1. Galen, Ala ye barika don a sagokɛlaw la cogo di?

 TUMA caaman na, Ala ka Kuma b’a fɔ ko mɔgɔ kantigiw jaa ka gwɛlɛ. Nka, o mɔgɔw tun t’a jati tuma bɛɛ k’u ye mɔgɔ jagwɛlɛw ye. Misali la, wagati dɔw la, masacɛ Dawuda tun b’a jati ko ale barika ka bon i ko “kuru barakaman.” Nka wagati wɛrɛw la, a “jigi tigɛra.” (Zab. 30:8, Biblu Ala ta Kuma). Ala tɛmɛna a ka hakili senu fɛ ka fanga kabakoman di Samusɔn ma. Nka Samusɔn tun b’a lɔn ko ni Ala ka fanga tɛ, ‘a barika be ban, a be kɛ i n’a fɔ mɔgɔ tɔw.’ (Kirit. 14:5, 6; 16:17). Jehova lo tun ye barika don o cɛɛ kantigiw la.

2. Mun na ciden Pol y’a fɔ ko ale barika ka dɔgɔ ani a barika ka bon? (2 Korɛntikaw 12:9, 10).

² Ciden Pol sɔnna a ma ko ale fana mako be Jehova ka fanga na (2 Korɛntikaw 12:9, 10 kalan). I ko an fanba, kɛnɛyakow tun be Pol kan (Gal. 4:13, 14). Tuma dɔw la, a tun ka gwɛlɛ a ma kosɔbɛ ka koo tilennin kɛ (Ɔrɔm. 7:18, 19). Tuma dɔw la fana, a tun be hami ani ka siran sinikow ɲɛ (2 Kor. 1:8, 9). O bɛɛ n’a ta, wagati min na a barika dɔgɔyara, o wagati yɛrɛ lo la a be fanga sɔrɔ. Cogo di do? Pol mako tun be fanga min na, Jehova tun b’o di a ma walisa a ka se k’a ka gwɛlɛyaw muɲu.

3. An bena ɲiningali jumanw lo jaabi barokun nin na?

³ Jehova ye layidu ta ko a bena fanga di an fana ma (1 Piyɛri 5:10). Nka, an tɛ se k’o fanga sɔrɔ n’an ma dɔ kɛ dɔ ye. Misali la, mobili mɔtɛri lo be fanga di mobili ma walisa a ka boli. Nka, fɔɔ mobilibolila ka akseleratɛri digi fɔlɔ walisa mobili ka taga ɲɛ. O cogo kelen na, an mako be fanga min na, Jehova labɛnnin lo k’o di an ma. Nka, an ka ɲi ka koo dɔw kɛ fɔlɔ walisa k’o sɔrɔ.  Jehova be mun lo di an ma walisa ka barika don an na? Ani an ka ɲi ka mun lo kɛ walisa k’o barika sɔrɔ? Walisa k’o ɲiningaliw jaabi, an ka mɔgɔ saba nunu ka koo lajɛ minw kofɔra Bibulu kɔnɔ: kira Zonasi, Yezu bamuso Mariyamu ani ciden Pol. An bena a ye Jehova ye barika don u la cogo min na. An bena a ye fana ko Jehova be koow kɛ o cogo kelen na bi walisa k’a sagokɛlaw barika bonya.

4. An be se ka fanga sɔrɔ Jehova fɛ cogo di?

⁴ An be se ka fanga sɔrɔ Jehova fɛ cogo minw na, u dɔ ye k’a deli. A bena an ka deliliw jaabi, a kɛtɔ ka “sebagaya kabakoman” di an ma (2 Kor. 4:7). An be se ka fanga sɔrɔ fana n’an be Ala ka Kuma kalan ani ka miiri a kan (Zab. 86:11). Jehova ka Kuma min be Bibulu kɔnɔ, ‘fanga b’o la.’ (Eburuw 4:12). N’i be to ka Jehova deli ani k’a ka Kuma kalan, i mako be fanga min na, a bena o di i ma. O la, i bena se ka muɲuli kɛ, i ninsɔndiyanin bena to ani i bena se ka cii gwɛlɛw dafa. A kɔrɔsi Jehova ye kira Zonasi barika bonya cogo min na.

5. Mun na kira Zonasi mako tun be fanga la?

⁵ Kira Zonasi mako tun be fanga la. Jehova tun ko a ka taga yɔrɔ dɔ la walisa ka cii dɔ dafa. Nka, a donna kurun dɔ kɔnɔ ka taga yɔrɔ wɛrɛ la. O kama, fɔɲɔba dɔ wulila ani ale ni mɔgɔ minw tun be n’a ye kurun kɔnɔ, u niin tun be ɲini ka to a la. Tuma min na kurunbolilaw y’a fili jii kɔnɔ, a y’a yɛrɛ sɔrɔ jɛgɛba dɔ kɔnɔ. O yɔrɔ tun ye siranya yɔrɔ ye yɛrɛ le! Ele fɛ, Zonasi tun be miirila mun lo la wagati la? A tun b’a miiri ko a bena sa o yɔrɔ la wa? A tun b’a miiri ko Jehova banna ale la wa? Siga t’a la, Zonasi siranna kosɔbɛ.

6. Ka kɛɲɛ ni Zonasi 2:2, 3, 8 ye, mun lo ye barika don Zonasi la tuma min na a tun be jɛgɛba kɔnɔ?

⁶ Ka Zonasi to a kelen jɛgɛba kɔnɔ, a ye mun lo kɛ walisa ka fanga sɔrɔ? A fɔlɔ, a ye delili kɛ (Zonasi 2:2, 3, 8 kalan). Zonasi tun ma mɛnni kɛ Jehova fɛ. Nka kɔfɛ, a nimisara ani a tun lanin b’a la ko Jehova bena a ka delili lamɛn. A tun ye Ala ka Kuma yɔrɔ minw kalan, a miirila koɲuman o kan fana. An b’o fɔ sabu a ka delili min kofɔra Zonasi sapitiri 2nan kɔnɔ, a ye kuma caaman fɔ minw be sɔrɔ Zaburuw ka kitabu kɔnɔ (misali la, Zonasi 2:3, 6 ani Zaburuw 69:2; 86:7 lajɛ). A gwɛnin lo ko Zonasi tun b’o vɛrisew lɔn koɲuman. Ani a kɛtɔ ka miiri u kan o wagati gwɛlɛ na, o y’a hakili sigi ko Jehova bena a dɛmɛ. Jehova y’a kisi ani kɔfɛ, a tun labɛnnin lo ka Jehova ka cii dafa.—Zonasi 2:11–3:4.

7-8. Tayiwani jamana na, balimacɛ dɔ ye fanga sɔrɔ cogo di kɔrɔbɔliw tuma na?

⁷ Zonasi ka koo be se k’an dɛmɛ ni kɔrɔbɔli caaman b’an kan. Misali la, balimacɛ Zhiming b be Tayiwani ani bana jugu dɔw b’a la. A somɔgɔw b’a kɛlɛ kosɔbɛ fana sabu a ye Jehova Seere ye. Zhiming be fanga sɔrɔ ka bɔ Jehova fɛ delili ani kelenna kalan sababu fɛ. A ko: “Tuma dɔw la ni gwɛlɛyaw be n’ kan, n’ hakili be ɲagami fɔɔ n’ tɛ se ka n’ ka kelenna kalan kɛ.” Nka Zhiming t’a fari faga. A ko: “N’ b’a daminɛ ka Jehova deli. O kɔ, n’ be n’ ka ekutɛriw don ka to ka Masaya dɔnkiliw lamɛn. Tuma dɔw la  yɛrɛ, n’ be u la n’ kaan jukɔrɔ fɔɔ n’ hakili be sigi ani o kɔ, n’ be n’ ka kelenna kalan kɛ.”

⁸ Kelenna kalan ye Zhiming barika bonya cogo caaman na. Misali la, operasɔnba dɔ kɛnin kɔ, a ka jolikisɛ wulenw hakɛ dɔgɔyara. Dɔgɔtɔrɔmuso dɔ y’a fɔ a ye ko fɔɔ joli ka don a la. Suu min kɔnna Zhiming ka operasɔn ɲɛ, a tun ye balimamuso dɔ ka maana kalan min ye o operasɔn ɲɔgɔn kɛ. O balimamuso ka jolokisɛ wulenw hakɛ tun dɔgɔyara fɔɔ ka tɛmɛ ale ta kan. O bɛɛ n’a ta, a ma sɔn u ka joli don a la ani a kɛnɛyara. O balimamuso ka koo ye Zhiming dɛmɛ a tora kantigiya la.

9. Ni kɔrɔbɔli dɔ y’i barika dɔgɔya, i be se ka mun lo kɛ? (jaaw lajɛ fana).

⁹ Kɔrɔbɔli dɔ tuma na, yala i be hami kojugu fɔɔ a ka gwɛlɛ i ma k’i dusukunnakow fɔ delili la wa? Wala i barika be dɔgɔya fɔɔ i tɛ se ka kelenna kalan kɛ wa? A to i hakili la ko min b’i kan, Jehova b’o faamu koɲuman. O la, hali n’i ye delili surun kɛ, i be se ka la a la ko i mako be min na, a bena o lo di i ma tigitigi (Efɛz. 3:20). N’a ka gwɛlɛ i ma ka kalan ni sɛgɛsɛgɛri kɛ sabu i man kɛnɛ, i sɛgɛnnin lo wala i hakili siginin tɛ, i be se ka Bibulu wala an ka gafew kalan lamɛn. N’i ye an ka dɔnkili dɔ lamɛn wala ka videwo dɔ filɛ jw.org kan, o fana be se k’i dɛmɛ. Jehova bena i barika bonya, n’i be to k’a deli ani k’a kɔrɔsi a be tɛmɛ Bibulu ni fɛɛn wɛrɛw fɛ cogo min k’o deliliw jaabi.

10. An balimaw be se k’an barika bonya cogo di?

¹⁰ Jehova be se ka tɛmɛ an balimaw fɛ k’an barika bonya. U be se ka kɛ an “jigi tugulaw” ye gwɛlɛya wagati la wala n’an be bondori kɛra k’an ka kunkanbaara dɔ dafa (Kɔlɔs. 4:10, 11). “Waatigwɛlɛnw tuma” yɛrɛ lo la an mako be teriw la (Talenw 17:17). N’an barika dɔgɔyara, an kerecɛnɲɔgɔnw be se k’an dɛmɛ an k’an makoɲɛfɛnw sɔrɔ, u be se k’an dusu saalo ani k’an jija walisa an ka to ka Jehova sago kɛ kantigiya la. A kɔrɔsi  cogo min na mɔgɔ dɔw ye Yezu bamuso Mariyamu dɛmɛ a ye fanga sɔrɔ.

11. Mun na Mariyamu mako tun be fanga la?

¹¹ Mariyamu mako tun be fanga la. Miiri k’a filɛ a hakili ɲagamina cogo min na, tuma min na mɛlɛkɛ Gabiriyɛli ye kunkanbaaraba dɔ kalifa a ma. A tun bena kɔnɔ ta k’a sɔrɔ a furunin tɛ. A tun ma deen lamɔ ka ye, nka, a tun ka ɲi k’a janto cɛdennin dɔ la min tun bena kɛ Masiya ye. A tun bena a ɲɛfɔ a maminɛcɛ Yusufu ye cogo di ko a ma jɛn ni cɛɛ ye ka sɔrɔ k’o kɔnɔ ta?—Luka 1:26-33.

12. Ka kɛɲɛ ni Luka 1:39-45 ka fɔta ye, Mariyamu mako tun be fanga min na, a y’o sɔrɔ cogo di?

¹² Mariyamu mako tun be fanga min na walisa k’o kunkanbaara kabakoman dafa, a y’o sɔrɔ cogo di? A ye dɛmɛ ɲini tɔɔw fɛ. Misali la, a ko Gabiriyɛli ka kunnafoni wɛrɛw di ale ma o kunkanbaara koo la (Luka 1:34). Dɔɔni o kɔ, a ye voyazi kɛ ka taga fɔɔ a somɔgɔ Elizabɛti fɛ Zude mara la, “kuluw ka ca yɔrɔ min na.” A ma nimisa o la. Elizabɛti ye Mariyamu tando ani Jehova ka hakili senu barika la, a ye kiraya kuma dɔ fɔ denɲɛnin koo la min ye Mariyamu jija (Luka 1:39-45 kalan). Mariyamu ko Jehova ye “kabakow kɛ n’a ka sebagaya ye.” (Luka 1:46-51). Jehova tɛmɛna Gabiriyɛli ni Elizabɛti fɛ ka Mariyamu barika bonya.

13. Mun lo kɛra tuma min na balimamuso dɔ ye dɛmɛ ɲini a kerecɛnɲɔgɔnw fɛ?

¹³ I ko Mariyamu, i kerecɛnɲɔgɔnw be se ka ele fana barika bonya. Balimamuso Dasuri be Bolivi jamana na ani a mako tun be o dɛmɛ ɲɔgɔn lo la. A facɛ banana kosɔbɛ ani fura tun tɛ o bana na. K’a to dɔgɔtɔrɔso, Dasuri tun b’a fɛ k’a seko bɛɛ kɛ k’a janto a la (1 Tim. 5:4). O tun man nɔgɔ tuma bɛɛ. A ko: “Tuma caaman na, n’ tun b’a miiri ko n’ tɛ se tugun.” Yala a ye dɛmɛ ɲini wa? A daminɛ na, a m’o kɛ. A ko: “N’ tun t’a fɛ ka balimaw sɛgɛn. N’ tun b’a miiri ko: ‘N’ mako be dɛmɛ min na, Jehova lo bena o lase n’ ma.’ Nka o kɔ, n’ y’a faamu ko n’ kɛtɔ ka n’ mabɔ tɔɔw la, a be komi n’ tun b’a ɲinina ka n’ ka gwɛlɛyaw ɲɛnabɔ n’ kelen le.” (Talenw 18:1). O kɔ, Dasuri y’a kaan bɔ a teri damanin ma ani a y’a ka koo ɲɛfɔ u ye. A ko: “N’ balima kanulenw ye n’ barika bonya cogo min na, o tɛ se ka fɔ. U nana dumuni di n’ ma dɔgɔtɔrɔso ani u ye n’ jija ni bibulusen dɔw ye. K’a lɔn ko an t’an kelen, o be mɔgɔ jija yɛrɛ le! An bɛɛ ye Jehova ka denbayaba mɔgɔw ye. An balimaw b’a fɛ k’an dɛmɛ an k’an makoɲɛfɛnw sɔrɔ, ka kasi n’an ye n’an be tɔɔrɔla ani k’an jija an ka to ka Jehova sago kɛ ɲɔgɔn fɛ.”

14. Mun na an ka ɲi ka sɔn diinan mɔgɔkɔrɔw ka dɛmɛ na?

¹⁴ Jehova be tɛmɛ diinan mɔgɔkɔrɔw fɛ fana k’an barika bonya. Nilifɛnw lo, a be tɛmɛ minw fɛ k’an barika bonya ani k’an jija (Ezayi 32:1, 2). O la n’i be hamina, i jɔrɔnankow fɔ diinan mɔgɔkɔrɔw ye. Sɔn u ka dɛmɛ na. Jehova be se ka tɛmɛ u fɛ k’i barika bonya.

15. Kerecɛnw bɛɛ be ni jigiya ɲuman juman lo ye?

¹⁵ Jigiya min kofɔra Bibulu kɔnɔ, o be fanga di an ma (Ɔrɔm. 4:3, 18-20). An kerecɛnw be ni jigiya ɲumanba ye. O ye ka ɲɛnamaya kɛ fɔɔ abada alijɛnɛ kɔnɔ dugukolo kan wala sankolo la. O jigiya be fanga di an ma ka kɔrɔbɔliw muɲu, ka  kibaro diiman fɔ mɔgɔw ye ani ka an ka kunkanbaaraw dafa kafo kɔnɔ (1 Tes. 1:3). O jigiya ye ciden Pol barika bonya.

16. Mun na ciden Pol mako tun be fanga la?

¹⁶ Ciden Pol mako tun be fanga la. Korɛntikaw ka batiki kɔnɔ, a y’a yɛrɛ suma ni bɔgɔdaga ye min ci man gwɛlɛ. A ko ale “dɛrɛnin be tɔɔrɔw fɛ,” a “hakili ɲagaminin be,” ani u y’a ‘bugɔ k’a ben.’ A niin yɛrɛ tun be farati la (2 Kor. 4:8-10). Pol ye voyazi sabanan min kɛ a ka misɔndenya baara sen fɛ, a y’o kumaw sɛbɛ o wagati lo la. N’a sɔrɔ a tun t’a kala ma o wagati la ko a ka gwɛlɛyaw ma ban fɔlɔ. O voyazi kelen kelen nin sen fɛ, jama ye fariyakow kɛ a la, u y’a minɛ k’a don kaso la ani kurun tiɲɛna n’a ye jii kɔnɔ.

17. Ka kɛɲɛ ni 2 Korɛntikaw 4:16-18 ka fɔta ye, Pol ye fanga sɔrɔ cogo di walisa k’a ka gwɛlɛyaw muɲu?

¹⁷ Pol ye fanga sɔrɔ ka muɲuli kɛ, a kɛtɔ ka miiri a ka jigiya koo la (2 Korɛntikaw 4:16-18 kalan). A y’a fɔ Korɛntikaw ye ko hali ni ale “farisogo be cɛn ka taga,” ale tɛna a fari faga. Pol tun be to ka sinsin a ka siniɲasigi lo kan. A tun be ni jigiya min ye ka ɲɛnamaya banbali kɛ sankolo la, o tun “ka bon haali” ka tɛmɛ a ka tɔɔrɔw bɛɛ kan. Pol tun be to ka miiri o jigiya koo la minkɛ, a fanga tun “be lakuraya loon o loon.”

18. Jigiya ye Tihomir n’a ka denbayamɔgɔw barika bonya cogo di?

¹⁸ Balimacɛ Tihomir be Bulugari jamana na. A saan damanin ye nin ye, a ka jigiya y’a barika bonya tuma min na a dɔgɔcɛ Zdravko sara sira kan kasara dɔ la. Tihomir dɔgɔcɛ saya y’a dusu kasi kosɔbɛ. Walisa k’o dusukasi muɲu, ale n’a ka denbayamɔgɔw miirila k’a filɛ sukununi bena kɛ cogo min na. A ko: “Misali la, an ye baro kɛ k’a filɛ an bena Zdravko kunbɛn yɔrɔ min na, an bena dumuni min tobi a ye, an bena mɔgɔ minw weele a ka sukununi fɛti la ani  an bena min fɔ a ye laban loonw koo la.” Tihomir ko ale n’a ka denbayamɔgɔw tora ka miiri u ka jigiya koo la minkɛ, o ye u dɛmɛ ka muɲuli kɛ ani ka Jehova makɔnɔ a ka Zdravko suu kunu.

19. I be se k’i ka jigiya sabati cogo di? (jaa lajɛ fana).

¹⁹ I be se k’i ka jigiya sabati cogo di? Misali la, n’i ka jigiya ye ka ɲɛnamaya kɛ fɔɔ abada dugukolo kan, Bibulu be min fɔ alijɛnɛ koo la, o kalan ani miiri o kan (Ezayi 25:8; 32:16-18). Miiri k’a filɛ ɲɛnamaya bena kɛ cogo min na duniɲa kura kɔnɔ. Miiri k’a filɛ ko i b’o yɔrɔ la. I ɲɛɛ be jɔn ni jɔn lo la? I be mankan jumanw lo mɛnna? I dusukunnakow ye jumanw lo ye? Walisa k’a lɔn ɲɛnamaya bena kɛ cogo min na alijɛnɛ kɔnɔ, jaaw filɛ an ka gafew kɔnɔ wala miziki videwo nunu filɛ: Duniɲa kura nata, Alijɛnɛ b’an ka daa la wala Sisan kɔni, hɛɛrɛ be yen! An be ni jigiya min ye duniɲa kura koo la, n’an be miiri o la tuma o tuma, an bena a jati ko an ka tɔɔrɔw ye “waati dɔɔni” koo lo ye ani ko “o te foyi ye.” (2 Kor. 4:17). Jehova ye jigiya min di i ma, a bena i barika bonya o sababu fɛ.

20. N’a b’an ɲɛɛ na ko barika t’an na, an be se ka fanga sɔrɔ cogo di?

²⁰ Hali n’a b’an ɲɛɛ na ko an barika ka dɔgɔ, an bena “se sɔrɔ Ala barika la.” (Zab. 108:14, Bible senuma). An mako be min na walisa ka fanga sɔrɔ Jehova fɛ, a y’o di an ma ka ban. O la, n’i mako be dɛmɛ na walisa ka kunkanbaara dɔ dafa, ka kɔrɔbɔli dɔ muɲu ani i ninsɔndiyanin ka to, Jehova deli n’i dusu bɛɛ ye ani a ka ladiliw ɲini kelenna kalan sababu fɛ. A to i kerecɛnɲɔgɔnw k’i jija. I be ni jigiya min ye siniɲasigi koo la, to ka miiri o la tuma o tuma. N’i y’o kɛ, Ala bena ‘fanga d’i ma kosɔbɛ a ka sebagayaba barika la, o la, i bena se k’i jija ka koo bɛɛ muɲu ni ninsɔndiya ye.’—Kɔlɔs. 1:11.