Nte Afo Akpama Ẹdise Fi?
Nso ke Akam Fo Ayarade Aban̄a Fic?
“Afo emi okopde akam, kpukpru obụkidem ẹyetiene fi.”—PS. 65:2.
1, 2. Ntak emi mme asan̄autom Jehovah ẹkpenịmde ke enye oyokop akam mmimọ?
JEHOVAH esikop akam mme anam-akpanikọ asan̄autom esie. Imenen̄ede inịm ke enye iditreke ndikop akam nnyịn n̄ko. Idem ọkpọkọm kpukpru Mme Ntiense Jehovah ke ofụri ererimbot ẹkpebọn̄ akam ini kiet ẹnọ enye, enye ididọhọke yak ndusụk owo ẹbet kan̄a ke ẹwak ẹkaha, edi edisụk okokop akam owo kiet kiet.
2 David emi eketienede ewet psalm ama enịm ke Abasi okop akam imọ, ntre enye ama ọkwọ ete: “Afo emi okopde akam, kpukpru obụkidem ẹyetiene fi.” (Ps. 65:2) Jehovah ama okop akam David sia enye ekedi anam-akpanikọ asan̄autom Esie. Mmọdo, akpana ibụp idem nnyịn ite: ‘Ndi akam mi owụt ke mmenen̄ede mbuọt idem ke Jehovah nnyụn̄ nnen̄ede nnam n̄kpọ esie? Nso ke akam mi ayarade aban̄a mi?’
Sụhọde Idem ke Ini Ọbọn̄de Akam Ọnọ Jehovah
3, 4. (a) Nso edu ke ikpenyene ke ini ibọn̄de akam inọ Abasi? (b) Nso ke ikpanam edieke ekikere amiade nnyịn ufen ke ntak akwa idiọkn̄kpọ oro ikanamde?
3 Ana isụhọde idem ke ini ibọn̄de akam edieke iyomde Abasi okop akam nnyịn. (Ps. 138:6) Akpana idọhọ Jehovah odụn̄ọde nnyịn kpa nte David ọkọdọhọde ete: “O Abasi, dụn̄ọde mi, nyụn̄ fiọk esịt mi: domo mi, nyụn̄ fiọk ekikere mi: Nyụn̄ se m̀mê usụn̄ ukwan̄ odu mi ke esịt, nyụn̄ da mi usụn̄ nsinsi uwem.” (Ps. 139:23, 24) Ke adianade ye ndibọn̄ akam, akpana iyak Abasi odụn̄ọde nnyịn inyụn̄ inam se enye etịn̄de ke Bible. Jehovah eben̄e idem ndiwụt nnyịn “usụn̄ nsinsi uwem,” oro edi, ndin̄wam nnyịn inam n̄kpọ oro edidade nnyịn isịm nsinsi uwem.
4 Nso ke ikpanam edieke ekikere amiade nnyịn ufen ke ntak akwa idiọkn̄kpọ oro ikanamde? (Kot Psalm 32:1-5.) Edieke idopde uyo inam nte n̄kpọ itịbeke, iditie nyemede nyemede nte ikọn̄ oro eyo ama akamia owot. Idiọkn̄kpọ ama anam David ofụhọ, onyụn̄ etie nte emi ama anam enye ọdọn̄ọ n̄ko. Edi enye ama ọtọn̄ọ ndikop inemesịt ke ini enye akasiande Abasi idiọkn̄kpọ esie. Kere nte esịt ekenemde David ke ini enye ọkọfiọkde ke Jehovah ‘efen idiọkn̄kpọ imọ.’ Edinyụn̄ itie anamidiọk ntre edieke enye etịn̄de idiọkn̄kpọ esie ọnọ Abasi, edi n̄kpọ efen oro edinamde enye afiak enyene eti idaha ke iso Abasi edi ndika n̄kọbọ un̄wam nto mbiowo n̄ko.—N̄ke 28:13; Jas. 5:13-16.
Kpe Abasi Ubọk Nyụn̄ Kọm Enye
5. Nso ke ikpanam ke ini esịt etịmerede nnyịn?
5 Edieke n̄kpọ ekededi anamde esịt etịmede nnyịn, akpana inam se Paul eketemede mi ete: “Ẹkûtịmede esịt ke baba n̄kpọ kiet, edi ke kpukpru n̄kpọ ẹda akam ye n̄kpeubọk ọkọrọ ye ekọm ẹsian Abasi eben̄e mbufo.” (Phil. 4:6) Ikpenyene ndikpe Jehovah ubọk ite anyan̄a nnyịn akpan akpan ke ini isobode afanikọn̄ m̀mê ukọbọ.
6, 7. Ntak emi ikpesikọmde Abasi ke ini ibọn̄de akam-a?
6 Edieke isibọn̄de akam n̄kukụre ke ini iyomde ndiben̄e Abasi n̄kpọ, nso ke oro ọkpọwọrọ? Paul ọkọdọhọ ke akpana isian 1 Chron. 29:11-13.
Abasi eben̄e nnyịn inyụn̄ ikọm enye n̄ko. Akpana isitoro Abasi nte David okotorode ete: “O Jehovah, ubom, ye odudu, ye ubọn̄, ye akakan, ye uten̄e ẹdi okuommọ: koro kpukpru n̄kpọ ke enyọn̄ ye ke isọn̄ ẹmenyene fi; O Jehovah, itie edidem edi okuo, afo onyụn̄ okon̄ nte etubom kpukpru. Inyene ye ukpono ẹto fi ke iso, afo onyụn̄ edi andikara kpukpru. . . . Nnyịn imọkọm fi, ndien, O Abasi nnyịn, inyụn̄ itoro enyịn̄ ubọn̄ fo.”—7 Jesus ama esikọm Abasi ke udia oro Enye ọkọnọde mmọ, onyụn̄ ọkọm enye ke uyo ye wine oro enye akadade enịm Udia Mbubreyo Ọbọn̄. (Matt. 15:36; Mark 14:22, 23) Ke adianade ye “ndikọm Jehovah” ke ndinọ nnyịn se idiade ye se in̄wọn̄de, akpana isikọm enye n̄ko “ke mme utịbe n̄kpọ emi enye anamde ye nditọ owo,” inyụn̄ ikọm enye ke “ndinen ikpe” esie, ye ke ndinọ nnyịn Bible emi edide Ikọ esie.—Ps. 107:15; 119:62, 105.
Sịn Mbon En̄wen ke Akam
8, 9. Ntak emi ikpesisịnde nditọete nnyịn ke akam-a?
8 Edi akpanikọ ke imesiben̄e Abasi ite anyan̄a nnyịn, edi akpana isitiene isịn mbon en̄wen ke akam—ọkpọkọm nnyịn idiọn̄ọke mmọ. Okposụkedi emi apostle Paul mîkọdiọn̄ọke kpukpru nditọete ke Colossae, enye ekewet ete: “Nnyịn imesikọm Abasi kpa Ete Ọbọn̄ nnyịn Jesus Christ kpukpru ini ke ini ibọn̄de akam iban̄a mbufo, sia nnyịn ima ikokop iban̄a mbuọtidem mbufo ke ebuana ye Christ Jesus ye ima oro mbufo ẹnyenede ẹnọ kpukpru ndisana owo.” (Col. 1:3, 4) Paul ama esịn nditọete ke Thessalonica n̄ko ke akam. (2 Thess. 1:11, 12) Ndisịn nditọete nnyịn ke akam anam ẹfiọk utọ owo oro nnyịn idide ye nte idade nditọete nnyịn.
9 Ke ini isịnde mme Christian oro ẹyetde aran ye “mme erọn̄ en̄wen” ke akam, emi owụt ke imenen̄ede ikere iban̄a esop Abasi. (John 10:16) Paul ama ọdọhọ nditọete ẹsịn imọ ke akam man ‘Abasi ọnọ imọ ukeme ndinam mme owo ẹfiọk edisana ndịben̄kpọ eti mbụk.’ (Eph. 6:17-20) Ndi imesisịn nditọete nnyịn ke akam ntre n̄ko?
10. Nso ufọn ke idibọ edieke isịnde mbon en̄wen ke akam?
10 Ke ini isịnde mbon en̄wen ke akam, emi ekeme ndikpụhọde nte isinamde n̄kpọ ye mmọ. Ke uwụtn̄kpọ, edieke isịnde owo emi nnyịn mînen̄ekede ima ke akam, ndi oro idinamke itọn̄ọ ndima enye? (1 John 4:20, 21) Utọ akam oro esisọn̄ọ owo idem onyụn̄ anam idiana kiet ye nditọete nnyịn. Enye n̄ko owụt ke imenyene orụk ima oro Christ ekenyenede. (John 13:34, 35) Ima edi ubak mbun̄wụm spirit Abasi. Ndi nnyịn owo kiet kiet imesiben̄e Jehovah edisana spirit esie, inyụn̄ idọhọ Enye an̄wam nnyịn in̄wụm mbun̄wụm spirit emi, oro edi, “ima, idatesịt, emem, anyanime, mfọnido, eti ido, mbuọtidem, ifụre ifụre ido, [ye] mfara ke idem”? (Luke 11:13; Gal. 5:22, 23) Edieke inamde oro, nte itịn̄de ikọ inyụn̄ inamde n̄kpọ oyowụt ke isan̄a inyụn̄ idu uwem ke spirit.—Kot Galatia 5:16, 25.
11. Ntak emi mîdiọkke ndidọhọ mbon en̄wen ẹsịn nnyịn ke akam-a?
11 Edieke idiọn̄ọde ke nditọ nnyịn ẹkeme ndiyịp udomo ke ufọkn̄wed, akpana isịn mmọ ke akam inyụn̄ ida N̄wed Abasi inọ mmọ item oro edin̄wamde mmọ ẹnam akpanikọ ẹkûnyụn̄ ẹnam idiọk. Paul ọkọdọhọ mme Christian ke Corinth ete: “Nnyịn ibọn̄ akam inọ Abasi ite mbufo ẹkûnam ndudue,” m̀mê idiọk. (2 Cor. 13:7) Utọ akam oro esinem Jehovah esịt onyụn̄ owụt Enye ke imekere iban̄a mbon en̄wen. (Kot Mme N̄ke 15:8.) Imekeme ndidọhọ mbon en̄wen ẹsịn nnyịn ke akam nte apostle Paul ọkọdọhọde ekemmọ nditọete ete: “Ẹka iso ndibọn̄ akam mban̄a nnyịn, koro nnyịn imobụre ifiọk ite nnyịn imenyene eti ubieresịt, sia nnyịn iyomde ndidu uwem edinam akpanikọ ke kpukpru n̄kpọ.”—Heb. 13:18.
Akam Nnyịn Enen̄ede Owụt Se Idide
12. Nso ke ikpesibọn̄ akam iben̄e?
12 Ndi akam nnyịn owụt ke esinem nnyịn ndisịn ifịk nnam n̄kpọ Jehovah? Ndi imesinen̄ede iben̄e Jehovah ite an̄wam nnyịn inam uduak esie, ikwọrọ etop Obio Ubọn̄, inam enyịn̄ esie asana, inyụn̄ itiene iwụt ke enye ikpọn̄-ikpọn̄ odot ndikara? Se ikpesibọn̄de akam iben̄e edi oro, nte akam oro Jesus ekekpepde owụtde, emi ọtọn̄ọde ntem ete: “Ete nnyịn emi odude ke heaven, yak ẹnam enyịn̄ fo asana. Yak obio ubọn̄ fo edi. Yak uduak fo ada itie, nte edide ke heaven, yak edi ke isọn̄ kpasụk ntre.”—Matt. 6:9, 10.
13, 14. Nso ke akam nnyịn ayarade aban̄a nnyịn?
13 Se iben̄ede Abasi ke akam owụt utọ owo emi nnyịn idide ye se nnyịn imade. Jehovah ọfiọk se nnyịn idide. Mme N̄ke 17:3 ete: “Eso-utara edi eke silver, furnace [oro edi, itie ubara utịm] onyụn̄ edi eke gold: edi Jehovah odomo esịt owo.” Abasi ọfiọk se isịnede nnyịn ke esịt. (1 Sam. 16:7) Enye ọfiọk m̀mê imama mbono esop, utom ukwọrọikọ, ye nditọete nnyịn. Enye ọfiọk n̄ko nte nnyịn idade nditọete Christ. (Matt. 25:40) Enye ọfiọk m̀mê nnyịn imenen̄ede iyom se iben̄ede, m̀mê inyụn̄ itịn̄ nte ikọ. Jesus ọkọdọhọ ete: “Ke ini ọbọn̄de akam, kûyịre ke nditịn̄ mfiak ntịn̄ n̄kpọ kiet, kpa nte mbon idụt ẹnamde, koro mmọ ẹkerede ke nditịn̄ uwak ikọ edinam ẹkop akam mmimọ.”—Matt. 6:7.
14 Akam nnyịn esiwụt n̄ko m̀mê imenen̄ede iberi edem ke Abasi. David ọkọdọhọ ete: “Afo [Jehovah edi] ebiet ubọhọ mi, ye ọkpọsọn̄ tower eke ndade mbọhọ mme asua. Nyodụn̄ ke tent fo ke nsinsi: nyedịbe ke mfụt mba fo.” (Ps. 61:3, 4) Imesinyene ifụre ke ini Abasi atatde ndamban̄a tent esie ofụk nnyịn, inyụn̄ ifiọk ke enye ke ekpeme nnyịn. (Edi. 7:15) Enen̄ede edi n̄kpọ ndọn̄esịt ndisan̄a n̄kpere Jehovah ke akam nnyụn̄ mfiọk ke enye idikpọn̄ke nnyịn ke ini idomo.—Kot Psalm 118:5-9.
15, 16. Edieke iyomde ifetutom ke esop, nso ke akam ekeme ndinam ifiọk?
15 Se idin̄wamde nnyịn inen̄ede ifiọk se idide edi ndisian Jehovah ke ofụri esịt se inamde nnyịn inam n̄kpọ. Ke uwụtn̄kpọ, ndi iyom ndidi mbiowo man inen̄ede inyene ifet in̄wam esop inyụn̄ inam ekese ke an̄wautom? Mîdịghe, ndi iyom uwọrọiso m̀mê iyom ‘ndikara mbon en̄wen’? Ikọt Jehovah isinamke n̄kpọ ntre. (Kot 3 John 9, 10; Luke 22:24-27.) Edieke inyenede ndiọi udọn̄, ndibọn̄ akam ke ofụri esịt nnọ Jehovah Abasi ekeme ndinam ifiọk ndiọi udọn̄ oro inyụn̄ itre mmọ mbemiso mmọ ẹdọn̄de n̄kam ke esịt nnyịn.
16 Ibanndọ Christian ẹsinen̄ede ẹyom mme ebe mmọ ẹdi mme asan̄autom unamutom, m̀mê mbiowo nte ini akade. Nditọete iban emi ẹkeme ndisian Abasi emi ke akam idemmọ ẹnyụn̄ ẹdu uwem oro odotde. Emi edi akpan n̄kpọ koro nte mme owo ke ubon ẹtịn̄de ikọ ẹnyụn̄ ẹnamde n̄kpọ ẹsitụk nte ẹsede ibuot ufọk ke esop.
Ndibọn̄ Akam ke Ibuot Mbon En̄wen
17. Ntak emi ọfọnde ndibọn̄ akam ke ebiet emi odobode-e?
17 Jesus ama esika ndobo ndobo ebiet ọkọbọn̄ akam ọnọ Ete esie. (Matt. 14:13; Luke 5:16; 6:12) Akpana isinam ntre n̄ko. Edieke itiede ke ebiet emi odobode ibọn̄ akam, oro ekeme ndin̄wam nnyịn inam ubiere oro enemde Jehovah esịt, onyụn̄ an̄wam nnyịn ika iso isọn̄ idem ke n̄kan̄ eke spirit. Edi Jesus ama esinyụn̄ ọbọn̄ akam ke eferife n̄ko, ntre ọfọn ineme nte ikemede ndinam emi ke eti usụn̄.
18. Nso ye nso ke nditọete iren ẹkpenyene ke ekikere ke ini ẹbọn̄de akam ke ibuot esop?
18 Mbon oro ẹdotde ẹsibọn̄ akam ke ibuot esop ke ini idụkde mbono esop. (1 Tim. 2:8) Ẹkpenyene ndibọn̄ akam ke usụn̄ oro mme owo ẹdikemede ndidọhọ “amen,” emi ọwọrọde, “yak edi ntre,” ke ẹma ẹkebọn̄ ẹma. Ana owo enyịme ye se ẹtịn̄de ke akam mbemiso enye ọdọhọ “amen.” Udukwe idiọk ikọ ndomokiet m̀mê ikọ oro ekemede ndidiọk owo esịt ke akam oro Jesus ekekpepde. (Luke 11:2-4) Oyokụt n̄ko nte ke Jesus ikasiakke kpukpru mfịna oro mbon oro ẹkekopde akam oro ẹkenyenede. Ọkpọkpọ mfịna esifọn ke ọkpọkpọ akam, idịghe ke akam otuowo. N̄ko ke ini ibọn̄de akam ke ibuot otuowo, ikpanaha itịn̄ se mîkpanaha otuowo ẹdiọn̄ọ.
19. Ikpanam didie n̄kpọ ke ini ẹbọn̄de akam ke ibuot nnyịn?
19 Akpana ikama idem ke usụn̄ oro owụtde ke imenyene ‘mbak Abasi’ ke ini ẹbọn̄de akam ke ibuot nnyịn. (1 Pet. 2:17) Enyene ndusụk n̄kpọ oro mîdiọkke ndinam ndusụk ini, edi oro mîfọnke ẹnam ke mbono esop Christian. (Eccl. 3:1) Ke uwụtn̄kpọ, ndi ọkpọfọn kpukpru owo ẹmụm kiet eken ubọk ke ini ẹbọn̄de akam ke mbono esop? Ifọnke sia utọ n̄kpọ oro ekeme ndifịna ndusụk owo, ye isenowo oro ẹdude ke otu nnyịn. Ndusụk mme ọdọ ndọ ẹkeme ndida mbufiọk mmụm kiet eken ubọk, edi edieke mmọ ẹfatde kiet eken ke ini ẹbọn̄de akam ke mbono esop, utọ n̄kpọ oro ekeme ndifịna owo ekededi oro okụtde mmọ, onyụn̄ ekeme ndinam owo ekere ke se isịnede mmọ ke esịt idahaoro edi ima idịghe akam oro ẹsụk ẹbọn̄de do. Mmọdo, akpana ‘inam kpukpru n̄kpọ inọ Abasi ubọn̄’ ke ntak ukpono oro inyenede inọ enye. Ikpanaha inam n̄kpọ ekededi oro ọdiọkde owo esịt, anamde owo atuak ukot ọduọ, m̀mê anamde owo etie ekere n̄kpọ en̄wen.—1 Cor. 10:31, 32; 2 Cor. 6:3.
Nso ke Ikpeben̄e Abasi ke Akam?
20. Akpanam Rome 8:26, 27 an̄wan̄a owo didie?
20 Enyene ini emi nnyịn mîsifiọkke se ikpeben̄ede Abasi ke akam. Paul ama ewet n̄kpọ ntre ete: “Koro nnyịn inyenede mfịna edifiọk se nnyịn ikpọbọn̄de akam iben̄e, edi [edisana] spirit ke idemesie anam n̄kpeubọk ọnọ nnyịn ke mmụm oro uyo mîwọrọke. Edi enye [oro edi, Abasi] emi odụn̄ọrede esịt ọfiọk se spirit ọwọrọde.” (Rome 8:26, 27) Jehovah ama anam ẹwet ekese akam oro ikọt esie ẹkebọn̄de ẹdọn̄ ke Bible. Enye esida emi nte akam nnyịn, onyụn̄ ọbọrọ nte nnyịn ikọbọn̄. Abasi enen̄ede ọfiọk nnyịn, onyụn̄ ọfiọk se enye akadade spirit esie anam ẹwet ẹdọn̄ ke Bible. Ntre, ke ini spirit Jehovah anamde n̄kpeubọk ọnọ nnyịn, Jehovah esida nte ke nnyịn inam n̄kpeubọk oro, onyụn̄ ọbọrọ. Edi nte ikade iso ikọ ifiọk Abasi, nnyịn idifiọn̄ọke-fiọn̄ọ ubọk iyom se ikpeben̄ede Abasi ke akam.
21. Nso ke ididụn̄ọde ke ibuotikọ oro etienede?
21 Imokụt ke akam nnyịn anam ẹfiọk utọ owo oro nnyịn idide. Ke uwụtn̄kpọ, enye ekeme ndinam mme owo ẹfiọk m̀mê imenen̄ede ikpere Jehovah idem inyụn̄ ifiọk Bible. (Jas. 4:8) Iyodụn̄ọde ndusụk akam oro ẹwetde ke Bible ke ibuotikọ oro etienede. Afo ekere ke ndụn̄ọde emi edinam akam nnyịn etie didie?
Didie ke Afo Ọkpọbọrọ?
• Nso edu ke ikpenyene ke ini ibọn̄de akam inọ Jehovah?
• Ntak emi ikpesisịnde nditọete nnyịn ke akam-a?
• Nso ke akam nnyịn ekeme ndiyarade mban̄a nnyịn?
• Ikpanam didie n̄kpọ ke ini ẹbọn̄de akam ke mbono esop?
[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]
[Ndise ke page 4]
Ndi emesitoro onyụn̄ ọkọm Jehovah kpukpru ini?
[Ndise ke page 6]
Nte inamde n̄kpọ ke ini ẹbọn̄de akam ke mbono esop ekpenyene ndinọ Jehovah ubọn̄