Χώρος Εργασίας ή Πεδίο Μάχης;

ΑΠΟ ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟ ΤΟΥ ΞΥΠΝΑ! ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ

«Δεν μπορούσα να αντέξω άλλο. Ήμουν στην εταιρία πάνω από 30 χρόνια. Είχα γίνει προϊστάμενος. Κάποια στιγμή ήρθε ένας καινούριος διευθυντής. Ήταν νέος, δυναμικός και γεμάτος ιδέες. Με θεωρούσε εμπόδιο, γι’ αυτό άρχισε να τα βάζει μαζί μου. Οι προσβολές, τα ψέματα και οι ταπεινώσεις συνεχίζονταν επί μήνες, ώσπου τα νεύρα μου έσπασαν. Όταν η εταιρία μού πρόσφερε ένα ποσό εφάπαξ για να συνταξιοδοτηθώ, συμφώνησα να φύγω».​—Πέτερ. a

Ο ΠΕΤΕΡ είχε πέσει θύμα εκφοβισμού στο χώρο εργασίας. Για να χρησιμοποιήσουμε έναν άλλον όρο που έχει γίνει κοινός στην Ευρώπη, δεχόταν «παρενόχληση στην εργασία». Στη Γερμανία, όπου ζει ο Πέτερ, υπολογίζεται ότι 1,2 εκατομμύρια άτομα υφίστανται τέτοιου είδους παρενόχληση. Στην Ολλανδία, ο 1 στους 4 θα την αντιμετωπίσει κάποια στιγμή στη ζωή του ως εργαζόμενος. Επίσης, μια έκθεση της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας λέει ότι η παρενόχληση στην εργασία αποτελεί αυξανόμενο πρόβλημα στην Αυστραλία, στην Αυστρία, στη Βρετανία, στη Δανία, στις Ηνωμένες Πολιτείες και στη Σουηδία. Αλλά τι ακριβώς είναι η παρενόχληση στην εργασία;

“Πόλεμος Νεύρων”

Σύμφωνα με το γερμανικό ειδησεογραφικό περιοδικό Φόκους (Focus), παρενόχληση στην εργασία είναι «η συχνή, επαναλαμβανόμενη και συστηματική ενόχληση». Δεν αφορά απλώς πειράγματα στο χώρο εργασίας​—που μπορεί να περιλαμβάνουν σαρκασμό, κριτική, αστεία και φάρσες—​αλλά πρόκειται για οργανωμένη προσπάθεια άσκησης ψυχολογικής τρομοκρατίας. Σκοπός της είναι να νιώσει το θύμα ανεπιθύμητο. b

Οι μέθοδοι παρενόχλησης ξεκινούν από τον παιδαριώδη ανταγωνισμό και φτάνουν μέχρι και την εγκληματική βλάβη. Ο στόχος γίνεται αντικείμενο δυσφήμησης, φραστικής κακομεταχείρισης, επιθετικής συμπεριφοράς και ψυχρής αντιμετώπισης. Μερικά θύματα παραφορτώνονται εσκεμμένα με εργασία ή επιλέγονται συνεχώς για τις πιο δυσάρεστες εργασίες τις οποίες δεν θέλει να αναλάβει κανένας άλλος. Οι συνάδελφοι  μπορεί να υπονομεύουν τις προσπάθειες που κάνει το θύμα για να εργάζεται παραγωγικά, ίσως με το να του αποκρύπτουν πληροφορίες. Σε μερικές περιπτώσεις, οι δράστες έχουν σκίσει τα ελαστικά του αυτοκινήτου του θύματος ή έχουν εισχωρήσει αυθαίρετα στο κομπιούτερ του.

Μερικά θύματα παρενόχλησης αποτελούν στόχο ενός ατόμου. Αλλά τις περισσότερες φορές το θύμα δέχεται επίθεση από μια συμμαχία συναδέλφων. Αυτό σημαίνει ότι μια ολόκληρη ομάδα ασκεί πίεση σε κάποιο άτομο με σκόπιμες παρενοχλήσεις και επιθέσεις.

Αυτό που προξενεί τη μεγαλύτερη έκπληξη ίσως είναι το γεγονός ότι σε πολλές περιπτώσεις η παρενόχληση λαβαίνει χώρα με τη συναίνεση του διευθυντή. Σύμφωνα με κάποιες ευρωπαϊκές μελέτες, ο προϊστάμενος έπαιζε ενεργό ρόλο στο 50 περίπου τοις εκατό των περιπτώσεων, ενώ διαπιστώθηκε ότι πολλές φορές εκείνος ή εκείνη ήταν ο μόνος δράστης. Όλα αυτά μετατρέπουν την εργασία σε «έναν διαρκή, πιεστικό πόλεμο νεύρων», όπως ανέφερε η γερμανική εφημερίδα Φρανκφούρτερ Αλγκεμάινε Τσάιτουνγκ (Frankfurter Allgemeine Zeitung).

Επιπτώσεις Πέρα από το Χώρο Εργασίας

Συνήθως, οι επιπτώσεις της παρενόχλησης ξεπερνούν κατά πολύ τα όρια του χώρου εργασίας. Πολλά θύματα πάσχουν από σοβαρά προβλήματα υγείας ως αποτέλεσμα της σκληρής μεταχείρισης. Κατάθλιψη, διαταραχές του ύπνου και κρίσεις πανικού συγκαταλέγονται στις συνέπειες της παρενόχλησης. Τι έγινε με τον Πέτερ, ο οποίος αναφέρθηκε στην αρχή; Η αυτοεκτίμησή του έφτασε σε πολύ χαμηλό επίπεδο. Τη Μάργκαρετ, επίσης από τη Γερμανία, τη συμβούλεψε ο γιατρός της να αναζητήσει θεραπεία σε κλινική ψυχικής υγείας. Ποια  ήταν η αιτία; Η παρενόχληση στην εργασία. Τέτοιου είδους παρενόχληση μπορεί επίσης να επηρεάσει σοβαρά το γάμο ή την οικογενειακή ζωή κάποιου.

Στη Γερμανία, η παρενόχληση στην εργασία έχει γίνει τόσο διαδεδομένη ώστε κάποια ασφαλιστική εταιρία έθεσε σε λειτουργία μια ανοιχτή τηλεφωνική γραμμή βοήθειας για τα θύματα. Η εταιρία διαπίστωσε ότι οι μισοί και πλέον από εκείνους που τηλεφωνούσαν δεν μπορούσαν να εργαστούν μέχρι και έξι εβδομάδες, περίπου το ένα τρίτο δεν μπορούσαν να εργαστούν μέχρι και τρεις μήνες και πάνω από το 10 τοις εκατό δεν μπορούσαν να εργαστούν για περισσότερους από τρεις μήνες. Κάποιο γερμανικό ιατρικό περιοδικό υπολογίζει ότι «ως και το 20 τοις εκατό όλων των αυτοκτονιών είναι αποτέλεσμα της παρενόχλησης στην εργασία».

Είναι σαφές ότι η παρενόχληση μπορεί να μετατρέψει την εργασία σε εφιάλτη. Υπάρχει τρόπος για να αποφευχθεί αυτό; Πώς μπορεί να επιδιώκει κάποιος ειρήνη στο χώρο εργασίας;

[Υποσημειώσεις]

[Εικόνες στη σελίδα 4]

Η παρενόχληση μετατρέπει την εργασία σε πόλεμο νεύρων