1. Nso ke Jehovah ọkọnọ apostle Peter spirit Esie anam ekpri ini mbemiso enye akpade?

 APOSTLE Peter ama ọsọn̄ọ ada anam n̄kpọ Jehovah ke ediwak isua. Enye ama esisan̄a ye Jesus ọkwọrọ ikọ. Enye ekedi akpa mbet emi ọkọtọn̄ọde ndikwọrọ ikọ nnọ mbon emi mîkedịghe mme Jew. Nte ini akakade, enye ama edidi owo otu emi ẹsede ẹban̄a utom ikọt Abasi. Ini ekekperede utịt uwem esie, Jehovah ama adian akamba utom efen ọnọ enye. Ke n̄kpọ nte isua 62 esịm 64 eyo mme apostle, Abasi ama ọnọ enye spirit Esie ewet n̄wed iba ke Bible, oro edi, Akpa ye Udiana Peter. Idotenyịn esie ekedi ke leta oro ayan̄wam mme Christian imọ ima ikpa.​—2 Pet. 1:​12-15.

2. Nso ikanam mme leta Peter ẹdi ekemini?

² Ini ‘nsio nsio idomo ẹkesụk ẹnamde nditọete ẹfụhọ’ ke Abasi ọkọnọ Peter edisana spirit Esie ewet mme leta oro. (1 Pet. 1:6) Ndiọi owo ke ẹkedomo nditọn̄ọ ndikpep nsu ke esop, nnyụn̄ ntọn̄ọ ndimen obukpo ido nsabade esop. (2 Pet. 2:​1, 2, 14) Ekpri ini ke iso, mme Christian emi ẹdụn̄de ke Jerusalem ẹyekụt “utịt kpukpru n̄kpọ” oro edi, nte mbonekọn̄ Rome ẹsobode Jerusalem ye temple esie. (1 Pet. 4:7) Imenịm ke mme leta Peter oro ẹma ẹn̄wam mmọ ẹdiọn̄ọ nte ẹkpeyọde mme afanikọn̄ emi ẹkesịmde mmọ, ye nte mmọ ẹkpetịmde idem ẹben̄e mbon emi ẹdide ke iso. b

3. Ntak emi ikpekpepde iban̄a mme leta Peter oro?

 ³ Kpa ye emi Peter ekewetde mme leta oro ọnọ mme Christian eyo mme apostle, Jehovah ama anam ẹsịn mmọ ke Ikọ esie. Imekeme ndidia ufọn nto mmọ. (Rome 15:4) Nnyịn n̄ko idụn̄ ke ererimbot emi edide ebiet ekededi emi ọwọn̄ọrede enyịn, oyokụt obukpo ido. Oro ekeme ndinam ọsọn̄ nnyịn ndinam n̄kpọ Jehovah. N̄kpọ efen edi ke ekpri ini, akwa ukụt emi edisịmde nnyịn ayakan eke eyo mme apostle emi utịt esie ekedide nsobo Jerusalem ye temple esie. Iyokụt ndusụk akpan n̄kpọ emi anade iti ke leta Peter iba oro. Mmọ ẹyen̄wam nnyịn ika iso iben̄e idem ibet usen Jehovah, itre ndifehe owo enyịn, inyụn̄ itetịm ima nditọete nnyịn. Mme n̄kpọ emi ẹyomde nditi nnyịn mi ẹkeme n̄ko ndin̄wam mbiowo ẹdiọn̄ọ nte ẹkpen̄wamde nditọete ẹka iso ẹsọn̄ idem.

4. Udiana Peter 3:​3, 4 owut ke nso ikeme ndinam ikûnen̄ede ubuọt idem ye Abasi aba?

⁴ Mbon emi mînịmke prọfesi Bible emi aban̄ade ini iso ẹyọyọhọ nnyịn idem. Mbon emi ẹsuade Mme Ntiense Jehovah ẹkeme ndisak nnyịn sia ediwak isua ebe ikọdọhọ ke utịt ke edi, edi tutu emi idịghe kan̄a. Ndusụk owo ẹdọhọ ke utịt ididịghe tutu amama. (Kot 2 Peter 3:​3, 4.) Owo emi ikwọrọde ikọ inọ, owo itieutom nnyịn, m̀mê owo ke ubon nnyịn ekpetịn̄ utọ ikọ oro, oro ekeme ndinam nnyịn inen̄ekede ibuọt idem ye Abasi aba. Peter ama etịn̄ se ikemede ndin̄wam nnyịn.

5. Nso idin̄wam nnyịn inyene ime ibet utịt edi? (2 Peter 3:​8, 9)

⁵ Ekeme nditie ndusụk owo nte ke Jehovah ebịghi akaha ndisobo idiọk ererimbot emi. Mme ikọ Peter ẹkeme ndin̄wam nnyịn ika iso inyene ime ibet, sia ẹti nnyịn ke nte ini n̄kpọ etiede ke enyịn nnyịn, itiehe ntre ke enyịn Jehovah. (Kot 2 Peter 3:​8, 9.) Ke enyịn Jehovah, isua tọsịn kiet etie nte usen kiet. Jehovah enyene ime, enye iyomke ndisobo owo ndomokiet. Edi usen Jehovah ama edi, idụhe se idikpande enye ndisobo ererimbot emi. Edi n̄kpọ ukpono nnyịn ndida ini emi osụhọde mi n̄kwọrọ ikọ nnọ mme owo ke ofụri ererimbot.

6. Nso idin̄wam nnyịn isọn̄ọ inyene “usen Jehovah ke ekikere?” (2 Peter 3:​11, 12)

⁶ Peter ọkọdọhọ ‘isọn̄ọ inyene usen Jehovah ke ekikere.’ (Kot 2 Peter 3:​11, 12.) Didie ke idinam oro? Ọfọn isitie ikere nte uwem edinemde ke obufa ererimbot. Edieke ikemede ndinam ntre kpukpru usen, enye oro ọfọn akan. Kere nte en̄wekde eti ofụm, adiade nti udia emi ẹnọde fi n̄kpọ ke idem, okụtde mbon mbufo emi ẹkekpade nte ẹsetde ẹdi, onyụn̄ ekpepde mbon emi ẹkedude uwem ata ediwak isua ko ke edem nte mme prọfesi Bible ẹkesude. Ndikere utọ n̄kpọ ntem ayan̄wam fi enyene ime ebet usen Jehovah, idinyụn̄ iyakke fi etie efre idem enyịn, ekere ke utịt ete idi eyebịghi. ‘Ima ibem iso inyene ifiọk emi’ iban̄a ini iso, mbon emi ẹkpepde nsu ‘ididaha nnyịn iwaha ikpọn̄ usụn̄.’​—2 Pet. 3:17.

7. Nso ke ndifehe owo enyịn ekeme ndinam inam?

⁷ Nte isọn̄ọde inyene usen Jehovah ke ekikere, edidọdọn̄ nnyịn ndikwọrọ eti mbụk nnọ mbon efen. Edi ndusụk ini, imekeme ndimen̄e ke ntak emi ifehede owo enyịn. Ama etịbe ọnọ Peter. Okoneyo emi ẹkekpede ikpe Jesus, ndịk ikayakke Peter enyịme ke idi mbet esie. Enye ama akan̄ Jesus utịm ikata. (Matt. 26:​69-75) Nte ini akakade, kpa apostle oro eketịn̄ uko uko ete: “Ẹkûfehe n̄kpọ oro mmọ ẹfehede, ẹkûnyụn̄ ẹtịmede esịt.” (1 Pet. 3:14) Ikọ Peter oro anam inen̄ede ikụt ke imekeme nditre ndifehe owo enyịn.

8. Nso ikeme ndin̄wam nnyịn itre ndifehe owo enyịn? (1 Peter 3:15)

 ⁸ Nso ikeme ndin̄wam nnyịn itre ndifehe owo enyịn? Peter ọdọhọ ete: “Ẹnyịme ke esịt mbufo ẹte Christ edi Ọbọn̄ onyụn̄ edi edisana.” (Kot 1 Peter 3:15.) Imekeme nditi idem nnyịn ke Jesus Christ edi Ọbọn̄ ye Edidem nnyịn, ke enye onyụn̄ enyene odudu etieti. Ifet okpodu emi ọkpọkwọrọde ikọ edi nsia eyemede fi, mîdịghe ndịk owot fi, ti Edidem nnyịn. Kere nte enye etiede ke ebekpo ke heaven ye nte ata ediwak angel emi owo mîkemeke ndibat ẹkande enye ẹkụk. Ti ke enye enyene “ofụri odudu ke heaven ye ke isọn̄,” ke enye ‘oyodu ye afo kpukpru usen tutu esịm akpatre ini editịm n̄kpọ emi.’ (Matt. 28:​18-20) Peter ọdọhọ ‘iben̄e idem kpukpru ini’ nditịn̄ se inịmde nnọ mbon efen. Ndi akpama ndikwọrọ ikọ ke itieutom, ke ufọkn̄wed, m̀mê ke ini anamde mbubehe idemfo? Kere utọ ini emi ekemede ndinyene ifet n̄kwọrọ ikọ ke utọ mme itie oro ye se editịn̄de. Bọn̄ akam dọhọ Jehovah anam fi enyene uko, nyụn̄ nịm ke enye ayan̄wam fi etre ndifehe owo enyịn.​—Utom 4:29.

9. Tịn̄ ini kiet emi Peter mîkowụtke ke imama nditọete. (Se ndise n̄ko.)

⁹ Peter ama ekpep ndiwụt ke imama nditọete ata ima. Enye ama odu ini Jesus ọkọdọhọde ete: “Ami mmọnọ mbufo obufa ewụhọ,  nte mbufo ẹma kiet eken; kpa nte n̄kamade mbufo, nte mbufo n̄ko ẹma kiet eken.” (John 13:34) Kpa ye oro nte ini akakade, Peter ama efehe owo enyịn onyụn̄ etre ndidia udia ye nditọete esie emi ẹkedide mme Gentile. Apostle Paul okokot se Peter akanamde oro “mbubịk ido.” (Gal. 2:​11-14) Peter ama enyịme nsuannọ emi Paul ọkọnọde enye do onyụn̄ ekpep n̄kpọ. Ke leta esie mbiba, enye ama ewet mme n̄kpọ emi ẹwụtde ke ikpanaha ima nditọete ke esịt nnyịn kpọt, ke akpana iwowụt n̄ko ke imama mmọ.

10. Nso idin̄wam nnyịn inyene “ima nditọete emi mîsan̄ake ye mbubịk?” Ntak ọdọhọde ntre? (1 Peter 1:22)

¹⁰ Peter ọdọhọ inyene “ima nditọete emi mîsan̄ake ye mbubịk” inọ nditọete nnyịn. (Kot 1 Peter 1:22.) “Ndisụk ibuot nnọ akpanikọ” edin̄wam nnyịn ima nditọete nnyịn utọ ima oro. Se idọn̄ọde ke akpanikọ oro awak. Kiet edi enye emi ọdọhọde ke “Abasi inamke asari.” (Utom 10:​34, 35) Edieke imade ndusụk nditọete, imaha ndusụk, nnyịn inamke ewụhọ Jesus oro ọdọhọde ima nditọete nnyịn. Imọdiọn̄ọ ke imekeme ndinen̄ede n̄kpere ndusụk nditọete nnyịn n̄kan ndusụk, kpa nte ekedide ye Jesus. (John 13:23; 20:2) Edi Peter ama eti nnyịn ke ana inyene “ima nditọete,” oro edi, ke ana ima kpukpru nditọete nnyịn nte ete ye eka kiet ẹnyene kpukpru nnyịn.​—1 Pet. 2:17.

11. Ndima nditọete nnyịn “ufiop ufiop ima ke ofụri esịt” esịne nso?

¹¹ Peter ọkọdọhọ ‘inyene ufiop ufiop ima ke ofụri esịt inọ kiet eken.’ Ndinyene ufiop ufiop ima itịn̄de mi esịne ndima owo idem ke ini ọsọn̄de nnyịn ndinam ntre. Ke uwụtn̄kpọ, idinam n̄kpọ didie edieke eyenete eduede nnyịn mîdịghe anamde se iyatde nnyịn? Akpa n̄kpọ emi edidụkde nnyịn ibuot ekeme ndidi ndisio usiene utu ke ndiwụt ke imama enye. Edi se Peter ekekpepde oto Jesus edi ke Abasi imaha owo osio usiene. (John 18:​10, 11) Peter ekewet ete: “Ẹkûda idiọk ẹsio owo usiene idiọk, m̀mê ndisụn̄i owo eke osụn̄ide mbufo, edi ẹdọdiọn̄ mmọ.” (1 Pet. 3:9) Yak ata ima an̄wam fi ọfọn ido ye kpukpru owo onyụn̄ ekere aban̄a mmọ, idem ye mbon emi ẹkenamde se iyatde fi.

12. (a) Nso efen ke ndinyene ufiop ufiop ima edin̄wam nnyịn inam? (b) Se okokutde ke vidio Ẹnam Se Ẹkekeme Man Ẹka Iso Ẹdiana Kiet anam ebiere ndinam nso?

¹² Ikọ oro “ufiop ufiop ima” esịne ke akpa leta emi Peter ekewetde. Utọ ima oro esifụk “ekese idiọkn̄kpọ,” idịghe idiọkn̄kpọ ifan̄ kpọt. (1 Pet. 4:8) Ekeme ndidi Peter ama eti se Jesus ekekpepde enye aban̄a ndifen nnọ owo ediwak isua mbemiso enye ewetde ikọ oro. Ini oro ekeme ndidi Peter ekekere ke edieke imọ ifende eyenete imọ “utịm ikatiaba,” ke imọfọn ido ikpa. Edi Jesus ekekpep enye ndifen “utịm ike-ata ye efịteba,” oro edi, yak awak tutu owo ikemeke ndibat. Se enye ekpepde nnyịn edi oro n̄ko. (Matt. 18:​21, 22) Edieke ọsọn̄de fi ndinam item emi, kûyak idem emem fi! Idụhe asan̄autom Jehovah emi ọfọnde ama, ndien ndusụk ini esisọn̄ mmọ ndifen nnọ owo. Se idide akpan n̄kpọ idahaemi edi afo ndinam se ededi emi anade anam man efen eyenete fo onyụn̄ anam emem ye enye. c

13. Nso ikeme ndinam ọsọn̄ mbiowo ndinyene ini nse mban̄a nditọete mmọ?

¹³ Ke Jesus ama ekeset, enye ama ọdọhọ Peter: “Kpeme n̄kpri erọn̄ mi.” Peter ikefreke ikọ oro tutu enye akpa. (John 21:16) Edieke edide ebiowo, ọmọdiọn̄ọ ke se Jesus eketịn̄de oro ebehe fi n̄ko. Akpan utom edi oro, edi ekeme ndisọn̄ ebiowo ndinyene ini nnam utom emi. Ana mbiowo ẹbem iso ẹnọ ubon mmọ udia, ọfọn̄, ye itie udakibuot, ẹnam kpukpru owo ke ubon ẹkụt ke imama mmọ, ẹnyụn̄ ẹn̄wam mmọ  ẹkpere Jehovah. Mmọ n̄ko ẹsida iso ke ukwọrọikọ, ẹsinyene n̄kpọ ndinam ke mbono esop ye n̄kpri ye ikpọ mbono, ndien ini ke ẹsida ẹtịm kpukpru oro. Ndusụk mmọ ẹdi mbon Kọmiti Unyene Nneme ye Mbon Ufọkibọk, mîdịghe ẹnam utom ye Itieutom Emi Ẹsede Ẹban̄a Ubọpn̄kpọ ke Idụt Mmọ. Omokụt do ke utom ọyọyọhọ mbiowo idem?

14. Nso ikeme ndinam ọdọn̄ mbiowo ndikpeme erọn̄ Abasi? (1 Peter 5:​1-4)

¹⁴ Peter ọkọdọhọ mbon emi ẹkedide mbiowo nte enye ete: “Ẹkpeme otuerọn̄ Abasi.” (Kot 1 Peter 5:​1-4.) Edieke edide ebiowo, imọdiọn̄ọ ke amama nditọete fo, ke omonyụn̄ oyom ndise mban̄a mmọ. Edi ndusụk ini, ekeme nditie fi nte ke utom awak fi ke ubọk akaha, mîdịghe akak fi tutu etie nte udûkemeke ndinam utom oro. Nso ke akpanam? Bọn̄ akam nọ Jehovah, tịn̄ nte etiede fi ke idem nọ enye. Peter ekewet ete: “Edieke owo ekededi asan̄ade utom, yak enye asan̄a nte eberi edem ke ukeme emi Abasi ọnọde.” (1 Pet. 4:11) Ekeme ndidi mfịna emi nditọete fo ẹnyenede idikụreke ke idiọk ererimbot emi. Edi ti ke Jesus Christ emi edide “etubom ekpemerọn̄” ekeme ndin̄wam mmọ n̄kan nte afo akpan̄wamde. Enye ekeme ndin̄wam mmọ ke idiọk ererimbot emi ye ke obufa ererimbot. Se Abasi ọdọhọde mbiowo ẹnam edi ndima nditọete mmọ, nse mban̄a mmọ, nnyụn̄ ‘ndi uwụtn̄kpọ nnọ otuerọn̄ Abasi.’ Ikanke oro!

15. Didie ke ebiowo kiet esise aban̄a nditọete? (Se ndise n̄ko.)

¹⁵ William emi edide ebiowo ke ediwak isua ọdiọn̄ọ ke ọfọn ndise mban̄a nditọete. Ini udọn̄ọ COVID-19 ọkọtọn̄ọde, kpukpru urua enye ye mbiowo eken ẹkeda nte iso utom ndikot kpukpru nditọete emi ẹkedemede ẹdọn̄ ke nsio nsio otu ẹnọ mmọ ẹse ẹban̄a. Enye etịn̄ ntak emi mmọ ẹkenamde ntre ete: “Ediwak nditọete ẹkesidu ke ufọk mmọ ikpọn̄ ẹkere enyọn̄ ye isọn̄; ekeme ndidi ẹte ibọp enyịn itat, utọ ekikere oro odụk idiọk afan̄.” Eyenete ekpenyene mfịna ndien eketịn̄ ọnọ William, enye esinen̄ede akpan̄ utọn̄ man ọdiọn̄ọ se idide mfịna esie ye nte enye edisan̄ade in̄wam enye. William esiyom mme n̄kpọ emi esop Abasi ẹsion̄ode ada an̄wam enye. Ediwak ini enye esida mme vidio an̄wam. Enye ọdọhọ ete: “Enen̄ede edi se ẹsọn̄ọde ikọt Abasi idem idahaemi akan nte ekesidide. Imesinen̄ede isịn idem in̄wam mbon  emi mîdịghe ikọt Jehovah ẹdidiọn̄ọ Jehovah, ntre ke onyụn̄ oyom inen̄ede isịn idem in̄wam erọn̄ Jehovah ẹsọn̄ọ ẹsịne ke esop.”

16. Tịn̄ nsio nsio usụn̄ emi ikemede ndinam se ikpepde ito mme leta Peter.

¹⁶ N̄kpọ ifan̄ kpọt emi ikpepde ito mme leta emi Abasi ọkọnọde apostle Peter spirit Esie ewet ke ineme oro. Anaedi omokụt mme n̄kpọ emi akpamade ndinam ọfọn akan akpa. Se uwụtn̄kpọ mi. Ndi akpama ndisiwak nditie n̄kere nti n̄kpọ emi Abasi edinamde inọ nnyịn ke obufa ererimbot? Ndi emebiere ndisikwọrọ ikọ ke itieutom, ke ufọkn̄wed, m̀mê ke ini anamde mbubehe idemfo? Ndi omokụt mme usụn̄ emi ekemede ndiwụt nditọete fo ke emenen̄ede ama mmọ? Mbiowo, ndi ẹmebiere ndisio ofụri esịt mbufo nse mban̄a erọn̄ Abasi, owo inyịkke-nyịk mbufo? Ama etịm ese idemfo, emekeme ndikụt mme ebiet emi mûnamke ọfọn. Edi ama okụt, kûyak idem emem fi. “Ọbọn̄ [Jesus] ọfọn ido,” enye oyonyụn̄ an̄wam fi anam ọfọn akan nte ekesinamde. (1 Pet. 2:3) Peter ọdọhọ ete: “Abasi . . . oyokụre ukpep mbufo, enye ayanam mbufo ẹsọn̄ọ ẹda, enye ayanam mbufo ẹkop idem.”​—1 Pet. 5:10.

17. Edieke isọn̄ọde ida iyak Jehovah ekpep nnyịn kpukpru se anade enye ekpep, utịp edidi nso?

¹⁷ Enyene ini emi Peter ekekerede ke imọ idotke ndida Eyen Abasi ke iso. (Luke 5:8) Edi Jehovah ye Jesus ẹma ẹn̄wam enye aka iso edi mbet Christ. Oro akanam Jehovah enyịme Peter ‘ebe odụk nsinsi obio ubọn̄ Ọbọn̄ ye Andinyan̄a nnyịn Jesus Christ.’ (2 Pet. 1:11) Ndi edidiọn̄ akpakan oro? Edieke ọsọn̄ọde ada nte Peter onyụn̄ ayakde Jehovah ekpep fi se anade enye ekpep, afo n̄ko ọyọbọ edidiọn̄. Abasi ayanam fi odu uwem ke nsinsi. Afo ‘ọyọbọ utịp mbuọtidem fo, kpa edinyan̄a ukpọn̄ fo.’​—1 Pet. 1:9.