Jehovah Ọfiọk nte Anyan̄ade Ikọt Esie

“Jehovah ọfiọk nte anyan̄ade mbon oro ẹten̄ede Enye osio ke idomo.”—2 PET. 2:9.

NTAK EMI IKEMEDE NDINỊM KE JEHOVAH:

․․․․․

Ọfiọk nte uduak esie edisan̄ade isu?

․․․․․

Ayada odudu esie an̄wam ikọt esie?

․․․․․

Ọfiọk n̄kpọ kiet kiet emi ẹditịbede ke ini akwa ukụt?

1. N̄kpọ editie didie ke ini akwa ukụt?

 ẸDISOBO ererimbot ke mbuari, ke ini emi owo mîdorike enyịn. (1 Thess. 5:2, 3) Ererimbot edidu ke ndutịme ke ini “Akwa usen Jehovah” ọtọn̄ọde. (Zeph. 1:14-17) N̄kpọ ẹyenen̄ede ọsọn̄. Akwa ukụt emi edidude ini oro edidi “orụk eke akanam mîdụhe toto ke editọn̄ọ ererimbot tutu esịm emi.”—Kot Matthew 24:21, 22.

2, 3. (a) Nso iditịbe inọ ikọt Abasi ke ini “akwa ukụt”? (b) Nso ikeme ndinam nnyịn inen̄ede inịm ke Abasi ekeme ndinyan̄a ikọt esie?

² Nte “akwa ukụt” ekperede ndikụre, “Gog isọn̄ Magog” ayada ofụri ukeme esie an̄wana ye ikọt Abasi. “Ata ediwak udịmekọn̄,” emi ẹtiede “nte obubịt enyọn̄ . . . ofụk isọn̄,” ẹyen̄wana ye ikọt Abasi. (Ezek. 38:2, 14-16) Esop ubọkowo ndomokiet idin̄wamke ikọt Jehovah. Abasi ikpọn̄ edinyan̄a mmọ. Mmọ ẹdinam didie ke ini mme asua mmọ ẹdide ndisobo mmọ?

³ Edieke edide asan̄autom Jehovah, ndi emenyene mbuọtidem ke Jehovah ekeme ndinyan̄a ikọt esie ke ini akwa ukụt, ndien ke enye oyonyụn̄ ayanyan̄a mmọ? Apostle Peter ekewet ete: “Jehovah ọfiọk nte anyan̄ade mbon oro ẹten̄ede Enye osio ke idomo, edi enịm mme anam ukwan̄ido ebet edisịbe mfep ke usen ubiereikpe.” (2 Pet. 2:9) Edieke ikerede iban̄a nte Jehovah akanyan̄ade ikọt esie ke eset, emi ekeme ndinam nnyịn inen̄ede inịm ke enye ayanyan̄a nnyịn ke ini iso. Ẹyak ineme n̄kpọ ita emi ẹkemede ndinam nnyịn inen̄ede inịm ke Jehovah ekeme ndinyan̄a ikọt esie.

 AMA ỌBỌHỌ UKWỌ OFỤRI ERERIMBOT

4. Nso ke akana ẹnam mbemiso Ukwọ ọtọn̄ọde?

⁴ Akpa, kere ban̄a mbụk Ukwọ eyo Noah. Enyene mme n̄kpọ oro akanade ẹnam mbemiso Ukwọ oro. Akana ẹkọn̄ akaka ubom ẹnyụn̄ ẹdọn̄ mme unam ke ubom oro mbemiso edịm ukwọ ọtọn̄ọde. N̄wed Genesis idọhọke ke Jehovah ekebebet ẹkọn̄ ubom ẹkụre mbemiso enye enịm ini emi ukwọ edidide, nte n̄kpọ eke ẹdọhọde ke enye ekefehe Ukwọ ndidi ndisịm ke ini owo mîkọn̄ke ubom ima. Utu ke oro, Abasi ama enenịm ini emi Ukwọ editọn̄ọde ata anyan ini idem mbemiso enye ọdọhọde Noah ọkọn̄ ubom. Nnyịn isan̄a didie ifiọk?

5. Nso ke Jehovah eketịn̄ aban̄a ke Genesis 6:3, ndien ini ewe ke enye eketịn̄ n̄kpọ emi?

⁵ Bible ọdọhọ ke Jehovah ama etịn̄ ke heaven se enye aduakde ndinam. Genesis 6:3 ọdọhọ ke enye ọkọdọhọ ete: “Spirit mi idiyọhọ owo ke nsinsi koro enye edide obụk. Edi isua uwem esie edidi isua ikie ye edịp.” Idịghe isua uwem owo ke ẹtịn̄ ẹban̄a emi. Jehovah eketịn̄ aban̄a ini emi enye editrede idiọkido ke isọn̄. * Sia Ukwọ ọkọtọn̄ọde ke isua 2370 M.E.N., ọwọrọ ke Abasi eketịn̄ ikọ emi ke isua 2490 M.E.N. Noah ekedi isua 480 ini oro. (Gen. 7:6) N̄kpọ nte isua 20 ke oro ebede, ke isua 2470 M.E.N., Noah ama ọtọn̄ọ ndibon nditọ. (Gen. 5:32) N̄kpọ nte isua 100 okosụhọ Ukwọ nditọn̄ọ, edi Jehovah ikosụk itịn̄ke kan̄a inọ Noah iban̄a akpan utom oro enye edinamde ye nte oro edinamde ẹnyan̄a ubonowo. Adan̄a didie ke akana Abasi ebet mbemiso enye asian Noah n̄kpọ emi?

6. Ini ewe ke Jehovah ọkọdọhọ Noah ọkọn̄ ubom?

⁶ Etie nte Jehovah ama ebet ke ata ediwak isua mbemiso ayararede se Enye okoyomde ndinam ọnọ Noah. Nso inam nnyịn idọhọ ntre? Bible owụt ke nditọ Noah ẹma ẹkponi ẹnyụn̄ ẹdọ iban ke ini Abasi ọkọdọhọde Noah ọkọn̄ ubom. Jehovah ọkọdọhọ enye ete: “Mmanam ediomi mi ye afo; ndien afo enyene ndidụk ubom oro, afo ye nditọiren fo ye n̄wan fo ye iban nditọiren fo.” (Gen. 6:9-18) Ntem, etie nte isua 40 m̀mê 50 kpọt okosụhọ Ukwọ ndidi ke ini ẹkedọhọde Noah ọkọn̄ ubom.

7. (a) Didie ke Noah ye ubon esie ẹkewụt mbuọtidem? (b) Ini ewe ndien ke Abasi akasian Noah usen emi Ukwọ edidide?

⁷ Nte ẹkesụk ẹkọn̄de ubom oro, anaedi Noah ye ubon esie ẹma ẹkere nte Abasi edisan̄ade inam uduak Esie ye ini emi Ukwọ editọn̄ọde. Kpa ye oro, mmọ nditre ndifiọk mme n̄kpọ emi ikanamke mmọ ẹtre ndikọn̄ ubom. Bible ọdọhọ ete: “Noah anam kpukpru se Abasi eketemede enye. Enye anam kpa ntre.” (Gen. 6:22) Usen itiaba mbemiso edịm ukwọ ọkọtọn̄ọde Jehovah ama asian Noah ndien ata nnennen usen emi Ukwọ editọn̄ọde. Usen itiaba oro ama ekem Noah ye ubon esie ndidọn̄ mme unam ke ubom. Ntem, ke ini ẹkebererede window ikpaenyọn̄ “ke ọyọhọ isua uwem Noah ikie itiokiet, ke ọyọhọ usen efịteba, ke ọyọhọ ọfiọn̄ iba,” ẹma ẹkụre kpukpru n̄kpọ.—Gen. 7:1-5, 11.

8. Didie ke mbụk Ukwọ anam inen̄ede inyene mbuọtidem ke Jehovah ọfiọk ini emi akpanyan̄ade ikọt esie?

⁸ Mbụk Ukwọ owụt ke Jehovah edi eti Ekpeme Ini ye Andinyan̄a. Nte isan̄ade ikpere utịt editịm n̄kpọ emi, imekeme  nditịm nnịm ke kpukpru se Jehovah aduakde ẹyeda itie ke ini oro enye ekenịmde, ke ata nnennen “usen ye hour.”—Matt. 24:36; kot Habakkuk 2:3.

ẸMA ẸNYAN̄A MMỌ KE IDIDUOT INYAN̄

9, 10. Didie ke Jehovah akada ikọt esie atap udịmekọn̄ Egypt?

⁹ Imekpep ke Jehovah esibiere ini emi n̄kpọ etịbede man enye osu uduak esie. N̄kpọ en̄wen emi iyomde ndineme owụt ntak emi nnyịn ikemede ndinyene mbuọtidem ke Jehovah ekeme ndida akaka odudu esie nnyan̄a ikọt esie nnyụn̄ n̄kụt nte ke ẹnam uduak esie. Jehovah ekeme ndinyan̄a ikọt esie kpukpru ini. Edi ndusụk ini enye esiyak mmọ ẹdu ke idiọk idaha man atap mme asua esie. Se enye akanamde edi oro ke ini akanyan̄ade nditọ Israel osio ke ufụn Egypt.

¹⁰ Etie nte nditọ Israel emi ẹkewọn̄ọde ke Egypt ẹkedi n̄kpọ nte miliọn ita. Jehovah ama anam Moses ada mmọ asan̄a ke usụn̄ oro akanamde Pharaoh ekere ke mmọ ifiọkke usụn̄ m̀mê ebiet emi ẹkpekade. (Kot Exodus 14:1-4.) Sia Pharaoh mîkekemeke ndime, enye ama ada udịmekọn̄ esie ebịne n̄kani ifịn esie, onyụn̄ okokụk mmọ ọdọn̄ ke Ididuot Inyan̄. Eketie nte ke usụn̄ ndomokiet idụhe inọ nditọ Israel. (Ex. 14:5-10) Edi ke nditịm ntịn̄, ikenyeneke se idinamde mmọ. Ntak-a? Koro Jehovah ama eben̄e idem ndinyan̄a mmọ.

11, 12. (a) Didie ke Jehovah akan̄wam ikọt esie? (b) Nso ikedi utịp, ndien nso ke mbụk emi ekpep nnyịn?

¹¹ “Adaha obubịt enyọn̄” oro akadade nditọ Israel usụn̄ ama adaha akada ke edem, ekwi udịmekọn̄ Pharaoh onyụn̄ esịn mmọ ke ekịm. Edi adaha emi ama anam un̄wana ayama ọnọ nditọ Israel ke utịbe utịbe usụn̄, idem ke okoneyo. (Kot Exodus 14:19, 20.) Ekem Jehovah ama anam ọkpọsọn̄ ofụm edem usiahautịn abahade Ididuot Inyan̄, “anam isọn̄ inyan̄ akabade edisat isọn̄.” Emi ama enen̄ede ada ini, koro mbụk oro ọdọhọ ke  ofụm ama ofụme “ofụri okoneyo” oro, ndien ke oro ebede ke “nditọ Israel [ẹma] ẹsan̄a ke edisat isọn̄ ẹbe ke ufọt inyan̄.” Nditọ Israel ikọsọpke nte udịmekọn̄ Pharaoh emi ẹkewatde ke chariot, edi ẹkesan̄a ata sụn̄sụn̄. Kpa ye oro, idụhe se ikpakanamde nditọ Egypt ẹsịm mmọ, koro Jehovah akan̄wana ọnọ Israel. Enye ama “etịmede udịm nditọ Egypt. Ndien enye osion̄o wheel chariot mmọ efep onyụn̄ anam ọsọn̄ mmọ ndiwat.”—Ex. 14:21-25.

¹² Ke ndondo oro ofụri Israel ẹbede inyan̄ oro, Jehovah ama owụk Moses ete: “Nyan ubọk fo ke enyọn̄ inyan̄, man mmọn̄ afiak edi edifụk nditọ Egypt ye mme chariot ekọn̄ mmọ ye mbonekọn̄ emi ẹwatde enan̄-mbakara.” Ndien ke ini mbonekọn̄ oro ẹdomode ndifehe mbọhọ mmọn̄ oro ọkọtọde edi, “Jehovah otop nditọ Egypt ọdọn̄ ke ufọt inyan̄” oro. Mmọ ikekemeke ndibọhọ. “Baba owo kiet ke otu mmọ [ikọbọhọke].” (Ex. 14:26-28) Ntem ke Jehovah okowụt ke imọ imenyene odudu ndinyan̄a ikọt imọ ke idaha ekededi.

ẸMA ẸBỌHỌ NSOBO JERUSALEM

13. Nso item ke Jesus ọkọnọ, ndien anaedi nso ke mme anditiene enye ẹkekere?

¹³ Jehovah esifiọk nte uduak esie edisan̄ade isu. Iyokụt emi ke ọyọhọ n̄kpọ ita oro iyomde ndineme, emi aban̄ade nte ẹkenamde nna ẹkanade Jerusalem ke eyo mme apostle. Mbemiso ẹkesobode Jerusalem ke isua 70 E.N., Jehovah ama ada Eyen esie ọnọ mme Christian oro ẹkedụn̄de ke Jerusalem ye Judea item. Jesus ọkọdọhọ ete: “Ke ini mbufo ẹkụtde mbubiam n̄kpọ oro adade nsobo edi, emi prọfet Daniel eketịn̄de, nte adade ke edisana ebiet, . . . adan̄aoro yak mbon oro ẹdude ke Judea ẹfehe ẹka ikpọ obot.” (Matt. 24:15, 16) Edi mme anditiene Jesus ẹkesan̄a didie ẹfiọk ini emi ntịn̄nnịm ikọ emi osude?

14. Didie ke mme n̄kpọ oro ẹketịbede ẹkenam item oro Jesus ọkọnọde an̄wan̄a?

¹⁴ Nte mme n̄kpọ ẹketọn̄ọde nditịbe, se ikọ Jesus ọkọwọrọde ama ọtọn̄ọ ndinen̄ede n̄n̄wan̄a mmọ. Ke isua 66 E.N., udịmekọn̄ Rome emi Cestius Gallus ekedide etubom ẹma ẹdibehe ke Jerusalem man ẹditre nsọn̄ibuot mme Jew. Ke ini mbon nsọn̄ibuot emi ẹkediọn̄ọde nte N̄ka Ukpọtiọ, ẹkefehede ẹkedịbe ke temple, mbonekọn̄ Rome ẹma ẹtọn̄ọ ndiwụri ibibene temple. Mme Christian oro ẹkedude ke edidemede ẹma ẹsọsọp ẹfiọk ke udịmekọn̄ mme okpono ndem emi ẹkesan̄ade ye ndem mmọ (“mbubiam n̄kpọ”) ẹma ẹdụk ẹkesịm ibibene temple (“edisana ebiet”). Ini oro ke akana mme anditiene Jesus “ẹfehe ẹka ikpọ obot.” Edi mmọ ẹkesan̄a didie ẹwọrọ ke obio emi ẹma ẹkekan ẹkụk? N̄kpọ oro owo mîkodorike enyịn ama etịbe.

15, 16. (a) Nso akpan item ke Jesus ọkọnọ, ndien ntak emi ekenen̄erede oyom mme anditiene enye ẹnam item oro? (b) Nso idinam ẹnyan̄a nnyịn?

 ¹⁵ Cestius Gallus ye udịmekọn̄ esie ẹma ẹkpọn̄ Jerusalem ke ini emi owo mîkodorike enyịn. N̄ka Ukpọtiọ ẹma ẹbịne mmọ. Mme Christian ẹma ẹnyene ifet ndifehe ke ini oro udịmekọn̄ Rome ye N̄ka Ukpọtiọ mîkodụhe do. Jesus ama ododụri mmọ utọn̄ ete ẹkpọn̄ inyene, ẹfehe ye unana ubiatini. (Kot Matthew 24:17, 18.) Ndi ufọn ama osụk odu ndisọsọp n̄wọrọ? Ikebịghike ẹma ẹdiọn̄ọ ibọrọ. Ke ufan̄ usen ifan̄, N̄ka Ukpọtiọ ẹma ẹfiak ẹdi ẹnyụn̄ ẹtọn̄ọ ndinyịk mbon Jerusalem ye Judea ẹte ẹtiene ẹsọn̄ ibuot. Nsio nsio n̄ka mme Jew ẹma ẹn̄wana ẹyom ukara ndien ntịme ama okpon etieti ke obio. Ama ọdọdiọn̄ ọsọn̄ ndifehe n̄wọrọ ke obio. Owo ndomokiet ikekemeke aba ndifehe ke ini mbon Rome ẹkefiakde ẹdi ke isua 70 E.N. (Luke 19:43) Mbon emi ẹkedude ẹsịm ini oro ikekemeke ndiwọrọ aba! Mme Christian oro ẹkefehede ẹka ikpọ obot ẹma ẹbọhọ sia ẹkenamde item Jesus. Mmọ ẹma ẹkụt ke idemmọ ke Jehovah ọfiọk ndinyan̄a ikọt esie. Nso ke ikeme ndikpep nto mbụk emi?

¹⁶ Ke ini akwa ukụt, oyoyom mme Christian ẹnam item N̄wed Abasi ye eke esop Abasi. Ke uwụtn̄kpọ, item oro Jesus ọkọnọde ete “ẹfehe ẹka ikpọ obot” enyene se ọwọrọde mfịn. Nnyịn inen̄ekede ifiọk kan̄a nte idifehede. * Edi imọfiọk ke Jehovah ayanam nnyịn ifiọk nte idifehede ini ama ekem. Sia ẹdinyan̄ade nnyịn ke ntak n̄kopitem, ọfọn ibụp idem nnyịn ite: ‘Ami nsinam n̄kpọ didie mban̄a item oro Jehovah ọnọde ikọt esie idahaemi? Ndi mmesisọp ndikop item, mîdịghe ndi mmesimen̄e?’—Jas. 3:17.

ẸBEN̄E NNYỊN IDEM ẸNỌ SE IDITỊBEDE KE INI ISO

17. Nso ke ntịn̄nnịm ikọ Habakkuk anam nnyịn ifiọk iban̄a en̄wan oro Gog edin̄wanade ye ikọt Abasi?

¹⁷ Ẹyak ifiak ika nneme en̄wan oro Gog edin̄wanade. Habakkuk ama etịn̄ aban̄a en̄wan emi n̄ko: “N̄kop, ndien idịbi mi anam uyom; uyom esie anam n̄kpọkinua mi enyek; mme ọkpọ mi ẹyap; idaha mi anam esịt etịmede mi, ndien nyetie sụn̄ mbet usen nnanenyịn, ntie mbet ini emi enye [Abasi] edidọkde ebịne mme owo [mbonekọn̄ nsobo], man enye an̄wana ye mmọ.” (Hab. 3:16) Prọfet emi ndikokop ke ẹmọn̄ ẹn̄wana ye ikọt Abasi ama esịn idịbi esie anam uyom, n̄kpọkinua esie enyek, idem onyụn̄ emem enye. Nte Habakkuk akanamde n̄kpọ owụt ke etie nte idaha nnyịn ọyọdiọk etieti ke ini udịmekọn̄ Gog ẹdidide en̄wan ye nnyịn. Edi prọfet oro ama enyịme ndidop uyo ntie mbet akwa usen Jehovah, enyene mbuọtidem ke Jehovah ayanyan̄a ikọt esie. Nnyịn imekeme ndinyene ukem mbuọtidem oro.—Hab. 3:18, 19.

18. (a) Ntak emi nnyịn mîkpokopke ndịk iban̄a en̄wan Gog? (b) Nso ke idineme ke ibuotikọ en̄wen?

¹⁸ N̄kpọ ita oro inemede ẹnen̄ede ẹwụt ke Jehovah ọfiọk ndinyan̄a ikọt esie. Uduak esie idikpụhu tutu amama; enye iditreke-tre ndikan. Edi man itiene ibuana ke ubọn̄ ubọn̄ edikan oro, ana ika iso inam akpanikọ tutu esịm utịt. Didie ke Jehovah an̄wam nnyịn man ika iso isọn̄ọ ida? Se idinemede ke ibuotikọ en̄wen edi oro.

[Mme Ikọ Idakisọn̄]

[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]

[Ndise ke page 24]

Ndi udịmekọn̄ Egypt ẹma ẹkeme ndinam nditọ Israel n̄kpọ?