1, 2. a) Mun lo tun bena kɛ yɛlɛmani ye Yusufu n’a ka denbaya fɛ? b) Yusufu tun ka kan ka kibaro goman juman lo fɔ a muso ye?

YUSUFU be doni wɛrɛ lara fali kɔɔ kan. Miiri k’a filɛ, a be fali kɔnɔbara mɔmɔ ani a b’a ɲɛɛ munumunu ka sira filɛ. Dugu bele ma gwɛ fɔlɔ Bɛtilehɛmu. Tagamajan min b’u kɔnɔna, a be miirila o la. Ale n’a ka denbaya fitinin ka kan ka taga Misira. O ye jamana wɛrɛ ye. Yala u bena deli o siyamɔgɔw ka kaan n’u ka landakow la wa?

² A tun man nɔgɔ Yusufu fɛ k’o kibaro goman fɔ a muso kanulen Mariyamu ye. Nka, Ala ka mɛlɛkɛ ye min fɔ a ye siko la, a y’a jaa gwɛlɛya k’o fɔ Mariyamu ye: Masacɛ Erɔdi b’a fɛ k’u ka deen fitinin faga! U ka kan ka teliya ka boli (Matiyo 2:13, 14 kalan). Mariyamu hakili ɲagamina kosɔbɛ. Mun na mɔgɔ b’a ɲini k’a deen fitinin jalakibali nin ɲɔgɔn faga? Yusufu fana ma o koo faamu. Nka, u lara Jehova ka kuma na ani u y’u yɛrɛ labɛn ka taga Misira.

3. Yusufu n’a ka denbaya bɔra Bɛtilehɛmu cogo min na, o lakali. (Ɲɛɛ 163 ka jaa filɛ fana.)

³ Mɔgɔw bele be sinɔgɔra Bɛtilehɛmu. Bɔnɛ min bena u sɔrɔ, u t’o kala ma. Nka, Yusufu, Mariyamu ani Yezu bɔra nɛmɛnɛmɛ ka taga. U y’u ɲɛsin worodugu fan fɛ. Kɛnɛ be cira kɔrɔn fan fɛ. Yusufu m’a lɔn koo min bena u sɔrɔ. Ale miniziyecɛ gwansan be se k’a ka denbaya tanga Sutana ni masacɛ ma cogo di? Yala a bena se k’a ka denbaya balo tuma bɛɛ wa? Jehova Ala ye deen min kalifa a ma, a ɲɔgɔn tɛ yen. Yala a bena se k’a janto o deen na ani k’a lamɔ wa? Nin bɛɛ tɛ kɔlɔkɔlɔko ye Yusufu fɛ dɛ! A y’o kunkanbaara dafa cogo di? Bangebagaw ni an kelen kelen bɛɛ be se ka Yusufu ka limaniya ladegi cogo di? An k’o lajɛ.

4, 5. a) Cogo juman na Yusufu ka ɲɛnamaya yɛlɛmana pewu? b) Mɛlɛkɛ ye mun lo fɔ walisa ka Yusufu jija?

⁴ Ka Yusufu to a wolodugu Nazarɛti kɔnɔ, a kalo damanin ye  nin ye, a ye Eli denmuso maminɛ. Kabi o wagati la, a ka ɲɛnamaya yɛlɛmana pewu. Yusufu b’a lɔn ko Mariyamu ye kantigi ye, a m’ale janfa. Nka, a y’a mɛn ko a kɔnɔman lo! A tun b’a fɛ k’a furuko dabila dogo la walisa a tɔgɔ kana tiɲɛ. * Nka, mɛlɛkɛ dɔ kumana a fɛ siko la k’a fɔ a ye ko Mariyamu ye kɔnɔ ta hakili senu lo barika la. Mɛlɛkɛ y’a fɔ fana ko Mariyamu bena deen min wolo, “ale lo ben’a ka mɔgɔw kisi u ka hakɛw ma.” A ye Yusufu hakili sigi fana ko: “I kana siran ka Mariyamu furu.”—Mat. 1:18-21.

⁵ Mɛlɛkɛ ye min fɔ Yusufu ye, a y’o kɛ sabu mɔgɔ tilennin tun lo ani a tun be mɛnni kɛ Ala fɛ. A sɔnna ko a bena o deen lamɔ min tɛ a yɛrɛ woloden ye, nka o deen koo ka gwɛlɛ Ala ma ka tɛmɛ fɛɛn bɛɛ kan. O tun ye kunkanbaara ye min man nɔgɔ fewu. Kɔfɛ, masacɛ ka cii kosɔn, Yusufu n’a muso kɔnɔman tagara Bɛtilehɛmu k’u tɔgɔ sɛbɛ. O yɔrɔ lo la, deen nin wolola.

6-8. a) Koo jumanw lo nana ni yɛlɛmani ye tugun Yusufu n’a ka denbaya fitinin fɛ? b) An b’a lɔn cogo di ko lolo nin ye Sutana lo nɔɔ ye? (Jukɔrɔla kunnafoni lajɛ fana.)

⁶ Yusufu n’a ka denbaya ma kɔsegi Nazarɛti. Nka, u sigira Bɛtilehɛmu. Kilomɛtɛrɛ 10 dɔrɔn tun be Bɛtilehɛmu ni Zeruzalɛmu cɛ. Fantanw tun lo, nka Yusufu y’a seko bɛɛ kɛ walisa ka Mariyamu ni Yezu mako wasa ani k’u tanga tɔɔrɔ ma. A ma mɛɛn, u yɛlɛmana boon dennin dɔ kɔnɔ. Tuma min na Yezu ye saan kelen ɲɔgɔn sɔrɔ, u ka ɲɛnamaya barila ka yɛlɛma tugun.

⁷ Cɛɛ dɔw bɔra kɔrɔn fan fɛ, fɔɔ Babilonɛ, ka na u filɛ. Lolo lɔnbagaw tun lo. Lolo dɔ lo y’u ɲɛminɛ ka na n’u ye fɔɔ Yusufu ni Mariyamu ka soo. Deen min tun bena kɛ Yahutuw ka masacɛ ye, u tun be ale lo ɲinina. U ye bonyaba la Yusufu n’a ka denbaya kan.

⁸ O lolo lɔnbagaw tun b’a kala ma wo, u t’a kala ma wo, u ye Yezu niin bila faratiba la. Lolo nin ma tilen ka na n’u ye Bɛtilehɛmu dɛ, nka a tagara n’u ye Zeruzalɛmu fɔlɔ. * O yɔrɔ la, u y’a fɔ masacɛ jugu Erɔdi ye ko deen min bena kɛ Yahutuw ka masacɛ ye, u be ale lo yɔrɔ ɲinina. O kuma ye ɲangoya bila Erɔdi la.

9-11. a) Mun lo b’a yira ko mɔgɔ wɛrɛ tun be yen min fanga ka bon ka tɛmɛ Erɔdi ni Sutana ta kan? b) Misira taga kɛra cogo min na, danfaran juman be yen o ni nsiirin kumaw cɛ?

⁹ Nka, mɔgɔ wɛrɛ tun be yen min fanga ka bon ka tɛmɛ Erɔdi ni Sutana ta kan. Cogo di do? Tuma min na lolo lɔnbagaw sera  Yezu n’a bamuso fɛ, u ye bonyafɛnw di u ma gwansan. Miiri k’a filɛ, o koo barila Yusufu ni Mariyamu na cogo min na. U ye fɛɛn sɔngɔ gwɛlɛw sɔrɔ ten gwansan: “sanu ni wusulan ani tulu kasadiman.” Lolo lɔnbagaw tun ye deen nin sɔrɔ yɔrɔ min na, u tun b’a fɛ ka kɔsegi ka taga o fɔ masacɛ Erɔdi ye. Nka, Jehova ye u bali. A y’a fɔ u ye siko la ko u ka sira wɛrɛ minɛ ka kɔsegi u ka soo.—Matiyo 2:1-12 kalan.

¹⁰ Lolo lɔnbagaw taganin kɔ, a ma mɛɛn Jehova ka mɛlɛkɛ dɔ ye Yusufu lasɔmi ko “a ka wili ka boli ka taga ni deen n’a baa ye Ezipiti [Misira] jamana na, bari Erɔdi bena deen yɔrɔ ɲini ko a b’a faga. Ko a ka to o yɔrɔ la fɔɔ n’ale ka kuma sera a ma tuma min na.” (Mat. 2:13). I ko an y’a ye kalansen daminɛ na cogo min na, Yusufu ma to ka munumunu. A deen niin koo tun ka gwɛlɛ a ma ka tɛmɛ fɛɛn bɛɛ kan. O lo kama, a y’a ka denbaya minɛ ka taga Misira. U tun ye bonyafɛn sɔngɔ gwɛlɛ minw sɔrɔ, o tun bena Yusufu dɛmɛ k’u ka tagama musakaw sara ani k’a ka denbaya balo Misira.

¹¹ Wagatijan o kɔ, dɔw y’a lakali ko Misira sira kan, Yezu fitininman ye kabako kɛ ka sira surunya. A ye benkannikɛlaw gwɛn ka bɔ sira kan, ani a yɛrɛ y’a kɛ tamarosun dɔ y’a kuun biri walisa ale bamuso k’a deenw bɔ. O kumaw ye nsiirinw ye minw tɛ sɔrɔ Bibulu kɔnɔ. * Tiɲɛn na, o tagama kɛra tagamajan ye min tun man nɔgɔ. U tun be tagara jamana min na, u tun t’a kɔnɔkow lɔn.

12. Bi, bangebagaw be se ka kalan juman sɔrɔ Yusufu fɛ deenw lamɔko la?

¹² Bangebagaw be se ka kalan caaman sɔrɔ Yusufu fɛ. A tun labɛnnin lo k’a yɛrɛ saraka walisa k’a ka denbaya tanga farati ma. A gwɛnin lo ko a tun b’a ka denbaya jati Jehova ka nilifɛn nafamanba ye. Bi, bangebagaw b’u deenw lamɔna duniɲa juguman kɔnɔ. Koo caaman be se ka deenw bila farati la, k’u sɔɔn tiɲɛ ani hali k’u mako sa pewu. Ni denbaw ni denfaw be Yusufu ladegi k’u seko bɛɛ kɛ ka u deenw tanga duniɲa juguman nin ma, o ka kan ni tandoli ye!

13, 14. Mun na Yusufu ni Mariyamu labanna ka taga sigi Nazarɛti dugu la?

¹³ A be komi Yusufu n’a ka denbaya ma mɛɛn Misira. Wagati  dɔɔni kɔ, mɛlɛkɛ y’a fɔ Yusufu ye ko Erɔdi sara. Yusufu y’a ka denbaya minɛ ka kɔsegi u faso la. O cogo la, u ye kiraya kuma dɔ dafa. A tun fɔra galen ko Jehova tun bena a Dencɛ “wele ka bɔ Ezipiti jamana na.” (Mat. 2:15). Nka, Yusufu bena taga n’a ka denbaya ye yɔrɔ juman sisan?

¹⁴ Yusufu tun b’a yɛrɛ kɔrɔsi Arikelayusi ma. Ale lo tun sigira masaya la Erɔdi nɔɔ na. Nanbaramɔgɔ ni mɔgɔfagala tun lo fana. O kama, joo tun be Yusufu fɛ ka siran o cɛɛ ɲɛ. Ala y’a fɔ Yusufu ye siko la ko a ka taga saheli fan fɛ k’a yɔrɔ janya Zeruzalɛmu n’a ka nanbarakow la. Yusufu tagara sigi a wolodugu Nazarɛti kɔnɔ, Galile mara la. Ale ni Mariyamu y’u ka denbaya lamɔ o yɔrɔ lo la.—Matiyo 2:19-23 kalan.

15, 16. I k’a lakali Yusufu tun be baara sifa min kɛ. N’a sɔrɔ a tun b’o baara kɛ ni minan sifa jumanw ye?

¹⁵ Yusufu ni Mariyamu m’a ɲini k’u ka ɲɛnamaya kɛ faamanya la. O bɛɛ n’a ta a tun man nɔgɔ u fɛ. Bibulu b’a fɔ ko Yusufu tun ye miniziye ye. O kɔrɔ ko a be baara sifa caaman kɛ ni lɔgɔ ye. A be yiriw ben, ka yirikuruw sama, k’u lɛsɛ walisa ka fɛɛn caaman dilan n’u ye i n’a fɔ: boonw, batow, pɔɔn denninw, wotorow, zuuw ani sɛnɛkɛminan sifa caaman (Mat. 13:55). Baara gwɛlɛ tun lo. Bibulu sɛbɛwagati la, miniziye tun ka teli ka baara kɛ a ka soo daa la wala ateliye dɔ kɔnɔ a ka soo gɛrɛfɛ.

¹⁶ Baarakɛminan sifa caaman tun be Yusufu fɛ. A be komi a facɛ lo ye u dɔw di a ma. N’a sɔrɔ a tun be baara kɛ ni ekɛri, marito, lasi, jende fitinin, sizo, yirisɔgɔnan ani a ɲɔgɔnnaw ye. A tun be baara kɛ fana ni kɔli sifa caaman ni puwɛntiw ye, u minw sɔngɔ tun man nɔgɔ.

17, 18. a) Yezu ye kalan juman sɔrɔ a lamɔfa fɛ? b) Mun na Yusufu tun ka kan ka baara kɛ caaman caaman?

¹⁷ Miiri k’a filɛ, cɛdennin Yezu be a lamɔfa ka baara kɛcogo filɛra. A y’a ɲɛɛw waga ka Yusufu ka kɛtaw bɛɛ kɔrɔsi. A facɛ gamanw n’a bolokala barikamanw b’a kabakoya. A ɲɛɛ b’a la ko a faa bolow be se baara la koɲuman ani a ɲɛda be manamana. N’a sɔrɔ Yusufu y’a daminɛ ka baara nɔgɔman dɔw yira a dencɛ la, i  n’a fɔ ka lɔgɔ tereke k’a nugu ni jɛgɛfara janin ye. A be baara kɛ ni lɔgɔ minw ye, n’a sɔrɔ a ye u dɔw faranfasi yira Yezu la i n’a fɔ torosun, oliviyesun ani dɔ wɛrɛw.

¹⁸ Yezu b’a lɔn fana ko Yusufu bolo barikaman minw be yiriw ben, k’u lɛsɛ ani k’u gwengwe ɲɔgɔn kan, u be se fana k’ale n’a bamuso n’a dɔgɔninw mɔmɔ walisa k’u dusu saalo. Tiɲɛn na, Yusufu ni Mariyamu ka denbaya be bonyana ka taga. U ye deen wɔɔrɔ ɲɔgɔn wolo ka fara Yezu kan (Mat. 13:55, 56). Yusufu ka kan ka baara kɛ caaman caaman walisa k’u bɛɛ balo.

19. Yusufu tun be a ka denbaya ka Alako nege wasa cogo di?

¹⁹ O bɛɛ n’a ta, Yusufu y’a faamu ko min kɔrɔtanin lo ka tɛmɛ fɛɛn bɛɛ kan, o ye k’a ka denbaya mako wasa Alako ta fan fɛ. O kama, a be wagati kɛ n’a deenw ye k’u kalan Jehova n’a ka sariyaw koo la. Ale ni Mariyamu tun be to ka taga n’u ye batoso kɔnɔ u sigida la. O yɔrɔ la, mɔgɔw tun be Ala ka sariya kalan ni kaanba ye ani k’a ɲɛfɔ. U kɔsegitɔ soo, n’a sɔrɔ Yezu tun be Yusufu ɲininga koo caaman na ani ale tun b’a jija k’a ka Alako nege wasa. Yusufu tun be taga fana n’a ka denbaya ye seliw la Zeruzalɛmu. Saan o saan, n’a sɔrɔ u tun be lɔgɔkun fila ɲɔgɔn ta ka kilomɛtɛrɛ 120 kɛ walisa ka taga Tɛmɛnkan seli kɛ ani ka kɔsegi.

20. Kerecɛn denbayaw kɔnɔ, gwatigiw be se ka Yusufu ladegi cogo di?

²⁰ Bi, kerecɛn denbayaw kɔnɔ, gwatigiw fana b’o ɲɔgɔn kɛ. U b’u yɛrɛw di u deenw kosɔn. Hali ni u b’u jija ka baara kɛ k’u ka denbaya balo, u ɲɛnako fɔlɔ ye k’u deenw kalan Jehova koo la. U b’u jija sɔbɛ la ka gwa kɔnɔ batoli kɛ ani u be taga n’u deenw ye kafo ka lajɛnw na ani lajɛnbaw la. I ko Yusufu, u b’a lɔn ko koo si man fisa n’o ye.

21. A lakali Yusufu n’a ka denbaya tun be min kɛ Tɛmɛnkan seli wagati la. Tuma juman lo u bɔra a kala ma ko Yezu tɛ u cɛma?

²¹ Yezu saan 12nan na, Yusufu y’a ka denbaya minɛ ka taga Zeruzalɛmu Tɛmɛnkan seli la i ko a tun be deli k’a kɛ cogo min na. Denbaya caaman ninsɔndiyanin be tugu ɲɔgɔn kɔ ka jamana cɛtigɛ, o y’a sɔrɔ biinw nugunin lo. O tagama tun be kɛ marisi ni awirilikalo cɛ. U tun mana surunya Zeruzalɛmu kuluyɔrɔw la, u caaman tun b’a daminɛ ka Zeruzalɛmu tagako dɔnkiliw la. Mɔgɔ  caaman tun b’o dɔnkiliw lɔn (Zab. 120–134). Dugu tun fanin lo mɔgɔ waa caaman na. Seli banni kɔ, denbayaw tun be soo siraw ta. N’a sɔrɔ Yusufu ni Mariyamu ɲɛɛ gwannin tun lo baara la. O kama, u y’a miiri ko n’a sɔrɔ Yezu tugura u somɔgɔ dɔw kɔ. U ye tile kelen tagama kɛ ani, kabako ye! Yezu tɛ u cɛma.—Luka 2:41-44.

22, 23. Yusufu ni Mariyamu ye mun lo kɛ tuma min na u y’a lɔn ko u deen tɛ yen jama cɛma? Tuma min na u y’a ye, Mariyamu ye mun lo fɔ?

²² U hakili ɲagaminin kɔsegira Zeruzalɛmu ka Yezu ɲini yɔrɔ bɛɛ. Miiri k’a filɛ, u kabakoyara k’a ye ko dugu lakolon lo sisan. U tora k’u deen ɲini yɔrɔ bɛɛ ani k’a tɔgɔ weele. Nka, u deen be yɔrɔ juman do? Tile sabanan na, n’a sɔrɔ Yusufu y’a daminɛ k’a yɛrɛ ɲininga ko kɔni Jehova ma tigɛ ale la dɛ? A laban, u tagara  batosoba kɔnɔ. O yɔrɔ la, u y’a ɲini yɔrɔ bɛɛ fɔɔ ka taga a siginin sɔrɔ sariya karamɔgɔw cɛma batosoba yɔrɔ dɔ la. Miiri k’a filɛ Yusufu ni Mariyamu dusu lafiyara cogo min na!—Luka 2:45, 46.

²³ Yezu y’a mako don o cɛɛw la ka to k’u lamɛn ani k’u ɲininga. A ka hakilitigiya n’a ka jaabiliw ye u bɛɛ kabakoya. Nka, o koo ye Mariyamu ni Yusufu kɔnɔ gwan. Yusufu ma fɛɛn fɔ, nka Mariyamu kɔni ye min fɔ, o bɛnnin be u fila ka miiriya ma. A ko: “N deen, mun y’a to i ye nin kɛ an na ten? A filɛ, ne n’i facɛ hakili ɲagaminin tun b’i yɔrɔ ɲinina.”—Luka 2:47, 48.

24. Gwɛlɛya min be bangebagaw ka baara la, Bibulu b’o yira ka gwɛ cogo di?

²⁴ Nin cogo la, Bibulu b’a yira ka gwɛ bangebagaw ka baara ye min ye. Yusufu ni Mariyamu ka koo b’a yira ko bangebagaw  ka baara be se k’u hakili ɲagami hali n’u deen dafanin lo! An be duniɲa juguman min kɔnɔ bi, koo caaman be bangebagaw ‘hakili ɲagami.’ Nka denfaw ni denbaw be se ka dususalo sɔrɔ n’u b’a to u hakili la ko gwɛlɛya minw b’u kan, Bibulu be kuma o koo la.

25, 26. Yezu y’a bangebagaw jaabi cogo di? N’a sɔrɔ a ka kumaw ye mun lo kɛ Yusufu la?

²⁵ Yezu y’a sugandi ka taga sigi yɔrɔ min na a tun magwɛrɛnin lo kosɔbɛ a sankolola Faa Jehova la. O yɔrɔ la, a ninsɔndiyanin tun lo ka kalan sɔrɔ Ala koo la. A y’a kɔnɔ gwɛ k’a bangebagaw jaabi ko: “Mun na aw tun be ne yɔrɔ ɲini? Aw tun m’a lɔn ko ne ka kan ka sɔrɔ n Faa ka soo kɔnɔ wa?”—Luka 2:49.

²⁶ Siga t’a la, Yusufu miirila o kuma nunu na siɲɛ caaman na. N’a sɔrɔ u kɛra kunkɔrɔta ye a fɛ ani u yɛrɛ ye yɛlɛmisɛn bila a la tuma dɔw la. Tiɲɛn lo ko a ye baaraba kɛ walisa k’o miiriya ɲɔgɔn don a lamɔden dusu la Jehova Ala koo la. Yusufu ye Yezu minɛ cogo min na kabi a denmisɛnman, o y’a dɛmɛ a k’a faamu faa kanutigi b’a janto mɔgɔ la cogo min na.

27. N’i ye denfa ye, nɛɛma juman lo dira i ma? Mun na i ka kan k’i hakili to Yusufu koo la?

²⁷ N’i ye denfa ye, yala i b’a lɔn ko nɛɛma dira i ma k’i deenw dɛmɛ u k’a faamu ko faa ɲuman ka baara ye k’a deenw kanu ani k’u tanga wa? N’i be deen dɔw lamɔna k’a sɔrɔ i wolodenw tɛ, i hakili to Yusufu koo la k’a lɔn ko deenw bɛɛ tɛ kelen ye ani nafa be u bɛɛ la. O deenw dɛmɛ u k’u magwɛrɛ kosɔbɛ u sankolola Faa Jehova Ala la.—Efɛzikaw 6:4 kalan.

28, 29. a) Min fɔra Luka 2:51, 52 kɔnɔ, o be mun lo yira Yusufu koo la? b) Yusufu y’a dencɛ Yezu dɛmɛ cogo di a ye hakilitigiya sɔrɔ?

²⁸ Bibulu tɛ bɛrɛ fɔ an ye tugun Yusufu ka ɲɛnamaya tɔɔ koo  la. Nka, a be min fɔ, nafaba b’o la. A b’a fɔ ko Yezu tora k’a bangebagaw “boɲa kosɔbɛ.” Bibulu b’a fɔ fana ko “dɔ tora ka fara Yezu kundama n’a hakili kan. A koo diyara Ala ni mɔgɔw ye.” (Luka 2:51, 52 kalan). O kumaw be mun lo yira Yusufu koo la do? U be koo caaman yira a koo la. U b’a yira ko Yusufu tora k’a ka denbaya ɲɛminɛ sabu a dencɛ dafanin tun be bonya la a ka kuntigiya kan ani a tun be kolo a ye.

²⁹ U b’a yira fana ko dɔ tora ka fara Yezu ka hakilitigiya kan. Siga t’a la, o fanba bɔra Yusufu lo la. O wagati la, Yahutuw ka ntalen kɔrɔ dɔ tun b’a fɔ ko baara kɛta man ca cɛɛ minw fɛ, olu dɔrɔn lo be se ka hakilitigiya sɔbɛ sɔrɔ. Nka, bololabaarakɛlaw i n’a fɔ miniziyew, sɛnɛkɛlaw ani numuw, olu tɛ “se ka kiti tigɛ ani u tɛ se ka ntalen kumaw kɔrɔ fɔ.” O ntalen kuma bele be sɔrɔ kitabu dɔ kɔnɔ bi. Nka kɔfɛ, Yezu ka koo y’a yira ko o ntalen kuma tɛ tiɲɛn ye. Tiɲɛn lo ko Yezu lamɔfa tun ye miniziye gwansan ye. Nka, miiri k’a filɛ siɲɛ daa min na a lamɔfa y’a kalan bɛrɛbɛrɛ Jehova ka kitikow la a denmisɛn tuma na! Siga t’a la, a y’o kɛ siɲɛ caaman na.

30. Yusufu ye ɲɛyirali juman to bi gwatigiw ye?

³⁰ An b’a ye fana ko Yusufu ka dɛmɛ lo y’a to Yezu bonyana ka barika sɔrɔ. Komi Yusufu ye Yezu balo ka ɲɛ, o kama a bonyana ka kɛ cɛɛ barikaman ye. Ka fara o kan, a y’a dencɛ degi a kɛra bololabaarakɛla ŋana ye. Mɔgɔw tun tɛ Yezu weele ko miniziyecɛ dencɛ dɔrɔn dɛ, nka u tun b’a weele fana ko “miniziye” (Mariki 6:3). O b’a yira ko Yusufu y’a lamɔ ka ɲɛ. Gwatigi hakilitigiw be Yusufu ladegi: u b’u deenw lamɔ ka ɲɛ walisa sini ma, u ka se u yɛrɛ kɔrɔ.

31. a) An be se k’a fɔ ko Yusufu sara tuma juman? ( Koorilen fana lajɛ.) b) Yusufu ye ɲɛyirali juman to an ye?

³¹ Yezu batisera a saan 30nan na. K’a daminɛ o wagati ma, Bibulu tɛ kuma tugun Yusufu koo la. A be komi Mariyamu tun ye firiyamuso ye tuma min na Yezu y’a ka cidenya baara daminɛ (Koorilen nin lajɛ “ Yusufu sara tuma juman?”). Yusufu ye ɲɛyirali ɲuman min to, an tɛ ɲinɛ o kɔ. A kɛra faa ye min y’a ka denbaya tanga, k’a mako wasa ani a ye muɲuli kɛ fɔɔ ka se a saya ma. Faaw wo, gwatigiw wo, kerecɛn kelen kelen bɛɛ ka kan ka Yusufu ka limaniya ɲɔgɔn ladegi.