1. Kira Ezayi ye mun lo fɔ Israɛldenw ye?

 KIRA EZAYI ko Jehova ye “Tiɲɛtigi Ala” ye. Kumaden min bayɛlɛmana ko “tiɲɛn,” o kɔrɔ tigitigi ye ko “amiina” (Ezayi 65:16). “Amiina” kɔrɔ ko “Ala k’o kɛ” wala “o lo cɔ.” N’o kumaden fɔra Bibulu kɔnɔ ka ɲɛsin Jehova wala Yezu ma, o b’a yira ko koo dɔ ye tiɲɛn ye, siga t’o la. O la, Ezayi ye min fɔ Israɛldenw ye, o gwɛnin lo: Jehova mana kuma o kuma fɔ, o be dafa. Tiɲɛn na, Jehova b’a ka layiduw dafa tuma bɛɛ.

2. Jehova ye layidu minw ta an ka siniɲasigi koo la, mun na an be se ka la u la? An bena ɲiningali jumanw lo jaabi?

² Jehova ye layidu minw ta an ka siniɲasigi koo la, yala an be se ka la olu fana na wa? Saan 800 ɲɔgɔn Ezayi ka wagati kɔ, ciden Pol y’a ɲɛfɔ fɛɛn min kama an be se ka la a la ko Ala ka layiduw bɛɛ bena dafa. A ko: “Ala te se ka galon tigɛ an ye cogo si la.” (Eburuw 6:18). Jii diiman ni jii kunaman tɛ se ka bɔ kɔlɔn kelen kɔnɔ. O cogo kelen na, Tiɲɛntigi Ala Jehova tɛ se ka ngalon tigɛ. O la, Jehova ye fɛɛn o fɛɛn fɔ ani a ye layidu minw ta an ka siniɲasigi koo la, an be se ka la u bɛɛ la. Barokun nin na, an bena ɲiningali nunu jaabi: Jehova ye layidu ta ko a bena mun lo kɛ an ye sini ma? A y’an hakili sigi cogo di k’o layidu bena dafa?

3. a) Layidu juman lo ka di Ala sagokɛlaw ye kosɔbɛ? (Yirali 21:3, 4). b) N’an y’o layidu kofɔ mɔgɔw ye, dɔw be mun lo fɔ?

³ An bena kuma layidu min koo la sisan, o ka di kosɔbɛ Ala sagokɛlaw ye duniɲa kuru bɛɛ kɔnɔ (Yirali 21:3, 4 kalan). Jehova ye layidu ta ko loon dɔ, “mɔgɔ tena sa, mɔgɔ tena kasi, mɔgɔ tena tɔɔrɔ tugu.” An caaman be o kumaw kalan mɔgɔw ye waajuli la walisa k’u dusu saalo ani k’a yira u la ɲɛnamaya bena kɛ cogo min na alijɛnɛ kɔnɔ. N’an y’o layidu kofɔ mɔgɔw ye, dɔw be mun lo fɔ? Dɔw b’a fɔ ko: “O ye koo ɲuman yɛrɛ lo ye, nka n’ ma la a la n’o be se ka kɛ.”

4. a) Jehova tun be mun lo lɔn ani a kɔnna ka mun lo ye? b) Layidu tanin kɔ, Jehova ye mun lo kɛ?

⁴ Tuma min na ciden Zan tun be Jehova ka layidu kuma sɛbɛra alijɛnɛ koo la, Jehova tun b’a lɔn ko bi, an bena o jigiya kumaw kofɔ tɔɔw ye waajuli la. Jehova tun kɔnna k’a ye fana ko ale ye layidu min ta duniɲa kura koo la, a bena gwɛlɛya mɔgɔ caaman ma ka la o la (Ezayi 42:9; 60:2; 2 Kor. 4:3, 4). O la, an be se ka tɔɔw ani an yɛrɛ hakili sigi cogo di ko Jehova ye duga minw kofɔ Yirali 21:3, 4 kɔnɔ, u bena dafa? Jehova ye dalilu barikamanw di an ma minw b’a to an lanin b’a la k’o layidu bena dafa. O daliluw ye jumanw ye?

5. Dalilu jumanw lo b’a to an lanin b’a la ko Ala ye layidu min ta alijɛnɛ koo la, o bena dafa? O daliluw be sɔrɔ vɛrise jumanw lo kɔnɔ?

⁵ Vɛrise minw be tugu Yirali 21:4 kɔ, daliluw be sɔrɔ u kɔnɔ minw b’a to an lanin b’a la ko Jehova ka layidu bena dafa. A fɔra yen ko: “Min sigilen bɛ masasigilan kan, o ko: ‘A filɛ! Ne bɛ fɛn bɛɛ kɛ kura ye.’ O kɔ, a y’a fɔ ko: ‘I ka sɛbɛnni kɛ, katuguni nin kumaw ye kuma jɛlenw ye, kuma sɛbɛw don.’ A y’a fɔ ne ye fana ko: ‘A kɛra ka ban. Ne ye Alifa ni Omega ye, daminɛ ni laban.’”—Yir. 21:5, 6a, Bible senuma.

6. Hakilisigi kuma minw be sɔrɔ Yirali 21:5, 6 kɔnɔ, mun na u b’a to an be la Ala ka layidu la kosɔbɛ?

⁶ Mun na Yirali 21:5, 6 b’a to an be la Ala ka layidu la kosɔbɛ? Gafe Révélation. Dénouement b’o vɛrisew ɲɛfɔ ko: “Jehova ye layidu min ta an ka siniɲasigi koo la, a kɛra komi ale yɛrɛ lo y’a bolonɔ bila a kan walisa k’a yira mɔgɔ kantigiw la k’o layidu bena dafa.” b O layidu be sɔrɔ Yirali 21:3, 4 kɔnɔ. O kɔ vɛrise 5 ni 6nan kɔnɔ, a kɛra komi a y’a bolonɔ bila walisa k’an hakili sigi k’o layidu bena dafa, siga t’o la. An k’a filɛ a y’o kɛ cogo min na.

7. Jɔn lo y’a daminɛ ka kuma Yirali 21:5 kɔnɔ ani mun na o kɔrɔtanin lo kosɔbɛ?

⁷ Ala ye kuma minw fɔ walisa k’an hakili sigi, Zan y’o dadon ten ko: “Min sigilen bɛ masasigilan kan, o ko.” (Yir. 21:5a). O kumaw kɔrɔtanin ko kosɔbɛ, sabu Yirali ka kitabu kɔnɔ Jehova kumana siɲɛ saba ani Zan y’u dɔ lo dadon ten. O la, Jehova yɛrɛ lo y’o hakilisigi kumaw fɔ, Yezu wala mɛlɛkɛ dɔ tɛ. O b’a yira ko min fɔra o kɔ, an be se ka la o la kosɔbɛ. Mun na do? Sabu Jehova “tɛ nkalon tigɛ.” (Titi 1:2, Bible senuma). O la, Yirali 21:5, 6 kɔnɔnakumaw bena dafa, siga t’o la.

8. Jehova y’a yira cogo di ko a ka layidu bena dafa siga t’o la? (Ezayi 46:10).

⁸ Sisan, an ka kumasen nin lajɛ: “A filɛ!” (Yir. 21:5). Gɛrɛkikan kumaden min bayɛlɛmana ko “a filɛ,” o be sɔrɔ siɲɛ caaman Yirali ka kitabu kɔnɔ. Lɔnni gafe dɔ ko o kuma be fɔ “k’a yira ko min be nana fɔ, kalankɛla ka ɲi k’a janto o la.” Ala ye mun lo fɔ o kɔ? A ko: “Ne bɛ fɛn bɛɛ kɛ kura ye.” Jehova tun bena o yɛlɛmaniw kɛ sini ma le. Nka, komi a lanin b’a la ko a bena a ka layidu dafa, ale fɛ, a tun be komi a y’o kɛ ka ban.—Ezayi 46:10 kalan.

9. a) Jehova ko: “Ne bɛ fɛn bɛɛ kɛ kura ye.” O kuma ɲɛsinna koo fila jumanw lo ma? b) Mun lo bena “sankolo” ni “dugukolo” sɔrɔ?

⁹ Jehova ko: “Ne bɛ fɛn bɛɛ kɛ kura ye.” O kɔrɔ ko di? Jehova bena koo fila minw kɛ, Yirali sapitiri 21nan b’o lo kofɔ. A fɔlɔ, a bena duniɲa juguman nin halaki. A filanan, a bena duniɲa kura sigi. A fɔra Yirali 21:1 kɔnɔ ko: “Sankolo fɔlɔ ni dugukolo fɔlɔ nunu tun tununa.” “Sankolo fɔlɔ” ɲɛsinna gofɛrɛnɛmanw lo ma minw be Sutana n’a ka jinaw fanga kɔrɔ (Mat. 4:8, 9; 1 Zan 5:19). N’a fɔra Bibulu kɔnɔ ko “dugukolo,” tuma dɔw la o ɲɛsinna dugukolo kan mɔgɔw lo ma (Zɛnɛzi 11:1; Zab. 96:1). O la, “dugukolo fɔlɔ” ɲɛsinna mɔgɔ juguw lo ma. Jehova tɛna “sankolo fɔlɔ ni dugukolo fɔlɔ” lalaga, nka, a bena u halaki pewu pewu le! O kɔ, a bena sankolo kura ni dugukolo kura sigi u nɔɔ na. O kɔrɔ ko gofɛrɛnɛman kura bena mɔgɔ tilenninw mara.

10. Jehova bena mun lo kɛ kura ye?

¹⁰ Yirali 21:5 b’a yira Jehova bena fɛɛn minw kɛ kura ye. A kɔrɔsi ko Jehova m’a fɔ ko: “Ne be fɛɛn kuraw kɛ.” Nka, a ko: “Ne bɛ fɛɛn bɛɛ kɛ kura ye.” Jehova bena dugukolo lalaga k’a kɛ i ko a tun be cogo min na a daminɛ na ani ka adamadenw dɛmɛ u ka kɛ mɔgɔ dafaninw ye. I ko Ezayi tun kɔnna k’a fɔ cogo min na, Jehova bena dugukolo kuru bɛɛ kɛ yɔrɔ cɛɲumanba ye i ko Edɛn nankɔtu tun be cogo min na. Ani a bena an kɛ kura ye, a kɛtɔ ka kɛnɛya dafanin di an kelen kelen bɛɛ ma. A bena senkelenninw, fiyentɔw ni tulogwerenw kɛnɛya ani ka suuw yɛrɛ kunu.—Ezayi 25:8; 35:1-7.

11. Jehova ko Zan ka mun lo kɛ ani mun na?

¹¹ Jehova ye mun lo fɔ tugun k’an hakili sigi ko a ye min fɔ, o bena dafa? A y’a fɔ Zan ye ko: “I ka sɛbɛnni kɛ, katuguni nin kumaw ye kuma jɛlenw ye, kuma sɛbɛw don.” (Yir. 21:5). Jehova ko Zan ka “sɛbɛnni kɛ.” Nka, a ma dan o ma. A y’a fɔ fana kuun min kama a ka ɲi k’o kɛ. A ko: “Nin kumaw ye kuma jɛlenw ye, kuma sɛbɛw don.” O kɔrɔ ko Ala ka kumaw ye tiɲɛn kumaw lo ye ani mɔgɔ be se ka la u la. An be Zan waleɲuman lɔn sabu a ye mɛnni kɛ Jehova fɛ ani ka “sɛbɛnni kɛ.” O sababu la, Ala ye layidu min ta alijɛnɛ koo la, an be se k’o kalan ani ka miiri koo ɲuman nataw koo la.

12. Mun na Jehova ko: “A kɛra ka ban”?

¹² O kɔ, Ala y’a fɔ ko: “A kɛra ka ban.” (Yir. 21:6). Jehova ye min fɔ alijɛnɛ nata koo la, sisan a be kumana i n’a fɔ o kɛra ka ban. O bɛnnin lo sabu foyi tɛ se  k’a bali k’a sagonata dafa. O kɔ, Jehova ye koo wɛrɛ fɔ k’an hakili sigi ko a ka layidu bena dafa, siga t’o la. A ye mun lo fɔ do?

13. Mun na Jehova ko ale ye “Alifa ni Omega ye”?

¹³ I ko an y’a fɔ ka tɛmɛ cogo min na, Jehova kumana siɲɛ saba Zan ka yelifɛnw na (Yir. 1:8; 21:5, 6; 22:13). O kelen kelen bɛɛ la, a ko: “Ne ye Alifa ni Omega ye.” Gɛrɛkikan na, Alifa ye sigininden fɔlɔ ye ani Omega ye a laban ye. Jehova ko ale ye “Alifa ni Omega” ye. O b’a yira ko n’a ye koo dɔ daminɛ, a b’o kɛ fɔɔ k’a laban.

14. a) Misali dɔ fɔ, o min na a be komi Jehova ko “Alifa” ani o kɔ, a bena a fɔ ko “Omega.” b) Zɛnɛzi 2:1-3 kɔnɔnakumaw b’an hakili sigi mun lo la?

¹⁴ Adama ni Awa dannin kɔ, Jehova y’a yira a sagonata ye min ye adamadenw ni dugukolo koo la. Bibulu b’a fɔ ko: “Ala ye barika don u la k’a fɔ u ye ko: ‘Aw ka deenw wolo ka caya ka dugukolo fa k’a kolo.’” (Zɛnɛzi 1:28). O wagati la, a kɛra komi Jehova y’a fɔ ko “Alifa.” A y’a yira ka gwɛ a sagonata ye min ye: Loon dɔ bena se, Adama ni Awa deen minw be mɛnni kɛ ale fɛ ani u dafanin lo, olu lo bena dugukolo fa ani k’a kɛ alijɛnɛ ye. N’o kɛra tuma min na, a bena kɛ i n’a fɔ Jehova ko “Omega.” Jehova ye “sankolo ni dugukolo n’u kɔnɔfɛnw bɛɛ” dan ka ban tuma min na, a y’a yira ka gwɛ ko a sagonata bena dafa, siga t’o la. A ye min fɔ o be sɔrɔ Zɛnɛzi 2:1-3 kɔnɔ (a kalan). Jehova ko loon wolonfilanan ye loon senuman ye. O kɔrɔ ko di? O kɔrɔ ko foyi tɛna a bali k’a sagonata dafa adamadenw ni dugukolo  koo la. A sagonata bena dafa bɛrɛbɛrɛ loon wolonfilanan laban na.

15. Mun na Sutana y’a miiri ko ale be se ka Jehova bali a k’a sagonata dafa?

¹⁵ Adama ni Awa murutinin kɔ, u kɛra jurumutɔw ye ani u ye jurumu ni saya lase u deenw ma (Ɔrɔm. 5:12). A tun be komi dugukolo tɛna se ka fa ni mɔgɔ dafaninw ye minw be mɛnni kɛ Jehova fɛ. Yala Sutana sera ka Jehova bali a k’a ka layidu dafa wa? N’a sɔrɔ Sutana tun b’a miiri ko fɛɛrɛ damanin dɔrɔn lo be Jehova bolo. U dɔ tun ye ka Adama ni Awa faga ani ka cɛɛ ni muso dafanin wɛrɛw dan walisa k’a sagonata dafa. Nka ni Ala tun y’o kɛ, Sutana tun be se k’a fɔ ko ngalontigɛla lo. Mun na do? Sabu Jehova tun y’a fɔ Adama ni Awa ye Zɛnɛzi 1:28 kɔnɔ ko u bɔnsɔnw lo bena dugukolo fa.

16. Mun lo tun be se k’a to Sutana b’a miiri ko Jehova dɛsɛra k’a sagonata dafa?

¹⁶ N’a sɔrɔ Sutana ka miiri la, fɛɛrɛ wɛrɛ juman lo tun be Ala bolo? N’a sɔrɔ a tun b’a miiri ko Jehova bena a to Adama ni Awa ka deen dafabaliw sɔrɔ minw tɛna kɛ mɔgɔ dafaninw ye ka ye (Waaj. 7:20; Ɔrɔm. 3:23). O la, Sutana tun bena a fɔ ko Jehova dɛsɛra k’a sagonata dafa. Mun na do? Sabu o tun tɛna Ala sago dafa, o min ye ko Adama ni Awa deen minw be mɛnni kɛ Ala fɛ ani u dafanin lo, olu ka dugukolo fa ani k’a kɛ alijɛnɛ ye.

17. Jehova ye Sutana ani Adama ni Awa ka murutiliko ɲɛnabɔ cogo di? Ani o bena kɛ sababu ye mun lo ka kɛ? (jaa lajɛ fana).

¹⁷ Jehova ye Sutana ani Adama ni Awa ka murutiliko ɲɛnabɔ cogo min na, o ye Sutana dabali bɛɛ ban (Zab. 92:6). Jehova y’a to Adama ni Awa ka deenw sɔrɔ ani o cogo la a ka kumaw dafara. A ma kɛ ngalontigɛla ye. A y’a yira ko n’a ye min fɔ, foyi t’a bali k’o kɛ. A ye koo bɛɛ kɛ walisa a sago ka dafa. A ye “deen” dɔ di walisa Adama ni Awa deen minw be mɛnni kɛ ale fɛ, olu ka kisi (Zɛnɛzi 3:15; 22:18). O “deen” tun bena a niin di ka adamadenw niin kisi ani Sutana tun ma miiri o la fewu! Mun na? Sabu kanuya min t’a yɛrɛ nafa ɲini, kunmabɔsara basiginin be o lo kan (Mat. 20:28; Zan 3:16). O jogo tɛ Sutana la, ale min b’a yɛrɛ dɔrɔn nafa lo ɲini. O la, mun lo bena kɛ kunmabɔsara  sababu la? Saan waa kelen mara laban na, Adama ni Awa deen minw be mɛnni kɛ Ala fɛ ani u dafanin lo, olu lo bena sigi dugukolo kan ani k’a kɛ alijɛnɛ ye i ko Jehova tun b’a fɛ cogo min na a daminɛ na. O wagati la, a bena kɛ i n’a fɔ Jehovah ko: “Omega.”

18. Jehova ye an hakili sigi cogo saba jumanw lo la? (koorilen nin fana lajɛ: “ An ka ɲi ka la Jehova ka layidu la kuun saba minw kosɔn”).

¹⁸ Barokun nin na, an ye dalilu dɔw lajɛ minw b’a to an lanin b’a la ko dugukolo bena kɛ alijɛnɛ ye. An be se ka mɔgɔ wɛrɛw dɛmɛ cogo di u ka la o layidu la? A fɔlɔ, Jehova yɛrɛ lo ye o layidu ta. A fɔra Yirali ka kitabu kɔnɔ ko: “Min sigilen bɛ masasigilan kan, o ko: ‘A filɛ! Ne bɛ fɛn bɛɛ kɛ kura ye.’” Ala be ni hakilitigiya ni setigiya ye k’a sago dafa, ani a yɛrɛ b’a fɛ k’o lo kɛ. A filanan, Jehova lanin b’a la ko a ka layidu bena dafa fɔɔ a b’a jati k’o kɛra ka ban. O lo kama a ko: “Nin kumaw ye kuma jɛlenw ye, kuma sɛbɛw don. . . . A kɛra ka ban.” A sabanan, Jehova mana koo dɔ daminɛ, foyi t’a bali k’o kɛ k’a dafa. O lo kama, a ko: “Ne ye Alifa ni Omega ye.” Jehova bena a yira ko Sutana ye ngalontigɛla ye ani ko a tɛ se k’ale bali k’a sago dafa.

19. Ala ye layidu min ta alijɛnɛ koo la, n’a ka gwɛlɛ mɔgɔw ma ka la o la, i be se ka mun lo kɛ?

¹⁹ Jehova ye koo dɔw fɔ walisa k’an hakili sigi ko ale ka layiduw be dafa tuma bɛɛ. Tuma o tuma n’an b’o kumaw fɔ mɔgɔw ye, o b’a to an yɛrɛ be la o layiduw la kosɔbɛ. N’a sɔrɔ i bena Yirali 21:4 ka dususalo kumaw kalan mɔgɔ dɔ ye alijɛnɛ nata koo la ani a b’a fɔ i ye ko: “O ye koo ɲuman yɛrɛ lo ye, nka n’ ma la a la n’o be se ka kɛ.” N’o lo, i bena mun lo kɛ do? I be se ka vɛrise 5 ni 6nan kalan ani k’u ɲɛfɔ. A yira cogo min na Jehova ye an hakili sigi ko a ka layidu bena dafa. O layidu tanin kɔ, a kɛra komi a y’a bolonɔ bila a kan.—Ezayi 65:16.