. Αν κάποιος νιώθει έντονη επιθυμία για αλκοόλ, ίσως βρίσκει δικαιολογίες για να πίνει συχνά. Μπορεί να λέει ότι πίνει για να χαλαρώσει, όχι για να μεθύσει. Αν όμως χρειαζόμαστε αλκοόλ για να χαλαρώσουμε, ίσως είναι καιρός να αξιολογήσουμε έντιμα αυτή την τάση της καρδιάς μας.

Η επιλογή των συναναστροφών μας.

Φυσικά, κάποια επαφή με μη ομόπιστα άτομα​—όπως στο σχολείο, στην εργασία και στη διακονία—​είναι αναπόφευκτη. Αλλά το να κάνουμε παρέα ή να αναπτύσσουμε στενές φιλίες μαζί τους είναι κάτι διαφορετικό. Μήπως δικαιολογούμε τέτοιες συναναστροφές λέγοντας ότι πρόκειται για άτομα που έχουν πολλές καλές ιδιότητες; «Μην παροδηγείστε», προειδοποιεί η Γραφή. «Οι κακές συναναστροφές φθείρουν τις ωφέλιμες συνήθειες». (1 Κορ. 15:33) Όπως ακριβώς λίγοι ρύποι μπορούν να μολύνουν το καθαρό νερό, έτσι και η φιλία με άτομα που δεν ασκούν θεοσεβή αφοσίωση μπορεί να μολύνει την πνευματικότητά μας και να μας κάνει να υιοθετήσουμε κοσμικές απόψεις, ντύσιμο, ομιλία και διαγωγή.

Η αναψυχή μας.

Η σύγχρονη τεχνολογία έχει κάνει προσιτά όλα τα είδη αναψυχής, πολλά από τα οποία είναι αμφισβητήσιμα ή ακατάλληλα για Χριστιανούς. Ο Παύλος έγραψε: “Κάθε είδους ακαθαρσία δεν πρέπει ούτε να αναφέρεται μεταξύ σας”. (Εφεσ. 5:3) Τι γίνεται αν νιώθουμε στην καρδιά μας την επιθυμία να δούμε ή να ακούσουμε κάτι ακάθαρτο; Ίσως κάνουμε τη σκέψη ότι όλοι χρειαζόμαστε λίγη χαλάρωση ή αναψυχή, και το τι θα επιλέξει κανείς είναι προσωπικό ζήτημα. Αλλά ας βάλουμε στην καρδιά μας τη συμβουλή του Παύλου και ας μην αφήσουμε τίποτα ακάθαρτο να διεισδύσει από τα μάτια ή τα αφτιά μας.

Αν έχουμε παρασυρθεί από τις τάσεις της δόλιας καρδιάς μας και έχουμε συνηθίσει να δικαιολογούμε την εσφαλμένη συμπεριφορά, μπορούμε να αλλάξουμε. (Εφεσ. 4:22-24) Εξετάστε δύο σύγχρονα παραδείγματα.

Ο Μιγκέλ * έπρεπε να αλλάξει την νοοτροπία του για τα υλικά πράγματα. Ο ίδιος λέει: «Η γυναίκα μου, ο γιος μου και εγώ είμαστε από μια χώρα όπου θεωρείται πολύ σημαντικό να έχει κανείς τις καλύτερες συσκευές της τεχνολογίας και τις πιο σύγχρονες ανέσεις. Για ένα διάστημα, βάλθηκα να πάρω από τον κόσμο όσο το δυνατόν περισσότερα, πιστεύοντας ότι μπορούσα να το κάνω αυτό χωρίς να γίνω υλιστής. Σύντομα συνειδητοποίησα ότι το κυνήγι των υλικών αγαθών ήταν δρόμος χωρίς τέλος. Προσευχήθηκα στον Ιεχωβά για τις απόψεις μου και για τις προθέσεις της καρδιάς μου. Του είπα ότι, ως οικογένεια, θέλαμε να τον υπηρετούμε πλήρως. Καταφέραμε να πάρουμε την απόφαση να απλοποιήσουμε τη ζωή μας και να μετακομίσουμε εκεί όπου υπήρχε μεγαλύτερη ανάγκη. Σύντομα ήμασταν σε θέση να κάνουμε σκαπανικό. Αυτό που έχουμε διαπιστώσει είναι ότι δεν χρειαζόμαστε πολλά υλικά πράγματα για να απολαμβάνουμε γεμάτη και ευτυχισμένη ζωή».

Η εμπειρία του Λι δείχνει πώς η έντιμη αυτοεξέταση τον βοήθησε να εγκαταλείψει τις κακές συναναστροφές. «Λόγω της εργασίας μου», λέει ο Λι, «είχα τακτικά συναναστροφή με ξένους προμηθευτές. Ήξερα ότι σε αυτές τις συναντήσεις θα υπήρχε υπερβολικό αλκοόλ, αλλά εγώ τις έβρισκα συναρπαστικές. Πολλές φορές σχεδόν μεθούσα, αλλά μετά το μετάνιωνα. Έπρεπε να κάνω έντιμη αξιολόγηση της καρδιάς μου. Οι συμβουλές του Λόγου του Θεού και οι εισηγήσεις των πρεσβυτέρων με βοήθησαν να συνειδητοποιήσω ότι αυτό που στην ουσία επιζητούσα ήταν η συναναστροφή με άτομα που δεν αγαπούν τον Ιεχωβά. Τώρα κάνω τις δουλειές μου τηλεφωνικά όσο είναι δυνατόν, και κρατάω τις επαφές μου με τους προμηθευτές στο ελάχιστο».

Χρειάζεται να είμαστε έντιμοι με τον εαυτό μας και να εξακριβώνουμε τις προθέσεις της καρδιάς μας. Καθώς το κάνουμε αυτό, πρέπει να ζητάμε τη βοήθεια του Ιεχωβά μέσω προσευχής, μη ξεχνώντας ότι «αυτός ξέρει τα μυστικά της καρδιάς». (Ψαλμ. 44:21) Ο Θεός έχει προμηθεύσει και το Λόγο του, ο οποίος μπορεί να χρησιμεύει σαν καθρέφτης για εμάς. (Ιακ. 1:22-25) Πολύτιμες είναι επίσης οι υπενθυμίσεις και οι συμβουλές που λαβαίνουμε από τα Χριστιανικά έντυπα και τις συναθροίσεις μας! Με τέτοιες προμήθειες, μπορούμε να προφυλάσσουμε την καρδιά μας και να συνεχίζουμε να περπατάμε στα μονοπάτια της δικαιοσύνης.