1. Mɔgɔ min be makari, o tigi be cogo di? Mɔgɔ dɔ ka maana lakali min y’a yira ko ale be makari.

MƆGƆ min be makari, o tigi ka ɲi, a be tɔɔw kanu, a be hinɛ ani a tɛgɛ labilanin lo ka mɔgɔ sɔn. O b’a to an be miiri Yezu ka maana dɔ la, a ye min lakali Samarikacɛ dɔ koo la. O cɛɛ tun tɛ Yahutu ye. A ye Yahutu dɔ sɔrɔ sira kan soonw tun benna min kan. O Yahutucɛ “hinɛ donna” a la. O kama, Samarikacɛ ye labɛnw kɛ walisa k’a janto o cɛɛ mandiminin na ni kanuya ye (Luka 10:29-37). O talen be Ala ka jogo kabakoman dɔ bɔ kɛnɛ kan, o min ye makari ye. Ala be makari an na sabu a b’an kanu. Loon o loon, a be makari an na cogo caaman na.

2. Makari be yira cogo wɛrɛ juman na?

² Makari be se ka yira cogo wɛrɛ la fana. Mɔgɔ min be makari, o tigi be se k’a latigɛ ko a tɛna mɔgɔ dɔ ɲangi min ka kan ni ɲangili ye. Jehova be makari an na o cogo la. Zaburu sɛbɛbaga dɔ y’a fɔ ko: “A t’an minɛ ka kɛɲɛ n’an ka kojugu ye.” (Zab. 103:10). Nka tuma dɔw la, Jehova be se ka jurumukɛla dɔ ɲangi bɛrɛbɛrɛ.

3. An bena ɲiningali jumanw lo lajɛ?

³ Barokun nin na, an bena ɲiningali saba lajɛ: Mun na Jehova be makari? Ka mɔgɔ dɔ ɲangi bɛrɛbɛrɛ, yala o b’a yira ko i be makari a tigi la wa? Mun lo be se k’an dɛmɛ ka makari? An k’a filɛ Ala ka Kuma b’o ɲiningaliw jaabi cogo min na.

4. Mun na Jehova be makari?

⁴ Jehova be makari sabu a b’an kanu. Ciden Pol y’a sɛbɛ  hakili senu barika la ko: “Ala ka makari te ban.” Pol tun b’a ɲɛfɔra le ko Ala be makari sabu a ye mɔgɔ dafabali dɔw mɔ ni hakili senu ye walisa u ka taga ɲɛnamaya kɛ sankolo la (Efɛz. 2:4-7). Nka, Jehova ka makari tɛ dan kerecɛn mɔlenw dɔrɔn lo ma. Zaburu sɛbɛbaga Dawuda y’a sɛbɛ ko: “Masaba ka ɲumanya be se bɛɛ ma. A ka makari be se a ka danfɛnw bɛɛ ma.” (Zab. 145:9). Jehova be adamadenw kanu. O kama, tuma o tuma n’a ye ko kuun b’a la ka makari, a b’o kɛ.

5. Yezu b’a lɔn cogo di ko Jehova be makari?

⁵ Yezu b’a lɔn ka tɛmɛ bɛɛ kan ko a ka di Jehova ye kosɔbɛ ka makari. U fila tun be sankolo la ɲɔgɔn fɛ wagatijan kɔnɔ sanni Yezu ka na dugukolo kan (Talenw 8:30, 31). Yezu y’a ye a Faa makarila adamaden jurumutɔw la siɲɛ caaman na (Zab. 78:37-42). Makari ye a Faa ka jogo kabakoman dɔ ye. Yezu ka kalanw na, a kumana a Faa ka makari koo la siɲɛ caaman na.

6. Yezu y’an dɛmɛ cogo di k’a faamu ko a Faa be makari?

⁶ Yezu ye talen min la deen tununin dɔ koo la, an y’o lajɛ barokun tɛmɛnin na. A y’o talen la walisa k’an dɛmɛ k’a faamu ko a ka di Jehova ye kosɔbɛ ka makari. O deen bɔra soo ani a y’a bololafɛnw “bɛɛ cɛn kakalaya la.” (Luka 15:13). Kɔfɛ, a nimisara a ka kakalayakow la, k’a yɛrɛ majigi ani ka kɔsegi soo. A facɛ bena mun lo kɛ do? O kanbele ma kɔnɔnin kɛ wagatijan ka sɔrɔ k’o lɔn. Yezu ko: “K’a to yɔrɔjan, a faa y’a ye, a hinɛ donna a la. A bolila ka taga bolo meleke a dencɛ kaan na.” Facɛman ma maloya bila a dencɛ la. Nka, a makarila a la ani a yafara a ma. A y’a dencɛ bisimila a ka soo. O dencɛ tununin tun ye jurumuba kɛ. Nka, a nimisara minkɛ, a facɛ yafara a ma. Yezu ka talen na, facɛman ka makari b’a yira Jehova be makari cogo min na. Yezu y’a yira o cogo kabakoman na ko jurumukɛla minw be nimisa sɔbɛ la, a Faa labɛnnin lo ka yafa u ma.—Luka 15:17-24.

7. Jehova be makari cogo min na, o b’a yira cogo di ko a ka hakilitigiya ɲɔgɔn tɛ yen?

⁷ Jehova be makari sabu a ka hakilitigiya ɲɔgɔn tɛ yen. Jehova be desizɔnw ta tuma bɛɛ a ka danfɛnw nafa kosɔn. Bibulu b’a fɔ ko: “Hakilitigiya min be [bɔ] Ala fɛ . . . a ka kɛwaliw ka ɲi kosɔbɛ. A be makari  kosɔbɛ.” (Zaki 3:17). I ko bangebaga kanutigi, Jehova b’a lɔn ko a ka makari b’a deenw nafa (Zab. 103:13; Ezayi 49:15). Jehova be makari a sagokɛlaw la minkɛ, o be jigiya di u ma siniɲasigi koo la, u ka dafabaliya bɛɛ n’a ta. Komi Jehova ye hakilitigi ye, a mana a ye ko kuun b’a la ka makari, a b’o kɛ. Nka, a b’a lɔn tuma min na a bɛnnin tɛ ka makari. A ye hakilitigi ye minkɛ, a tɛ makari n’a y’a ye ko n’a makari la, o bena kɛ komi a b’a ɲɛɛ tugura koo jugu kan.

8. Tuma dɔw la, mun lo ka ɲi ka kɛ ani mun na?

⁸ Miiri k’a filɛ ko Ala sagokɛla dɔ y’a latigɛ ka kakalayakow kɛ siɲɛ caaman. An ka ɲi ka mun lo kɛ do? Pol y’a sɛbɛ hakili senu barika la ko: “Aw kana jɛn n’o tigi ye fewu.” (1 Kor. 5:11). Jurumukɛla minw tɛ nimisa, olu be gwɛn ka bɔ kafo kɔnɔ. A kɔrɔtanin lo o ka kɛ walisa ka kafodenw latanga ani ka Jehova ka sariyaw labato. Nka, dɔw b’a miiri ko ni mɔgɔ dɔ gwɛnna ka bɔ kafo kɔnɔ, Ala ma makari a la. Yala o ye tiɲɛn ye wa? An k’o lajɛ.

9-10. Ka kɛɲɛ ni Eburuw 12:5, 6 ye, n’u ye jurumukɛla dɔ gwɛn ka bɔ kafo kɔnɔ, mun na an be se k’a fɔ ko u makarila a la le? Misali dɔ fɔ.

⁹ N’an ye kunnafoni dɔ mɛn lajɛn na ko an ka mɔgɔ kanulen dɔ “tɛ Jehova Seere ye tugun,” o b’an dusu kasi kosɔbɛ. An be se k’an yɛrɛ ɲininga ni u tun ka ɲi k’a tigi gwɛn ka bɔ kafo kɔnɔ. N’u ye mɔgɔ dɔ gwɛn ka bɔ kafo kɔnɔ, yala o b’a yira tiɲɛn na ko u makarila a la wa? Ɔnhɔn. Ni mɔgɔ dɔ mako be kololi la, an ka ɲi k’a kolo. An b’a yira o cogo la ko an ye hakilitigi ye, an be makari a la ani ko an b’a kanu (Talenw 13:24). Ni mɔgɔ dɔ gwɛnna ka bɔ kafo kɔnɔ, yala o be se k’a to a tigi b’a ka koo jugu dabila ani ka nimisa wa? Ɔnhɔn. Balima dɔw tun be jurumubaw kɛra. Olu ko u gwɛnna ka bɔ kafo kɔnɔ minkɛ, o ye u dɛmɛ k’a faamu ko u tun ye kojuguba lo kɛ. O y’u dɛmɛ fana ka nimisa, k’u ka kojugu dabila ani ka kɔsegi Jehova ma.—Eburuw 12:5, 6 kalan.

¹⁰ An ka misali dɔ lajɛ. Sagadɛndɛla dɔ y’a kɔrɔsi ko a ka saga dɔ man kɛnɛ. A b’a lɔn ko walisa k’o bana sugu furakɛ, a ka ɲi k’o saga bila dan na. Nka, sagaw b’a fɛ ka kɛ ni saga tɔɔw ye ani n’u ye u dɔ bila dan na, o be se k’a hakili ɲagami. Sagadɛndɛla kɛtɔ ka o saga bila dan na, yala o kɔrɔ ko a ka jugu wa? Ayi dɛ! A b’a lɔn ko ni o saga tora saga tɔɔw cɛma, o bana bena saga tɔɔw minɛ. Nka, a kɛtɔ ka saga banabagatɔ bila dan na, a be sagakulu bɛɛ lo latangara.—Levitiki 13:3, 4 lajɛ.

11. a) Mɔgɔ min gwɛnna ka bɔ kafo kɔnɔ, kɔrɔ juman na o tigi be komi saga banabagatɔ? b) Minw gwɛnna ka bɔ kafo kɔnɔ, olu be se ka mun lo kɛ ani u be se ka dɛmɛ juman lo sɔrɔ?

¹¹ Ni kerecɛn dɔ gwɛnna ka bɔ kafo kɔnɔ, an be se k’a suma ni saga banabagatɔ ye. O tigi man kɛnɛ Alako ta fan fɛ (Zaki 5:14). I ko mɔgɔ min man kɛnɛ farikolo ta fan fɛ, mɔgɔ min man kɛnɛ Alako ta fan fɛ, a ka bana be se ka yɛlɛma tɔɔw la. O lo kama, a bɛnnin lo tuma dɔw la u k’o tigi mabɔ kafo la. O ɲangili b’a yira ko Jehova be kafoden kantigiw kanu. O be se fana ka jurumukɛla dɛmɛ a k’a faamu ko a ye min kɛ, o ye jurumuba lo ye. O yɛrɛ be se k’a to a be nimisa. Hali ni mɔgɔ gwɛnna ka bɔ kafo kɔnɔ, a be se ka to ka na kafo ka lajɛnw na. O lajɛnw na, a be kalan sɔrɔ ka bɔ Bibulu kɔnɔ ani a b’a ka limaniya sabati kokura. A be se ka gafew ta fana a yɛrɛ ye ani ka JW Telewisɔn filɛ. Ni diinan mɔgɔkɔrɔw y’a ye  ko a be yɛlɛmaniw kɛra, u be se ka ladiliw di a ma tuma kelen kelen. U b’o kɛ walisa k’a dɛmɛ a ka jɛnɲɔgɔnya ɲuman kɛ tugun ni Jehova ye. O la, a bena se ka kɛ Jehova Seere dɔ ye kokura. *

12. Jurumukɛla min ma nimisa, diinan mɔgɔkɔrɔw be se ka mun lo kɛ walisa k’a yira ko u b’o tigi kanu ani ko u be makari a la?

¹² A kɔrɔtanin lo an k’a to an hakili la ko jurumukɛla minw ma nimisa, olu dɔrɔn lo be gwɛn ka bɔ kafo kɔnɔ. Diinan mɔgɔkɔrɔw b’a lɔn ko u ka ɲi ka miiri koɲuman ka sɔrɔ k’a latigɛ ka mɔgɔ dɔ gwɛn ka bɔ kafo kɔnɔ. U b’a lɔn ko Jehova be mɔgɔ kolo “ni tilenninya ye.” (Zer. 30:11). U be u balimaw kanu ani u balimaw be jɛnɲɔgɔnya min kɛra ni Ala ye, u t’a fɛ o ka nagasi. Nka tuma dɔw la, walisa ka koow kɛ ni kanuya ni makari ye, u ka ɲi ka jurumukɛla gwɛn ka bɔ kafo kɔnɔ wagati dɔ la.

13. Mun na u tun ka ɲi ka Korɛnti balima dɔ gwɛn ka bɔ kafo kɔnɔ?

¹³ Saan kɛmɛkulu fɔlɔ la, jurumukɛla dɔ ma nimisa. An k’a filɛ ciden Pol y’o koo ɲɛnabɔ cogo min na. Korɛnti balima dɔ tun y’a facɛ ka muso bɔsi. O ye kojuguba yɛrɛ lo ye! Jehova tun y’a fɔ Israɛldenw ye galen ko: “Ni mɔgɔ dɔ jɛnna n’a faa ka muso ye, a y’a faa lɛɛbu. U fila bɛɛ ka kan ka faga.” (Lev. 20:11). Ciden Pol tun tɛ se k’a fɔ ko u k’o tigi faga. Nka, a ye cii di Korɛnti balimaw ma ko u k’o tigi gwɛn ka bɔ kafo kɔnɔ. O cɛɛ ka kakalayakow tun be nɔɔ jugu tora kafoden tɔɔw kan. U dɔw yɛrɛ tun tɛ o cɛɛ ka kɛta jati kojuguba ye tugun.—1 Kor. 5:1, 2, 13.

14. Korɛnti balima min tun gwɛnna ka bɔ kafo kɔnɔ, Pol y’a yira cogo di ko a be makari a la ani mun na? (2 Korɛntikaw 2:5-8, 11).

¹⁴ Kɔfɛ, Pol y’a mɛn k’o cɛɛ ye yɛlɛmanibaw kɛ. O jurumukɛla nimisara sɔbɛ la! Hali k’a sɔrɔ o cɛɛ tun ye kafodenw tɔgɔ tiɲɛ, Pol tun t’a fɛ ka koow gwɛlɛya a ma k’a dama tɛmɛ. Pol y’a fɔ diinan mɔgɔkɔrɔw ye ko: “Aw ka yafa a ma k’a jigi tugu.” A filɛ fɛɛn min kama Pol y’o fɔ: “Waasa dusukasi kan’a sɔrɔ fɔɔ a hakili be ɲagami ka dama tɛmɛ.” O cɛɛ nimisara minkɛ, a makari ye Pol minɛ. Pol tun t’a fɛ a dusu ka kasi ani a hakili ka ɲagami kojugu a ka kɛtaw kosɔn. O tun be se k’a to  a tɛ dɔ kɛ dɔ ye tugun walisa Ala ka yafa a ma.—2 Korɛntikaw 2:5-8, 11 kalan.

15. Cogo juman na diinan mɔgɔkɔrɔw be se ka lɔ kelen kan ani ka koow kɛ ni makari ye fana?

¹⁵ I ko Jehova, a ka di diinan mɔgɔkɔrɔw ye ka makari. N’a bɛnnin lo, u be lɔ kelen kan jurumukɛla dɔ kitiko la. Nka n’a be se ka kɛ fana, u be makari a tigi la. Ni diinan mɔgɔkɔrɔw tɛ jurumukɛlaw ɲangi, o tɛ makari ye, nka u be sɔnna jurumukow ma le. Yala diinan mɔgɔkɔrɔw dɔrɔn lo ka ɲi k’a yira ko u be makari wa?

16. Ka kɛɲɛ ni Talenw 21:13 ye, minw tɛ makari, Jehova be olu minɛ cogo di?

¹⁶ Kerecɛnw bɛɛ b’a ɲini ka Jehova ka makari ladegi. Mun na do? O kuun dɔ ye ko minw tɛ makari tɔɔw la, Jehova tɛ sɔn k’olu ka deliliw lamɛn (Talenw 21:13 kalan). An si t’a fɛ Jehova ka ban k’an ka deliliw lamɛn. O kama, an t’a fɛ ka kɛ mɔgɔ dusu gwɛlɛw ye minw tɛ makari. N’an kerecɛnɲɔgɔn dɔ be tɔɔrɔla, an t’a fɛ ka ban k’a dɛmɛ. Nka, an labilanin lo ka “dɛsɛbagatɔ kasikan” lamɛn. O cogo kelen na, an b’an seko bɛɛ kɛ k’an janto vɛrise nin kɔnɔnakuma na: “Mɔgɔ min te makari tɔw la, kiti tigɛlon na, Ala fana tena makari o tigi la.” (Zaki 2:13). N’an y’an majigi ka sɔn a ma ko an mako b’a la kosɔbɛ u ka makari an na, an ka teli ka makari tɔɔw la. An b’a fɛ k’a yira ko an be makari sanko ni jurumukɛla dɔ nimisara ani a kɔsegira kafo kɔnɔ.

17. Masacɛ Dawuda y’a yira cogo di ko a be makari sɔbɛ la?

¹⁷ Bibulu ka ɲɛyirali dɔw be se k’an dɛmɛ ka makari ani k’an yɛrɛ tanga dusugwɛlɛya ma. An ka masacɛ Dawuda ka koo lajɛ. Ale y’a yira siɲɛ caaman na ko a be makari sɔbɛ la. Hali ni Sayuli tun b’a fɛ k’a faga, a y’a yira ko a be makari Ala ka masacɛ mɔlen na.—1 Sam. 24:9-12, 18, 19.

18-19. Koo fila jumanw lo la Dawuda ma makari?

¹⁸ Nka Dawuda m’a yira tuma bɛɛ ko a be makari. Misali la, Nabali tun ye mɔgɔ jugu ye. A ye Dawuda nɛni ani ka ban ka dumuni di ale n’a nɔfɛ cɛɛw ma. O koo ye Dawuda kɔnɔ gwan ani a y’a latigɛ ka Nabali n’a ka sokɔnɔcɛw bɛɛ faga. Nka, Nabali muso Abigayɛli tun ye muso ɲuman ye ani a tun muɲunin lo. A teliyara ka dumuni di Dawuda ma. O la, Dawuda ma Nabali n’a ka sokɔnɔcɛw faga.—1 Sam. 25:9-22, 32-35.

¹⁹ Siɲɛ wɛrɛ la, kira Natan y’a fɔ Dawuda ye ko nafolotigi dɔ ye fantan dɔ ka sagaden kanulen bɔsi a la. Dawuda dimina kosɔbɛ o cɛɛ kɔrɔ k’a fɔ ko: “Masaba kosɔn, cɛɛ min y’o kɛ, ale ka kan ka faga!” (2 Sam. 12:1-6). Dawuda tun be Musa ka sariya lɔn. Ni mɔgɔ dɔ tun ye saga deen kelen soɲɛ, a tun ka ɲi ka saga deen 4 lo sara a nɔɔ na (Ɛkis. 21:37). Nka Dawuda kɛtɔ k’a fɔ ko o soncɛ ka kan ka faga, o tun ye kiti jugu yɛrɛ lo ye! Natan y’o maana lakali Dawuda ye walisa k’a dɛmɛ a k’a faamu ko a ye  koo minw kɛ, o yɛrɛ tun ka jugu ka tɛmɛ! Natan ye soncɛ min kofɔ a ka maana na, Dawuda tun ka ɲi ka makari a la cogo min na, Jehova makarila Dawuda la kosɔbɛ ka tɛmɛ o kan!—2 Sam. 12:7-13.

20. An be kalan juman lo sɔrɔ Dawuda ka koo la?

²⁰ Tuma min na Dawuda dimina kosɔbɛ, a y’a latigɛ ko Nabali n’a ka sokɔnɔcɛw bɛɛ ka kan ka faga. Kɔfɛ, Natan ye nafolotigi min kofɔ a ka maana na, Dawuda ko o cɛɛ ka kan ka faga. Dawuda tun ye mɔgɔ ɲuman ye, nka mun na a k’o soncɛ ka kan ka faga? Miiri k’a filɛ Dawuda dusukunnakow tun ye min ye. O wagati la, a dusukun tun b’a kɛlɛla. Mɔgɔ min be fariya kitiko la, a b’a yira ko a tɛ jɛnɲɔgɔnya ɲuman kɛra ni Jehova ye. Yezu y’a fɔ ka gwɛlɛya a ka kalandenw ye ko: “Aw kana tɔw kiti, janko Ala kana aw kiti. Aw be tɔw kiti cogo min na, Ala bena aw kiti ten.” (Mat. 7:1, 2). O la, an k’an seko bɛɛ kɛ walisa an kana to ka koow kɛ ni dusugwɛlɛya ye. Nka, an k’an ka Ala ladegi, ale min ka “makari te ban.”

21-22. An be se k’a yira cogo tigitigi jumanw na ko an be makari?

²¹ Makari tɛ dusukunnakow dama ye. Mɔgɔ min be makari, o tigi be koo dɔw kɛ walisa ka tɔɔw dɛmɛ. O la, an kelen kelen bɛɛ be se k’a filɛ mɔgɔ min mako be dɛmɛ na an ka denbaya, an ka kafo ani an sigida la. Siga t’a la, an bena a ye ko sababu caaman b’an fɛ k’a yira ko an be makari. Yala dɔ mako be dususalo la wa? Yala an be se ka koo tigitigi dɔw kɛ ka mɔgɔ dɔ dɛmɛ i n’a fɔ ka dumuni di a ma wala ka koɲuman wɛrɛ kɛ a ye wa? Mɔgɔ min kɛra Jehova Seere dɔ ye kokura, yala a mako be teri sɔbɛ dɔ la min bena a jija wa? Yala an be se ka kibaro diiman lase tɔɔw ma walisa k’u dusu saalo wa? O ye fɛɛrɛ ɲuman dɔ ye an be se ka tɛmɛ min fɛ k’a yira kiinmɔgɔw bɛɛ la ko an be makari u la.—Zɔbu 29:12, 13; Ɔrɔm. 10:14, 15; Zaki 1:27.

²² N’an b’a kala ma ko mɔgɔ dɔw mako b’a la an ka o koo dɔw kɛ u ye, an bena a ye ko sababu caaman b’an fɛ k’a yira ko an be makari u la. N’an be makari tɔɔw la, an be an sankolola Faa dusu diya, ale min ka “makari te ban”!