Κέρδισα τη Μάχη με την Επιλόχεια Κατάθλιψη

Θυμάμαι ότι έβλεπα το σύζυγό μου να παίζει γεμάτος ευτυχία με το νεογέννητο κοριτσάκι μας και σκεφτόμουν ότι θα περνούσαν καλύτερα χωρίς εμένα. Ένιωθα πως τους είχα γίνει βάρος. Ήθελα να μπω στο αυτοκίνητο, να φύγω μακριά και να μην ξαναγυρίσω ποτέ. Δεν μου περνούσε καν από το μυαλό η σκέψη ότι ήμουν θύμα της επιλόχειας κατάθλιψης. a

ΤΑ ΠΡΩΤΑ δέκα χρόνια του γάμου μου κύλησαν ευτυχισμένα. Ο Τζέισον και εγώ ανατρέφαμε με χαρά τη Λιάνα, την πρώτη μας κόρη. Όταν, λοιπόν, έμεινα έγκυος ξανά, χαρήκαμε όλοι μας με τα νέα.

Αλλά αυτή η εγκυμοσύνη ήταν πολύ δύσκολη. Στην πραγματικότητα, κινδύνεψα να πεθάνω από τις επιπλοκές που παρουσιάστηκαν μετά τη γέννα. Πριν όμως από αυτό, προς το τέλος της εγκυμοσύνης μου, ένιωθα ότι το μυαλό μου ήταν συνέχεια θολωμένο. Η κατάσταση χειροτέρεψε όταν φέραμε από το νοσοκομείο στο σπίτι το μικρό μας  κοριτσάκι, την Κάρλι. Ήμουν διαρκώς κουρασμένη και ένιωθα ότι δεν μπορούσα να παίρνω ούτε τις πιο απλές αποφάσεις. Τηλεφωνούσα στον Τζέισον στην εργασία του πολλές φορές τη μέρα απλώς και μόνο για να ρωτήσω ποια δουλειά έπρεπε να κάνω στη συνέχεια ή για να με διαβεβαιώσει ότι κάτι που μόλις είχα πει ή είχα κάνει ήταν σωστό.

Φοβόμουν να είμαι μαζί με άλλους, ακόμη και με παλιούς φίλους. Αν κάποιος χτυπούσε την πόρτα απροσδόκητα, κρυβόμουν στην κρεβατοκάμαρα. Άφηνα το σπίτι ακατάστατο, και εύκολα αφαιρούμουν και πάθαινα σύγχυση. Μου αρέσει το διάβασμα, αλλά μου ήταν σχεδόν αδύνατον να διαβάσω επειδή δεν μπορούσα να συγκεντρωθώ. Δυσκολευόμουν να προσευχηθώ, και έτσι η πνευματική μου υγεία έπασχε. Ήμουν συναισθηματικά αδιάφορη και δεν μπορούσα να νιώσω αγάπη για κανέναν. Φοβόμουν ότι τα παιδιά μου θα πάθαιναν κακό επειδή δεν είχα διαύγεια σκέψης. Έχασα τον αυτοσεβασμό μου. Νόμιζα ότι θα τρελαινόμουν.

Εκείνον τον καιρό, όταν ο Τζέισον επέστρεφε από την εργασία με βοηθούσε στην καθαριότητα του σπιτιού ή στο μαγείρεμα για την οικογένεια​—και εγώ θύμωνα μαζί του επειδή βοηθούσε! Αισθανόμουν ότι με αυτά που έκανε έδειχνε πως ήμουν ανεπαρκής ως μητέρα. Όταν πάλι δεν με βοηθούσε, τον κατηγορούσα ότι δεν ενδιαφερόταν. Αν ο Τζέισον δεν είχε χειριστεί τα πράγματα με ωριμότητα και αγάπη, η επιλόχεια κατάθλιψή μου θα μπορούσε να καταστρέψει το γάμο μας. Ίσως ο Τζέισον μπορεί να περιγράψει καλύτερα πώς τον επηρέασε η κατάστασή μου.

Ο Σύζυγός μου Αφηγείται Πώς Επηρεάστηκε

«Στην αρχή, δεν μπορούσα να πιστέψω ότι συνέβαινε κάτι τέτοιο στην Τζανέλ. Ο χαρούμενος και ανοιχτός χαρακτήρας της άλλαξε εντελώς και άρχισε να συμπεριφέρεται σαν να ήταν άλλος άνθρωπος. Άρχισε να βλέπει οτιδήποτε έλεγα ως προσωπική επίκριση, και μάλιστα εκνευριζόταν όταν προσπαθούσα να την ελαφρύνω από τις δουλειές της. Στην αρχή, σκέφτηκα να της πω ότι καλά θα έκανε να συνέλθει, αλλά κατάλαβα πως μια τέτοια αντίδραση απλώς θα χειροτέρευε τα πράγματα.

»Η σχέση μας ήταν διαρκώς τεταμένη. Η Τζανέλ φαινόταν να πιστεύει ότι όλος ο κόσμος ήταν εναντίον της. Είχα ακούσει για άλλες γυναίκες  που αντιμετώπιζαν παρόμοια συμπτώματα λόγω της επιλόχειας κατάθλιψης. Όταν άρχισα, λοιπόν, να υποπτεύομαι ότι έπασχε από την ίδια ασθένεια, διάβασα όσο περισσότερα μπορούσα για αυτό το ζήτημα. Έτσι επιβεβαιώθηκαν οι υποψίες μου. Έμαθα επίσης ότι δεν έφταιγε η Τζανέλ για την αρρώστια της​—δεν οφειλόταν σε κάποια παράλειψή της.

»Ομολογώ ότι η επιπρόσθετη φροντίδα που χρειαζόταν εκείνη και τα παιδιά με είχε εξαντλήσει συναισθηματικά και σωματικά. Επί δύο χρόνια πάλευα να εξισορροπώ την εργασία μου με τις ευθύνες μου ως πρεσβύτερος καθώς και ως σύζυγος και πατέρας. Ευτυχώς, μπόρεσα να ρυθμίσω την εργασία μου έτσι ώστε να επιστρέφω νωρίτερα στο σπίτι, ιδιαίτερα τα βράδια των Χριστιανικών συναθροίσεων. Η Τζανέλ με χρειαζόταν νωρίς στο σπίτι για να τη βοηθάω στο φαγητό και στο ντύσιμο των παιδιών. Με αυτόν τον τρόπο, μπορούσαμε να παρευρισκόμαστε όλοι στις συναθροίσεις».

Η Πορεία προς την Ανάρρωσή Μου

Χωρίς τη στοργική υποστήριξη του συζύγου μου, η ανάρρωσή μου αναμφίβολα θα καθυστερούσε πολύ περισσότερο. Ο Τζέισον άκουγε υπομονετικά καθώς του εξομολογούμουν τους φόβους μου. Για εμένα ήταν πολύ σημαντικό να μην καταπνίγω τα συναισθήματά μου. Μερικές φορές, φαινόμουν θυμωμένη. Αλλά ο Τζέισον με διαβεβαίωνε διαρκώς ότι με αγαπούσε και ότι περνούσαμε αυτή τη δυσκολία μαζί. Προσπαθούσε πάντα να με βοηθάει να βλέπω τη θετική πλευρά των πραγμάτων. Αργότερα ζητούσα συγνώμη για τα λόγια που έλεγα πάνω στο θυμό μου. Εκείνος με καθησύχαζε λέγοντας ότι έφταιγε η αρρώστια μου. Καθώς κοιτάζω τώρα πίσω στο παρελθόν, καταλαβαίνω πόση σημασία είχαν για εμένα τα στοχαστικά λόγια του.

Τελικά, βρήκαμε μαζί έναν πολύ ευγενικό γιατρό που διέθεσε χρόνο για να  ακούσει πώς ένιωθα. Μου είπε ότι έπασχα από επιλόχεια κατάθλιψη και πρότεινε να πάρω φαρμακευτική αγωγή η οποία θα με βοηθούσε να ελέγξω τις συχνές κρίσεις άγχους που είχα. Επίσης με ενθάρρυνε να ζητήσω τη βοήθεια ψυχολόγου. Μου σύστησε ακόμη τακτική άσκηση, θεραπεία που έχει βοηθήσει πολλούς να καταπολεμήσουν την κατάθλιψη.

Ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια στο δρόμο μου προς την ανάρρωση ήταν το να αντιμετωπίσω την ντροπή που ένιωθα επειδή είχα επιλόχεια κατάθλιψη. Συνήθως οι άνθρωποι δυσκολεύονται να δείξουν συμπόνια για κάποιον που έχει μια ασθένεια την οποία δεν καταλαβαίνουν. Η επιλόχεια κατάθλιψη δεν είναι, ας πούμε, σαν ένα σπασμένο πόδι, το οποίο μπορούν να δουν οι άλλοι και να δείξουν κατανόηση. Ωστόσο, η οικογένειά μου και οι στενοί μου φίλοι αποδείχτηκαν αληθινό στήριγμα και έδειξαν μεγάλη κατανόηση.

Στοργική Βοήθεια από την Οικογένεια και τους Φίλους

Ο Τζέισον και εγώ εκτιμήσαμε πολύ τη βοήθεια που πρόσφερε η μητέρα μου εκείνη τη δύσκολη περίοδο. Μερικές φορές, ο Τζέισον χρειαζόταν να ξεφύγει λίγο από τη συναισθηματική ένταση που υπήρχε στο σπίτι. Η μητέρα μου ήταν πάντα θετική, και δεν προσπαθούσε να κάνει εκείνη όλες τις δουλειές μου. Αντίθετα, με υποστήριζε και με παρότρυνε να κάνω ό,τι μπορούσα.

Οι αδελφοί στην εκκλησία αποδείχτηκαν και αυτοί θαυμάσιο στήριγμα. Πολλοί έστελναν σύντομα μηνύματα λέγοντάς μας ότι με σκέφτονταν. Πόσο πολύτιμες θεωρούσα αυτές τις ευγενικές εκφράσεις! Ήταν για εμένα πολύ σπουδαίες επειδή δυσκολευόμουν να μιλάω με τους ανθρώπους, είτε από το τηλέφωνο είτε πρόσωπο με πρόσωπο. Δυσκολευόμουν ακόμη και να συναναστραφώ με τους συγχριστιανούς μου πριν και μετά τις συναθροίσεις.  Έτσι λοιπόν οι φίλοι μας, με τα μηνύματα που έγραφαν, έδειχναν ότι καταλάβαιναν τους περιορισμούς που είχα λόγω της κατάθλιψης αλλά και επιβεβαίωναν την αγάπη και το ενδιαφέρον τους για εμένα και την οικογένειά μου.

Δεν Είναι Ισόβια Καταδίκη!

Τώρα η κατάστασή μου έχει βελτιωθεί πολύ​—χάρη στις συμβουλές του γιατρού μου, στη μεγάλη υποστήριξη της οικογένειάς μου και στην κατανόηση των φίλων μας. Εξακολουθώ να ασκούμαι τακτικά, ακόμη και όταν νιώθω κουρασμένη, εφόσον αυτό βοηθάει στην ανάρρωσή μου. Προσπαθώ επίσης να ανταποκρίνομαι θετικά στην ενθάρρυνση των άλλων. Όταν περνάω δύσκολες στιγμές, ακούω τις κασέτες της Γραφής και τις Μελωδίες της Βασιλείας​—μια πνευματικά και συναισθηματικά τονωτική μουσική που έχουν συνθέσει Μάρτυρες του Ιεχωβά. Αυτές οι θαυμάσιες προμήθειες με ενισχύουν πνευματικά και διατηρούν θετικές τις σκέψεις μου. Πρόσφατα μάλιστα άρχισα να εκφωνώ πάλι Γραφικές ομιλίες σπουδαστή στις συναθροίσεις.

Χρειάστηκε να περάσουν πάνω από δυόμισι χρόνια για να φτάσω στο σημείο να μπορώ να αισθάνομαι και να εκφράζω πληρέστερα την αγάπη μου για το σύζυγό μου, τα παιδιά μου και τους άλλους. Αν και αυτή η περίοδος ήταν δύσκολη για την οικογένειά μου, αισθανόμαστε ότι οι δεσμοί μας είναι τώρα ισχυρότεροι από ποτέ. Είμαι ιδιαίτερα ευγνώμων στον Τζέισον, ο οποίος απέδειξε με αμέτρητους τρόπους την αγάπη του για εμένα υπομένοντας τις δυσκολότερες στιγμές της κατάθλιψής μου και μένοντας πάντα δίπλα μου για να με στηρίζει όποτε το χρειαζόμουν. Πάνω από όλα, και οι δυο μας έχουμε τώρα πολύ στενότερη σχέση με τον Ιεχωβά, ο οποίος μας ενίσχυσε πραγματικά στη διάρκεια των δοκιμασιών μας.

Κάποιες μέρες εξακολουθώ να μην αισθάνομαι καλά, αλλά με τη βοήθεια της οικογένειάς μου, του γιατρού μου, της εκκλησίας και του αγίου πνεύματος του Ιεχωβά, φαίνεται ολοένα και περισσότερο φως στην άκρη του τούνελ. Ναι, η επιλόχεια κατάθλιψη δεν είναι ισόβια καταδίκη. Είναι ένας εχθρός που μπορούμε να νικήσουμε.​—Αφήγηση από την Τζανέλ Μάρσαλ.

[Υποσημείωση]

[Πλαίσιο/Εικόνα στη σελίδα 20]

Παράγοντες που Ίσως Συμβάλλουν στην Επιλόχεια Κατάθλιψη

Εκτός από τις ορμονικές αλλαγές, μερικές φορές μπορεί να συμβάλλουν και άλλοι παράγοντες στην επιλόχεια κατάθλιψη. Ορισμένοι από αυτούς είναι:

1. Οι προσωπικές απόψεις μιας γυναίκας για τη μητρότητα, οι οποίες μπορεί να οφείλονται στα δυστυχισμένα παιδικά της χρόνια και στην κακή σχέση με τους γονείς της.

2. Οι μη ρεαλιστικές προσδοκίες τις οποίες επιβάλλει η κοινωνία στις μητέρες.

3. Το οικογενειακό ιστορικό κατάθλιψης.

4. Η δυσαρέσκεια στο γάμο και η έλλειψη υποστήριξης από την άμεση ή ευρύτερη οικογένεια.

5. Η χαμηλή αυτοεκτίμηση.

6. Το αίσθημα της καταβάρυνσης ή της υπερβολικής κούρασης από τη συνεχή φροντίδα μικρών παιδιών.

Αυτός ο κατάλογος δεν είναι σε καμία περίπτωση πλήρης. Μπορεί να συμβάλλουν και άλλοι παράγοντες στην επιλόχεια κατάθλιψη. Στην πραγματικότητα, οι αιτίες της δεν είναι ακόμη πλήρως κατανοητές.

[Πλαίσιο στη σελίδα 21]

Δεν Είναι μια Απλή Μελαγχολία

Η επιλόχεια κατάθλιψη δεν πρέπει να συγχέεται με τις συνηθισμένες μεταγεννητικές αλλαγές της διάθεσης. Η Δρ Λόρα Τζ. Μίλερ λέει: «Η πιο συνηθισμένη μεταγεννητική μεταβολή της διάθεσης είναι η εμφάνιση μελαγχολίας. . . . Περίπου το 50% των γυναικών οι οποίες γεννούν δοκιμάζουν αυτή τη συναισθηματικά ασταθή κατάσταση που προκαλεί κλάματα. Η μελαγχολία συνήθως αποκορυφώνεται ανάμεσα στην τρίτη και στην πέμπτη μέρα μετά τη γέννα και κατόπιν εξαφανίζεται σιγά σιγά από μόνη της μέσα σε λίγες εβδομάδες». Οι ερευνητές λένε ότι αυτές οι μεταπτώσεις μπορεί να οφείλονται στις ορμονικές αλλαγές που υφίσταται η γυναίκα μετά τον τοκετό.

Αντίθετα με την απλή μελαγχολία, η επιλόχεια κατάθλιψη περιλαμβάνει επίμονα αισθήματα κατάθλιψης που μπορεί να αρχίσουν με τη γέννηση ενός παιδιού ή και εβδομάδες ή μήνες αργότερα. Μια καινούρια μητέρα που έχει αυτή την πάθηση μπορεί τη μια στιγμή να αισθάνεται ευδιάθετη και την άλλη καταθλιμμένη, ακόμη και μέχρι του σημείου να έχει τάσεις αυτοκτονίας. Επίσης, μπορεί να είναι νευρική, ευέξαπτη και θυμωμένη. Μπορεί να νιώθει διαρκώς ότι είναι ανίκανη ως μητέρα και ότι δεν αγαπάει το μωρό της. Η Δρ Μίλερ λέει: «Μερικές μητέρες που πάσχουν από κλινική κατάθλιψη γνωρίζουν εγκεφαλικά ότι αγαπούν το μωρό τους, αλλά δυσκολεύονται να νιώσουν κάτι άλλο εκτός από απάθεια, εκνευρισμό ή απέχθεια. Άλλες σκέφτονται να βλάψουν ή ακόμη και να σκοτώσουν το μωρό τους».

Η επιλόχεια κατάθλιψη αποτελεί φαινόμενο με μεγάλη ιστορία. Τον τέταρτο αιώνα Π.Κ.Χ., ο γιατρός Ιπποκράτης παρατήρησε ότι μερικές γυναίκες είχαν μεγάλες ψυχολογικές μεταπτώσεις μετά τον τοκετό. Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Βραζιλιάνικο Περιοδικό Ιατρικής και Βιολογικής Έρευνας (Brazilian Journal of Medical and Biological Research) εξηγούσε: «Η μεταγεννητική κατάθλιψη είναι ένα σημαντικό πρόβλημα που επηρεάζει το 10-15% των μητέρων σε πολλές χώρες». Δυστυχώς, όμως, «στις περισσότερες περιπτώσεις τέτοιας κατάθλιψης δεν γίνεται σωστή διάγνωση ούτε χορηγούνται κατάλληλα φάρμακα», ανέφερε το περιοδικό.

Μια λιγότερο συνηθισμένη αλλά σοβαρότερη διαταραχή μετά τον τοκετό είναι η επιλόχεια ψύχωση. Η ασθενής μπορεί να έχει παραισθήσεις, να ακούει φωνές και να χάνει την επαφή με την πραγματικότητα, αν και πιθανόν να είναι νηφάλια κάποια ενδιάμεσα διαστήματα που διαρκούν ώρες ή μέρες. Οι αιτίες αυτής της ψύχωσης παραμένουν ασαφείς, αλλά η Δρ Μίλερ αναφέρει ότι «ο πιο σημαντικός παράγοντας φαίνεται να είναι η ευπάθεια των γονιδίων, η οποία ίσως οφείλεται στις ορμονικές αλλαγές». Ένας έμπειρος γιατρός μπορεί να βοηθήσει αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση της επιλόχειας ψύχωσης.

[Πλαίσιο/Εικόνα στη σελίδα 22]

Πώς να Βοηθήσετε τον Εαυτό Σας b

1. Αν η κατάθλιψη επιμένει, ζητήστε βοήθεια από ειδικό. Όσο συντομότερα το κάνετε αυτό, τόσο συντομότερα θα αρχίσει η πορεία της ανάρρωσης. Αναζητήστε έναν συμπονετικό γιατρό που να έχει πείρα σε αυτή την πάθηση. Προσπαθήστε να μη νιώθετε ντροπή επειδή πάσχετε από επιλόχεια κατάθλιψη και να μη νιώθετε αμηχανία αν χρειάζεται να παίρνετε φάρμακα.

2. Να ασκείστε τακτικά. Μελέτες έχουν δείξει ότι η τακτική άσκηση μπορεί να είναι αποτελεσματική θεραπεία για την κατάθλιψη.

3. Να λέτε στα πιο οικεία σας πρόσωπα πώς αισθάνεστε. Μην απομονώνεστε και μην καταπνίγετε τα αισθήματά σας.

4. Να θυμάστε ότι δεν χρειάζεται να είναι το σπίτι σας τέλειο. Προσπαθήστε να διατηρείτε τη ζωή σας απλή δίνοντας έμφαση στα ουσιώδη πράγματα.

5. Να προσεύχεστε για θάρρος και υπομονή. Αν δυσκολεύεστε να προσευχηθείτε, ζητήστε από κάποιον να προσευχηθεί μαζί σας. Η ανάρρωση μπορεί να καθυστερήσει αν εξακολουθείτε να τρέφετε αισθήματα ενοχής ή αχρηστίας.

[Υποσημείωση]

[Πλαίσιο στη σελίδα 23]

Συμβουλές προς τους Άντρες

1. Αναγνωρίστε πως δεν ευθύνεται η σύζυγός σας για το ότι πάσχει από επιλόχεια κατάθλιψη. Αν η κατάστασή της επιμένει, συνεργαστείτε μαζί της ζητώντας τη βοήθεια ενός γιατρού που καταλαβαίνει το πρόβλημα και δείχνει συμπόνια.

2. Να ακούτε υπομονετικά τη σύζυγό σας. Να αναγνωρίζετε τα αισθήματά της. Μην αναστατώνεστε από την αρνητική της στάση. Να τη βοηθάτε με καλοσύνη να βλέπει τη θετική πλευρά των πραγμάτων και να τη διαβεβαιώνετε ότι η υγεία της θα βελτιωθεί. Μη νιώθετε υποχρεωμένος να τακτοποιήσετε όλα τα προβλήματα που αναφέρει. Ίσως το μόνο που χρειάζεται είναι παρηγοριά, όχι λογικές απαντήσεις. (1 Θεσσαλονικείς 5:14) Να θυμάστε ότι οι γυναίκες που πάσχουν από επιλόχεια κατάθλιψη δυσκολεύονται να σκεφτούν λογικά και με διαύγεια.

3. Περικόψτε επουσιώδεις δραστηριότητες ώστε να αφιερώνετε περισσότερο χρόνο στην υποστήριξη της συζύγου σας. Αυτό μπορεί να επιταχύνει την ανάρρωσή της.

4. Προσπαθήστε να βρείτε λίγο χρόνο για τον εαυτό σας. Αν έχετε καλή σωματική, ψυχική και πνευματική υγεία θα μπορείτε να προσφέρετε καλύτερη υποστήριξη στη σύζυγό σας.

5. Βρείτε κάποιο άτομο για να μιλήσετε μαζί του και να πάρετε ενθάρρυνση, ίσως έναν άλλον πνευματικά ώριμο άντρα του οποίου η γυναίκα να έχει περάσει επιλόχεια κατάθλιψη.

[Εικόνα στη σελίδα 23]

Η οικογένεια Μάρσαλ