1, 2. Τι έκανε ο Ιακώβ λίγο πριν πεθάνει, και γιατί; (Βλέπε επίσης εικόνα.)

 ΕΧΟΥΝ περάσει 17 χρόνια από τότε που ο πιστός υπηρέτης του Ιεχωβά ο Ιακώβ ταξίδεψε από τη Χαναάν στην Αίγυπτο με το σπιτικό του. (Γέν. 47:28) Όλα αυτά τα χρόνια, είχε τη μεγάλη χαρά να είναι ξανά μαζί με τον αγαπημένο του γιο, τον Ιωσήφ, και να βλέπει επιτέλους την οικογένειά του ενωμένη και πάλι. Τώρα όμως καταλαβαίνει ότι πλησιάζει το τέλος του. Γι’ αυτό, συγκαλεί μια σημαντική οικογενειακή συγκέντρωση.​—Γέν. 49:28.

² Εκείνον τον καιρό, όταν ο αρχηγός της οικογένειας ήταν ετοιμοθάνατος, συνηθιζόταν να συγκεντρώνει τα μέλη της οικογένειάς του για να τους δώσει τις τελικές του οδηγίες. (Ησ. 38:1) Επίσης, σε εκείνη τη συγκέντρωση θα μπορούσε να ορίσει τον επόμενο αρχηγό της οικογένειας.

3. Σύμφωνα με τα εδάφια Γένεση 49:1, 2, γιατί έχουν ιδιαίτερη σημασία τα λόγια του Ιακώβ;

³ Διαβάστε Γένεση 49:1, 2. Αλλά δεν επρόκειτο για συνηθισμένη οικογενειακή συγκέντρωση. Ο Ιακώβ ήταν προφήτης. Σε εκείνη τη συγκέντρωση, ο Ιεχωβά ενέπνευσε τον υπηρέτη του να μιλήσει για σημαντικά μελλοντικά γεγονότα που θα επηρέαζαν σε μεγάλο βαθμό τους απογόνους του. Γι’ αυτό, τα λόγια του Ιακώβ είναι γνωστά και ως η επιθανάτια προφητεία του.

4. Τι πρέπει να έχουμε κατά νου καθώς εξετάζουμε την επιθανάτια προφητεία του Ιακώβ; (Βλέπε επίσης το πλαίσιο «Η Οικογένεια του Ιακώβ».)

⁴ Σε αυτό το άρθρο, θα εξετάσουμε τι είπε ο Ιακώβ σε τέσσερις από τους γιους του: τον Ρουβήν, τον Συμεών, τον Λευί  και τον Ιούδα. Στο επόμενο, θα εξετάσουμε τι είπε ο Ιακώβ στους υπόλοιπους οχτώ γιους του. Όπως θα δούμε, ο Ιακώβ δεν μίλησε μόνο για τους γιους του, αλλά και για τους απογόνους τους, οι οποίοι θα αποτελούσαν τελικά το έθνος του αρχαίου Ισραήλ. Μια ανασκόπηση της ιστορίας εκείνου του έθνους θα δείξει ξεκάθαρα πώς επαληθεύτηκαν τα προφητικά λόγια του Ιακώβ. Αναλύοντας δε τα λόγια του, θα αντλήσουμε πολύτιμα διδάγματα που θα μας βοηθήσουν να ευαρεστούμε τον ουράνιο Πατέρα μας, τον Ιεχωβά.

ΡΟΥΒΗΝ

5. Ποιο προνόμιο ίσως ανέμενε ο Ρουβήν να λάβει από τον πατέρα του;

⁵ Ο Ιακώβ απευθύνεται πρώτα στον Ρουβήν με τα εξής λόγια: «Εσύ είσαι ο πρωτότοκός μου». (Γέν. 49:3) Ως πρωτότοκος, ο Ρουβήν πιθανότατα ανέμενε να λάβει διπλό μερίδιο από την περιουσία του πατέρα του. Ίσως επίσης ανέμενε ότι θα γινόταν αρχηγός της οικογένειας μετά τον θάνατο του πατέρα του και ότι αυτό το προνόμιο θα μεταβιβαζόταν κατόπιν στους δικούς του απογόνους.

6. Γιατί δεν έλαβε ο Ρουβήν τα δικαιώματα του πρωτοτόκου; (Γένεση 49:3, 4)

 ⁶ Ωστόσο, ο Ρουβήν δεν έλαβε τα δικαιώματα του πρωτοτόκου. (1 Χρον. 5:1) Γιατί; Μερικά χρόνια νωρίτερα, είχε σεξουαλικές σχέσεις με την παλλακίδα του Ιακώβ τη Βαλλά. Εκείνη υπήρξε υπηρέτρια της αγαπημένης συζύγου του Ιακώβ, της Ραχήλ, η οποία είχε πεθάνει. (Γέν. 35:19, 22) Ο Ρουβήν ήταν γιος της άλλης συζύγου του Ιακώβ, της Λείας. Γιατί το έκανε αυτό ο Ρουβήν; Ίσως από πόθο. Ή μπορεί να σκέφτηκε ότι, αν ατίμαζε τη Βαλλά, τότε ο Ιακώβ θα την καταφρονούσε και θα διοχέτευε τη στοργή του στη μητέρα του, τη Λεία. Όποιος και αν ήταν ο λόγος, η πράξη του δυσαρέστησε πολύ τόσο τον Ιεχωβά όσο και τον πατέρα του.​—Διαβάστε Γένεση 49:3, 4.

7. Τι συνέβη στον Ρουβήν και στους απογόνους του; (Βλέπε επίσης το πλαίσιο « Η Επιθανάτια Προφητεία του Ιακώβ».)

⁷ Ο Ιακώβ είπε στον Ρουβήν: «Δεν θα έχεις εξοχότητα». Αυτά τα λόγια εκπληρώθηκαν. Στην Αγία Γραφή, δεν υπάρχει κανένα στοιχείο ότι κάποιος από τους απογόνους του Ρουβήν έγινε βασιλιάς, ιερέας ή προφήτης. Ωστόσο, ο Ιακώβ δεν αποκήρυξε τον γιο του, και οι απόγονοι του Ρουβήν αποτέλεσαν μια κανονική φυλή του Ισραήλ. (Ιησ. Ναυή 12:6) Ο Ρουβήν είχε εκδηλώσει εξαιρετικές ιδιότητες σε άλλες καταστάσεις, και δεν αναφέρεται πουθενά ότι διέπραξε ξανά ανηθικότητα.​—Γέν. 37:20-22· 42:37.

8. Ποια διδάγματα αντλούμε από το παράδειγμα του Ρουβήν;

⁸ Τι μαθαίνουμε; Χρειάζεται να αγωνιζόμαστε για να καλλιεργούμε εγκράτεια και να απορρίπτουμε τη σεξουαλική ανηθικότητα. Αν ποτέ μπούμε στον πειρασμό να διαπράξουμε μια αμαρτία, πρέπει να σταθούμε και να σκεφτούμε πόσο θα πληγώσουν οι πράξεις μας τον Ιεχωβά, την οικογένειά μας και άλλους. Πρέπει επίσης να θυμόμαστε πως «ό,τι σπέρνει ο άνθρωπος, αυτό και θα θερίσει». (Γαλ. 6:7) Από την άλλη πλευρά, αυτό που συνέβη στον Ρουβήν μάς υπενθυμίζει το έλεος του Ιεχωβά. Αν και ο Ιεχωβά δεν μας προστατεύει από τις συνέπειες των σφαλμάτων μας, ευλογεί τις προσπάθειές μας όταν κάνουμε το σωστό.

ΣΥΜΕΩΝ ΚΑΙ ΛΕΥΙ

9. Γιατί αποδοκίμασε ο Ιακώβ τον Συμεών και τον Λευί; (Γένεση 49:5-7)

⁹ Διαβάστε Γένεση 49:5-7. Στη συνέχεια, χρησιμοποιώντας έντονες εκφράσεις αποδοκιμασίας, ο Ιακώβ απευθύνεται στον Συμεών και στον Λευί. Χρόνια νωρίτερα, η κόρη του Ιακώβ, η Δείνα, είχε πέσει θύμα βιασμού από κάποιον Χαναναίο, τον Συχέμ. Όπως είναι κατανοητό, όλοι οι γιοι του Ιακώβ εξοργίστηκαν με αυτό που συνέβη στην αδελφή τους, αλλά ο Συμεών και ο Λευί κατέφυγαν στη βία. Υποσχέθηκαν με δόλο να κάνουν ειρήνη με τους άντρες της πόλης Συχέμ αν συμφωνούσαν όλοι να περιτμηθούν. Εκείνοι δέχτηκαν. Ενώ ακόμα πονούσαν από την περιτομή, ο Συμεών και ο Λευί «πήραν ο καθένας το σπαθί του, μπήκαν στην ανυποψίαστη πόλη και σκότωσαν όλους τους άρρενες».​—Γέν. 34:25-29.

10. Πώς εκπληρώθηκαν τα προφητικά λόγια του Ιακώβ για τον Συμεών και τον Λευί; (Βλέπε επίσης το πλαίσιο « Η Επιθανάτια Προφητεία του Ιακώβ».)

¹⁰ Ο Ιακώβ θύμωσε πολύ με τις βίαιες πράξεις των δύο γιων του. Προείπε ότι επρόκειτο να διασπαρθούν και να διασκορπιστούν σε όλο τον Ισραήλ. Αυτά τα προφητικά λόγια εκπληρώθηκαν 200 και πλέον χρόνια αργότερα, όταν το έθνος του Ισραήλ μπήκε στην Υποσχεμένη Γη. Η φυλή του Συμεών έλαβε ως κληρονομιά της μεμονωμένα τμήματα γης μέσα στην περιοχή της φυλής του Ιούδα.  (Ιησ. Ναυή 19:1) Η κληρονομιά του Λευί αποτελούνταν από 48 πόλεις διασκορπισμένες σε όλο τον Ισραήλ.​—Ιησ. Ναυή 21:41.

11. Ποια καλά πράγματα έκαναν οι φυλές του Συμεών και του Λευί;

¹¹ Οι απόγονοι του Συμεών και του Λευί δεν επανέλαβαν τα λάθη των προπατόρων τους. Η φυλή του Λευί έδειξε μεγάλη οσιότητα υπέρ της αγνής λατρείας. Ενόσω ο Μωυσής βρισκόταν στο όρος Σινά για να λάβει τον Νόμο από τον Ιεχωβά, πολλοί Ισραηλίτες διέπραξαν ειδωλολατρία προσκυνώντας ένα χρυσό μοσχάρι, αλλά οι Λευίτες τάχθηκαν με τον Μωυσή και τον βοήθησαν να εξαλείψει εκείνους τους ειδωλολάτρες. (Έξοδ. 32:26-29) Ο Ιεχωβά επέλεξε να ξεχωρίσει τη φυλή του Λευί από τον υπόλοιπο Ισραήλ, δίνοντάς της το πολύτιμο προνόμιο της ιεροσύνης. (Έξοδ. 40:12-15· Αριθ. 3:11, 12) Αργότερα, κατά την κατάκτηση της Υποσχεμένης Γης, οι Συμεωνίτες πολέμησαν γενναία μαζί με τη φυλή του Ιούδα, σε αρμονία με τον σκοπό του Ιεχωβά.​—Κριτ. 1:3, 17.

12. Ποια διδάγματα αντλούμε από το παράδειγμα του Συμεών και του Λευί;

¹² Τι μαθαίνουμε; Ποτέ μην επιτρέπετε στον θυμό να ορίζει τις αποφάσεις σας και τις πράξεις σας. Αν εσείς ή κάποιο αγαπημένο σας πρόσωπο έχετε υποστεί άδικη μεταχείριση, είναι φυσικό να αναστατώνεστε. (Ψαλμ. 4:4) Χρειάζεται να θυμόμαστε όμως ότι ο εκδικητικός θυμός οδηγεί σε λόγια και πράξεις που δεν επιδοκιμάζει ο Ιεχωβά. (Ιακ. 1:20) Όταν αντιμετωπίζουμε κάποια αδικία​—είτε εντός είτε εκτός της εκκλησίας​—τη χειριζόμαστε σε αρμονία με τις Βιβλικές αρχές, αποφεύγοντας έτσι τη βλάβη που προκαλεί ο ανεξέλεγκτος θυμός. (Ρωμ. 12:17, 19· 1 Πέτρ. 3:9) Ακόμα και αν οι γονείς σας κάνουν πράγματα που δεν ευαρεστούν τον Ιεχωβά, να θυμάστε ότι εσείς μπορείτε να κάνετε διαφορετικές επιλογές. Μη συμπεραίνετε ότι είστε χαμένη υπόθεση και ότι δεν μπορείτε να έχετε την ευλογία του Ιεχωβά. Ο Ιεχωβά οπωσδήποτε θα ανταμείψει τις προσπάθειές σας να κάνετε το σωστό.

ΙΟΥΔΑΣ

13. Γιατί ίσως είχε αρχίσει να αγχώνεται ο Ιούδας όταν ήρθε η σειρά του να ακούσει τα λόγια του πατέρα του;

¹³ Κατόπιν, ήρθε η σειρά του Ιούδα. Έχοντας ακούσει τα λόγια που είπε ο Ιακώβ στους μεγαλύτερους αδελφούς του, ο Ιούδας ίσως είχε αρχίσει να αγχώνεται. Άλλωστε, είχε κάνει και εκείνος κάποια σοβαρά λάθη. Προφανώς είχε συμμετάσχει στη λεηλασία της Συχέμ. (Γέν. 34:27) Είχε συμπράξει με τους αδελφούς του όταν πούλησαν τον Ιωσήφ για δούλο και είπαν ψέματα στον πατέρα τους. (Γέν. 37:31-33) Αργότερα, είχε σεξουαλικές σχέσεις με τη νύφη του τη Θάμαρ επειδή την πέρασε για πόρνη.​—Γέν. 38:15-18.

14. Ποια καλά πράγματα είχε κάνει ο Ιούδας; (Γένεση 49:8, 9)

¹⁴ Ωστόσο, υπό θεϊκή έμπνευση, ο Ιακώβ έδωσε στον Ιούδα μόνο ευλογία και έπαινο. (Διαβάστε Γένεση 49:8, 9) Ο Ιούδας είχε νοιαστεί βαθιά για τα αισθήματα του ηλικιωμένου πατέρα του. Επίσης, είχε δείξει συμπόνια για τον μικρότερο αδελφό του, τον Βενιαμίν.​—Γέν. 44:18, 30-34.

15. Με ποιους τρόπους επαληθεύτηκε η ευλογία που έλαβε ο Ιούδας;

¹⁵ Ο Ιακώβ προείπε ότι ο Ιούδας θα είχε ηγετικό ρόλο μεταξύ των αδελφών του. Ωστόσο, η εκπλήρωση αυτής της προφητείας ήρθε έπειτα από πολύ καιρό. Η πρώτη περίπτωση που αναφέρεται ότι η φυλή του Ιούδα είχε ηγετικό ρόλο ήταν περίπου 200 χρόνια αργότερα. Συγκεκριμένα, μετά την Έξοδο, αυτή  η φυλή προπορευόταν καθώς το έθνος του Ισραήλ βάδιζε στην έρημο με κατεύθυνση προς την Υποσχεμένη Γη. (Αριθ. 10:14) Δεκαετίες αργότερα, ο Ιούδας ηγήθηκε στην κατάκτηση της Υποσχεμένης Γης. (Κριτ. 1:1, 2) Ο δε Δαβίδ, ένας από τους απογόνους του Ιούδα, ήταν ο πρώτος από μια μακρά σειρά βασιλιάδων που προέρχονταν από εκείνη τη φυλή. Αλλά υπάρχει και συνέχεια.

16. Πώς εκπληρώθηκε η προφητεία του εδαφίου Γένεση 49:10; (Βλέπε επίσης το πλαίσιο « Η Επιθανάτια Προφητεία του Ιακώβ».)

¹⁶ Ο Ιακώβ αποκάλυψε ότι ο μόνιμος Κυβερνήτης της ανθρωπότητας θα ήταν απόγονος του Ιούδα. (Διαβάστε Γένεση 49:10 και υποσημείωση) Εκείνος ο Κυβερνήτης είναι ο Ιησούς Χριστός, αυτός τον οποίο ο Ιακώβ αποκάλεσε Σηλώ. Ένας άγγελος είπε για τον Ιησού: «Ο Ιεχωβά Θεός θα του δώσει τον θρόνο του Δαβίδ του πατέρα του». (Λουκ. 1:32, 33) Ο Ιησούς επίσης αποκαλείται «το Λιοντάρι από τη φυλή του Ιούδα».​—Αποκ. 5:5.

17. Πώς μπορούμε να βλέπουμε τους άλλους όπως ο Ιεχωβά;

¹⁷ Τι μαθαίνουμε; Ο Ιεχωβά ευλόγησε τον  Ιούδα παρότι έκανε μερικά σοβαρά λάθη. Αναρωτήθηκαν άραγε οι αδελφοί του Ιούδα τι είδε ο Ιεχωβά σε αυτόν; Όπως και να έχουν τα πράγματα, ο Ιεχωβά είδε κάτι καλό στον Ιούδα και τον ευλόγησε για αυτό. Πώς μπορούμε να μιμούμαστε το παράδειγμα του Ιεχωβά; Όταν κάποιος συγχριστιανός μας λαβαίνει ένα ειδικό προνόμιο, ίσως στην αρχή μπούμε στον πειρασμό να εστιάσουμε στις ατέλειές του. Αλλά πρέπει να θυμόμαστε ότι ο Ιεχωβά ασφαλώς ευαρεστείται με τις καλές του ιδιότητες. Ο Ιεχωβά αναζητάει το καλό στους λάτρεις του. Ας αγωνιζόμαστε να κάνουμε και εμείς το ίδιο.

18. Γιατί χρειάζεται να είμαστε υπομονετικοί;

¹⁸ Ένα άλλο δίδαγμα που αντλούμε από την περίπτωση του Ιούδα είναι η ανάγκη για υπομονή. Ο Ιεχωβά εκπληρώνει πάντα τις υποσχέσεις του, αλλά όχι πάντα με τον τρόπο ή στον χρόνο που αναμένουμε εμείς. Οι απόγονοι του Ιούδα δεν ανέλαβαν αμέσως ηγετικό ρόλο στον λαό του Θεού. Αλλά υποστήριζαν όσια εκείνους τους οποίους ο Ιεχωβά διόριζε να το κάνουν αυτό, όπως για παράδειγμα τον Μωυσή που ήταν Λευίτης, τον Ιησού του Ναυή που ήταν Εφραϊμίτης και τον βασιλιά Σαούλ που ήταν Βενιαμινίτης. Ας υποστηρίζουμε και εμείς οποιουσδήποτε επιλέγει ο Ιεχωβά να ηγούνται ανάμεσά μας σήμερα.​—Εβρ. 6:12.

19. Τι μαθαίνουμε για τον Ιεχωβά από την ανάλυση της επιθανάτιας προφητείας του Ιακώβ;

¹⁹ Τι έχουμε δει μέχρι στιγμής καθώς αναλύουμε την επιθανάτια προφητεία του Ιακώβ; Είναι ξεκάθαρο ότι «ο άνθρωπος δεν βλέπει όπως ο Θεός». (1 Σαμ. 16:7) Ο Ιεχωβά είναι πολύ μακρόθυμος και συγχωρητικός. Ναι μεν δεν δικαιολογεί την εσφαλμένη διαγωγή, αλλά και δεν αναμένει τελειότητα από τους λάτρεις του. Μπορεί μάλιστα να ευλογήσει άτομα που έχουν κάνει σοβαρά λάθη στο παρελθόν αν μετανοήσουν ειλικρινά και στο εξής κάνουν το σωστό. Στο επόμενο άρθρο, θα εξετάσουμε τι είπε ο Ιακώβ στους υπόλοιπους οχτώ γιους του.