1. Ποιον πρακτικό στόχο μπορούμε να θέσουμε για τον εαυτό μας όταν περνούν τα χρόνια;

 ΟΤΑΝ περνούν τα χρόνια, ίσως φοβόμαστε ότι δεν θα είμαστε πια τόσο χρήσιμοι στον Ιεχωβά όσο ήμασταν άλλοτε. Αν και ίσως αληθεύει ότι έχουμε λιγότερες δυνάμεις από πριν, μπορούμε να χρησιμοποιούμε τη σοφία και την πείρα που έχουμε αποκτήσει για να βοηθάμε τους νεότερους να αξιοποιούν πλήρως τις δυνατότητές τους και να αναλαμβάνουν καινούριες ευθύνες. Κάποιος παλαίμαχος πρεσβύτερος είπε: «Όταν άρχισα να νιώθω τους περιορισμούς των γηρατειών, ήμουν ευγνώμων που υπήρχαν ικανοί νεότεροι αδελφοί να αναλάβουν το έργο».

2. Τι θα δούμε σε αυτό το άρθρο;

² Στο προηγούμενο άρθρο, είδαμε πώς ωφελούνται οι νεότεροι όταν προσπαθούν να έρθουν πιο κοντά στους ηλικιωμένους. Σε αυτό το άρθρο, θα δούμε πώς ιδιότητες όπως η ταπεινοφροσύνη, η μετριοφροσύνη, η ευγνωμοσύνη και η γενναιοδωρία μπορούν να βοηθήσουν τους ηλικιωμένους να συνεργάζονται με τους νεότερους, με αποτέλεσμα να ευλογείται ολόκληρη η εκκλησία.

3. Σύμφωνα με τα εδάφια Φιλιππησίους 2:3, 4, τι είναι ταπεινοφροσύνη, και πώς βοηθάει έναν Χριστιανό;

³ Οι ηλικιωμένοι πρέπει να είναι ταπεινοί προκειμένου να βοηθούν τους νεότερους. Το ταπεινό άτομο θεωρεί τους άλλους ανώτερους από τον εαυτό του. (Διαβάστε Φιλιππησίους 2:3, 4) Οι ηλικιωμένοι που εκδηλώνουν αυτή την ιδιότητα αντιλαμβάνονται ότι σε πολλές περιπτώσεις δεν υπάρχει μόνο ένας Γραφικός και αποτελεσματικός τρόπος για να επιτελεστεί κάποιος διορισμός. Γι’ αυτό, έχουν ρεαλιστική  άποψη για τον τρόπο με τον οποίο έκαναν τα πράγματα στο παρελθόν. (Εκκλ. 7:10) Αν και διαθέτουν άφθονη πολύτιμη πείρα την οποία μπορούν να μοιραστούν με τη νεότερη γενιά, αντιλαμβάνονται ότι «το σκηνικό αυτού του κόσμου αλλάζει» και ότι ίσως χρειάζεται να προσαρμοστούν στις νέες καταστάσεις.​—1 Κορ. 7:31.

4. Πώς δείχνουν οι επίσκοποι περιοχής παρόμοια στάση με τους Λευίτες;

⁴ Οι ταπεινοί ηλικιωμένοι αναγνωρίζουν ότι, καθώς γερνούν, δεν μπορούν να κάνουν όσα έκαναν κάποτε. Ας πάρουμε για παράδειγμα τους επισκόπους περιοχής μας. Όταν φτάνουν τα 70, καλούνται να αναλάβουν έναν διαφορετικό διορισμό. Αυτό μπορεί να τους είναι δύσκολο. Εκτιμούσαν το προνόμιο που είχαν να υπηρετούν τους αδελφούς τους. Επρόκειτο για έναν διορισμό που αγαπούσαν, και η καρδιά τους ακόμα φλέγεται από την επιθυμία να χρησιμοποιούνται με αυτόν τον τρόπο. Κατανοούν, ωστόσο, ότι για τη φροντίδα του έργου χρειάζονται νεότερα χέρια. Γι’ αυτό, δείχνουν παρόμοια στάση με τους Λευίτες στον αρχαίο Ισραήλ, οι οποίοι στην ηλικία των 50 ετών έπρεπε να σταματούν την υπηρεσία τους στη σκηνή της μαρτυρίας. Η χαρά εκείνων των μεγαλύτερων σε ηλικία Λευιτών δεν εξαρτόταν από ένα συγκεκριμένο προνόμιο. Εκείνοι αξιοποιούσαν πλήρως τα προνόμια που τους ήταν διαθέσιμα, κάνοντας ό,τι μπορούσαν για να βοηθούν τους νεότερους. (Αριθ. 8:25, 26) Σήμερα, οι πρώην επίσκοποι περιοχής, παρότι δεν υπηρετούν πια διάφορες εκκλησίες, αποδεικνύονται  πραγματική ευλογία για την εκκλησία στην οποία είναι διορισμένοι.

5. Τι μαθαίνετε από το παράδειγμα που έθεσε ο Νταν και η Κέιτι;

⁵ Ας εξετάσουμε το παράδειγμα του Νταν, ο οποίος υπηρέτησε ως επίσκοπος περιοχής 23 χρόνια. Όταν έφτασε τα 70, ο Νταν και η γυναίκα του, η Κέιτι, διορίστηκαν ειδικοί σκαπανείς. Πώς πήγε η προσαρμογή στις καινούριες περιστάσεις; Ο Νταν λέει ότι τώρα είναι πιο πολυάσχολος από ποτέ! Φροντίζει για εκκλησιαστικές ευθύνες, βοηθάει αδελφούς να αποκτήσουν τα προσόντα του διακονικού υπηρέτη και εκπαιδεύει άλλους για μαρτυρία σε μεγαλουπόλεις και σε φυλακές. Ηλικιωμένοι, είτε βρίσκεστε στην ολοχρόνια υπηρεσία είτε όχι, μπορείτε να κάνετε πολλά για να βοηθήσετε τους άλλους. Πώς; Προσαρμοστείτε στις αλλαγμένες σας περιστάσεις, βάλτε καινούριους στόχους και επικεντρωθείτε στο τι μπορείτε να κάνετε και όχι στο τι δεν μπορείτε.

6. Γιατί είναι σοφό να είμαστε μετριόφρονες; Δώστε παράδειγμα.

⁶ Ο μετριόφρων αναγνωρίζει τους περιορισμούς του. (Παρ. 11:2) Η μετριοφροσύνη τον υποκινεί να προσαρμόζει τις προσδοκίες που έχει από τον εαυτό του. Ως αποτέλεσμα, παραμένει χαρούμενος και παραγωγικός. Θα μπορούσαμε να παρομοιάσουμε τον μετριόφρονα με κάποιον που οδηγεί σε ανηφορικό δρόμο. Ο οδηγός χρειάζεται να κατεβάσει ταχύτητα προκειμένου να συνεχίσει να οδηγεί στην ανηφόρα. Είναι αλήθεια ότι πιθανότατα θα κινείται πιο αργά, αλλά θα συνεχίσει να προχωρεί. Παρόμοια, ο μετριόφρων γνωρίζει πότε είναι καιρός να «κατεβάσει ταχύτητα» ώστε να συνεχίσει να είναι δραστήριος και παραγωγικός στην υπηρεσία του Ιεχωβά.​—Φιλιπ. 4:5.

7. Πώς έδειξε ο Βαρζελαΐ μετριοφροσύνη;

⁷ Προσέξτε το παράδειγμα του Βαρζελαΐ, ο οποίος ήταν 80 χρονών όταν ο βασιλιάς Δαβίδ τον προσκάλεσε να γίνει μέλος της βασιλικής αυλής. Εκείνος με μετριοφροσύνη αρνήθηκε την πρόταση του βασιλιά. Αναγνωρίζοντας τους περιορισμούς της ηλικίας του, ο Βαρζελαΐ πρότεινε να πάει στη θέση του ένας νεότερος άντρας, ο Χιμάμ. (2 Σαμ. 19:35-37) Σαν τον Βαρζελαΐ, οι ηλικιωμένοι χαίρονται να δίνουν σε νεότερους άντρες την ευκαιρία να υπηρετήσουν.

8. Πώς έδειξε ο βασιλιάς Δαβίδ μετριοφροσύνη σε σχέση με την οικοδόμηση του ναού;

⁸ Επίσης, ο βασιλιάς Δαβίδ έθεσε εξαίρετο παράδειγμα μετριοφροσύνης. Ήθελε με όλη του την καρδιά να χτίσει έναν οίκο για τον Ιεχωβά. Αλλά όταν ο Ιεχωβά τού είπε ότι αυτό το προνόμιο θα δινόταν στον νεαρό Σολομώντα, ο Δαβίδ δέχτηκε την απόφαση του Ιεχωβά και υποστήριξε ολόκαρδα το έργο. (1 Χρον. 17:4· 22:5) Το ότι ο Σολομών ήταν «νέος και άπειρος» δεν έκανε τον Δαβίδ να πιστεύει ότι ο ίδιος ήταν καλύτερος για αυτόν τον διορισμό. (1 Χρον. 29:1) Ήξερε ότι η επιτυχία του οικοδομικού έργου εξαρτόταν από την ευλογία του Ιεχωβά, όχι από την ηλικία ή την πείρα εκείνων που θα ηγούνταν σε αυτό. Μιμούμενοι τον Δαβίδ, οι ηλικιωμένοι σήμερα παραμένουν δραστήριοι ακόμα και όταν ο ρόλος τους αλλάζει. Γνωρίζουν δε ότι ο Ιεχωβά θα ευλογήσει τους νέους που κάνουν το έργο το οποίο έκαναν άλλοτε εκείνοι.

9. Πώς έδειξε μετριοφροσύνη ένα μέλος Επιτροπής Τμήματος;

⁹ Ένα σύγχρονο παράδειγμα μετριοφροσύνης είναι ο αδελφός Σίγκεο. Το 1976, στα 30 του, διορίστηκε να υπηρετήσει σε μια Επιτροπή Τμήματος. Το 2004, έγινε συντονιστής της Επιτροπής του Τμήματος. Αργότερα, συνειδητοποίησε ότι οι δυνάμεις του δεν τον βοηθούσαν πια να χειρίζεται τα καθήκοντά  του με τον αναγκαίο ρυθμό. Σκέφτηκε με προσευχή ποια θα ήταν τα οφέλη αν ένας νεότερος αδελφός αναλάμβανε τις ευθύνες του. Μολονότι δεν είναι πια συντονιστής, ο Σίγκεο εξακολουθεί να υπηρετεί ως μέλος της Επιτροπής του Τμήματος και να συνεργάζεται με τα υπόλοιπα μέλη. Όπως φαίνεται από το παράδειγμα του Βαρζελαΐ, του βασιλιά Δαβίδ και του Σίγκεο, ο άνθρωπος που είναι ταπεινός και μετριόφρων εστιάζει, όχι στην απειρία των νέων, αλλά στα δυνατά τους σημεία. Τους θεωρεί, όχι ανταγωνιστές, αλλά συνεργάτες του.​—Παρ. 20:29.

10. Ποια στάση έχουν οι ηλικιωμένοι απέναντι στους νεότερους στην εκκλησία;

¹⁰ Οι ηλικιωμένοι θεωρούν τους νεότερους δώρα από τον Ιεχωβά για τα οποία είναι ευγνώμονες. Καθώς μειώνονται οι δυνάμεις τους, οι ηλικιωμένοι είναι ευγνώμονες για το ότι εκείνοι που έχουν τη δύναμη της νιότης είναι πρόθυμοι και ικανοί να καλύψουν τις ανάγκες και να υπηρετήσουν την εκκλησία.

11. Πώς δείχνουν τα εδάφια Ρουθ 4:13-16 τις ευλογίες που μπορούν να προκύψουν όταν δεχόμαστε με ευγνωμοσύνη τη βοήθεια νεότερων ατόμων;

¹¹ Η Ναομί είναι ένα εξαίρετο Βιβλικό παράδειγμα ηλικιωμένου ατόμου που δέχτηκε με ευγνωμοσύνη βοήθεια από κάποιο νεότερο άτομο. Αρχικά, η Ναομί παρότρυνε τη χήρα νύφη της τη Ρουθ να επιστρέψει στους δικούς της. Αλλά όταν εκείνη επέμεινε να πάει στη Βηθλεέμ μαζί της, η Ναομί δέχτηκε την όσια υποστήριξή της. (Ρουθ 1:7, 8, 18) Αυτό αποδείχτηκε τεράστια ευλογία και για τις δυο τους! (Διαβάστε Ρουθ 4:13-16) Η ταπεινοφροσύνη θα υποκινεί τους ηλικιωμένους να ακολουθούν το παράδειγμα της Ναομί.

12. Πώς εξέφραζε ο απόστολος Παύλος την ευγνωμοσύνη του;

¹² Ο απόστολος Παύλος ήταν ευγνώμων  για τη βοήθεια που λάβαινε. Για παράδειγμα, ευχαρίστησε τους Χριστιανούς στους Φιλίππους για τα υλικά δώρα που του είχαν στείλει. (Φιλιπ. 4:16) Εξέφρασε ευγνωμοσύνη για τη βοήθεια που του είχε δώσει ο Τιμόθεος. (Φιλιπ. 2:19-22) Και ευχαρίστησε τον Θεό για εκείνους που ήρθαν να τον ενθαρρύνουν όταν μεταφερόταν στη Ρώμη ως φυλακισμένος. (Πράξ. 28:15) Ο Παύλος ήταν ένα δυναμικό άτομο που είχε διανύσει χιλιάδες χιλιόμετρα για να κηρύξει και να ενισχύσει τις εκκλησίες. Αλλά ήταν ταπεινός και δεχόταν υποστήριξη από τους αδελφούς και τις αδελφές του.

13. Πώς μπορούν οι ηλικιωμένοι να δείχνουν την ευγνωμοσύνη τους για τους νεότερους;

¹³ Ηλικιωμένοι, μπορείτε να δείχνετε την ευγνωμοσύνη σας για τους νεότερους στην εκκλησία σας με αρκετούς τρόπους. Αν θέλουν να σας βοηθήσουν με τις μετακινήσεις σας, με τα ψώνια ή με άλλες πρακτικές ανάγκες, να δέχεστε με ευγνωμοσύνη τη βοήθειά τους. Να βλέπετε αυτή τη βοήθεια ως έκφραση της αγάπης του Ιεχωβά. Μπορεί να εκπλαγείτε με τους δεσμούς φιλίας που ίσως αναπτύξετε. Να δείχνετε πάντα ενδιαφέρον για την πνευματική πρόοδο των νεαρών αδελφών σας και να τους λέτε πόσο χαίρεστε που βλέπετε νεαρούς να επιδιώκουν να προσφέρουν περισσότερο στην εκκλησία. Και να είστε πρόθυμοι να αφιερώνετε χρόνο για να τους αφηγείστε εμπειρίες από τη ζωή σας. Ενεργώντας έτσι, θα «δείχνετε ευγνωμοσύνη» στον Ιεχωβά για τα νεότερα άτομα που έχει ελκύσει στην εκκλησία.​—Κολ. 3:15· Ιωάν. 6:44· 1 Θεσ. 5:18.

14. Πώς έδειξε ο βασιλιάς Δαβίδ τη γενναιοδωρία του;

¹⁴ Στο παράδειγμα του βασιλιά Δαβίδ, διακρίνουμε άλλη μια σημαντική ιδιότητα που χρειάζεται να εκδηλώνουν οι ηλικιωμένοι​—τη γενναιοδωρία. Ο Δαβίδ έκανε υπολογίσιμες δωρεές από την προσωπική του περιουσία για να υποστηρίξει την οικοδόμηση του ναού. (1 Χρον. 22:11-16· 29:3, 4) Το έκανε αυτό παρότι το συγκεκριμένο έργο θα συνδεόταν πρωτίστως με το όνομα του γιου του τού Σολομώντα. Όταν δεν έχουμε πλέον τις σωματικές δυνάμεις για να συμμετέχουμε σε θεοκρατικά οικοδομικά έργα, μπορούμε να συνεχίσουμε να τα υποστηρίζουμε μέσω των συνεισφορών μας, στον βαθμό που το επιτρέπουν οι περιστάσεις μας. Μπορούμε επίσης να βοηθάμε τους νεότερους να ωφελούνται από την πείρα που συσσωρεύσαμε τα προηγούμενα χρόνια.

15. Ποια πολύτιμα δώρα μετέδωσε ο απόστολος Παύλος στον Τιμόθεο;

¹⁵ Σε σχέση με τη γενναιοδωρία, προσέξτε το παράδειγμα του αποστόλου Παύλου. Ο Παύλος προσκάλεσε τον Τιμόθεο να τον συνοδεύσει στο ιεραποστολικό έργο και μετέδωσε γενναιόδωρα σε αυτόν τον νεότερο άντρα τις δικές του μεθόδους κηρύγματος και διδασκαλίας. (Πράξ. 16:1-3) Η εκπαίδευση από τον Παύλο βοήθησε τον Τιμόθεο να είναι αποτελεσματικός στη διάδοση των καλών νέων. (1 Κορ. 4:17) Ο Τιμόθεος με τη σειρά του χρησιμοποίησε τις μεθόδους του Παύλου για να εκπαιδεύσει άλλους.

16. Γιατί εκπαίδευε άλλους ο Σίγκεο;

¹⁶ Οι ηλικιωμένοι σήμερα δεν φοβούνται ότι δεν θα είναι πια χρήσιμοι αν εκπαιδεύσουν νεότερους για να κάνουν το έργο που μέχρι πρότινος έκαναν οι ίδιοι στην εκκλησία. Για παράδειγμα, στο διάβα των ετών, ο Σίγκεο παρείχε πρακτική εκπαίδευση σε νεότερα μέλη της Επιτροπής του Τμήματος. Το έκανε αυτό για το καλό του έργου της Βασιλείας στη χώρα όπου υπηρετεί. Ως αποτέλεσμα, όταν ήρθε ο καιρός, ήταν διαθέσιμος ένας καλά εκπαιδευμένος αδελφός για να τον αντικαταστήσει ως συντονιστής. Ο Σίγκεο εξακολουθεί να μεταδίδει  σε νεότερους αδελφούς την πείρα που έχει αποκτήσει στα 45 και πλέον χρόνια που υπηρετεί ως μέλος της Επιτροπής του Τμήματος. Τι ευλογία είναι τέτοια άτομα για τον λαό του Θεού!

17. Σε αρμονία με το εδάφιο Λουκάς 6:38, τι μπορούν να δίνουν οι ηλικιωμένοι στους άλλους;

¹⁷ Εσείς οι ηλικιωμένοι αδελφοί και αδελφές αποτελείτε ζωντανή απόδειξη ότι το να υπηρετεί κάποιος τον Ιεχωβά με πίστη και ακεραιότητα είναι ο καλύτερος τρόπος ζωής. Με το παράδειγμά σας, δείχνετε ότι αξίζει τον κόπο να μάθει κάποιος τις Βιβλικές αρχές και να τις εφαρμόζει στη ζωή του. Γνωρίζετε εκ πείρας πώς γίνονταν τα πράγματα στο παρελθόν, αλλά διακρίνετε και την ανάγκη να προσαρμόζεστε στις μεταβαλλόμενες περιστάσεις. Εσείς οι ηλικιωμένοι που βαφτιστήκατε πρόσφατα έχετε επίσης πολλά να δώσετε. Μπορείτε να μιλάτε για τη χαρά που νιώθει κάποιος ο οποίος γνώρισε τον Ιεχωβά αργότερα στη ζωή του. Οι νεότεροι θα χαίρονται να ακούν τις εμπειρίες σας και τα διδάγματα που έχετε πάρει. Αν δίνετε από την αποθήκη της πείρας σας, ο Ιεχωβά θα σας ευλογεί πλούσια.​—Διαβάστε Λουκάς 6:38.

18. Ποιο αμοιβαίο όφελος μπορούν να απολαμβάνουν ηλικιωμένοι και νεότεροι;

¹⁸ Καθώς εσείς αγαπητοί ηλικιωμένοι έρχεστε πιο κοντά στους νεότερους, θα μπορείτε να τους στηρίζετε και θα μπορούν να σας στηρίζουν και εκείνοι. (Ρωμ. 1:12) Ο καθένας διαθέτει κάτι πολύτιμο που δεν το έχει ο άλλος. Οι ηλικιωμένοι έχουν τη σοφία και την πείρα που απέκτησαν με το πέρασμα του χρόνου. Οι νεότεροι έχουν δυνάμεις και αντοχές. Όταν νέοι και ηλικιωμένοι συνεργάζονται ως φίλοι, δίνουν αίνο στον στοργικό ουράνιο Πατέρα μας και αποτελούν ευλογία για όλους στην εκκλησία.