Un̄wana Abasi Ebịn Ekịm Efep!
Un̄wana Abasi Ebịn Ekịm Efep!
“Jehovah onyụn̄ an̄wan̄ade ekịm mi.”—2 SAMUEL 22:29.
1. Didie ke un̄wana enyene ebuana ye uwem?
“ABASI ọdọhọ ete, Yak un̄wana odu: ndien un̄wana odu.” (Genesis 1:3) Mbụk edibotn̄kpọ ke Genesis ada mme n̄wọrọnda ikọ emi anam ẹdiọn̄ọ Jehovah nte ebiet emi un̄wana otode, emi uwem mîkpodụhe ke isọn̄ ke ẹsiode enye ẹfep. Jehovah edi n̄ko ebiet emi un̄wana eke spirit otode, emi edide akpan n̄kpọ kaban̄a ndausụn̄ ke uwem nnyịn. (Psalm 43:3) Edidem David ama owụt n̄kpet n̄kpet ebuana oro un̄wana eke spirit enyenede ye uwem ke ini enye ekewetde ete: “Koro obụbe mmọn̄ uwem odude ye afo: nnyịn iyokụt un̄wana ke un̄wana fo.”—Psalm 36:9.
2. Nte Paul okowụtde, un̄wana enyene n̄kpet n̄kpet ebuana ye nso?
2 N̄kpọ nte isua 1,000 ke eyo David ama ekebe, apostle Paul ama etịn̄ aban̄a mbụk edibotn̄kpọ. Ke ewetde n̄wed ọnọ ẹsọk esop Christian ke Corinth, enye ọkọdọhọ ete: ‘Abasi ọkọnọ uyo ete, Yak un̄wana ayama ke ekịm.’ Ekem Paul ama owụt nte ke un̄wana eke spirit enyene n̄kpet n̄kpet ebuana ye ifiọk Jehovah ke ini enye akadiande do ete: “[Enye] akayama nnyịn ke esịt, man Enye an̄wan̄ade owo enyịn ndifiọk ubọn̄ Abasi ke iso Jesus Christ.” (2 Corinth 4:6) Didie ke un̄wana emi asan̄a esịm nnyịn?
Bible—Se Ẹdade Ẹnọ Un̄wana
3. Ebede ke Bible, nso un̄wana ke Jehovah ọnọ?
3 Jehovah ọnọ un̄wana eke spirit esie akpan akpan ebe ke Ikọ esie eke odudu spirit, kpa Bible. Ntre nte nnyịn ikpepde Bible inyụn̄ ibọde ifiọk Abasi, nnyịn iyak un̄wana esie ayama ọnọ nnyịn. Ebede ke Bible, Jehovah esịn un̄wana ke mme uduak esie onyụn̄ asian nnyịn nte ikemede ndinam uduak esie. Emi anam uwem nnyịn enyene uduak onyụn̄ an̄wam ndiyụhọ udọn̄ n̄kpọ eke spirit nnyịn. (Ecclesiastes 12:1; Matthew 5:3) Jesus ama ọsọn̄ọ etịn̄ ete ke ana nnyịn ise iban̄a mme udọn̄ n̄kpọ eke spirit nnyịn ke ini okokotde oto Ibet Moses, ọdọhọde ete: “Ẹma ẹwet ẹte, Idịghe uyo ikpọn̄ ke owo edida idu uwem, edi edida kpukpru ikọ eke ẹwọrọde Abasi ke inua odu.”—Matthew 4:4; Deuteronomy 8:3.
4. Ke nso usụn̄ ke Jesus edi “un̄wana ererimbot”?
4 Ẹnen̄ede ẹbuan Jesus ye un̄wana eke spirit. Ke akpanikọ, enye ama etịn̄ aban̄a idemesie nte “un̄wana ererimbot” onyụn̄ ọdọhọ ete: “Owo eke etienede Mi idisan̄ake ke ekịm, edi eyenyene un̄wana uwem.” (John 8:12) Ikọ emi an̄wam nnyịn ndifiọk akpan udeme emi Jesus enyenede ke ndinam ubonowo ẹnyene akpanikọ Jehovah. Edieke anade nnyịn ifep ekịm inyụn̄ isan̄a ke un̄wana Abasi, ana nnyịn ikpan̄ utọn̄ ke kpukpru se Jesus etịn̄de inyụn̄ itiene uwụtn̄kpọ ye ukpepn̄kpọ esie ketket nte ẹwetde ke Bible.
5. Nso mbiomo ke mme anditiene Jesus ẹkenyene ke enye ama akakpa?
5 Usen ifan̄ mbemiso n̄kpa esie, Jesus ama afiak etịn̄ aban̄a idemesie nte un̄wana, ọdọhọde mme mbet esie ete: “Un̄wana oyosụk odu ye mbufo ke ekpri ini. Ẹsan̄a ke adan̄aemi mbufo ẹnyenede un̄wana, mbak ekịm edisịm mbufo; koro owo eke asan̄ade ke ekịm ifiọkke ọtọ nte enye akade. Ke ini mbufo ẹnyenede un̄wana, ẹbuọt idem ke un̄wana, man mbufo ẹkabade ẹdi nditọ un̄wana.” (John 12:35, 36) Mbon oro ẹkekabarede ẹdi nditọ un̄wana ẹma ẹkpep “nti ikọ” Bible. (2 Timothy 1:13, 14) Ekem mmọ ẹma ẹda nti ikọ emi ẹdụri mbon en̄wen emi ẹkenyenede esịt akpanikọ ẹsion̄o ke ekịm ẹsịn ke un̄wana Abasi.
6. Ewe isọn̄ akpanikọ aban̄ade un̄wana ye ekịm ke nnyịn ikụt ke 1 John 1:5?
6 Apostle John ekewet ete: “Abasi edi un̄wana, ekịm inyụn̄ idụhe ke Enye.” (1 John 1:5) Tịm fiọk ukpụhọde oro odude mi ke ufọt un̄wana ye ekịm. Un̄wana eke spirit oto Jehovah, ndien ekịm eke spirit ikemeke ndisan̄a n̄kpọ ye enye. Anie, ndien, ke ekịm oro oto?
Ekịm eke Spirit—Ebiet Enye Otode
7. Anie edi ntak ekịm eke spirit oro ofụkde ererimbot, ndien nso odudu ke enye enyene?
7 Apostle Paul ama etịn̄ aban̄a “abasi eyo emi.” Ke ikọ emi, enye eketịn̄ aban̄a Satan kpa Devil. Enye ama aka iso ndidọhọ nte ke abasi emi ‘anam ikike mmọ eke mînịmke ke akpanikọ ekịm, mbak un̄wana gospel ubọn̄ Christ, emi edide mbiet Abasi, edisem ọnọ mmọ.’ (2 Corinth 4:4) Ediwak owo ẹdọhọ ke mmimọ imenịm ke Abasi odu; edi, ediwak ke otu mmọ inịmke ke Devil odu. Ntak-a? Mmọ imaha ndinyịme nte ke ndusụk idiọk odudu oro akande odudu owo ẹkeme ndidu ndinyụn̄ n̄kara usụn̄ ukere n̄kpọ mmimọ. Edi, nte Paul owụtde, Devil odu esinyụn̄ akara mme owo man mmọ ẹkûkeme ndikụt un̄wana akpanikọ. Ẹkụt odudu Satan ndikara ekikere owo ke ntịn̄nnịm ikọ oro etịn̄de aban̄a enye nte “andibian̄a ofụri ererimbot.” (Ediyarade 12:9) Nte utịp mme edinam Satan, idaha oro prọfet Isaiah ekebemde iso etịn̄ aban̄a abuana ofụri ubonowo idahaemi ke mîbọhọke mbon oro ẹnamde n̄kpọ Jehovah: “Sese, ekịm oyofụk ererimbot, ọkpọsọn̄ ekịm oyonyụn̄ ofụk mme idụt.”—Isaiah 60:2.
8. Ke mme usụn̄ ewe ke mbon oro ẹdude ke ekịm eke spirit ẹwụt ke ẹtụn mmimọ usụn̄?
8 Esidi ọkpọsọn̄ n̄kpọ ndikụt n̄kpọ ekededi ke makmak ekịm. Esidi mmemmem n̄kpọ owo ndisop m̀mê nditụn usụn̄. Ukem ntre, mbon oro ẹdude ke ekịm eke spirit isikwe n̄kpọ ndien ẹsisọp ẹtụn usụn̄ ke n̄kan̄ eke spirit. Mmọ ẹkeme ndinana ukeme ndifiọk ukpụhọde oro odude ke ufọt akpanikọ ye nsu, eti ye idiọk. Prọfet Isaiah eketịn̄ aban̄a mbon oro ẹdude ke utọ ekịm oro ke ini enye ọkọdọhọde ete: “Ifọnke fọn inọ mmọ eke ẹdọhọde ẹban̄a idiọk, ẹte, Eti, ẹban̄a eti, ẹte, Idiọk: eke ẹnịmde ekịm ke un̄wana, ẹnịm un̄wana ke ekịm; eke ẹnịmde idot ke inịn̄e, ẹnịm inịn̄e ke idot!” (Isaiah 5:20) Satan kpa Devil, abasi ekịm akara mmọ emi ẹdude ke ekịm eke spirit, ndien nte utịp mmọ ẹdian̄ade ẹkpọn̄ enye emi un̄wana ye uwem ẹtode.—Ephesus 4:17-19.
Ndiwọrọ ke Ekịm Ndụk Un̄wana—N̄kpọ-Ata
9. Nam an̄wan̄a nte mme anamidiọk ẹmade ata ata ekịm ye ekịm eke spirit.
9 Anam-akpanikọ owo oro Job ama owụt nte mme anamidiọk ẹmade ekịm ke ini ọkọdọhọde ete: “Enyịn esịn-efịbe n̄ko ebet mbubịteyo, ete, Baba enyịn kiet idikwe imọ; enye onyụn̄ esịne n̄kpọ udịp-iso.” (Job 24:15) Mme anamidiọk n̄ko ẹdu ke ekịm eke spirit, ndien utọ ekịm oro ekeme ndikan owo ubọk. Apostle Paul ọkọdọhọ ete ke oburobụt ido idan̄, uyịpinọ, idiọkitọn̄, ediyụhọ mmịn, isụn̄i, ye n̄kanubọk ẹyọyọhọ ke otu mbon oro ẹdude ke ekịm oro. Edi owo ekededi eke ọwọrọde edi ke un̄wana Ikọ Abasi ekeme ndikpụhọde. Paul anam an̄wan̄a ke leta oro enye ekewetde ọnọ ẹsọk mbon Corinth ete ke ẹkeme ndinam utọ ukpụhọde oro. Ediwak mme Christian ke Corinth ẹma ẹsinam utom ekịm, edi Paul ama ọdọhọ mmọ ete: “Edi ẹma ẹyet mbufo, ẹma ẹnam mbufo ẹsana, ẹma ẹtebe mbufo ikpe ke enyịn̄ Ọbọn̄ Jesus Christ, ye ke Spirit Abasi nnyịn.”—1 Corinth 6:9-11.
10, 11. (a) Didie ke Jesus okowụt edikere mban̄a ọnọ owo emi enye akatatde enyịn? (b) Ntak emi ediwak owo mîmekke un̄wana?
10 Ke ini owo ọwọrọde ke makmak ekịm odụk un̄wana, eyedi ayada ekpri ini mbemiso enyịn esie an̄wan̄ade. Ke Bethsaida, Jesus ama anam nnan kiet okụt usụn̄, edi enye ke mfọnido akanam ntre sụn̄sụn̄. “Enye omụm nnan oro ke ubọk onyụn̄ ada enye ọwọrọ ke obio-in̄wan̄; ndien ke Enye ama akafiari enye etap ke enyịn, onyụn̄ odori enye ubọk, obụp enye ete, Nte omokụt n̄kpọ? Owo oro emenede enyịn ese, onyụn̄ ọdọhọ ete, Mmokụt owo; koro n̄kụt mmọ ẹsan̄ade nte ẹdide eto. Jesus ọtọn̄ọ ntak odori enye ubọk ke enyịn; ndien enye owụk enyịn ese n̄kpọ, enyịn esie ẹkabade ẹfọn, enye onyụn̄ enen̄ede okụt kpukpru n̄kpọ.” (Mark 8:23-25) Eyedi Jesus akanam owo oro okụt n̄kpọ sụn̄sụn̄ mbak nyayama un̄wana utịn edifịna enye. Nnyịn imekeme ndikere nte owo oro okokopde idatesịt ke ini enye ekekemede ndikụt n̄kpọ.
11 Nte ededi, idatesịt emi owo oro okokopde itiehe nte idatesịt mbon oro ẹn̄wamde ẹwọrọ sụn̄sụn̄ ke ekịm eke spirit ẹdụk un̄wana akpanikọ. Ke ini nnyịn ikụtde idatesịt mmọ, idem ekeme ndikpa nnyịn mban̄a ntak emi ediwak owo efen efen mîmaha un̄wana. Jesus ọnọ ntak ete: “Emi edi ikpe oro, ete, un̄wana ama edi ke ererimbot, edi owo ẹmama ekịm ẹkan un̄wana; koro utom mmọ ọdiọkde. Koro kpukpru owo eke ẹnamde idiọk ẹsasua un̄wana, inyụn̄ iwọrọke idi ke un̄wana, mbak ẹdibiom se mmọ ẹnamde.” (John 3:19, 20) Ih, ediwak owo ẹma ndinam “idiọk”—utọ nte oburobụt ido, ufịk, usu nsu, utụk, ye uyịpinọ—ndien ekịm eke spirit Satan edi mfọnn̄kan itie ọnọ mmọ ndinam se mmọ ẹmade.
Ndinam N̄kọri ke Un̄wana
12. Ke mme usụn̄ ewe ke nnyịn ibọ ufọn ito ediwọrọ ndi ke un̄wana?
12 Tọn̄ọ nte nnyịn ikedi idifiọk un̄wana, mme ukpụhọde ewe ke nnyịn ikụt ke idem nnyịn? Ndusụk ini esifọn ndifiak ndụn̄ọde n̄kọri eke spirit oro nnyịn inamde. Ndiọi edu ewe ke nnyịn iduọn̄ọ? Mme mfịna ewe ke uwem nnyịn ke nnyịn ikeme ndinen̄ede? Didie ke mme uduak nnyịn kaban̄a ini iso ẹkpụhọde? Ke odudu Jehovah ye un̄wam edisana spirit esie, nnyịn imekeme ndika iso nnam mme ukpụhọde ke edu ye usụn̄ ukere n̄kpọ nnyịn ndien oro oyowụt ke nnyịn ke inam n̄kpọ iban̄a un̄wana. (Ephesus 4:23, 24) Paul ekesịn enye ke usụn̄ emi ete: “Mbufo ẹkedi ekịm totoko, edi ẹmewọrọ ẹdi un̄wana ke Ọbọn̄ ke emi: ẹsan̄a nte nditọ un̄wana (koro mfri eke otode un̄wana esịne ke kpukpru nti ido ye edinen ido ye akpanikọ).” (Ephesus 5:8, 9) Ndiyak un̄wana Jehovah ada nnyịn usụn̄ ọnọ nnyịn idotenyịn ye uduak onyụn̄ anam uwem mbon oro ẹdude ye nnyịn ọfọn. Ndien nnyịn ndinam mme utọ ukpụhọde oro adat Jehovah esịt didie ntem!—Mme N̄ke 27:11.
13. Didie ke nnyịn ikeme ndiwụt esịtekọm mban̄a un̄wana Jehovah, ndien nso ke ẹyom man ẹnam oro?
13 Nnyịn iwụt esịtekọm iban̄a uwem inemesịt oro nnyịn idude ebe ke ndiwụt un̄wana Jehovah—ndibuana se nnyịn ikpepde ito Bible ye mbonubon, mme ufan, ye mme mbọhọidụn̄ nnyịn. (Matthew 5:12-16; 24:14) Ye mbon oro ẹsịnde ndikpan̄ utọn̄, ukwọrọikọ nnyịn ọkọrọ ye eti edu uwem Christian nnyịn ẹkabade ẹdi nsuannọ. Paul anam an̄wan̄a ete: “Ẹdomo ẹfiọk se itịmde inem Ọbọn̄ esịt. Ẹkûnyene mbubehe ye mme utom ekịm eke mîn̄wụmke mfri, edi ẹkam [ẹsua ẹnọ mmọ, NW].” (Ephesus 5:10, 11) Ndin̄wam mbon en̄wen ẹwọrọ ke ekịm ẹnyụn̄ ẹmek un̄wana oyom uko oto nnyịn. Ke edide akpan n̄kpọ akan, enye oyom mbọm ye edikere mban̄a mbon en̄wen ye udọn̄ ofụri esịt ndibuana un̄wana akpanikọ ye mmọ kaban̄a nsinsi ufọn mmọ.—Matthew 28:19, 20.
Kpeme Biọn̄ọ Mme Abian̄a Abian̄a Un̄wana!
14. Ke n̄kpọ aban̄ade un̄wana, nso ntọt ke nnyịn ikpanam?
14 Mbon oro ẹdude ke akpa ke okoneyo ẹsidara un̄wana ekededi. Ke eset, ẹma ẹsidomo ikan̄ ẹbon ke mme ebeden̄ itiat ke England ndinam ẹkụt ebiet ubọhọ oyobio. Mme awat nsụn̄ikan̄ ẹma ẹsiwụt esịtekọm ke un̄wana ikan̄ emi ndinọ ndausụn̄ man ẹsịm itiembehe ke ifụre. Nte ededi, ndusụk ikan̄ ẹkesidi abian̄a. Utu ke ndikụt itiembehe, ediwak nsụn̄ikan̄ ẹma ẹsitụn usụn̄ ẹnyụn̄ ẹtuaha ke itiat esụk ẹsịp, ndien ẹma ẹsiyịp mme mbiomo mmọ. Ke ererimbot abian̄a emi, ana nnyịn idu ke ukpeme mbak mme abian̄a abian̄a un̄wana oro ẹkemede nditap nnyịn nsịn ke n̄wụre eke spirit ẹdidụri nnyịn ẹda. Ẹsian nnyịn ẹte: “Satan ke idem esie ke oforo angel un̄wana.” Kpasụk ntre, mme asan̄autom esie, esịnede mbon nsọn̄ibuot, ẹdi “mme anam-utom n̄kari” emi n̄ko “ẹforode mme asan̄a-utom edinen ido.” Edieke nnyịn ikpan̄de utọn̄ inọ mme abian̄a abian̄a ekikere utọ mbon oro, mbuọtidem nnyịn ke Ikọ akpanikọ Jehovah, kpa Bible, ekeme ndimem nnyụn̄ n̄kpa.—2 Corinth 11:13-15; 1 Timothy 1:19.
15. Nso idin̄wam nnyịn ndika iso ndu ke usụn̄ emi adade esịm uwem?
15 Andiwet psalm ekewet ete: “Ikọ fo edi utuenikan̄ ukot mi, ye un̄wana usụn̄ mi.” (Psalm 119:105) Ih, ima ima Abasi nnyịn, Jehovah, “emi oyomde kpukpru owo ẹnyene edinyan̄a, ẹnyụn̄ ẹsịm ifiọk akpanikọ,” anam un̄wana enen̄ede ayama ke ‘mfafaha usụn̄ oro adade esịm uwem.’ (Matthew 7:14; 1 Timothy 2:4) Ndida mme item Bible nsịn ke edinam eyekpeme nnyịn mbak nnyịn idiyo ikpọn̄ mfafaha usụn̄ idụk usụn̄ ekịm. Paul ekewet ete: “Kpukpru n̄wed, eke ẹdade odudu Spirit Abasi ẹwet, ẹnyụn̄ ẹdi se ifọnde ndida n̄kpep owo n̄kpọ nnyụn̄ nsua nnọ owo, nnyụn̄ nnam owo ẹsan̄a nte enende, nnyụn̄ nteme owo edinen ido.” (2 Timothy 3:16) Nte nnyịn ikọride ke n̄kan̄ eke spirit, Ikọ Abasi esinọ nnyịn ukpep. Ke un̄wana Ikọ Abasi, nnyịn imekeme ndinọ idem nnyịn item mîdịghe, edieke oyomde, ima ima mme ekpemerọn̄ ke esop ẹkeme ndinọ nnyịn nsuannọ. Kpasụk ntre, nnyịn imekeme ndinen̄ede mme n̄kpọ nnịm nnyụn̄ nsụhọde idem mbọ item ke edinen ido man ika iso idu ke usụn̄ uwem.
San̄a ke Un̄wana ye Esịtekọm
16. Didie ke nnyịn ikeme ndiwụt esịtekọm mban̄a utịbe utịbe un̄wana emi Jehovah ọnọde?
16 Didie ke nnyịn ikeme ndiwụt esịtekọm mban̄a utịbe utịbe un̄wana emi Jehovah ọnọde? John ibuot 9 asian nnyịn ete ke ini Jesus akatatde enyịn owo emi akamanade nnan, ama onụk owo oro ndiwụt esịtekọm. Didie? Enye ama ọbuọt idem ke Jesus nte Eyen Abasi onyụn̄ atan̄a an̄wan̄wa ete ke enye edi “prophet.” Akan oro, enye ama etịn̄ ikọ uko uko ọbiọn̄ọ mbon oro ẹkedomode ndise utịben̄kpọ Jesus ke usụhọde. (John 9:17, 30-34) Apostle Peter okot mme andibuana ke esop Christian oro ẹyetde aran “ikọt eke Abasi enịmde ọnọ Idem Esie.” Ntak-a? Koro mmọ ẹnyenede ukem edu ediwụt esịtekọm nte owo oro akamanade nnan, ẹkenyụn̄ ẹtatde enyịn. Mmọ ẹwụt esịtekọm ẹnọ Jehovah, Anamufọn mmọ, ebe ke ‘nditan̄a mme utịbe edinam Esie, emi okokotde mmọ osio ke ekịm esịn ke utịbe un̄wana Esie.’ (1 Peter 2:9; Colossae 1:13) Mbon oro ẹnyenede idotenyịn eke isọn̄ ẹnyene ukem edu ediwụt esịtekọm oro, ndien mmọ ẹn̄wam nditọete mmọ emi ẹyetde aran ke nditan̄a “mme utịbe edinam” Jehovah an̄wan̄wa. Nso anana-mbiet ifet ke Abasi ọnọ mme anana-mfọnmma owo ntem!
17, 18. (a) Nso idi mbiomo owo kiet kiet? (b) Ke ndikpebe Timothy, nso ke ẹsịn udọn̄ ẹnọ Christian kiet kiet ndifep?
17 Edi akpan n̄kpọ ndiwụt ntotụn̄ọ esịtekọm mban̄a un̄wana akpanikọ. Ti, owo nnyịn ndomokiet ikadaha-da akpanikọ imana. Ndusụk owo ẹkpep enye ke ẹma ẹkekọri ẹkpon, ndien mmọ ẹsọsọp ẹkụt nte un̄wana ọfọnde akan ekịm. Mbon eken ẹnyene akwa ifet ndidi se mme ete ye eka oro ẹbakde Abasi ẹkebọkde. Ye utọ mbon oro, ekeme ndidi mmemmem n̄kpọ mmọ ndida un̄wana mfefere mfefere. Ntiense kiet emi ete ye eka esie ẹkenamde n̄kpọ Jehovah mbemiso enye akamanade enyịme ete ke ama ada imọ ekese ini ye ukeme ndifiọk ọyọhọ ọyọhọ se akpanikọ oro ẹkekpepde imọ toto ke uyen ọwọrọde ye nte enye edide akpan n̄kpọ. (2 Timothy 3:15) Edide idi n̄kpri owo m̀mê ikpọ owo, oyom nnyịn owo kiet kiet ikọri ntotụn̄ọ esịtekọm iban̄a akpanikọ oro Jehovah ayararede.
18 Ẹma ẹkpep akparawa Timothy “Edisana N̄wed Abasi” toto ke uyen, edi n̄kukụre ke enye ndikesịn̄ede idem ke utom ukwọrọikọ ke enye ọkọkọri esịm ọyọhọ idaha nte Christian. (2 Timothy 3:15) Ekem enye ama odu ke idaha ndin̄wam apostle Paul, emi eketemede enye ete: “Sịn ifịk wụt Abasi idem fo, ete idi owo eke ẹdomode ẹfiọk, anam-utom eke mînyeneke ntak ndikop bụt, edi itịmde isiak ikọ akpanikọ.” Ukem nte Timothy, kpukpru nnyịn ikpakam ifep n̄kpọ ekededi emi ekemede ndinam nnyịn ikop bụt—m̀mê oro ekemede ndinam Jehovah okop bụt aban̄a nnyịn!—2 Timothy 2:15.
19. (a) Ukem nte David, nso ke kpukpru nnyịn inyene ntak ndidọhọ? (b) Nso ke ẹdineme ke ibuotikọ oro etienede?
19 Nnyịn imenyene kpukpru ntak nditoro Jehovah, emi ọkọnọde nnyịn un̄wana akpanikọ esie. Ukem nte Edidem David, nnyịn idọhọ ite: “Afo [edi] utuenikan̄ mi, O Jehovah, Jehovah onyụn̄ an̄wan̄ade ekịm mi.” (2 Samuel 22:29) Kpa ye oro, nnyịn ikpedehede idu ke ndueidem, sia emi ekemede ndida nsịm nnyịn ndifiak edem n̄ka ekịm emi ẹma ẹkesio nnyịn ẹfep. Ke ntre, ibuotikọ oro etienede ayan̄wam nnyịn ndidụn̄ọde nte nnyịn ikpadade akpanikọ Abasi ke akpan n̄kpọ ke uwem nnyịn.
Nso ke Afo Ekekpep?
• Didie ke Jehovah ọnọ un̄wana eke spirit?
• Nso n̄kpọ-ata ke ekịm eke spirit oro akande nnyịn okụk akama?
• Mme n̄kpọndịk ewe ke ana nnyịn ifep?
• Didie ke nnyịn ikeme ndiwụt esịtekọm mban̄a un̄wana akpanikọ?
[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]
[Ndise ke page 8]
Ata ata un̄wana ye un̄wana eke spirit ẹto Jehovah
[Ndise ke page 10]
Nte Jesus akanamde owo nnan okụt n̄kpọ sụn̄sụn̄, ntre ke enye an̄wam nnyịn ndiwọrọ ke ekịm eke spirit
[Ndise ke page 11]
Ndiyak abian̄a abian̄a un̄wana Satan otụn nnyịn usụn̄ osụn̄ọ ke n̄wụre eke spirit