1. Kanbelew ni sunguruw ka ɲi ka mun lo latigɛ siniɲasigi koo la? Mun na u hakili man ɲi ka ɲagami? ( Jaa lajɛ, barokun daminɛ na.)

KANBELEW ni sunguruw, n’a sɔrɔ aw bena sɔn a la ko mɔgɔ tɛ se ka dugutaga labɛn n’a ma kɔn k’a latigɛ a bena taga yɔrɔ min na. Ɲɛnamaya fana be komi dugutaga. Tuma min na an ye kanbele wala sunguru ye, o tuma lo la an ka ɲi k’a latigɛ an bena min kɛ an ka ɲɛnamaya kɔnɔ. Tiɲɛn lo ko a man nɔgɔ k’o kɛ. Heather ye sunguru ye ani a ko: “O be siranya bila mɔgɔ la. I ka ɲi k’a latigɛ i bena min kɛ i ka ɲɛnamaya tɔɔ bɛɛ la.” Nka, kana siran. Jehova y’a fɔ a sagokɛlaw ye ko: “Aw hakili kana ɲagami, bari, ne le ye aw ka Ala ye. Ne be barika don aw la, ne b’aw dɛmɛ.”—Ezayi 41:10.

2. I b’a lɔn cogo di ko Jehova b’a fɛ i ka koow latigɛ walisa ka ninsɔndiya sɔrɔ?

² Jehova b’i jija i ka koow latigɛ ni hakilitigiya ye siniɲasigi koo la (Waaj. 12:1; Mat. 6:20). A b’a fɛ i ka ninsɔndiya sɔrɔ. I b’o lo faamu n’i y’a ka danfɛnw filɛ, ka mankan diiman dɔ mɛn wala ka dumuni diiman dɔ dumu. A fana b’a janto an na koɲuman ani a b’an kalan ɲɛnamaya kɛcogo fisaman na. Minw tɛ sɔn Jehova ka ladiliw ma, a b’a fɔ olu ye ko: “Ko minnu man di ne ye fewu, aw ye olu ɲɛnatɔmɔ. . . . Ne ka jɔnw na ɲagali, nka aw na maloya. A filɛ, ne ka jɔnw na ɲagali ka dɔnkili da.” (Ezayi 65:12-14, ABM ). Ni Jehova sagokɛlaw be koow latigɛ ni hakilitigiya ye, o be nɔɔrɔ la a kan.—Talenw 27:11.

3. Jehova b’a fɛ i ka mun lo kɛ?

³ Jehova b’a fɛ i ka koo jumanw lo latigɛ? Walisa ka ninsɔndiya sɔrɔ, i ka ɲi ka Jehova lɔn ani k’a bato kantigiya la. Jehova y’an dan o cogo lo la (Zab. 128:1; Mat. 5:3). A ma bɛgɛnw dan ten. Olu mako b’a la dɔrɔn ka dumuni kɛ, ka jii min ani ka deenw wolo. Nka, koo minw bena ele ninsɔndiya ani k’a to i be kuun sɔrɔ i ka ɲɛnamaya la, Jehova b’a fɛ i k’o lo latigɛ. An Danbaga ye “kanuyatigi Ala” ani “nɔɔrɔtigi Ala” ye. A y’an dan “a yɛrɛ jaa la.” (2 Kor. 13:11; 1 Tim. 1:11; Zɛnɛzi 1:27). N’i ye kanutigi Ala ladegi, i bena ninsɔndiya sɔrɔ. Bibulu b’a fɔ ko: “Nisɔndiya be mɔgɔ sɔnni na ka tɛmɛ sɔrɔli kan.” (Kɛw. 20:35). I m’a kɔrɔsi k’o ye tiɲɛn ye wa? Bɛɛ sɔnna a ma k’o kumaw ye tiɲɛn ye. O kama, Jehova b’a fɛ i k’a yira i ka koo latigɛninw fɛ, ko i b’ale ni mɔgɔ wɛrɛw kanu.—Matiyo 22:36-39 kalan.

4, 5. Mun lo tun be Yezu ninsɔndiya?

⁴ Yezu Krista ye ɲɛyirali ɲuman ye kanbelew ni sunguruw fɛ. Siga t’a la, a tun be tulon kɛ ani k’a yɛrɛ ɲɛnagwɛ a denmisɛn tuma na. Bibulu b’a fɔ ko: ‘Yɛlɛkowagati be yen. . . . Ɲanagwɛwagati fana be yen.’ (Waaj. 3:4). Yezu ye Ala ka Kuma kalan fana walisa k’a magwɛrɛ Jehova la. A saan 12, “a ka hakilitigiya n’a ka jaabili” ye sariya karamɔgɔw kabakoya.—Luka 2:42, 46, 47.

⁵ Yezu kɔrɔbayara ka kɛ baliku ye ani a tun ninsɔndiyanin lo. Mun na a tun ninsɔndiyanin lo? Sabu a tun b’a lɔn ko Ala tun b’a fɛ a ka “kibaru diman fɔ fantanw ye . . . k’a fɔ fiɲɛntɔw ye k’u ɲaa bena yɛlɛ.” (Luka 4:18). Yezu tun ninsɔndiyanin lo sabu a tun be Ala sago lo kɛ. Zaburuw 40:9 b’a ka miiriya yira ko: “Ne ka Ala, k’i sago kɛ, o le ka di ne ye.” A tun ka di Yezu ye ka mɔgɔw kalan a sankolola Faa koo la (Luka 10:21 kalan). Loon dɔ, a ye muso dɔ kalan tiɲɛn batoli koo la. O kɔ, a y’a fɔ a ka kalandenw ye ko: “Ka n cibaga sago kɛ, o le ye n ka dumuni ye. Ne ka kan k’a ka baara kɛ fɔɔ ka se a daan na.” (Zan 4:31-34). Yezu tun ninsɔndiyanin lo sabu a tun be Ala ni mɔgɔ wɛrɛw kanu. N’i fana y’o kɛ, o be se k’i ninsɔndiya.

6. Mun na a ka ɲi i ka baro kɛ ni kerecɛn kolɔnbaga dɔw ye i ka laɲinitaw koo la?

⁶ Kerecɛn caaman ye piyɔniye baara daminɛ u kanbele wala u sunguru tuma na ani u ye ninsɔndiya sɔrɔ o la. Baro kɛ n’u dɔw ye i ka laɲinitaw koo la. “Ladilibaga tanya kosɔn, koo be cɛn. Koo be ɲa ladilikɛbaga caaman sababu la.” (Talenw 15:22). O balimaw bena a fɔ i ye ko kudayi cidenya baara be mɔgɔ degi koo caaman na minw b’a nafa a ka ɲɛnamaya bɛɛ la. Yezu Faa y’a kalan koo caaman na sankolo la. O kɔ, Yezu tora ka koo wɛrɛw kalan a ka cidenya baara la dugukolo kan. Ɲɛyirali fɛ, a y’a faamu ninsɔndiya min b’a la ka mɔgɔ dɛmɛ a ka sɔn kibaro diiman na. A y’a faamu fana ko ninsɔndiya b’a la ka to kantigiya la gwɛlɛyaw bɛɛ n’a ta (Ezayi 50:4 kalan; Eburuw 5:8; 12:2). An k’a filɛ mun na kudayi cidenya baara be mɔgɔ ninsɔndiya.

7. Mun na a ka di kanbelew ni sunguru caaman ye ka mɔgɔw dɛmɛ u ka kɛ Krista ka kalandenw ye?

⁷ Yezu y’a fɔ ko: “Aw ye taga siyaw bɛɛ kɛ ne ka kalandenw ye . . . k’u kalan.” (Mat. 28:19, 20). O baara be nɔɔrɔ la Ala kan. N’i y’o kɛ i ka baara ye, i bena ninsɔndiyaba sɔrɔ. I ko baara tɔɔw, i mako be wagati la walisa ka se o baara la koɲuman. Balimacɛ Timote ye kanbele ye ani a ye piyɔniye baara daminɛ a ma mɛɛn. A ko: “Kudayi cidenya baara ka di ne ye kosɔbɛ sabu n’ b’a yira o lo fɛ ko n’ be Jehova kanu. A daminɛ na, n’ tun tɛ sera ka bibulukalanw daminɛ. Kɔfɛ, n’ tagara yɔrɔ wɛrɛ la. Kalo damanin o kɔ, n’ ye bibulukalan caaman daminɛ ani u dɔ y’a daminɛ ka na Masaya Boon na. N’ tagara Cɛgwanaw ka Bibuluko Lakɔli kɛ kalo fila kɔnɔ *. O kɔ, u ye n’ ci ka taga yɔrɔ wɛrɛ ani n’ ye bibulukalanw daminɛ ni mɔgɔ naani ye. A ka di n’ ye ka mɔgɔw kalan sabu n’ b’a ye ko hakili senu barika la, mɔgɔw b’u sɔɔn yɛlɛma.”—1 Tes. 2:19.

8. Dɔw ye mun lo kɛ walisa ka se ka mɔgɔ caaman waaju?

⁸ Kanbelew ni sunguru dɔw ye kaan wɛrɛ degi. Ɲɛyirali fɛ, Jacob be Ameriki, saheli fan fɛ. A y’a sɛbɛ ko: “Tuma min na ne tun be ni saan 7 ye, n’ ka lakɔli filankuru caaman tun be bɔ Viyɛtinamu jamana na. Ne tun b’a fɛ ka Jehova kofɔ u ye. Dɔɔni o kɔ, n’ y’a latigɛ k’u ka kaan degi. Tuma caaman na, n’ ye min kalan Kɔrɔsili Sangaso kɔnɔ angilikan na, n’ tun b’a filɛ o fɔra cogo min na Viyɛtinamukan na. Kafo dɔ tun b’an gɛrɛfɛ o kaan na. N’ ye teriw ɲini o kafo kɔnɔ. N’ ye piyɔniye baara daminɛ n’ saan 18. O kɔ, n’ tagara Cɛgwanaw ka Bibuluko Lakɔli kɛ. O ye n’ dɛmɛ kosɔbɛ sabu sisan n’ ye piyɔniye ye jɛnkulu dɔ kɔnɔ Viyɛtinamukan na ani ne kelen lo ye diinan mɔgɔkɔrɔ ye. Viyɛtinamuka caaman be kabakoya k’a ye ko ne b’u ka kaan fɔ. U be n’ bisimila ka ɲɛ ani tuma caaman na, n’ sera ka bibulukalan daminɛ n’u ye. Dɔw ye ɲɛtaga kɛ ani u batizera.”—Kɛwaliw 2:7, 8 lajɛ.

9. Ka mɔgɔw kɛ Krista ka kalandenw ye, o b’an nafa cogo di?

⁹ Piyɔniye baara be fɔrɔmasɔn ɲuman di mɔgɔ ma. A b’a to i hakili be sigi ani i be kɛ ni delinanko ɲumanw ye baara la. A b’i dɛmɛ fana ka se kumaɲɔgɔnya la ani ka koow kɛ nɛmɛnɛmɛ (Talenw 21:5; 2 Tim. 2:24). O baara be mɔgɔ ninsɔndiya kosɔbɛ sabu a b’i dɛmɛ ka Bibulu lɔn ka ɲɛ walisa ka se k’i ka lannako yira. O b’i dɛmɛ fana ka baara kɛ koɲuman ni Jehova ye.—1 Kor. 3:9.

10. I be se ka ninsɔndiya sɔrɔ cogo di waajuli baara la, hali ni mɔgɔ caaman tɛ sɔn ka mɛnni kɛ?

¹⁰ I be se ka ninsɔndiya sɔrɔ waajuli baara la, hali ni mɔgɔ caaman tɛ sɔn ka mɛnni kɛ i ka kiinw kɔnɔ. Kafodenw bɛɛ lo be jɛn ka mɔgɔ kɔnɔgwɛw ɲini. Hali ni mɔgɔ kelen lo be mɔgɔ dɔ waaju min bena kɛ Krista ka kalanden ye, an bɛɛ lo be ninsɔndiya. Ɲɛyirali fɛ, Brandon ye piyɔniye baara kɛ saan 9 kɔnɔ, yɔrɔ min na mɔgɔw tun tɛ sɔn ka kibaro diiman lamɛn. A ko: “A ka di ne ye ka kibaro diiman fɔ sabu Jehova b’a fɛ an k’o lo kɛ. Ne tilara lakɔli la ani a ma mɛɛn n’ kɛra piyɔniye ye. A ka di ne ye ka kanbelew ni sunguruw jija an ka kafo kɔnɔ ani k’a ye k’u be ɲɛtaga kɛra Alako ta fan fɛ. N’ ye Cɛgwanaw ka Bibuluko Lakɔli kɛ. O kɔ, u ye n’ ci ka taga yɔrɔ wɛrɛ la. Tiɲɛn lo ko n’ ka kiin kɔnɔ, n’ ma deli ka mɔgɔ kalan fɔɔ ka taga se batɛmu ma. Nka, dɔw y’o kɛ. Ne dusu ka di sabu n’ y’a latigɛ ka n’ seen don bɛrɛbɛrɛ waajuli baara la.”—Waaj. 11:6.

11. Kanbelew ni sunguru caaman y’u yɛrɛ di ka baara juman lo kɛ?

¹¹ Nɛɛma baara caaman be yen i be se ka Jehova bato minw sen fɛ. Ɲɛyirali fɛ, kanbelew ni sunguru caaman y’u yɛrɛ di bonlɔbaara kama. An mako be Masaya Boon caaman na duniɲa kuru bɛɛ kɔnɔ. Masaya Boonw be nɔɔrɔ la Jehova kan. O kama, n’i b’i yɛrɛ di k’o boonw lɔ, o b’i ninsɔndiya. I bena ninsɔndiya sɔrɔ fana n’i be baara kɛ n’i balimaw ye. I be se ka fɛɛn caaman degi i n’a fɔ ka baara kɛ koɲuman, k’i yɛrɛ tanga faratiw ma ani ka mɛnni kɛ ɲɛminɛbagaw fɛ.

12. Piyɔniye baara be se ka kɛ sababu ye an be nɛɛma baara wɛrɛ jumanw sɔrɔ?

¹² Balimacɛ Kevin ko: “Kabi ne ka dɔgɔ, ne tun b’a fɛ ka kudayi cidenya baara kɛ. N’ ye piyɔniye baara daminɛ n’ saan 19. Walisa ka n’ mako wasa, n’ tun be bonlɔbaara kɛ tuma kelen kelen ni balimacɛ dɔ ye. N’ ye boon sanfɛla dilancogo ni finɛtiriw ni bondaw doncogo degi. Tuma min na fɔɲɔba dɔ ye tiɲɛni kɛ, n’ farala balima dɔw kan ka taga Masaya Boonw ni balimaw ka boonw lɔ kokura. N’ y’a mɛn k’u mako be bonlɔbagaw la Afirikidisidi ani n’ ye sɛbɛ dɔ dafa k’a ɲini ka taga yen. O kɔ, u ye n’ weele. Afiriki yan, an be Masaya Boon lɔ yɔrɔ ni yɔrɔw la, lɔgɔkun damanin kɔnɔ. Ne ni minw b’o baara kɛ, an be komi denbaya kelen. An be si ɲɔgɔn fɛ, ka Bibulu kalan ani ka baara kɛ ɲɔgɔn fɛ. A ka di n’ ye fana ka waajuli kɛ n’o yɔrɔ balimaw ye lɔgɔkun o lɔgɔkun. Ne ye min latigɛ kabi n’ denmisɛn tuma, o ye ne ninsɔndiya fɔɔ ka tɛmɛ a daan kan.”

13. Mun na Betɛli baara be kanbelew ni sunguruw ninsɔndiya?

¹³ Minw tun ye piyɔniyew ye, u dɔw be baara kɛra sisan Betɛli la. Betɛli baara be mɔgɔ ninsɔndiya sabu i be baara o baara kɛ yen, i b’o kɛ Jehova lo ye. Betɛlidenw be dɛmɛ don walisa ka Bibuluw ni gafew dilan, o minw be mɔgɔw dɛmɛ ka tiɲɛn lɔn. Dustin ye betɛliden ye ani a ko: “Kabi n’ tun be ni saan 9 ye, ne y’a latigɛ ka kudayi cidenya baara kɛ. N’ tilanin kɔ lakɔli la, n’ kɛra piyɔniye ye. Saan kelen ni tilan o kɔ, u ye n’ weele Betɛli la. O yɔrɔ la, u ye n’ degi ɛnprimɛri baara la. Kɔfɛ, n’ tora ka ɔridinatɛri ka porogramuw labɛn. Ɲɛtaga min be kɛra waajuli baara la duniɲa kuru bɛɛ kɔnɔ, a ka di n’ ye k’o rapɔɔriw mɛn Betɛli la. Betɛli baara ka di n’ ye sabu a be mɔgɔw dɛmɛ u k’u magwɛrɛ Jehova la.”

14. I be se k’i yɛrɛ labɛn cogo di ka kɛ kudayi cidenya baarakɛla ye?

¹⁴ I be se k’i yɛrɛ labɛn cogo di ka kɛ kudayi cidenya baarakɛla ye? A kɔrɔtanin lo kosɔbɛ i ka kɛ ni kerecɛn jogow ye. O jogow bena i dɛmɛ ka baara kɛ koɲuman Jehova ye. O kama, to ka Bibulu kalan ani ka miiri a la kosɔbɛ. To ka lakalitaw kɛ kafo ka lajɛnw na fana. I ka lakɔli tuma na, i be se ka kumaɲɔgɔnya degi walisa ka kibaro diiman fɔ mɔgɔw ye. A ɲini k’i mako don mɔgɔw la. U ɲininga nɛmɛnɛmɛ u ka fɛtaw la ani u ka jaabiliw lamɛn koɲuman. I yɛrɛ di ka baara kɛ kafo kɔnɔ, i n’a fɔ ka Masaya Boon saniya ani k’a ladon. Mɔgɔ minw b’u yɛrɛ majigi ani u be sɔn k’u yɛrɛ di ka baara kɛ Jehova ye, olu koo ka di a ye (Zaburuw 110:3 kalan; Kɛw. 6:1-3). Ciden Pol ye Timote weele misɔndenya baara la sabu balimaw “tun b’a tɔgɔɲuman fɔ.”—Kɛw. 16:1-5.

15. I be se ka labɛn jumanw lo kɛ baloɲini baara koo la?

¹⁵ Kudayi cidenya baarakɛlaw fanba mako b’a la ka baloɲini baara dɔ kɛ (Kɛw. 18:2, 3). I be se ka fɔrɔmasɔn dɔ kɛ wagati kunkurunin kɔnɔ walisa ka se ka baara dɔ sɔrɔ min be kɛ tuma kelen kelen. I yɛrɛ labɛntɔ, i ka kuma kafokulu kɔrɔsibaga ani piyɔniyew fɛ i ka kafokulu kɔnɔ. U ɲininga baara jumanw lo ka fisa piyɔniyew ma. O kɔ, Bibulu ka ladili nin sira tagama: “I kɔnɔnako fɔ Masaba ye, i ka koo latigɛninw bena ɲa.”—Talenw 16:3; 20:18.

16. Kudayi cidenya baara be se k’i dɛmɛ cogo di ka kunkanbaara wɛrɛw dafa sinima?

¹⁶ La a la ko Jehova b’a fɛ i k’i jija ka ninsɔndiya “sɔrɔ” i ka siniɲasigi la (1 Timote 6:18, 19 kalan). Kudayi cidenya baara be kɛ sababu ye i be baara kɛ ni kudayi cidenya baarakɛla wɛrɛw ye. O b’i ka limaniya sabati fana. Dɔw ye kudayi cidenya baara kɛ u kanbele wala u sunguru tuma na. U caaman y’a kɔrɔsi k’o lo y’u dɛmɛ ka hɛɛrɛ sɔrɔ u ka furu kɔnɔ. Tuma caaman na, minw tun be piyɔniye baara la ka sɔrɔ ka furu, u tora o baara la n’u furuɲɔgɔn ye.—Ɔrɔm. 16:3, 4.

17, 18. Mun na i dusukun lo ka ɲi k’i lasun ka koow latigɛ?

¹⁷ I dusukun lo b’i lasun ka koow latigɛ. Zaburuw 20:5 b’a fɔ Jehova koo la ko: “I be fɛɛn min fɛ, a k’o d’i ma. I be koo min latigɛ, a k’o ɲa.” I b’a fɛ ka min kɛ i ka ɲɛnamaya kɔnɔ, miiri o la. Jehova be baara min kɛra an ka wagati la, miiri o la fana ani a filɛ i be se ka min kɛ walisa ka dɛmɛ don o baara la. Min ka di a ye, i k’a latigɛ k’o lo kɛ.

¹⁸ N’i be baara kɛ Jehova ye bɛrɛbɛrɛ, o b’i ninsɔndiya sabu o lo be nɔɔrɔ la a kan. “E ka Masaba [ Jehova] koo diya e yɛrɛ ye kosɔbɛ, e mako be fɛɛn minw na, a bena o d’i ma.”—Zab. 37:4.