Eyo enen̄ede ọsọn̄, ebe ufọt okoneyo idahaemi. Mme oku ẹnyịme ndinọ Judas mbak silver 30 man enye atap Jesus ọnọ mmimọ. Ntem Judas ada akwa otu mme oku ye mme Pharisee aka ndiyom Jesus. Mmọ ẹsan̄a ye mbonekọn̄ Rome emi ẹkamade n̄kpọ en̄wan ye akwa owoekọn̄ mmọ.

Etie nte ekedi Jesus anam Judas ọwọrọ ke ini ẹkenịmde Passover enye adaha nnennen nnennen ebịne mbọn̄ oku. (John 13:27) Mmọ ẹkot mme asan̄autom mmọ ye mbonekọn̄ mmọ ẹdi. Etie nte Judas ekebem iso ada mmọ aka ubet emi Jesus ye mme apostle esie ẹketiede ẹnịm Passover. Edi idahaemi, ofụri udịm owo emi ẹbe Itịghede Kidron ẹnyụn̄ ẹsan̄a ẹka in̄wan̄ oro. Idịghe n̄kpọ en̄wan ikpọn̄ ke mmọ ẹkama, edi ẹkama n̄ko utuenikan̄ ye nsadan̄ ikan̄ sia mmọ ẹbiere ke ana imụm Jesus.

Nte Judas osụk asan̄ade ye mmọ ọdọk Obot Olive, enye enen̄ede ọdiọn̄ọ ebiet emi imọ idikụtde Jesus. Ke urua oro osụk ebede, Jesus ye mme apostle ẹma ẹsiwak ndisan̄a nto Bethany n̄ka nnyụn̄ nnyọn̄ Jerusalem, ndien mmọ ẹma ẹsiwaha in̄wan̄ Gethsemane oro ediwak ini. Edi idahaemi eyo okụt, ndien etie nte Jesus odu ekpere mme eto olive emi ẹdude ke in̄wan̄ oro. Sia edide ndusụk mbonekọn̄ oro ikwe Jesus akanam, mmọ ẹdinam didie idiọn̄ọ enye? Judas ama ọnọ mmọ idiọn̄ọ emi edin̄wamde mmọ. Enye ọdọhọ mmọ ete: “Owo ekededi eke nditịmde inua, edi enye; ẹmụm enye ẹda ẹdaha sụn̄.”—Mark 14:44.

Ke ini Judas adade otuowo oro ekesịm in̄wan̄ oro, enye okụt Jesus ye mme apostle esie do onyụn̄ asan̄a nnennen ebịne Jesus. Enye etịm Jesus inua onyụn̄ ọdọhọ ete: “Rabbi, mmọkọm-o!” Jesus obụp enye ete: “Da owo, nso ida fi idi mi?” (Matthew 26:49, 50) Jesus ọbọrọ mbụme esie ikpọn̄ onyụn̄ ọdọhọ enye ete: “Judas, nte afo ada ntịminua ada Eyen owo ọnọ?” (Luke 22:48) Enye itịn̄ke n̄kpọ en̄wen aba ye Judas!

Ekem Jesus asan̄a ekpere un̄wana ikan̄ emi mmọ ẹkamade onyụn̄ obụp mmọ ete: “Mbufo ẹyom anie?” Mmọ ẹbọrọ enye ẹte: “Jesus eyen Nazareth.” Jesus ọdọhọ mmọ ete: “Ami ndi enye.” (John 18:4, 5) Sia mmọ mîdiọn̄ọke se iyomde nditịbe, mmọ ẹfiak edem ẹkeduọn̄ọ.

Utu ke ndida ini oro mfehe ke ekịm oro, Jesus afiak obụp mmọ m̀mê mmọ ẹyom anie. Ke ini mmọ efiakde ẹbọrọ ke iyom “Jesus eyen Nazareth,” enye ọbọrọ mmọ sụn̄sụn̄ ete: “Mma ndọdọhọ mbufo nte ami ndi enye. Mmọdo, edieke edide mbufo ẹyom mi, ẹyak mmọ emi ẹnyọn̄ọ.” Idem ke utọ ini emi, Jesus osụk eteti se enye eketịn̄de ke mbemiso ete ke mbet imọ ndomokiet idibọhọke isop. (John 6:39; 17:12) Jesus ama ekpeme kpukpru mme apostle esie oro ẹkenamde akpanikọ, ndien owo mmọ ndomokiet ikọbọhọke enye isop “ke mîbọhọke eyen nsobo” emi edide Judas. (John 18:7-9) Emi anam enye ọdọhọ ẹyak mme anam-akpanikọ mbet imọ emi ẹnyọn̄ọ.

Ke ini mbonekọn̄ emi ẹdahade ẹda ẹsan̄a ẹbịne Jesus, mme apostle ẹdiọn̄ọ se iyomde nditịbe. Mmọ ẹbụp enye ẹte: “Ọbọn̄, nte nnyịn isio akan̄kan̄ in̄wana?” (Luke 22:49) Mbemiso Jesus osioro uyo, Peter ama ososio kiet ke otu akan̄kan̄ iba emi mme apostle ẹkamade esịbe Malchus, ofụn akwa oku, utọn̄ nnasia.

Jesus emen utọn̄ Malchus adian onyụn̄ ọkọk unan oro. Enye ekpep ata akpan n̄kpọ ke ini enye ọdọhọde Peter ete: “Sịn akan̄kan̄ fo ke itie esie, koro kpukpru owo eke ẹmende akan̄kan̄ ẹdikpa ke akan̄kan̄.” Jesus enyịme ẹmụm imọ, ntak edi oro enye ọdọhọde ete: “Didie ke N̄wed Abasi okposu nte ke ana ada itie ntem?” (Matthew 26:52, 54) Enye adian do ete: “Nte ndin̄wọn̄ke cup emi Ete ọnọde mi?” (John 18:11) Jesus enyịme ndinam se Abasi akaduakde enye anam, ọkpọkọm ọwọrọ enye ndikpa.

 Jesus obụp otuowo ete: “Nte mbufo ẹkama akan̄kan̄ ye okpoyon̄ ẹwọn̄ọ ẹdi ndimụm mi nte n̄kpọ eke ẹbịnede owo n̄wo? Mma nsitie ke temple n̄kpep n̄kpọ ke usen ke usen, edi mbufo imụmke mi. Edi kpukpru emi ada itie man se mme prọfet ẹkewetde okposu.”—Matthew 26:55, 56.

Mbonekọn̄, akwa owoekọn̄, ye mme isụn̄utom mme Jew ẹmụm Jesus ẹbọp. Ke ini mme apostle ẹkụtde emi, mmọ ẹfehe. Edi “akparawa kiet” emi ikerede ke edi Mark osụk asan̄a ye otuowo man etiene Jesus. (Mark 14:51) Otuowo ẹdiọn̄ọ akparawa emi ẹnyụn̄ ẹyom ndimụm enye, edi enye efehe ọkpọn̄ ọfọn̄idem linen esie ọnọ mmọ.