Jack ni Marie-Line be kudayi cidenya baara la ɲɔgɔn fɛ kabi saan 1988. U tɛ mɛɛn ka deli yɔrɔ la. U sɔnna cidenya baara caaman na Gwadelupe mara ani Faransi ka Guyane mara la. Faransi ka Betɛli lo be an ka baara ɲɛminɛna o yɔrɔw la sisan. An ka Jack ni Marie-Line ɲininga koo damanin na.

Mun na aw ye kudayi cidenya baara daminɛ?

Marie-Line: N’ ye denmisɛnya kɛ Gwadelupe. N’ tun ka teli ka waajuli kɛ tile kuru bɛɛ kɔnɔ ni n’ bamuso ye. A tun kisɛyanin lo waajuli baara la. Mɔgɔw koo ka di n’ ye. O kama, n’ tilanin lakɔli la saan 1985, n’ sinna ka kɛ piyɔniye ye.

Jack: N’ kanbele tuma, n’ tun be to ka wagati kɛ ni kudayi cidenya baarakɛlaw ye. Waajuli tun ka di u ye. Vakansiw la, n’ tun ka teli ka kɛ piyɔniye kɔrɔsigi ye. Wikɛni dɔw la, an tun be bisi ta ka taga bɔ piyɔniye dɔw ye u ka kiinw kɔnɔ. An tun be waajuli kɛ tile kuru bɛɛ kɔnɔ. O kɔ, an tun be taga kɔgɔjida la. O tun ye wagati diimanw yɛrɛ lo ye!

Ne ni Marie-Line furula saan 1988. Dɔɔni o kɔ, n’ y’a fɔ n’ yɛrɛ ye ko: “Komi degun foyi t’an kan, a ka ɲi n’ ka dɔ fara n’ ka cidenya baara kan.” N’ farala Marie-Line kan piyɔniye baara la. Saan kelen o kɔ, an ye piyɔniyew ka lakɔli kɛ ani u y’an kɛ dan na piyɔniyew ye. An cira ka taga yɔrɔ caaman na Gwadelupe. O y’an ninsɔndiya yɛrɛ le! O kɔ le, an cira ka taga Guyane mara la.

Aw cira ka taga yɔrɔ caaman na. Mun lo y’aw dɛmɛ aw sera ka deli o yɔrɔw la?

Marie-Line: Guyane Betɛli la, balimaw tun b’a lɔn ko Ezayi 6:8 lo y’an diyanye vɛrise ye. O kama, n’u tun y’an weele, u tun ka teli k’a fɔ an ye ni yɛlɛkan ye ko: “Aw hakili b’aw diyanye vɛrise la wa?” An tun be sin k’a faamu ko u b’a fɛ k’an ci ka taga yɔrɔ wɛrɛ le. An tun b’u jaabi ko: “An filɛ nin ye! An ci!”

N’u tun y’an ci ka taga yɔrɔ wɛrɛ la, an tun tɛ to ka miiri kojugu an bɔyɔrɔ koo la. N’an tun b’o kɛ, an ka yɔrɔ kura tun tɛna  diya an ye. An tun b’a ɲini fana ka teriya kɛ ni balimaw ye an ka yɔrɔ kura la.

Jack: Balima dɔw tun t’a fɛ an ka taga k’u to yen. O kama, u tun b’an jija an kana taga yɔrɔ wɛrɛ la. Nka, an bɔtɔ Gwadelupe, balima dɔ y’an hakili jigi Yezu ka kuma nunu na: “Foro nin, o ye diɲɛ ye.” (Mat. 13:38). O kama, an mana yɛlɛma yɔrɔ dɔ la, an b’a fɔ an yɛrɛ ye ko an bele be baara kɛra foro kelen nin lo kɔnɔ. Min kɔrɔtanin lo an fɛ, o ye kiinw ni kiinmɔgɔw lo ye!

N’an tun sera yɔrɔ kura dɔ la, an b’a ye ko mɔgɔw be sera ka ɲɛnamaya kɛ yen ninsɔndiya la. O kama, an tun b’a ɲini k’u ladegi. Tuma dɔw la, u ka dumuniw tun be dan na n’an bɔyɔrɔ taw ye. O n’a ta bɛɛ, an tun b’u ka dumuniw kɛ, k’u ka minnifɛnw min. Nka, an tun b’an janto an ka kɛnɛyako la. An tun mana ci ka taga yɔrɔ dɔ la, an tun b’an jija ka koow filɛ ni ɲɛɛ ɲuman ye.

Marie-Line: Balimaw fana y’an degi koo caaman na. N’ hakili b’a la ko tuma min na an sera Guyane, loon dɔ, sanji tun be benna. An tun b’a miiri ko an tɛ se ka bɔ waajuli la sanji jukɔrɔ. Nka, balimamuso dɔ ye n’ ɲininga ko: “An tɛ taga wa?” O barila n’ na ani n’ y’a ɲininga ko: “An be taga cogo di?” A ko: “I ka kimi ta, an bena an ka nɛgɛsow ta ka taga.” O loon lo la n’ y’a lɔn cogo min na mɔgɔ be se ka kimi minɛ ni bolo kelen ye ani ka nɛgɛso boli. Ni n’ tun m’o degi, n’ tun tɛna se ka waajuli kɛ samiɲa na!

Aw yɛlɛmana siɲɛ 15 ɲɔgɔn. Minw b’a fɛ ka yɛlɛma yɔrɔ wɛrɛ, aw be se ka mun lo fɔ u ye?

Marie-Line: Ka yɛlɛma yɔrɔ wɛrɛ, o man nɔgɔ. Nka n’i y’o kɛ, a kɔrɔtanin lo i ka soo ɲuman sɔrɔ ka lafiɲɛ ani ka se ka bɔ waajuli la.

Jack: N’ tun ka teli ka pɛntiri la an ka boon kɔnɔ. Betɛli balimaw tun mana a ye ko an tɛna mɛɛn yen, u tun b’a fɔ ko: “Jack, kana i yɛrɛ sɛgɛn ka pɛntiri la!”

Marie-Line tun be se minan sogolon na koɲuman! A tun b’u bɛɛ don kartɔnw kɔnɔ ani ka sɛbɛri dɔw kɛ u kan i n’a fɔ: “ɲɛgɛn kɔnɔ minanw,” “sibon minanw,” “gwabugu minanw.” O la, n’an tun sera an ka soo kura  la, a tun ka nɔgɔ k’o kartɔnw bila bila yɔrɔ bɛnninw na. A tun b’o kartɔnw kɔnɔfɛnw lisi kɛ. O la, a tun ka nɔgɔ ka minan dɔ ɲini.

Marie-Line: Komi an tun b’an ka koow labɛn koɲuman, an tun tɛ mɛɛn ka waajuli baara daminɛ kokura.

Aw b’aw ka porogramu labɛn cogo di walisa ka se k’aw ka cidenya baara dafa bɛrɛbɛrɛ?—2 Tim. 4:5.

Marie-Line: Ntɛnɛlon, an be lafiɲɛ ani an b’an ka lajɛnw labɛn. An be waajuli daminɛ talatalon.

Jack: An tɛ waajuli kɛ sabu lɛri hakɛ dɔ ɲinina an fɛ. Waajuli baara yɛrɛ ye an ka ɲɛnamaya faan jɔnjɔn ye. An bɔtɔ soo, an be sin ka waajuli daminɛ ani an b’an jija k’o kɛ fɔɔ an kɔsegi wagati.

Marie-Line: Ɲɛyirali fɛ, n’an be tagara piknik kɛ, n’ be taga ni sɛbɛninw ye. Mɔgɔw be sɛbɛw deli an fɛ hali n’an m’a fɔ u ye ko an ye Jehova Seerew ye. O kama, an b’an janto kosɔbɛ an ka fanidoncogo n’an ka kɛwalew la. Mɔgɔw b’o bɛɛ kɔrɔsi.

Jack: An be seereya kɛ fana an kɛtɔ ka kɛ sigiɲɔgɔn ɲumanw ye. N’ be papiyew tɔmɔ tɔmɔ ani ka fulaburuw cɛ an ka soo gɛrɛfɛ. An sigiɲɔgɔnw b’o kɔrɔsi ani tuma dɔw la, u be n’ ɲininga ko: “Bibulu dɔ t’aw fɛ k’a di n’ ma wa?”

Aw tun ka teli ka taga waajuli kɛ yɔrɔjanw na. Yala o voyaziw dɔ bele b’aw hakili la wa?

Jack: Guyane mara la, a man nɔgɔ ka taga yɔrɔ dɔw la. Lɔgɔkun kelen kɔnɔ, an tun ka teli ka kilomɛtɛrɛ 600 kɛ sira tiɲɛninw kan. Loon dɔ, an tagara bɔ Saint Élie dugu la, o min be Amazoni ka tuba kɔnɔ. An tɛ se ka ɲinɛ o kɔ. An ye lɛri caaman kɛ mobili ni kurun kɔnɔ ka sɔrɔ ka se yen. O yɔrɔ la, mɔgɔw fanba ye sanu ɲinilaw ye. Dɔw tun b’an waleɲuman lɔn an ka gafew kosɔn fɔɔ u yɛrɛ tun be sanu misɛnw d’an ma ka kɛ nili ye! Wulada fɛ, an ye ɔriganisasiyɔn ka videwo dɔ yira ani mɔgɔ caaman nana a filɛ.

Marie-Line: Kɔsa la, u y’a ɲini Jack fɛ a ka Hakilijigi lajɛn ka kalan kɛ Kamopi dugu la. An ye lɛri naani lo kɛ kurun kɔnɔ walisa ka Oyapɔk baji cɛtigɛ ka sɔrɔ ka se yen. O diyara yɛrɛ le!

Jack: Yɔrɔ min na jii tun man ca, a fanga tun ka teli ka bonya fana sanko farayɔrɔw la. O yɔrɔ be siranya bila mɔgɔ la. Kurunbolila ŋana lo be se k’o yɔrɔ ɲɔgɔnw cɛtigɛ. Voyazi kɔni diyara. Weleweledala 6 lo tun be yen nka, mɔgɔ 50 ɲɔgɔn lo nana Hakilijigi lajɛn na. Amerɛndiɲɛ dɔw yɛrɛ tun b’u cɛma!

Marie-Line: Kanbelew ni sunguruw be se k’o wale diimanw ɲɔgɔn sɔrɔ n’u y’a latigɛ ka baara kɛ Jehova ye bɛrɛbɛrɛ. N’u y’u jigi la a kan, u ka limaniya bena sabati. Jehova y’an dɛmɛ tuma caaman na.

Aw sera ka kaan caaman degi. Yala a ka nɔgɔ aw fɛ ka kaanw degi wa?

Jack: Ayi dɛ! N’ y’o kaanw degi walisa ka se ka waajuli kɛ ani ka dɛmɛ don kafow kɔnɔ. N’ ye Kɔrɔsili Sangaso kalan ɲɛminɛ Sranantongo * kaan na sanni n’ yɛrɛ ka Bibulu kalangwɛ kɛ o kaan na! N’ ye balimacɛ dɔ ɲininga ni mɔgɔw ye n’ faamu. A ko: “Tiɲɛn lo ko an ma se ka kumaden dɔw faamu. Nka, i ka kalan ɲɛna.” Denmisɛnw ye n’ dɛmɛ kosɔbɛ. Ni n’ tun filila, u tun ka teli k’o fɔ n’ ye k’a sɔrɔ mɔgɔkɔrɔbaw tɛ foyi fɔ.

Marie-Line: Kiin dɔ kɔnɔ, n’ tun ka ɲi ka bibulukalan dɔ kɛ faransɛkan na, ka dɔ kɛ pɔrtigɛkan na ani ka dɔ wɛrɛ kɛ Sranantongo kaan na. Balimamuso dɔ y’a fɔ n’ ye ko kaan min ka gwɛlɛ, a ka fisa n’ k’a daminɛ n’o ye, ani k’a laban ni nɔgɔman ye. Dɔɔni o kɔ, n’ y’a faamu k’o ye hakilitigiya kuma lo ye.

Loon dɔ, n’ tun ka ɲi ka bibulukalan dɔ kɛ Sranantongo kaan na ani ka filanan kɛ pɔrtigɛkan na. N’ ye bibulukalan filanan daminɛ tuma min na, n’ tun be ni  balimamuso min ye, a y’a fɔ n’ ye ko: “Marie-Line, a t’a faamuna i be min fɔra!” Sanni n’ ka pɔrtigɛkan fɔ Bibulu kalanden ye, n’ tun be Sranantongo kaan lo fɔra a ye!

Aw ye baara kɛ ni balima minw ye, aw koo ka di u bɛɛ ye. Aw kɛra teri sɔbɛw ye cogo di?

Jack: Talenw 11:25 b’a fɔ ko: “Mɔgɔ min tigɛ foninin lo, o tigi bena nafa caaman sɔrɔ.” An tɛ sigasiga ka wagati kɛ n’an balimaw ye. Masaya Boon ladonko la, balima dɔw y’a fɔ n’ ye ko: “A to weleweledalaw k’o kɛ.” Nka, n’ ko: “Ne fana ye weleweledala ye do. Ni baara be yen k’a kɛ, ne fana b’a fɛ k’o kɛ.” Tiɲɛn lo ko bɛɛ mako be wagati la k’a yɛrɛlakow kɛ. Nka, an be to k’a fɔ an yɛrɛ ye ko an t’a fɛ o k’an bali ka ɲumanya kɛ tɔɔw ye.

Marie-Line: An b’an jija k’an mako don balimaw kelen kelen bɛɛ la. O la, an b’a lɔn n’u b’a fɛ mɔgɔ dɔ k’u deenw ladon wala ka tɛmɛ k’u ta lakɔliso. An be labɛnw kɛ walisa k’u dɛmɛ. O lo y’a to an kɛra teri sɔbɛw ye. An labɛnnin lo k’u dɛmɛ n’u mako b’o la.

Aw kɛtɔ ka dɛmɛ don yɔrɔ min na weleweledalaw man ca, aw ye duga jumanw lo sɔrɔ o la?

Jack: An ye duga caaman sɔrɔ kudayi cidenya baara la. Ɲɛyirali fɛ, tuma caaman na, an ye sababu sɔrɔ ka Jehova ka danfɛn dɔw kɔrɔsi, i n’a fɔ kongofɛnw. Tiɲɛn lo ko an ye gwɛlɛyaw sɔrɔ. Nka, an hakili siginin lo sabu an b’a lɔn ko an mana kɛ yɔrɔ o yɔrɔ, Jehova sagokɛlaw bena an dɛmɛ.

N’ kanbele tuma, u ye n’ don kaso la Guyane sabu n’ banna ka n’ seen don politikikow la. N’ tun ma deli k’a miiri ko loon dɔ, n’ tun bena kɛ misɔnden ye yen ani ko n’ tun bena sira sɔrɔ ka kasodenw waaju. Tiɲɛn na, Jehova be mɔgɔ duga kosɔbɛ yɛrɛ le!

Marie-Line: Min be n’ ninsɔndiya kosɔbɛ, o ye ka se ka tɔɔw dɛmɛ. An ninsɔn ka di ka baara kɛ Jehova ye. O ye ne ni n’ cɛɛ magwɛrɛ ɲɔgɔn na kosɔbɛ. Tuma dɔw la, Jack be n’ ɲininga n’an be se ka furuɲɔgɔn dɔw weele dumuni na walisa k’u jija. Tuma caaman na, n’ b’a jaabi ko: “N’ yɛrɛ tun be miirila o lo la jaatika!” An ka teli ka kɛ ni miiriya kelen ye.

Jack: A ma mɛɛn, dɔgɔtɔrɔw y’a ye ko kansɛri bana (cancer de la prostate) be n’ na. Tiɲɛn lo ko a man di Marie-Line ye k’o mɛn nka, n’ y’a fɔ a ye ko: “N’ kanulen, tiɲɛn lo ko n’ ma ‘kɔrɔ kosɔbɛ.’ Nka, hali ni n’ sara sini, n’ b’a lɔn ko n’ ye n’ sii bɛɛ kɛ Jehova sago kɛli la. O lo kɔrɔtanin lo ani o lo be n’ ninsɔn diya.”—Zɛnɛzi 25:8.

Marie-Line: Jehova ye sababu d’an ma ka koo dɔw kɛ, an tun tɛ miirila minw na ani a ye see d’an ma k’u kɛ. Tiɲɛn na, an ye koo ɲuman caaman kɛ an ka ɲɛnamaya kɔnɔ. An jigi lanin be Ala kan minkɛ, a ka ɔriganisasiyɔn mana an ci yɔrɔ o yɔrɔ, an labɛnnin lo ka taga yen!