Ẹbiọn̄ọ Satan, Ndien Enye Eyefehe!
Ẹbiọn̄ọ Satan, Ndien Enye Eyefehe!
“Ẹsụk idem . . . ẹnọ Abasi; edi ẹbiọn̄ọ Devil, ndien enye eyefehe ọkpọn̄ mbufo.”—JAMES 4:7.
1, 2. (a) Ewe edu Devil ke ẹwụt ke se ẹwetde ke Isaiah ibuot 14? (b) Mme mbụme ewe ke idineme?
DEVIL edi akakan owo iseri. Ẹwụt ntan̄idem esie ke se Isaiah prọfet Abasi ekewetde. Ke se ibede isua ikie mbemiso Babylonia akakarade ererimbot, ẹdọhọ ke ikọt Jehovah ẹketịn̄ ikọ emi ẹban̄a “edidem Babylon” ẹte: “Afo ọkọdọhọ ke esịt fo, ete, ‘Nyọdọk ke enyọn̄, nyemenede ebekpo mi nnịm ke enyọn̄ n̄kan ntantaọfiọn̄ Abasi: [ndidem emi ẹketode ubon David] . . . nyenịm idem mi nte Ata Edikon̄.’” (Isaiah 14:3, 4, 12-15; Numbers 24: 17) “Edidem Babylon” akatan̄ idem nte Satan, kpa “abasi editịm n̄kpọ emi.” (2 Corinth 4:4) Edi ntan̄idem Satan edisụn̄ọ ke nsobo, kpa nte ẹkesobode ukara Babylon ke esuene esuene usụn̄.
2 Nte ededi, adan̄a nte Devil osụk odude uwem, nnyịn imekeme ndibụp mme utọ mbụme nte: Ndi ikpenyene ndikop ndịk mban̄a Satan? Ntak emi enye adade mme owo ọkọbọ mme Christian? Nso ke nnyịn ikeme ndinam mbak Devil edikan nnyịn?
Ndi Ikpenyene Ndikop Ndịk Mban̄a Devil?
3, 4. Ntak emi mme Christian oro ẹyetde aran ye mme nsan̄a mmọ mîkopke ndịk iban̄a Devil?
3 Ikọ Jesus emi enen̄ede ọsọn̄ọ mme Christian oro ẹyetde aran idem: “Kûyak ndịk anam fi aban̄a mme n̄kpọ emi ẹdisịmde fi. Sese! Devil ayaka iso nditomo ndusụk mbufo ndọn̄ ke ufọk-n̄kpọkọbi man ẹkpedomo mbufo ẹse ọyọhọ ọyọhọ, man mbufo ẹkpekụt ukụt ke usen duop. Wụt idem nte anam-akpanikọ idem tutu esịm n̄kpa, ndien nyọnọ fi anyanya uwem.” (Ediyarade 2:10) Mbon oro ẹyetde aran ye mme nsan̄a mmọ emi ẹnyenede idotenyịn edidu uwem mi ke isọn̄ ikopke ndịk iban̄a Devil. Emi idịghe sia mmọ ẹnyenede ndammana uko. Edi koro mmọ ẹnyenede mbak Abasi ẹnyụn̄ ‘ẹbuọtde idemmọ ke mfụt mba esie.’—Psalm 34:9; 36:7.
4 Akpa mme mbet Jesus Christ emi mîkokopke ndịk ẹma ẹnam akpanikọ tutu esịm n̄kpa, kpa ye ndutụhọ oro mmọ ẹkekụtde. Mmọ ikokopke ndịk iban̄a se Satan kpa Devil edinamde mmimọ, sia mmọ ẹma ẹfiọk ke Jehovah ididehedei ikpọn̄ mbon oro ẹnamde akpanikọ ẹnọ imọ. Kpasụk ntre, mme Christian oro ẹyetde aran ye nsan̄a mmọ oro ẹyakde idem ẹnọ Jehovah ẹbiere ndika iso nsọn̄ọ nda ye Abasi kpa ye oro ẹnen̄erede ẹkọbọ mmọ mfịn. Edi, apostle Paul ama owụt ke Devil ekeme ndida n̄kpa ndi. Ndi oro ekpenyene ndinam nnyịn ndịk?
5. Nso ke nnyịn ikpep ito Mme Hebrew 2:14, 15?
5 Paul ọkọdọhọ ke Jesus ‘ama etiene edi obụk ye iyịp’ man “ke ebede ke n̄kpa esie enye okposobo enye emi ekemede ndida n̄kpa ndi, oro edi, Devil; man enye ekpemen ubọhọ ọnọ kpukpru mbon oro ndịk n̄kpa akanamde mmọ ẹdu ke itie ufụn ke ofụri eyouwem mmọ.” (Mme Hebrew 2:14, 15) Nte “enye emi ekemede ndida n̄kpa ndi,” Satan ama enyene odudu ke idem Judas Iscariot onyụn̄ ada mme adaiso ido ukpono mme Jew ye mbon Rome owot Jesus. (Luke 22:3; John 13:26, 27) Nte ededi, Jesus ada n̄kpa uwa esie osio anamidiọk ubonowo ke ufụn Satan onyụn̄ anam nnyịn ikeme ndinyene nsinsi uwem.—John 3:16.
6, 7. Devil enyene odudu adan̄a didie ndida n̄kpa ndi?
6 Devil enyene odudu adan̄a didie ndida n̄kpa ndi? Nte ededi, tọn̄ọ Satan ọkọtọn̄ọ idiọkido esie, nsu ye ndausụn̄ esie ẹwot ediwak owo. Emi edi koro Adam ama anam idiọk, onyụn̄ anam idiọkn̄kpọ ye n̄kpa atara esịm ofụri ubonowo. (Rome 5:12) Ke adianade do, mme asan̄autom Satan ke isọn̄ ẹkọbọ mme andituak ibuot nnọ Jehovah, ndusụk ini tutu esịm n̄kpa, ukem nte ẹkekọbọde Jesus Christ.
7 Kpa ye oro, nnyịn ikpekereke ke Devil ekeme ndiwot owo nte enye amama. Abasi ekpeme mbon oro ẹdide Esie, ndien tutu amama enye idiyakke Satan osobo kpukpru ata mme andituak ibuot nnọ Enye ke isọn̄. (Rome 14:8) Edi akpanikọ ke Jehovah esiyak ukọbọ esịm kpukpru ikọt esie, esinyụn̄ ayak ndusụk nnyịn ikpan̄a ke ntak en̄wan Devil. Kpa ye oro, N̄wed Abasi ọnọ mbon oro enyịn̄ mmọ ẹsịnede ke “n̄wed editi” Abasi utịbe utịbe idotenyịn ediset ke n̄kpa—ndien Devil ikemeke ndinam n̄kpọ ndomokiet ndibiọn̄ọ mmọ ndiset!—Malachi 3:16; John 5:28, 29; Utom 24:15.
Ntak Emi Satan Ọkọbọde Nnyịn-e?
8. Ntak emi Devil ọkọbọde ikọt Abasi-e?
8 Edieke nnyịn idide mme anam-akpanikọ asan̄autom Abasi, odu akpan ntak oro Devil ọkọbọde nnyịn. Uduak esie edi ndinam nnyịn ikan̄ mbuọtidem nnyịn. Satan oyom ndibiat ọsọn̄urua itie ebuana oro inyenede ye Ete nnyịn eke heaven. Ikpanaha emi akpa nnyịn idem. Jehovah ama ebem iso etịn̄ ke Eden ke usua oyodu ke ufọt ndamban̄a “n̄wan” esie ye “urụkikọt” ye ke ufọt “ubon” “n̄wan” esie ye “ubon” “urụkikọt.” (Genesis 3:14, 15) N̄wed Abasi anam ẹdiọn̄ọ Devil nte “akani urụkikọt” onyụn̄ owụt ke ini esie edi ibio, ye nte ke enye asan̄a ye akwa iyatesịt. (Ediyarade 12:9 12) Nte usua ke ufọt “ubon” iba emi akade iso, mbon oro ẹkade iso ẹnam n̄kpọ ẹnọ Jehovah ẹdori enyịn ke ẹyekọbọ mmimọ. (2 Timothy 3:12) Ndi ọmọfiọk ata akpan ntak emi Satan ọkọbọde ikọt Abasi?
9, 10. Nso eneni ke Devil edemerede, ndien nso ebuana ke oro enyene ye nte mme owo ẹnamde n̄kpọ?
9 Devil edemede eneni aban̄a owo oro enyenede unen ndikara ofụri ekondo. Eneni en̄wen oro enyenede ebuana ye emi, edi ke mme owo idisọn̄ọke ida ye Andibot mmọ. Satan ama ọkọbọ Job oro ekedide edinen owo. Ntak-a? Man enye akpanam Job okûsọn̄ọ ada ye Jehovah. N̄wan Job ye “ukụt ukụt mbon ndọn̄esịt” ita oro ẹkedide ndidọn̄ Job esịt ẹma ẹnam se Devil okoyomde. Nte ẹwụtde ke n̄wed Job, Devil ama amia ata ye Abasi ete ke owo ndomokiet idisọn̄ọke ida inam n̄kpọ inọ Abasi edieke ẹyakde Satan odomo owo. Edi Job ama ọsọn̄ọ ada, onyụn̄ owụt ke Satan edi osu nsu. (Job 1:8-2:9; 16:2; 27:5; 31:6) Devil ọkọbọ Mme Ntiense Jehovah mfịn man abiat nsọn̄ọnda mmọ onyụn̄ owụt ke eneni imọ edi akpanikọ.
10 Ndifiọk ke Devil ọkọbọ nnyịn sia enye enen̄erede oyom ndibiat nsọn̄ọnda nnyịn ke n̄kan̄ Abasi ekeme ndin̄wam nnyịn isọn̄ọ idem inyụn̄ inyene esịt. (Deuteronomy 31:6) Abasi nnyịn edi Andikara Ekondo, ndien enye ayan̄wam nnyịn isọn̄ọ ida ye enye. Nnyịn ikpakam idomo ndinam Jehovah adat esịt kpukpru ini ke ndisọn̄ọ nda nnyụn̄ nnam enye enyene se ọbọrọde akwa osụn̄i isụn̄i oro, Satan kpa Devil.—Mme N̄ke 27:11.
“Nyan̄a Nnyịn Sio ke Ubọk Andidiọk”
11. Nso ke eben̄e oro “kûnyụn̄ uda nnyịn usịn ke idomo” ọwọrọ?
11 Idịghe mmemmem n̄kpọ ndisọn̄ọ nda ye Abasi, ntre oyom ibọn̄ akam ke ofụri esịt. Akam uwụtn̄kpọ enen̄ede an̄wam. Jesus ama ọdọhọ ete: “Kûnyụn̄ uda nnyịn usịn ke idomo, edi nyan̄a nnyịn sio ke ubọk andidiọk.” (Matthew 6:13) Jehovah isidomoke nnyịn man inam idiọk. (James 1:13) Nte ededi, ndusụk ini N̄wed Abasi esitịn̄ ikọ nte n̄kpọ eke edide ke Abasi anam n̄kpọ m̀mê edi ntak oro n̄kpọ ẹtịbede, ke ini edide enye akam ayayak mmọ ẹtịbe. (Ruth 1:20, 21) Edieke ibọn̄de akam nte Jesus ọkọdọhọde, do nnyịn iben̄e Jehovah okûyak iduọ ke ini isobode idomo. Ndien enye idikpọn̄ke nnyịn, koro N̄wed Abasi ọn̄wọn̄ọ ọnọ nnyịn ete: “Abasi edi akpanikọ, idinyụn̄ iyakke ẹdomo mbufo ẹbe se mbufo ẹkemede ndiyọ, edi enye oyosio usụn̄ ubọhọ ke ufọt idomo man mbufo ẹkeme ndiyọ enye.”—1 Corinth 10:13.
12. Ntak emi isiben̄ede ite ‘ẹnyan̄a nnyịn ẹsio ke ubọk andidiọk’?
12 Ke Jesus ama akasiak idomo ke akam uwụtn̄kpọ, enye ama ọdọhọ nte odotde ete: “Nyan̄a nnyịn sio ke ubọk andidiọk.” Ẹkabarede ufan̄ikọ emi ntem ke ndusụk Bible: “Nyan̄a nnyịn sio ke idiọk” (King James Version; Revised Standard Version) m̀mê “Kpeme nnyịn biọn̄ọ idiọk.” (Contemporary English Version) Nte ededi, ke N̄wed Abasi, ikọ emi ‘nyan̄a sio’ enen̄ede enyene n̄kpọ ndinam ye mme owo, ndien Gospel Matthew ọdọhọ ke Devil edi “Andidomo,” oro edi, owo. (Matthew 4:3, 11) Ntre, edi akpan n̄kpọ ndibọn̄ akam mben̄e nte ẹnyan̄a nnyịn ẹsio ke ubọk “andidiọk,” Satan kpa Devil. Enye odomo ndinam nnyịn idue Abasi. (1 Thessalonica 3:5) Ke ini iben̄ede ite, “Nyan̄a nnyịn sio ke ubọk andidiọk,” nnyịn iben̄e Ete nnyịn eke heaven ada nnyịn usụn̄ onyụn̄ an̄wam nnyịn mbak Devil edikan nnyịn.
Kûyak Devil Akan Fi
13, 14. Ntak emi okoyomde mbon Corinth ẹkpụhọde nte ẹkenamde n̄kpọ ye owo oro ekedide oburobụt owo ke esop?
13 Ke ini Paul ekesịnde udọn̄ ọnọ mme Christian ke Corinth ndifen nnọ mme owo, enye ekewet ete: “N̄kpọ ekededi eke mbufo ẹfende owo, ami n̄ko mmefen. Ke akpanikọ, amaedi ami, se ededi oro mfende ke mfọnido, edieke edide mmefen n̄kpọ ekededi ke mfọnido, edi ke ntak mbufo ke iso Christ; mbak Satan edikan nnyịn, koro nnyịn mînanake ifiọk iban̄a mme n̄kukan esie.” (2 Corinth 2:10, 11) Devil ekeme ndikan nnyịn ke nsio nsio usụn̄, edi ntak emi Paul eketịn̄de ikọ oro ẹwetde mi-e?
14 Paul ama asua ọnọ mbon Corinth koro mmọ ẹma ẹyak oburobụt owo odu ke esop. Anaedi emi ama enem Satan, sia emi ama ada esuene ọsọk esop ke ndinyịme “utọ use oro mîkam idụhe ke otu mme idụt” odu ke otu mmọ. Ekem ẹma ẹsio anamidiọk oro ẹfep. (1 Corinth 5:1-5, 11-13) Nte ini akakade, owo oro ama akabade esịt. Edieke mbon Corinth ẹkpekesịnde ndifen nnọ owo oro nnyụn̄ mfiak nda enye, Devil akpakakan mmọ ke usụn̄ efen. Didie? Mmọ ẹkpesọn̄ ido ẹnyụn̄ ẹnana mbọm, ukem nte Satan ke idemesie. Edieke ‘ekikak mfụhọ ekpekemende owo oro akakabarede esịt do emen’ ndien enye etre ndituak ibuot nnọ Abasi, mbiowo akpan akpan ẹkpekenyene nduduọhọ ke iso Jehovah, kpa Abasi mbọm. (2 Corinth 2:7; James 2:13; 3:1) Ke akpanikọ, idụhe ata Christian ndomokiet oro okpoyomde ndikpebe Satan ke nditie ibak ibak, nsọn̄ido nsọn̄ido, nnyụn̄ nnana mbọm.
N̄kpọekọn̄ Abasi Ekpeme Nnyịn
15. Nso ekọn̄ ke nnyịn in̄wana, ndien nso idinam nnyịn ikan?
15 Edieke anade ẹnyan̄a nnyịn ẹsio ke ubọk Devil, nnyịn inyene ndin̄wana ye odudu ndiọi spirit. Ndisịne “ofụri n̄kpọekọn̄ Abasi” edinam nnyịn ikan ke en̄wan emi. (Ephesus 6:11-18) N̄kpọekọn̄ emi abuana ‘edisịne edinen ido nte ukwak ikpanesịt.’ (Ephesus 6:14) Edidem Saul eke Israel eset ama ataba edisana spirit sia ọkọsọn̄de ibuot ye Abasi. (1 Samuel 15:22, 23) Edi edieke inamde se inende inyụn̄ isịnede ofụri n̄kpọekọn̄ eke spirit, nnyịn iyenyene edisana spirit Abasi ye ukpeme oro iyomde man ibiọn̄ọ Satan ye ndiọi angel esie, kpa mme demon.—Mme N̄ke 18:10.
16. Nso ke nnyịn ikeme ndinam man Abasi aka iso ekpeme nnyịn ọbiọn̄ọ odudu ndiọi spirit?
16 Man Abasi aka iso ekpeme nnyịn ọbiọn̄ọ odudu ndiọi spirit, ke adianade ye mme n̄kpọ eken, oyom ikot inyụn̄ ikpep Ikọ Abasi kpukpru ini, idade mme n̄wed oro “akama-ukpọhọde emi anamde akpanikọ” osiode. (Luke 12:42) Emi ayanam nnyịn ikere nti n̄kpọ eke spirit kpukpru ini, nte ekemde ye item Paul emi: “Nditọete, n̄kpọ ekededi eke ẹdide akpanikọ, n̄kpọ ekededi eke ẹdotde ẹtịm ẹkere, n̄kpọ ekededi eke ẹnende, n̄kpọ ekededi eke ẹsanade, n̄kpọ ekededi eke ẹmade, n̄kpọ ekededi eke ẹwọrọde eti etop, n̄kpọ ekededi eke eti ido odude ye n̄kpọ ekededi eke itoro odude, ẹka iso ẹkere mme n̄kpọ emi.”—Philippi 4:8.
17. Nso idin̄wam nnyịn idi mme anditan̄a eti mbụk oro ẹnyenede uforo?
17 Jehovah an̄wam nnyịn ikeme ‘ndisịne n̄kpọutom eti mbụk emem ke ukot nte ikpaukot.’ (Ephesus 6:15) Ndibuana ke mme mbono esop Christian kpukpru ini etịm nnyịn idem man itan̄a eti mbụk Obio Ubọn̄ Abasi. Nso idatesịt ke nnyịn inyene ntem ke ndin̄wam mbon en̄wen ẹkpep akpanikọ Abasi ẹnyụn̄ ẹwọrọ ke ufụn eke spirit! (John 8:32) Imenen̄ede iyom “akan̄kan̄ eke spirit, oro edi, ikọ Abasi,” ndida n̄kpeme idem mbiọn̄ọ nsunsu ukpepn̄kpọ nnyụn̄ ‘n̄wụri mme n̄kpọ eke ẹsọn̄ọde ẹdọn̄ n̄kam.’ (Ephesus 6:17; 2 Corinth 10:4, 5) Ndida Ikọ Abasi, kpa Bible, nnam n̄kpọ ye usọ, ayan̄wam nnyịn ikpep mme owo akpanikọ, idinyụn̄ iyakke Devil ada mme n̄kari esie atap nnyịn.
18. Didie ke nnyịn ikeme “ndisọn̄ọ nda n̄n̄wana ye n̄kari Devil”?
18 Paul ọkọtọn̄ọ nneme esie aban̄ade n̄kpọekọn̄ eke spirit ntem: “Ẹka iso ẹkop odudu ke Ọbọn̄ ye ke ọkpọsọn̄ ukeme esie. Ẹmen ofụri n̄kpọekọn̄ Abasi ẹsịne man mbufo ẹkpekeme ndisọn̄ọ nda n̄n̄wana ye n̄kari Devil.” (Ephesus 6:10, 11) Ikọ Greek oro ẹkabarede “ndisọn̄ọ nda” enyene n̄kpọ ndinam ye owoekọn̄ oro ọsọn̄ọde ada an̄wana ekọn̄. Nnyịn imọsọn̄ọ ida in̄wana ekọn̄ eke spirit, okposụkedi Satan adade nsio nsio n̄kari usụn̄ odomo ndibiat edidianakiet, ukpepn̄kpọ, m̀mê nsọn̄ọnda nnyịn ke Abasi. Edi Devil ikwe unen ke en̄wan esie—idinyụn̄ ikwe! *
Biọn̄ọ Devil, Ndien Enye Eyefehe
19. Nso idi usụn̄ kiet ndinen̄ede mbiọn̄ọ Devil?
19 Nnyịn imekeme ndikan ke en̄wan eke spirit oro in̄wanade ye Devil ye odudu ndiọi spirit oro enye adade usụn̄. Ufọn idụhe ndikop ndịk mban̄a Satan, koro mbet oro James ekewet ete: “Ẹsụk idem . . . ẹnọ Abasi; edi ẹbiọn̄ọ Devil, ndien enye eyefehe ọkpọn̄ mbufo.” (James 4:7) Usụn̄ kiet ndinen̄ede mbiọn̄ọ Satan ye ndiọi edibotn̄kpọ spirit oro ẹnọde enye ibetedem edi nditetre ndinyene ebuana ekededi ye ndedịbe odudu m̀mê edinam mfọni ye mbon oro ẹbuanade ke mmọ. N̄wed Abasi owụt in̄wan̄-in̄wan̄ ke mme asan̄autom Jehovah inyeneke ndisiak ntantaọfiọn̄, ndibre idiọn̄, ndibre mfa nnyụn̄ mbụp ekpo. Edieke nnyịn iyọhọde ye edinam eke spirit inyụn̄ inyenede ọkpọsọn̄ mbuọtidem, nnyịn idikopke ndịk ke owo ọyọtọ nnyịn ibọk.—Numbers 23:23; Deuteronomy 18: 10-12; Isaiah 47:12-15; Utom 19:18-20.
20. Didie ke nnyịn ikeme ndibiọn̄ọ Devil?
20 Nnyịn “ibiọn̄ọ Devil” ke ndisọn̄ọ nyịre ke akpanikọ ye ke mme edumbet Bible, nnyụn̄ nsọn̄ọ nda n̄n̄wana ye enye. Ererimbot anam se Satan amade sia enye edide abasi esie. (2 Corinth 4:4) Ke ntre, nnyịn ikpebeke edu ererimbot, utọ nte ntan̄idem, ibụk, oburobụt ido, afai, ye uma-inyene. Nnyịn imọfiọk ke Devil ama efehe ke ini Jesus akadade N̄wed Abasi ọbiọn̄ọ enye ke ini enye okodomode Jesus ke wilderness. (Matthew 4:4, 7,10, 11) Kpasụk ntre, Satan ‘eyefehe ọkpọn̄ nnyịn,’ nnyịn iyonyụn̄ ikan enye edieke isụkde ibuot ọyọhọ ọyọhọ inọ Jehovah inyụn̄ iberide edem ke Enye ebe ke akam. (Ephesus 6:18) Ke ntak un̄wam Jehovah ye eke edima Eyen esie, owo ndomokiet idinọmọke nnyịn ke nsinsi—ọkpọkọm Devil ke idemesie!—Psalm 91:9-11.
[Ikọ idakisọn̄]
^ ikp. 18 Ke oyomde ntọt efen efen aban̄ade n̄kpọekọn̄ eke spirit otode Abasi, se Enyọn̄-Ukpeme eke May 15, 1992, page 21-23.
Nso Idi Ibọrọ Fo?
• Ndi ikpenyene ndikop ndịk mban̄a Satan kpa Devil?
• Ntak emi Satan esikọbọde mme Christian?
• Ntak emi isibọn̄de akam ite ẹnyan̄a nnyịn ẹsio ke ubọk “andidiọk”?
• Didie ke nnyịn ikeme ndikan ke en̄wan eke spirit?
[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]
[Ndise ke page 26]
Akpa mme anditiene Christ emi mîkokopke ndịk ẹma ẹnam akpanikọ tutu esịm n̄kpa
[Ndise ke page 27]
Devil ikemeke ndikpan Jehovah ndinam mbon oro Enye etide ẹset
[Ndise ke page 28]
Ndi emesibọn̄ akam eben̄e ẹnyan̄a fi ẹsio ke ubọk “andidiọk”?
[Ndise ke page 29]
Ndi afo emesịne “ofụri n̄kpọekọn̄ Abasi”?