Η Πινιάτα​—Μια Αρχαία Παράδοση

ΑΠΟ ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟ ΤΟΥ ΞΥΠΝΑ! ΣΤΟ ΜΕΞΙΚΟ

ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ της γειτονιάς έχουν γιορτή. Ακούμε τις ζωηρές φωνές τους: «Ντάλε! Ντάλε! Ντάλε!» (Χτύπα το! Χτύπα το! Χτύπα το!) Κοιτάμε με περιέργεια στην αυλή και βλέπουμε ένα γαϊδουράκι από πεπιεσμένο χαρτί με χαρούμενα χρώματα να κρέμεται ανάμεσα σε δυο δέντρα. Κάποιο παιδί με δεμένα μάτια χτυπάει το γαϊδουράκι με ένα ραβδί, προσπαθώντας να το σπάσει. Οι καλεσμένοι φωνάζουν για να το ενθαρρύνουν. Τελικά, το γαϊδουράκι σπάει, και σκορπίζονται τριγύρω καραμέλες, φρούτα και παιχνίδια. Ακούγονται πολλά γέλια, και όλοι τρέχουν για να μαζέψουν τα δώρα. Φαίνεται διασκεδαστικό. Μας λένε ότι το γαϊδουράκι ονομάζεται πινιάτα και ότι το σπάσιμο της πινιάτα στις γιορτές είναι παράδοση εδώ στο Μεξικό και σε μερικές άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής.

Αναρωτιόμαστε γιατί είναι τόσο δημοφιλής η πινιάτα. Ποια είναι η προέλευσή της; Έχει το σπάσιμό της κάποια ιδιαίτερη σημασία; Αποφασίσαμε να το διερευνήσουμε.

Η Προέλευση της Πινιάτα

Μια διαδεδομένη άποψη είναι ότι οι Κινέζοι ίσως ήταν οι πρώτοι που χρησιμοποίησαν κάτι σαν πινιάτα ως μέρος των εορτασμών τους για την Πρωτοχρονιά, οι οποίοι σηματοδοτούσαν επίσης την αρχή της άνοιξης. Έφτιαχναν ομοιώματα αγελάδων, βοδιών και βουβαλιών, καλύπτοντάς τα με χρωματιστό χαρτί και γεμίζοντάς τα με πέντε είδη σπόρων. Για να σπάσουν τα ομοιώματα, χρησιμοποιούσαν χρωματιστά ραβδιά. Το διακοσμητικό χαρτί που κάλυπτε τα ομοιώματα καιγόταν και οι στάχτες φυλάγονταν για να φέρουν καλή τύχη στη διάρκεια της χρονιάς που ξεκινούσε.

Πιστεύεται ότι, το 13ο αιώνα, ο Βενετός περιηγητής Μάρκο Πόλο πήρε την «πινιάτα» μαζί του επιστρέφοντας από την Κίνα στην Ιταλία. Εκεί, απέκτησε το σημερινό της όνομα από την ιταλική λέξη πινιάτα, δηλαδή εύθραυστο δοχείο, και άρχισε η συνήθεια να τη γεμίζουν με στολίδια, κοσμήματα ή καραμέλες αντί για σπόρους. Κατόπιν η παράδοση εξαπλώθηκε στην Ισπανία. Το σπάσιμο της πινιάτα έγινε έθιμο την πρώτη Κυριακή της Σαρακοστής. a Φαίνεται ότι στις αρχές του 16ου αιώνα, οι Ισπανοί ιεραπόστολοι έφεραν την πινιάτα στο Μεξικό.

Εντούτοις, οι ιεραπόστολοι ίσως εξεπλάγησαν (όπως και εμείς) όταν διαπίστωσαν ότι οι ντόπιοι Μεξικανοί τηρούσαν ήδη μια παρόμοια παράδοση. Οι Αζτέκοι γιόρταζαν τα γενέθλια του Χουιτσιλοπότστλι, ο οποίος ήταν ο θεός του ήλιου και του πολέμου, τοποθετώντας ένα πήλινο δοχείο πάνω σε κάποιον στύλο του ναού του στο τέλος κάθε χρονιάς. Το δοχείο ήταν διακοσμημένο με πολύχρωμα φτερά και γεμάτο με μικρά πολύτιμα αντικείμενα. Κατόπιν το έσπαζαν με ένα ραβδί, και τα πολύτιμα αντικείμενα που σκορπίζονταν προσφέρονταν στο ομοίωμα του θεού. Οι Μάγια, επίσης, έπαιζαν ένα παιχνίδι στο οποίο οι συμμετέχοντες, με δεμένα  μάτια, χτυπούσαν ένα πήλινο δοχείο που κρεμόταν από κάποιο σχοινί.

Ως μέρος της τακτικής που ακολουθούσαν για να εκχριστιανίσουν τους Ινδιάνους, οι Ισπανοί ιεραπόστολοι χρησιμοποιούσαν έξυπνα την πινιάτα ως σύμβολο, μεταξύ άλλων, του αγώνα που διεξάγει ο Χριστιανός για να νικήσει τον Διάβολο και την αμαρτία. Η παραδοσιακή πινιάτα ήταν ένα πήλινο δοχείο, καλυμμένο με χρωματιστό χαρτί και είχε σχήμα άστρου με εφτά θυσανωτά σημεία. Αυτά τα σημεία συμβόλιζαν, όπως έλεγαν, τα εφτά θανάσιμα αμαρτήματα: απληστία, λαιμαργία, οκνηρία, υπερηφάνεια, φθόνο, οργή και λαγνεία. Το σπάσιμο της πινιάτα με δεμένα μάτια συμβόλιζε την τυφλή πίστη και τη δύναμη της θέλησης για την υπερνίκηση του πειρασμού ή του κακού. Τα δώρα μέσα στην πινιάτα ήταν η ανταμοιβή.

Η Πινιάτα Σήμερα

Αργότερα, η πινιάτα έγινε μέρος των εορτασμών των ποσάδας b στη διάρκεια των Χριστουγέννων, και αυτό συνεχίζεται μέχρι σήμερα. (Χρησιμοποιείται μια πινιάτα σε σχήμα άστρου ως σύμβολο του άστρου που οδήγησε τους αστρολόγους στη Βηθλεέμ.) Το σπάσιμο της πινιάτα θεωρείται επίσης απαραίτητο στα πάρτι γενεθλίων. Πράγματι, η πινιάτα έχει συνδεθεί τόσο πολύ με τη μεξικανική παράδοση ώστε το Μεξικό την εξάγει σε άλλες χώρες.

Διαπιστώσαμε ότι, για πολλούς ανθρώπους στο Μεξικό, η πινιάτα έχει χάσει τη  θρησκευτική της σημασία, και από τους περισσότερους θεωρείται απλώς αβλαβής διασκέδαση. Στην πραγματικότητα, η πινιάτα χρησιμοποιείται στο Μεξικό σε πολλές εορταστικές περιστάσεις, όχι μόνο στον εορτασμό των ποσάδας ή στα γενέθλια. Επίσης, πωλούνται πολλά είδη πινιάτα εκτός από το παραδοσιακό που έχει σχήμα άστρου. Μερικές φορές αυτές μοιάζουν με ζώα, λουλούδια ή κλόουν.

Οι Χριστιανοί, όταν εξετάζουν το αν θα συμπεριλάβουν την πινιάτα σε κάποια κοινωνική συγκέντρωση, θα πρέπει να είναι ευαίσθητοι στη συνείδηση των άλλων. (1 Κορινθίους 10:31-33) Κάτι που έχει μεγάλη σημασία είναι, όχι το τι σήμαινε αυτή η συνήθεια πριν από εκατοντάδες χρόνια, αλλά το πώς θεωρείται σήμερα στην περιοχή σας. Είναι κατανοητό ότι οι απόψεις μπορεί να διαφέρουν από το ένα μέρος στο άλλο. Επομένως, είναι σοφό να αποφεύγουμε να δημιουργούμε ζητήματα για τέτοια θέματα. Η Αγία Γραφή λέει: «Ο καθένας ας επιζητεί, όχι το δικό του συμφέρον, αλλά του άλλου».​—1 Κορινθίους 10:24.

[Υποσημειώσεις]

[Εικόνα στη σελίδα 23]

Όταν εξετάζετε το αν θα συμπεριλάβετε την πινιάτα σε κάποια κοινωνική συγκέντρωση, να είστε ευαίσθητοι στη συνείδηση των άλλων

[Εικόνα στη σελίδα 23]

Η πινιάτα συναντάται σε κάθε σχήμα και μέγεθος