Mbụk Eyouwem

Ubon Nnyịn Ẹdiana Kiet ke Akpatre!

NTE SUMIKO HIRANO OBỤKDE

Mma ndifiọk mfọnn̄kan usụn̄ uwem, ndien n̄koyom ebe mi etiene ọfiọk. Edi isua 42 ẹkenyene ndibe mbemiso oro eketịbede.

EBE mi ọkọdọ mi ke 1951 ke ini n̄kedide isua 21. Ke ufan̄ isua inan̄ nnyịn ima inyene nditọiren iba, ndien eketie nte ẹma ẹdiọn̄ mi ke kpukpru usụn̄.

Usen kiet ke 1957, adiahaeka mi ama asian mi ke isụn̄utom Mme Ntiense Jehovah esidi edise imọ. Okposụkedi enye ekedide owo Buddha, enye ama ọtọn̄ọ ndikpep Bible ye isụn̄utom oro onyụn̄ esịn udọn̄ ọnọ mi ete ntiene n̄kpep Bible n̄ko. Mma nnyịme. Ami n̄kesika ufọkabasi Protestant, ndien mma n̄kere ke nyowụt Mme Ntiense Jehovah ke mme ukpepn̄kpọ mmọ inenke.

Ikebịghike mma ndikụt ke n̄kenyene ata esisịt ifiọk Bible. Mma mbụp isụn̄utom oro nte, “Anie edi Jehovah?” Akananam owo ikokotke enyịn̄ emi ke ufọkabasi nnyịn. Isụn̄utom oro, emi ekekerede Daphne Cooke (emi ẹkedide ẹdifiọk nte Daphne Pettitt), ama ọdọhọ mi n̄kot Isaiah 42:8, emi etịn̄de in̄wan̄-in̄wan̄ ete ke Jehovah edi enyịn̄ Ata Ọkpọsọn̄ Abasi. Daphne akada Bible ọbọrọ kpukpru mbụme mi.

Mma mbụp etubom ufọkabasi nnyịn kpukpru mbụme oro. Enye ọkọdọhọ mi ete: “Edi idiọkn̄kpọ ndibụp mbụme. Kam nịm se ẹsiande fi.” Okposụkedi mmen̄kekereke ke akwan̄a ndibụp mbụme, mma nsika ufọkabasi kpukpru usenubọk Sunday nnyụn̄ n̄ka mbono esop Mme Ntiense Jehovah ke uwemeyo ke ufan̄ ọfiọn̄ itiokiet.

Nte Emi Okotụkde Ndọ Nnyịn

Se n̄kekpepde ke Bible ama aduai mi idem, ndien mma mbuana enye ye Kazuhiko ebe mi. Ke ukpepn̄kpọ ye mbono esop kiet kiet  okụrede, mma nsisian enye se n̄kekpepde. Emi ama anam nnyịn itọn̄ọ ndinyene mfịna. Enye ikoyomke mi ndi kiet ke otu Mme Ntiense Jehovah. Edi mma nnen̄ede n̄kop inem ndikpep Bible tutu n̄ka iso ndikpep n̄kpọ ye Mme Ntiense nnyụn̄ mbuana ye mmọ.

Mbemiso n̄kesiwọrọde n̄ka mbono esop ke mbubịteyo, mma nsitem udia oro ebe mi akamade akan nnọ enye, edi kpa ye oro enye ama esiwọrọ akadia udia ke an̄wa. Esịt ikesinemke enye ke ini ntode mbono esop ndi, ndien enye ikesimaha ndinyene nneme ye ami. Usen iba m̀mê ita ẹma ẹbe, esịt esimana enem enye, edi etisịm ini emi, ini mbono esop en̄wen afiak edisịm.

Ini emi ke n̄kọdọn̄ọ akpaikpai ikọn̄, kpa udọn̄ọ emi ama okowowot ediwak owo ke ubon mme ebe mi. Emi ama afịna ebe mi etieti tutu enye ọdọhọ edieke idem ọsọn̄de mi ke mmekeme ndinam se ededi oro nyomde ndinam. N̄kukụre se n̄keben̄ede enye ekedi enye ayak mi nsika mbono esop eke urua ke urua. Enye ama enyịme.

Akada mi ọfiọn̄ itiokiet ndifiak n̄kop nsọn̄idem, ndien mma nda ini oro nnen̄ede n̄kpep Bible. Mma nyom ndudue ke ukpepn̄kpọ Mme Ntiense, nnyụn̄ n̄kere ke nyetre ndikpep n̄kpọ ye mmọ edieke n̄kụtde ọkpọkọm ndudue kiet. N̄kekwe ndomokiet. Utu ke oro, ndudue Ufọkabasi Protestant ke n̄kakam n̄kụt. Mma ndikụt ima ye unenikpe Jehovah nnyụn̄ n̄kụt ufọn edida mbet esie ndu uwem.

Ke idem ama ọkọsọn̄ mi, ebe mi ama anam se enye ọkọn̄wọn̄ọde ikonyụn̄ ibiọn̄ọke mi ndika mme mbono esop. Mma n̄ka iso nnam n̄kọri ke n̄kan̄ eke spirit nnyụn̄ nna baptism ke May 1958 nte kiet ke otu Mme Ntiense Jehovah. Ama enen̄ede ọdọn̄ mi ndikụt ini emi ubon mi ẹditienede mi ẹtuak ibuot ẹnọ ata Abasi.

Ndin̄wam Nditọ Nnyịn ke N̄kan̄ eke Spirit

Nditọ nnyịn ẹkesisan̄a ye ami kpukpru ini ẹka mbono esop ye utom ukwọrọikọ, edi ndusụk n̄kpọ oro ẹketịbede ẹkenam mi mfiọk ke mmọ ke ẹkekọri ke ifiọk Bible. Usen kiet, Masahiko eyen mi emi edide isua itiokiet ekebre mbre ke enen. Mma n̄kop ọkpọsọn̄ uyom ye nte owo adiaride. Mbọhọidụn̄ kiet ama efehe odụk ufọk nnyịn onyụn̄ ofiori ke ubomisọn̄ ọmọtọ eyen mi. N̄kọfiọkke m̀mê enye ama akpa. Ntre mma n̄n̄wana ndimụm idem n̄kama nte n̄kobụmerede n̄wọrọ an̄wa. Ndikụt nte enan̄ukwak esie akanuahade ama anam idem enyek mi, edi ekem mma n̄kụt enye asan̄ade ebịne mi; onyụn̄ ada esisịt unan. Nte enye akafatde mi akama, enye ama ọdọhọ ete, “Mama n̄kọ Jehovah akan̄wam mi?” Mma ntua ke emi n̄kokụtde enye ye uwem, enye onyụn̄ etịn̄de ndinem ikọ oro.

Isan̄ efen nnyịn ima isobo akanieren kiet ke an̄wautom, emi okofioride ete: “Ntak emi afo odụride ekpri eyen asan̄a akanade ntem-e? Mbọm eyennsek mbon.” Nte nsosioro uyo, ekpri Tomoyoshi eyen mi emi edide isua itiaita ama ọdọhọ ete: “Ete Ete, Mama inyịkke-nyịk mi ntiene n̄kwọrọ ikọ. N̄kwọrọ ikọ koro nyomde ndinam n̄kpọ Jehovah.” Akanieren oro ọkọmọmọnọde enyịn ese inyụn̄ ikemeke ndisioro uyo.

Nditọ mi ikenyeneke ete ke n̄kan̄ eke spirit.  Okposụkedi ami ke idemmi n̄kenyenede ekese n̄kpọ ndikpep, ami n̄kenyene mbiomo ndikpep mmọ Bible. Mma mfori okịm ima, mbuọtidem, ye ifịk oro n̄kenyenede mban̄a Jehovah nnyụn̄ ndomo ndinịm eti uwụtn̄kpọ. Mma nsikọm Jehovah kpukpru usen ke iso nditọ oro. Mma nsisian mmọ mme ifiọkutom oro n̄kenyenede ke utom ukwọrọikọ. Emi ama esịn udọn̄ ọnọ mmọ. Ke ukperedem, ke ini ẹkebụpde mmọ se ikanamde mmọ ẹkabade ẹdi mme asiakusụn̄, m̀mê mme asan̄autom uyọhọ ini Mme Ntiense Jehovah, mmọ ẹkebọrọ ẹte, “Nnyịn ima ikụt ke esịt ama esinem eka nnyịn ke ntak emi enye ekedide asiakusụn̄, ndien nnyịn ikoyom ndinem esịt n̄ko nte enye.”

Mma nnen̄ede n̄kpeme idem mbak nditịn̄ n̄kpọ mbiat ete mmọ m̀mê owo ekededi ke esop. Mma mfiọk ke ndiọi ikọ ẹkeme ndibiat nditọ mi. Mmọ ẹkeme nditre ndiwụt ukpono nnọ owo emi ẹsụkde uyo ye enye emi osụkde owo uyo.

Ndikan Se Ibiọn̄ọde Owo Ndinam N̄kọri

Utom ebe mi ama ada ofụri nnyịn aka Taiwan ke 1963. Enye ama ọdọhọ ke ami nyada mfịna ndi edieke n̄kwọrọde ikọ nnọ mbon Japan oro ẹdude do. Ke ẹyenọ nnyịn ifiak inyọn̄ọ Japan, ndien ke emi ayada mfịna ọsọk itieutom mmimọ. Enye ikoyomke nnyịn ikpere Mme Ntiense.

Mme Ntiense ke Taiwan, emi ẹsinịmde kpukpru mbono esop ke usem Chinese, ẹma ẹnen̄ede ẹdara nnyịn. Mma mbiere ndikpep usem Chinese man n̄kpọkwọrọ ikọ nnọ nditọ obio oro utu ke ndikwọrọ nnọ mbon Japan. N̄kekere ke emi ayanam mfep mme mfịna oro ebe mi eketịn̄de aban̄a.

Ufan oro nnyịn ikanamde ye Mme Ntiense ke Taiwan ama ọsọn̄ọ nnyịn idem. Harvey ye Kathy Logan, ebe ye n̄wan emi ẹdide isụn̄utom, ẹma ẹnen̄ede ẹn̄wam nnyịn. Brọda Logan ama akabade edi ete nditọ mi ke n̄kan̄ eke spirit. Enye ama anam mmọ ẹfiọk ke ndinam n̄kpọ Jehovah idịghe eto eto edinam emi mînọhọ owo inemesịt. Mmenịm ke edi ini emi ikodude ke Taiwan ke nditọ mi ẹkebiere ndinam n̄kpọ Jehovah.

Tomoyoshi ye Masahiko ẹkeka ufọkn̄wed mbon America ke Taiwan; do ke mmọ ẹkekpep Ikọmbakara ye usem Chinese. Se mmọ ẹkekpepde ama etịm mmọ idem ndinam utom ke ini iso nte mme asan̄autom ata Abasi, kpa Jehovah. Mmenen̄ede n̄wụt esịtekọm nnọ Jehovah ke emi enye okokpụhọrede se ikpekedide ata ọkpọsọn̄ idaha inọ nnyịn anam akabade edi ini nsinsi edidiọn̄. Ke ima ikodu isua ita ye ubak ke Taiwan, kpa ini emi nnyịn mîkemeke ndifre, nnyịn ima ifiak inyọn̄ọ Japan.

Nditọ nnyịn ẹkedi n̄kpri n̄kparawa ini oro, ndien mmọ ẹma ẹtọn̄ọ ndiyom nda-ke-idem. Mma nda mme edumbet N̄wed Abasi n̄kọk ibuot ye mmọ ekese ini, ndien Jehovah ama  an̄wam mmọ ke ini afanikọn̄ oro. Ke Tomoyoshi ama okokụre ufọkn̄wed sekọndri, enye ama ọtọn̄ọ utom usiakusụn̄. Enye ama an̄wam owo inan̄ ẹyak idem ẹnọ Abasi ẹnyụn̄ ẹna baptism ke akpa isua ifan̄ oro enye akanamde utom usiakusụn̄. Masahiko ama ekpebe uwụtn̄kpọ akpaneka esie onyụn̄ ọtọn̄ọ usiakusụn̄ ke ndondo oro enye okokụrede ufọkn̄wed sekọndri. Enye ama an̄wam n̄kparawa inan̄ ẹkabade ẹdi Mme Ntiense ke akpa isua inan̄ oro enye akasiakde usụn̄.

Ekem Jehovah ama enen̄ede ọdiọn̄ mmọ mbiba. Tomoyoshi ama ekpep n̄kpọ ye ebe n̄wan oro n̄kan̄wamde ekpep akpanikọ Bible. Nditọiban mmọ iba ẹma ẹkabade ẹdi Mme Ntiense n̄ko. Nte ini akakade, Tomoyoshi ama ọdọ Nobuko adiaha mmọ, Masahiko onyụn̄ ọdọ Masako udun̄wan mmọ. Tomoyoshi ye Nobuko ẹnam utom idahaemi ke ibuot itieutom ofụri ererimbot Mme Ntiense Jehovah ke Brooklyn ke New York. Ndien Masahiko ye Masako ẹdi isụn̄utom ke Paraguay.

Ebe Mi Anam Ukpụhọde Nsịtnsịt

Eketie nte ebe mi ikenyeneke udọn̄ ke ido ukpono nnyịn ke adan̄a ofụri isua oro, edi nnyịn ima ikụt ke eketie nte enye ama ọtọn̄ọ ndikpụhọde. Ke ini mbon en̄wen ẹkebiọn̄ọde mi, enye ama esiwụt ke mme ukpepn̄kpọ nnyịn ẹnen onyụn̄ ada ọnọ akpanikọ ye unana edifiọk. Enye ama esinọ Mme Ntiense oro ẹdude ke unana mme n̄kpọ udu uwem. Enye ọkọdọhọ ntem ke ibio ibio ikọ oro enye eketịn̄de ke ndọ eyen nnyịn kiet: “Ndikpep mme owo nnennen usụn̄ udu uwem edi ata mfọnn̄kan utom, enye onyụn̄ ọsọn̄ akan ndinam. Nditọ mi ye iban mmọ ẹmek ata ọkpọsọn̄ utom emi nte ubọkọkọ mmọ. Mbọk ẹn̄wam mmọ.” Kpukpru emi ẹkenam mi nnen̄ede nnịm ke enye eyetiene nnyịn anam n̄kpọ Jehovah.

Mma nsinam Mme Ntiense ẹdi ufọk man enye okpodụk ndụk ye mmọ. Mma nsikot enye etiene edi mme mbono esop ye mme mbono ọkọrọ ye Editi n̄kpa Christ. Edieke utom esie akayakde, enye ama esidụk mme mboho emi, okposụkedi ekesidụkde mmen̄e mmen̄e. Ediwak ini mma nsikere ke enye eyenyịme ukpepn̄kpọ Bible, mmọdo mma nsikot mbiowo Christian ẹdi ufọk nnyịn. Edi enye ikamaha ndikpep n̄kpọ. N̄kọfiọkke se ikedide ntak.

Ikọ apostle Peter emi ama odụk mi ekikere: “Mbufo iban, ẹsụk idem ẹnọ mme ebe mbufo, man, edieke owo mmọ ekededi mîsụkke ibuot inọ ikọ Abasi, ẹkpedụri mmọ ẹda itoho ke ikọ edi oto ke edu uwem iban mmọ, koro ẹkụtde edisana edu uwem mbufo ọkọrọ ye ntotụn̄ọ ukpono.” (1 Peter 3:1, 2) Mma n̄kụt ke n̄kanamke item oro kpukpru ini. N̄kenyene ndifori idaha eke spirit mi man nnen̄ede nnam item oro.

Mma ntọn̄ọ utom usiakusụn̄ ke 1970 man n̄kpenen̄ede nsọn̄ idem ke n̄kan̄ eke spirit. Isua 10 ẹma ẹbe, ekem isua 20 ẹbe. Kpa ye oro, ebe mi ikanamke ukpụhọde ke n̄kan̄ eke spirit. Eyen ukpepn̄kpọ Bible mi kiet ama ọdọhọ isan̄ kiet ete: “Ekeme ndinen̄ede nsọn̄ ndin̄wam owo en̄wen ke ini afo mûkam ukemeke ndin̄wam ebe fo.” Ikọ oro ikesịnke udọn̄ inọ mi, edi n̄kayakke idem emem mi.

Ke utịt utịt iduọk isua 1980, mme ete ye eka nnyịn ẹma ẹkpere ndika usụn̄ ofụri ererimbot. Ndise mban̄a mmọ nnyụn̄ nnam mme utom eken ẹma ẹdia mi idem ẹnyụn̄ ẹnam mi n̄kpa mba. Kpukpru mmọ ẹma ẹbiọn̄ọ mbuọtidem oro n̄kenyenede ke Jehovah ke ediwak isua, edi mma ndomo ndima mmọ adan̄a nte n̄kekeme. Esisịt ini mbemiso eka mi oro ekedide isua 96 akakpade, enye ama ọdọhọ mi ete, “Sumiko, edieke ẹnamde mi nset, ndika ido ukpono mbufo.” Oro ama anam mfiọk ke ukeme oro n̄kesịnde ikedịghe ikpîkpu.

Ebe mi ama ọfiọk kpukpru se n̄kanamde nnọ mme ete ye eka nnyịn. Enye ama ọtọn̄ọ ndisidụk mbono esop kpukpru ini ndiwụt esịtekọm. Enye ama odụk mbono esop ntre ke ediwak isua, edi ikanamke akpan n̄kọri eke spirit. Mma n̄ka iso ndinam se enye amade. Mma nsikot mme ufan esie ye idem mbon itieutom esie oro ẹtode isenidụt, udia. Mma nsitiene enye n̄ka mme edinam ini nduọkodudu. Ke ini ẹkesụhọrede ibat hour oro ẹyomde ẹto mme asiakusụn̄ ẹnịm ke hour 70 ke ọfiọn̄, mma nsibiat ekese ini ye enye.

 Edikpọn̄ Utom Ada Ukpụhọde Edi

Ebe mi ama ọkpọn̄ utom ke 1993. Mma n̄kere ke enye eyenyene ifet ndikpep Bible ke akpatre. Edi enye ọkọdọhọ ke imọ ndituak ibuot nnọ Abasi n̄kukụre koro imọ inyenede ini ọkpọwọrọ unana uten̄e Abasi. Enye ọkọdọhọ ke utu ke oro ke imọ idituak ibuot inọ Abasi ke ini esịt onụkde imọ ndinam ntre, ndien ke inaha ami nnyịk imọ.

Usen kiet ebe mi ama obụp mi m̀mê n̄kpama idahaemi ndida ofụri uwem mi nnam n̄kpọ nnọ imọ. Oro ama ayat mi sia n̄kesinamde ofụri se n̄kekeme nnọ enye tọn̄ọ n̄kọdọ enye. Mma nsịn ofụri ukeme ndinem enye esịt, edi enye ekekere ke mma nda uwem mi nnam n̄kpọ nnọ Jehovah n̄kan nte ndade nnam nnọ imọ. Ke mma n̄kekere mban̄a n̄kpọ emi esisịt, mma nsian enye ke se nsinamde nnọ enye ama ekem. Edi ke edieke enye editienede mi anam se nsinamde ke nnyịn ikpọtọn̄ọ utịbe utịbe obufa uwem ọtọkiet, emi mîdịghe ke isua ifan̄ kpọt, edi ke nsinsi nsinsi. Ediwak usen ẹma ẹbe edi ebe mi ikọbọrọke. Ke akpatre, enye ama obụp ete, “Mmọn̄ọ, ndi afo eyekpep mi Bible?” Oti esituak mi ke ntak idatesịt ini ekededi oro ntide mbụme oro.

Ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ, n̄kọdọhọ ebiowo Christian ekpep n̄kpọ ye enye, edi enye ama asian mi ete, “Afo edi n̄kukụre owo oro edikpepde mi.” Ntre nnyịn ima itọn̄ọ ukpepn̄kpọ Bible ofụri usen. Sia ndude ke esop usem Chinese ebe mi onyụn̄ enen̄erede ọfiọk usem oro, nnyịn ikekpep n̄kpọ ke usem oro. Nnyịn ima inyụn̄ ikot ofụri Bible ikụre ọtọkiet mbemiso isua kiet okokụrede.

Ini emi ke ebiowo kiet ye n̄wan esie ke esop usem Chinese ẹkenyene udọn̄ ke idem nnyịn. Okposụkedi nditọ nnyịn ẹkesọn̄ọde mmọ, mmọ ẹma ẹkabade ata ufan nnyịn. Ediwak Ntiense en̄wen ẹma ẹnyene san̄asan̄a udọn̄ n̄ko ke idem ebe mi. Mmọ ẹma ẹsifọn ido ye nnyịn ẹsinyụn̄ ẹneme nneme ye ebe mi nte n̄kpọ eke enye ekedide ete mmọ. Oro ama enem enye esịt etieti.

Usen kiet owo ke esop nnyịn ama ewet enyịn̄ ebe mi ke kad ndọ ọnọ ẹsọk nnyịn. Ndidiọn̄ọ ebe mi nte ibuot ufọk ama enen̄ede otụk enye, ndien enye ama ebiere ndidụk ndọ oro. Ikebịghike enye ama ọtọn̄ọ ufan ye Mme Ntiense onyụn̄ ọtọn̄ọ ndikpep Bible ye ebiowo Christian. Ukpepn̄kpọ Bible, edidụk mme mbono esop, ye ima oro esop ẹkemade enye ẹma ẹn̄wam enye enen̄ede anam n̄kọri eke spirit.

Ubon Nnyịn Ẹdiana Kiet ke Akpatre

Ebe mi ama ana baptism ke December 2000 nte idiọn̄ọ uyakidem oro enye akayakde ọnọ Jehovah. Akpan ye udọ mi ye iban mmọ ẹma ẹto nsio nsio ebiet ẹdi ndise “utịben̄kpọ” eyomfịn emi. Isua 42 ẹmebe, edi ke akpatre nnyịn imadiana kiet nte ubon.

Idahaemi nnyịn mbiba imesineme itie N̄wed Abasi eke usen inyụn̄ ikot Bible ọtọkiet kpukpru usenubọk. Nnyịn imesineme nneme eke spirit inyụn̄ ibuana ke mme edinam eke spirit kpukpru usen. Ebe mi edi asan̄autom unamutom idahaemi, enye ama onyụn̄ ọnọ utịn̄ikọ an̄wa ke usem Chinese ke ndondo emi. Mmọkọm Jehovah mban̄a enye ndidian nnyịn ọtọkiet. Ami ye ndima mbonubon ye mme ufan mi idori enyịn ndisọn̄ọ nda nnọ enyịn̄ ye ukara Jehovah ke nsinsi nsinsi.

[Ndise obio ke page 13]

(Ama oyom ndikụt nte enye enen̄erede etie, se n̄wed)

CHINA

DEMOCRATIC PEOPLE’S REPUBLIC OF KOREA

REPUBLIC OF KOREA

Inyan̄ Japan

JAPAN

Tokyo

Inyan̄ Edem Usiahautịn China

TAIWAN

Taipei

[Ndise ke page 12]

Ami ye ubon mi ke 1958, isua emi n̄kanade baptism

[Mme ndise ke page 13]

Mme utọ ufan nte Harvey ye Kathy Logan ẹma ẹsọn̄ọ nnyịn idem ke n̄kan̄ eke spirit ke ini ikọkpọn̄de Tokyo ika Taipei ke Taiwan

[Ndise ke page 15]

Ubon nnyịn ẹdiana kiet idahaemi ke utuakibuot akpanikọ