ΕΝΑΣ γνωστός σας πέφτει κάτω αναίσθητος. Το σώμα του γίνεται άκαμπτο, ενώ το κεφάλι του και τα άκρα του αρχίζουν να συσπώνται. Αν ξέρετε ότι πάσχει από επιληψία, μπορείτε να τον φροντίσετε επαρκώς ενώ περιμένετε να φτάσει βοήθεια. Ας εξετάσουμε μερικά βασικά στοιχεία για αυτή τη διαταραχή, για την οποία υπάρχουν αρκετές παρανοήσεις.

Τι είναι η επιληψία; Είναι μια εγκεφαλική διαταραχή η οποία προκαλεί σύντομα επεισόδια που ονομάζονται επιληπτικές κρίσεις. Ένα τέτοιο επεισόδιο συνήθως διαρκεί λιγότερο από πέντε λεπτά συνολικά. Η κατάσταση που περιγράφεται στην αρχή του άρθρου είναι μια χαρακτηριστική κρίση της λεγόμενης μεγάλης επιληψίας.

Τι προξενεί τις κρίσεις; Οι ερευνητές πιστεύουν ότι οι κρίσεις προκαλούνται από μια αφύσικη έκρηξη ηλεκτρικής δραστηριότητας μεταξύ των εγκεφαλικών κυττάρων. Τα ακριβή αίτια δεν έχουν προσδιοριστεί.

Αν δω κάποιον να παθαίνει κρίση μεγάλης επιληψίας, τι να κάνω; «Οι άλλοι πρέπει να αφήνουν την κρίση να κάνει τον κύκλο της και να μην παρεμβαίνουν παρά μόνο για να βεβαιωθούν ότι ο ασθενής δεν κινδυνεύει να τραυματιστεί και ότι μπορεί να αναπνεύσει», λέει Η Εγκυκλοπαίδεια του Εγκεφάλου και των Εγκεφαλικών Διαταραχών (The Encyclopedia of the Brain and Brain Disorders). Από την άλλη πλευρά, το ίδιο σύγγραμμα λέει: «Θα πρέπει να καλέσετε ασθενοφόρο αν η κρίση κρατήσει πάνω από πέντε λεπτά, αν αμέσως μετά την πρώτη κρίση ακολουθήσει και δεύτερη ή αν ο ασθενής δεν έχει ανακτήσει τις αισθήσεις του λίγα λεπτά μετά την κρίση».

Πώς μπορώ να βοηθήσω τον ασθενή στη διάρκεια μιας κρίσης; Τοποθετήστε ένα μαλακό αντικείμενο κάτω από το κεφάλι του και απομακρύνετε οποιαδήποτε αντικείμενα στα οποία θα μπορούσε να χτυπήσει το κεφάλι του. Όταν σταματήσουν οι σπασμοί, γυρίστε τον στο πλάι όπως απεικονίζεται στα συνοδευτικά σκίτσα.

Τι πρέπει να κάνω αφού συνέλθει ο ασθενής; Κατ’ αρχάς, διαβεβαιώστε τον ότι όλα είναι εντάξει. Κατόπιν, βοηθήστε τον να σταθεί στα πόδια του και οδηγήστε τον κάπου όπου μπορεί να ξεκουραστεί. Οι περισσότεροι ασθενείς μετά την κρίση βρίσκονται σε σύγχυση και νιώθουν υπνηλία, ενώ υπάρχουν και κάποιοι που συνέρχονται γρήγορα και είναι σε θέση να συνεχίσουν αυτό που έκαναν προηγουμένως.

Περιλαμβάνουν σπασμούς όλες οι επιληπτικές κρίσεις; Όχι. Μερικοί ασθενείς παθαίνουν μια στιγμιαία διάλειψη χωρίς καν να πέσουν κάτω. Πρόκειται για κρίση μικρής επιληψίας (λέγεται και κρίση αφαίρεσης), η οποία συνήθως είναι σύντομη και χωρίς επακόλουθα. Μερικοί πάσχοντες βιώνουν παρατεταμένες κρίσεις μικρής επιληψίας, οι οποίες διαρκούν αρκετά λεπτά. Σε μια τέτοια  περίπτωση, ο ασθενής μπορεί να περιφέρεται στο δωμάτιο, να τραβάει τα ρούχα του ή να παρουσιάζει κάποια άλλη περίεργη συμπεριφορά. Μετά την κρίση, μπορεί να νιώθει ζαλισμένος.

Πώς είναι να ζεις με την επιληψία; Είναι κατανοητό ότι πολλοί άνθρωποι με επιληψία βασανίζονται διαρκώς από το φόβο της επόμενης κρίσης—πότε και πού θα ξεσπάσει. Για να γλιτώσουν την αμηχανία, ίσως αποφεύγουν τις κοινωνικές περιστάσεις.

Πώς μπορώ να συμπαρασταθώ σε κάποιον που έχει επιληψία; Να τον παροτρύνετε να μην καταπνίγει τα αισθήματά του. Να είστε καλός ακροατής. Ρωτήστε τον τι θα ήθελε να κάνετε σε περίπτωση που πάθει κρίση. Αν δεν οδηγεί, όπως συμβαίνει με πολλά άτομα που πάσχουν από επιληψία, ίσως μπορείτε να προσφερθείτε να τον πάτε κάπου ή να τον εξυπηρετήσετε με κάποιες εξωτερικές δουλειές.

Μπορούν οι κρίσεις να μειωθούν—ή ακόμα και να προληφθούν; Μερικοί παράγοντες αυξάνουν την πιθανότητα μιας κρίσης, όπως το στρες και η έλλειψη ύπνου. Γι’ αυτό, οι ειδικοί συστήνουν επαρκή ανάπαυση και τακτική άσκηση για να μειωθεί το στρες. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα φάρμακα αποδεικνύονται επίσης αποτελεσματικά στην πρόληψη των κρίσεων.