1-2. Inam didie idiọn̄ọ ke enyịn̄ Jehovah edi akpan n̄kpọ ọnọ Jesus?

 IDỤHE se Jesus adade ke akpan n̄kpọ akan enyịn̄ Jehovah. Jesus edi akpan owo emi enen̄erede anam ẹdiọn̄ọ enyịn̄ Ete esie. Ima ikokụt ke ibuotikọ emi ekebede ke Jesus ama enyịme ndikpa ke ntak enyịn̄ Jehovah nnyụn̄ n̄wụt ke kpukpru se Jehovah anamde ẹnen. (Mark 14:36; Heb. 10:7-9) Ke isua tọsịn kiet emi enye edikarade ama esịm utịt, Jesus eyeben̄e idem ndiyak kpukpru ukara nnọ Ete esie ke ntak emi enye oyomde ẹnam enyịn̄ Jehovah asana. (1 Cor. 15:26-28) Nte Jesus amade enyịn̄ Abasi anam ikụt n̄ko ediwak n̄kpọ emi ẹwụtde adan̄a nte enye enen̄erede ekpere Ete esie. Oro owụt ke usụn̄ emi owo ndomokiet mîkemeke ndifan̄a ke Jesus ama Owo emi Abasi emi ekerede enyịn̄ oro edide.

² Jesus ekedi isọn̄ ke enyịn̄ Ete esie. (John 5:43; 12:13) Enye ama anam mme mbet esie ẹdiọn̄ọ enyịn̄ Ete esie. (John 17:6, 26) Ini enye ekpepde mme owo n̄kpọ onyụn̄ anamde mme utịben̄kpọ, enye ama esikụt ete ke imọ imanam ẹnen̄ede ẹkụt ke Jehovah ọkọnọ imọ ọniọn̄ ikpep mme n̄kpọ oro, ke kpa enye okonyụn̄ ọnọ imọ odudu inam mme utịben̄kpọ oro. (John 10:25) Jesus ama akam ọdọhọ Jehovah ekpeme mme mbet imọ ke ntak ‘enyịn̄ Esie.’ (John 17:11) Edieke enyịn̄ Jehovah ekedide akpan n̄kpọ ntre ọnọ Jesus, didie ndien ke owo emi ọdọhọde ke imọ idi ata mbet Christ mîkpọdiọn̄ọke enyịn̄ Ete esie, ikotke enyịn̄ oro, inyụn̄ itịn̄ke n̄kpọ iban̄a enyịn̄ oro?

3. Idineme nso ke ibuotikọ emi?

³ Nnyịn mme ata Christian emi idomode nditiene nde ikpat Jesus imama enyịn̄ Ete esie inyụn̄ ikpono enyịn̄ oro. (1 Pet.  2:21) Ke ibuotikọ emi, iyokụt nte ẹdade enyịn̄ Jehovah ẹdiọn̄ọ mbon emi ẹkwọrọde “eti mbụk obio ubọn̄.” (Matt. 24:14) Iyonyụn̄ ineme n̄ko nte enyịn̄ Abasi ekpedide akpan n̄kpọ ọnọ nnyịn owo kiet kiet.

MBON EMI ABASI OSIODE ‘ỌNỌ ENYỊN̄ ESIE’

4. (a) Mbemiso Jesus ọnyọn̄de heaven, nso ke enye ọkọdọhọ mme mbet esie ẹnam? (b) Nso mbụme ke ana ineme ke ntak se enye ọkọdọhọde mmọ ẹnam oro?

⁴ Ekpri ini mbemiso Jesus ọnyọn̄de heaven, enye ama ọdọhọ mme mbet esie ete: “Mbufo ẹyebọ odudu ke ini edisana spirit edide edidoro mbufo ke idem, ndien mbufo ẹyetie ntiense ẹban̄a mi ke Jerusalem ye ke ofụri Judea ye Samaria tutu esịm ata utịt ikpehe isọn̄.” (Utom 1:8) Ọwọrọ ke ẹyekwọrọ eti mbụk ke mme itie en̄wen, idịghe ke Israel kpọt. Utịt utịt, mme owo ke kpukpru idụt ẹyenyene ifet ndidi mbet Jesus. (Matt. 28:19, 20) Edi Jesus ọkọdọhọ ete: “Mbufo ẹyetie ntiense ẹban̄a mi.” Ndi eyedi se mbufa mbet emi ẹdiọn̄ọde enyịn̄ Jehovah, mîdịghe ndi mmọ ẹditie ntiense iban̄a Jesus kpọt? Se ẹbụkde ke Utom ibuot 15 ayan̄wam nnyịn ibọrọ mbụme oro.

5. Didie ke mme apostle ye mbiowo ke Jerusalem ẹkewụt ke ana kpukpru owo ẹdiọn̄ọ enyịn̄ Jehovah? (Se ndise n̄ko.)

⁵ Ke isua 49 eyo mme apostle, mme apostle ye mbiowo ke Jerusalem ẹma ẹsop idem man ẹneme se akanade ẹnam man ẹkeme ndida mme Gentile emi mîkanaha mbobi nte mme Christian. Ke utịt nneme oro, James eyeneka Jesus ọkọdọhọ ete: “[Peter] omobụk ọyọhọ ọyọhọ nte Abasi ke akpa ini ọkọwọn̄ọrede ntịn̄enyịn esie ọnọ mme idụt ndisio mme owo ke otu mmọ nnọ enyịn̄ esie.” Enyịn̄ anie ke James eketịn̄ aban̄a? Enye ama aka iso etịn̄ ikọ onyụn̄ etịn̄ se prọfet Amos ekewetde ete: “Man mbon oro ẹsụhọde ke otu mbio emi ẹkpesịn ifịk ẹyom Jehovah, ọkọrọ ye mme owo ke kpukpru mme idụt, kpa mmọ emi ẹkotde ẹdian enyịn̄ mi, ntem ke Jehovah, . . . ọdọhọ.” (Utom 15:14-18) Mbufa mbet oro ẹyekpep n̄kpọ ẹban̄a Jehovah. N̄kpọ efen edi ke mmọ ẹdidi mbon emi ‘ẹkotde ẹdian enyịn̄ esie.’ Oro ọkọwọrọ ke mmọ ẹyekere enyịn̄ ẹdian Jehovah, ẹyenyụn̄ ẹdiọn̄ọ mmọ nte mbon emi ẹnamde mbon en̄wen ẹdiọn̄ọ enyịn̄ oro.

6-7. (a) Nso ikanam Jesus edi isọn̄? (b) Nso en̄wen emi ekedide akpan n̄kpọ akan oro ekedi ntak emi enye ekedide isọn̄?

 ⁶ Enyịn̄ emi Jesus ke idemesie ekerede ọwọrọ “Jehovah Edi Edinyan̄a,” enye ama onyụn̄ owụt ke imọ ke Jehovah ada anyan̄a mbon emi ẹbuọtde idem ye Jehovah ye imọ. Jesus ekedi isọn̄ ndikpa man ẹfak mme owo. (Matt. 20:28) Ufak emi enye ekekpede do akanam ẹkeme ndinyan̄a mme owo onyụn̄ anam mmọ ẹkeme ndinyene nsinsi uwem.​—John 3:16.

⁷ Ntak emi akanade ẹnyan̄a ubonowo? Se iketịbede ke In̄wan̄ Eden ekedi ntak. Ima itetịn̄ ke ibuotikọ emi ekebede ke Adam ye Eve emi ẹkedide akpa ete ye eka nnyịn ẹma ẹsọn̄ ibuot ye Jehovah. Nsọn̄ibuot oro ama anam ifet ndidu uwem ke nsinsi atak mmọ. (Gen. 3:6, 24) Edi enyene n̄kpọ en̄wen emi ekedide akpan n̄kpọ akan ndifak mme owo. Satan ama abiat Jehovah enyịn̄. (Gen. 3:4, 5) Ntre, ndinyan̄a nditọ Adam ye Eve akasan̄a n̄kpọ ye ndinam enyịn̄ Jehovah asana, ndien ndinam enyịn̄ Jehovah asana edi akpan n̄kpọ akan ndinyan̄a mme owo. Jesus ekedi akpan owo emi akanamde enyịn̄ Jehovah asana sia enye ekekere enyịn̄ Jehovah ndien kpukpru se enye akanamde okonyụn̄ edi nnennen se Jehovah okoyomde enye anam.

8. Nso ke akana kpukpru mbon emi ẹnịmde Jesus ke akpanikọ ẹdiọn̄ọ?

⁸ Kpukpru mbon emi ẹdiwụtde ke imọbuọt idem ye Jesus, edide mmọ ẹdi Jew m̀mê ẹdi Gentile, akana ẹdiọn̄ọ ke edinyan̄a mmimọ oto Jehovah Abasi emi edide Ete Jesus. (John 17:3) N̄kpọ en̄wen edi ke ẹdikot mmọ idian enyịn̄ Jehovah kpa nte ekedide ye Jesus. Oyoyom mmọ n̄ko ẹdiọn̄ọ nte enen̄erede edi akpan n̄kpọ ndinam enyịn̄ oro asana koro mmọ mînamke ntre owo idinyan̄ake mmọ. (Utom 2:21, 22) Ntre kpukpru mbet Jesus akana ẹkpep ẹban̄a Jehovah ẹnyụn̄ ẹkpep ẹban̄a Jesus. Imosụk ise Jesus ọkọdọhọde ke utịt akam esie ke John 17 ete: “Ami [mmanam] mmọ ẹfiọk enyịn̄ fo nyonyụn̄ nnam mmọ ẹfiọk, man ima oro afo akamade mi okpodu ye mmọ, ami n̄kponyụn̄ mbuana n̄kpọ ye mmọ.”​—John 17:26.

“MBUFO ẸDI MME NTIENSE MI”

9. Didie ke ikeme ndiwụt ke enyịn̄ Jehovah edi akpan n̄kpọ ọnọ nnyịn?

⁹ Se inemede oro anam inen̄ede ikụt ke ndinam enyịn̄ Jehovah asana edi n̄kpọ emi anade ebehe kpukpru mbon emi ẹdide ata mbet Jesus. (Matt. 6:9, 10) Ana mmọ ẹda ke enyịn̄ Jehovah akan enyịn̄ efen ekededi. Mmọ iditịn̄ke ke inua kpọt, ana ẹnanam ẹwụt. Edi didie ke ikeme nditiene nnam enyịn̄ Jehovah asana, mîdịghe ibiat kpukpru nsu emi Satan osude odori enyịn̄ oro?

10. Nso ke ẹtịn̄ ke Isaiah ibuot 42 esịm 44 emi etiede nte ida ke iso ikpe? (Isaiah 43:9; 44:7-9) (Se ndise n̄ko.)

¹⁰ Se idude ke Isaiah ibuot 42 esịm 44 anam ikụt ntak emi edide akpan n̄kpọ nnyịn ndinam enyịn̄ Jehovah asana. Se ẹtịn̄de ke mme ibuot n̄wed oro etie nte ẹnịm ikpe ndien ẹyom ndibiere m̀mê anie edi ata Abasi. Jehovah ọdọhọ kpukpru mme n̄kpọ emi ẹkotde idemmọ abasi yak mmọ ẹdiwụt ke mmimọ idi abasi. Enye ọdọhọ n̄ko yak mme ntiense mmọ ẹwọrọ ẹdi ẹnyụn̄ ẹdiwụt ke mme n̄kpọ oro ẹdi abasi. Edi idụhe eke ọwọrọde ediwụ t ke mme n̄kpọ oro ẹdi abasi!​—Kot Isaiah 43:9; 44:7-9.

11. Nso ke Jehovah ọdọhọ ikọt esie ke Isaiah 43:10-12?

¹¹ Kot Isaiah 43:10-12. Jehovah ọdọhọ ikọt esie ntem: “Mbufo ẹdi mme ntiense mi, . . . ndien ami ndi Abasi.” Jehovah ọdọhọ mmọ ẹbọrọ mbụme emi: “Nte Abasi odu ke ẹsiode mi ẹfep?” (Isa. 44:8) Imenyene ifet ndibọrọ mbụme oro. Se itịn̄de ye se inamde ke ida iwụt ke Jehovah ikpọn̄ edi ata Abasi. Enyịn̄ esie akan enyịn̄ efen ekededi. Nte idude uwem ke ida iwụt ke ima enye ata ima, ke inyụn̄ isọn̄ọ ida ye enye ọkpọkọm Satan anam nnyịn nso. Ima inam ntre, imenyene ifet ndin̄wam ẹnam enyịn̄ esie asana.

12. Didie ke prọfesi emi odude ke Isaiah 40:3, 5 okosu?

¹² Ima inam enyịn̄ Jehovah asana mîdịghe iwụt utọ Abasi emi enye edide, ikpebe Jesus Christ. Isaiah n̄ko ama etetịn̄ prọfesi ete ke enyene owo emi “[ẹdidiọn̄de] usụn̄  Jehovah.” (Isa. 40:3) Didie ke prọfesi oro okosu? John Andinịm Owo Baptism ama ọdiọn̄ usụn̄ ọnọ Jesus emi ekedide ke enyịn̄ Jehovah onyụn̄ etịn̄de se Jehovah ọkọdọn̄de enye editịn̄. (Matt. 3:3; Mark 1:2-4; Luke 3:3-6) N̄kpọ efen emi prọfesi oro eketịn̄de edi emi: “Ẹyeyarade ubọn̄ Jehovah.” (Isa. 40:5) Didie ke enye oro n̄ko okosu? Ini Jesus ekedide isọn̄, nte enye eketịn̄de ikọ ye nte enye akanamde n̄kpọ ekebiet eke Jehovah n̄kpọ isụhọke, tutu etie nte Jehovah ke idemesie edi isọn̄.​—John 12:45.

13. Didie ke ikeme ndikpebe Jesus?

¹³ Jesus ekedi ntiense Jehovah, se nnyịn n̄ko idide edi oro. Ikere enyịn̄ Jehovah, imesinyụn̄ idọhọ kpukpru mbon emi isobode mme utịben̄kpọ emi enye anamde. Nte idinamde oro etịm ọfọn edi nnyịn ndinam mme owo ẹdiọn̄ọ kpukpru se Jesus akanamde man anam enyịn̄ Jehovah asana. (Utom 1:8) Ke otu kpukpru mme owo emi ẹtiede ntiense ẹnọ Jehovah, Jesus anam akan-o, nnyịn inyụn̄ itiene nde ikpat esie. (Edi. 1:5) Edi nso idi usụn̄ en̄wen emi ikemede ndiwụt ke enyịn̄ Jehovah edi akpan n̄kpọ ọnọ nnyịn?

MME USỤN̄ EN̄WEN EMI IKEMEDE NDIWỤT KE ENYỊN̄ JEHOVAH EDI AKPAN N̄KPỌ ỌNỌ NNYỊN

14. Se idude ke Psalm 105:3 owụt ke ida didie enyịn̄ Jehovah?

¹⁴ Bụt inamke nnyịn ndikere enyịn̄ Jehovah. (Kot Psalm 105:3.) Esinem Jehovah eti-eti ima ida enyịn̄ esie ibụre mbụre. (Jer. 9:23, 24; 1 Cor. 1:31; 2 Cor. 10:17) Nnyịn ‘ndibụre mbụre ke Jehovah’ ọwọrọ ke imasian idem inyụn̄ inenem esịt ke Jehovah edi Abasi nnyịn. Ida ke edi n̄kpọ ukpono nnyịn ndikpono enyịn̄ esie nnyụn̄ n̄wụt ke kpukpru se enye anamde ẹnen. Tutu amama, inaha iyak bụt anam nnyịn ndidọhọ mbon itie-utom nnyịn, nditọ klas nnyịn, mbọhọ-idụn̄ nnyịn, ye mbon en̄wen ke idi Mme Ntiense Jehovah! Devil oyom nnyịn itre ndidọhọ mbon en̄wen enyịn̄ Jehovah. (Jer. 11:21; Edi. 12:17) Satan ye mme prọfet abian̄a esie ẹkam ẹyom ndinam mme owo ẹfre enyịn̄ Jehovah. (Jer. 23:26, 27) Edi ima emi imade enyịn̄ Jehovah anam ika iso idat esịt ke enyịn̄ oro “kpukpru usen.”​—Ps. 5:11; 89:16.

15. Ndikot enyịn̄ Jehovah ọwọrọ nso?

¹⁵ Imesika iso ikot enyịn̄ Jehovah. (Joel 2:32; Rome 10:13, 14) Ndikot enyịn̄ Jehovah ikụreke ke ndidiọn̄ọ enyịn̄ oro ndinyụn̄ n̄kokot enye ke uyo, mîdịghe ẹtịn̄ n̄kpọ ẹban̄a enye. Ana idiọn̄ọ Owo emi Abasi nnyịn edide, ibuọt idem ke enye, inyụn̄ idọhọ enye an̄wam nnyịn onyụn̄ ada nnyịn usụn̄. (Ps. 20:7; 99:6; 116:4; 145:18) N̄kpọ en̄wen edi ke imesidọhọ mbon en̄wen enyịn̄ oro inyụn̄ idọhọ mmọ nti edu esie, idọhọ mmọ ẹkabade esịt ẹnam se ifọnde man Jehovah ama mmọ.​—Isa. 12:4; Utom 2:21, 38.

16. Didie ke ikeme ndiwụt ke Satan edi osu nsu?

¹⁶ Imeben̄e idem ndibọ ufen ke ntak enyịn̄ Jehovah. (Jas. 5:10, 11) Ima isọn̄ọ ida ye Jehovah isịm akpatre ini ibọde ufen, imesiwụt ke Satan edi osu nsu. Ke eyo Job, kop mi se Satan eketịn̄de aban̄a mbon emi ẹnamde n̄kpọ ẹnọ Jehovah. Enye ọkọdọhọ ete: “Kpukpru se owo enyenede ke enye edinọ ke ibuot ukpọn̄ esie.” (Job 2:4) Satan ọkọdọhọ ke mme owo ẹdinam n̄kpọ inọ Jehovah ini n̄kpọ ọfọnde ye mmọ kpọt. Edi ke afanikọn̄ ekpedi, mmọ ẹyefehe ẹkpọn̄ Jehovah. Job emi ọkọsọn̄ọde ada ye Jehovah ama owụt ke ikọ oro edi nsu. Nnyịn n̄ko imenyene ifet ndiwụt ke ọkpọkọm nso utọ afanikọn̄ ke Satan emen ọfiọk nnyịn iso ye edem, nnasia ye ufien, ke tutu amama nnyịn idikpọn̄ke Jehovah. Imenen̄ede  inịm ke Jehovah eyekpeme nnyịn ke ntak enyịn̄ esie.​—John 17:11.

17. Nso idi usụn̄ en̄wen emi 1 Peter 2:12 owụtde ke imekeme ndinọ enyịn̄ Jehovah ubọn̄?

¹⁷ Imesikpono enyịn̄ Jehovah. (N̄ke 30:9; Jer. 7:8-11) Sia ikerede enyịn̄ idian Jehovah inyụn̄ idide mbon emi ẹwụtde ke kpukpru se enye anamde ẹnen, imekeme nditoro enyịn̄ oro mîdịghe isuene enye. (Kot 1 Peter 2:12.) Ke ntak oro, iyom ndidomo adan̄a nte ikekeme ndida se itịn̄de ye se inamde ntoro Jehovah. Ima inam ntre, iyọnọ enyịn̄ Jehovah ubọn̄ adan̄a nte ikekeme kpa ye emi nnyịn mîfọnke ima.

18. Nso idi usụn̄ en̄wen emi ikemede ndiwụt ke enyịn̄ Jehovah edi akpan n̄kpọ ọnọ nnyịn? (Se n̄ko ikọ idakisọn̄.)

¹⁸ Se ibehede nnyịn ikan edi enyịn̄ Jehovah, idịghe nte mme owo ẹdade nnyịn. (Ps. 138:2) Ntak edide akpan n̄kpọ ntre? Ntak edi ke nnyịn ndima enyịn̄ Jehovah ekeme ndinam mbon emi ẹkande nnyịn ẹkụk ẹbiat nnyịn enyịn̄. a Jesus ama enyịme ndikpa esuene esuene n̄kpa nte abiatibet man okpono enyịn̄ Jehovah. Bible ọdọhọ ke enye ama “abat esuene ke ekpri n̄kpọ.” Oro ọwọrọ ke enye ikakpaha ekikere mîdịghe iketiehe ifịna idem iban̄a nte mbon en̄wen ẹdade enye. (Heb. 12:2-4) Ofụri ekikere esie ekesịne ke ndinam uduak Abasi.​—Matt. 26:39.

19. Ada didie enyịn̄ Jehovah? Ntak-a?

¹⁹ Ikere enyịn̄ Jehovah asian asian, inyụn̄ ida ke edi n̄kpọ ukpono owo ndikot nnyịn Mme Ntiense Jehovah. Ke ntak emi idade enyịn̄ Jehovah ntre, imeben̄e idem ndiyọ esuene ekededi. Enyịn̄ Jehovah akam edi akpan n̄kpọ ọnọ nnyịn akan nte mme owo ẹdade nnyịn. Ntre ẹyak ibiere ndika iso ntoro enyịn̄ Jehovah inamke n̄kpọ m̀mê nso utọ afanikọn̄ ke Satan otop yak esịm edem nnyịn. Ima inam ntem, iyowụt ke inyeneke se nnyịn idade ke akpan n̄kpọ ikan enyịn̄ Jehovah kpa nte ekedide ye Jesus Christ.