SAPIT 9
“Elwanny zot avek bann pratik imoral”
“Met an-mor bann dezir materyel ki dan zot: limoralite seksyel, lenpirte, pasyon, move dezir, move dezir pour akapar keksoz dimoun, ki en form ladorasyon zidol.”—KOLOSYEN 3:5.
1, 2. Ki plan Balaam ti fer pour anmenn maler lo pep Zeova?
EN PESER pe al dan son landrwa prefere kot i pou lapes. I’n fini kalkile ki kalite pwason i ti a kontan lapes. I swazir son labwet e i anvoy laliny dan delo. Detrwa minit pli tar, laliny i konmans bouze e en sel kou i vin red alors peser i redi laliny. Avek en sourir lo son figir, i konnen ki i’n swazir sa bon labwet.
2 An 1473 A.N.L., en zonm ki ti apel Balaam, ti byen reflesir ki kalite labwet i ti pou servi. Li, i ti anvi lapes pep Bondye ki ti’n mont zot latant lo laplenn Moab, zis o bor Later Promiz. Balaam ti pretann dir ki i ti en profet Zeova, me i ti zis en zonm egois ki ti pe ganny servi pour modi Izrael. Me parkont, lefet ki Zeova ti entervenir, Balaam ti zis kapab beni Izrael. Vi ki i ti determinen pour ganny son rekonpans, Balaam ti rezonn dan li menm ki petet i kapab fer Bondye modi son prop pep, si bann Izraelit ti ganny tante pour fer pese grav. Avek sa bi antet, Balaam ti anvoy son labwet. Son labwet ti bann zenn fiy sorti Moab ki ti pou sedwir bann Izraelit.—Nonm 22:1-7; 31:15, 16; Revelasyon 2:14.
3. Ziska ki degre Balaam ti reisi avek son plan?
3 Eski sa plan ti marse? Ziska en serten degre, nou kapab dir wi. Plizyer milye zonm Izraelit ti mord sa labwet, kan zot ti annan “relasyon imoral avek bann fiy Moab.” Zot ti menm konmans ador bann bondye Moabit, enkli sa bondye degoutan Baal Peor, ki ti en bondye fertilite oubyen seks. Akoz sa, 24,000 Izraelit ti mor zis avan ki zot antre dan Later Promiz. Pa sa ti vreman tris!—Nonm 25:1-9.
4. Akoz plizyer milye Izraelit ti tonm dan sa pyez imoralite?
4 Me kwa ki ti fer tousala arive? Sa ti akoz en kantite Izraelit ti’n vin move, zot ti’n kit Zeova, sa Bondye ki ti’n tir zot Lezip, nouri zot dan dezer e protez zot ziska dan Later Promiz. (Ebre 3:12) Kan i ti pe reflesir lo sa ki ti’n arive, zapot Pol ti ekrir: “Fodre pa nou tonm dan limoralite seksyel parey serten ant zot ti fer, desort ki 23,000 ti mor dan en sel zour.” a—1 Korentyen 10:8.
5, 6. Akoz sa ki ti ariv bann Izraelit lo laplenn Moab i enteres nou ozordi?
5 Sa bann levennman ki’n ganny rikorde dan liv Nonm i annan en kantite leson enportan pour pep Bondye ozordi, ki pros pour antre dan en Later Promiz ki bokou pli gran ki sa enn dan letan bann Izraelit. (1 Korentyen 10:11) Par egzanp, sa lemonn ozordi ki mazin zis seks i parey bann Moabit dan lepase. Me selman ozordi son lanpler i bokou pli gran. Deplis, tou le-z-an plizyer milye Kretyen i tonm dan pyez limoralite, sa menm labwet ki ti lapes bann Izraelit e lamazorite i tonbe pour sa menm rezon. (2 Korentyen 2:11) Zis parey Zimri ki ti annan lodas pour anmenn en madanm Madyanit devan tou dimoun ziska kot son prop latant dan kan kot bann Izraelit ti ete, ozordi serten ki asosye avek pep Bondye in annan en move lenfliyans lo kongregasyon Kretyen an sa ki konsern limoralite.—Nonm 25:6, 14; Zid 4.
6 Eski ou realize ki ozordi ou pros pour antre dan nouvo lemonn parey bann Izraelit ler zot ti lo laplenn Moab? Eski ou kapab vwar sa pri ki ou pou gannyen, sa lemonn nouvo ki lontan ou pe espere, lo lorizon? Si wi, fer tou sa ki ou kapab pour reste dan lanmour Bondye par pran aker sa komannman: “Elwanny zot avek bann pratik imoral.”—1 Korentyen 6:18.
KI SI SA FORNIKASYON?
7, 8. Ki si sa “fornikasyon” e ki mannyer sa bann ki pratik sa i rekolte sa ki zot senmen?
7 Sa mo “fornikasyon” dan Labib, (Grek, por neiʹa) oubyen “pratik imoral” parey i’n ganny tradwir dan Nouvo Testaman, i vedir tou kalite form aksyon seksyel ki pa ganny fer dan laranzman maryaz ki Labib i aprouve. I enkli adilter, prostitisyon, relasyon seksyel ant de dimoun ki pa’n marye, osi byen ki seks par labous, par deryer e kan en dimoun i zwe avek lorgann seksyel en lot dimoun ki i pa’n marye avek. Sa i osi enkli sa bann menm aksyon ki nou’n mansyonnen ant de dimoun menm seks oubyen ant en dimoun ek zannimo. b
8 Labib i kler lo sa: Sa bann ki pratik fornikasyon oubyen aksyon imoral pa kapab reste dan kongregasyon Kretyen e pa pou ganny lavi eternel. (1 Korentyen 6:9; Revelasyon 22:15) Deplis, depi konmela menm zot pe fer soufer zot lekor, akoz lezot i perdi konfyans dan zot, perdi respe pour zot lekor, ganny problenm dan maryaz, en move konsyans, tonm ansent kan sa ler zot pa ti anvi, ganny maladi e menm trouv zot lanmor. (Galat 6:7, 8) Akoz en dimoun pou deside fer bann keksoz ki pli tar pou anmenn en kantite latet fermal pour li? Malerezman, pa bokou ki mazin de fwa avan zot deside anvoy premye pa annavan ver sa ki mal. E souvan i konmans par pornografi.
I KONMANS PAR PORNOGRAFI
9. Eski i napa nanryen mal avek pornografi parey serten i dir? Eksplike.
9 Dan bokou pei, pornografi i partou kote, dan bann landrwa ki vann zournal ek magazin, dan lanmizik, lo televizyon e i partou lo Internet. c Eski i napa nanryen mal avek sa, parey serten i dir? Definitivman sa i pa vre! Sa bann ki get pornografi i kapab annan labitid pour zwe avek zot lorgann seksyel e kontinyen pans lo bann “pasyon ki fer onte,” ki kapab fer en dimoun adikt avek seks, annan bann dezir degoutan, problenm grav dan maryaz e menm anmenn ver divors. d (Romen 1:24-27; Efezyen 4:19) En serser ti konpar dimoun ki adikt avek seks avek kanser. I dir: “I pa arete, i kontinyen propaze, byen rar ki i diminyen e i osi vreman difisil pour trete e ganny en gerizon pour li.”
10. Konman nou kapab aplik sa prensip dan Zak 1:14, 15? (Vwar bwat “ Ganny lafors pour vin prop moralman.”)
10 Egzamin sa parol ki’n ganny rikorde dan Zak 1:14, 15, ki dir: “Tou dimoun i ganny tante ler i les li ganny antrennen e atire par son prop move dezir. Alor, move dezir enn fwa ki i’n ganny formen i donn nesans pese, e pese, ler in devlope, i anmenn lanmor.” Si en move nide i vin dan ou lespri, deswit pa tarde pour rezet li! Par egzanp, si san ki ou ekspekte ou vwar bann portre oubyen bann bout film ki montre seks, pa tarde pour vir ou figir lwen avek lekran oubyen tenny ou konpiter ouswa sanz stasyon televizyon. Fer tou sa ki ou kapab pour rezet sa bann dezir imoral, akoz si non i kapab konmans ganny rasin e ou pa pou kapab kontrole apre!—Matye 5:29, 30.
11. Kan nou pe lit kont bann move dezir, ki mannyer nou kapab montre ki nou annan konfyans dan Zeova?
11 Alors, sa Enn ki konn nou pli byen, i annan rezon ler i donn nou sa konsey: “Met an-mor bann dezir materyel ki dan zot: limoralite seksyel, lenpirte, pasyon, move dezir, move dezir pour akapar keksoz dimoun, ki en form ladorasyon zidol.” (Kolosyen 3:5) I vre i kapab difisil pour fer sa. Me pa bliye, nou annan en Papa dan lesyel ki annan lanmour, pasyans e ki nou kapab sipliye. (Psonm 68:19) Alors, pa tarde pour tay kot li kan bann move nide i vin dan ou lespri. Priye pour ganny sa “pisans ki napa son parey” e fors ou lekor pour mazin lezot keksoz.—2 Korentyen 4:7; 1 Korentyen 9:27; vwar sa bwat “ Ki mannyer mon kapab rezet en move labitid?”
12. Ki nou “leker” i reprezante e akoz nou bezwen protez li?
12 Salomon en zonm ki ti annan lasazes ti ekrir: “Plis ki tou lezot keksoz ki ou devret veye, protez ou leker, parski sours lavi i sorti dan leker.” (Proverb 4:23) Nou “leker” i reprezant sa ki nou ete anndan, lafason ki Bondye i vwar nou. An plis ki sa, pour determinen si nou pou ganny lavi eternel oubyen non, i pa depan lo lafason ki lezot i konsider nou, me plito lo lafason ki Bondye i vwar nou ler i egzamin nou leker. Sa i en keksoz ki senp me i osi serye. Zob ki ti fidel, ti fer en lalyans oubyen en lagreman avek son lizye, pour li pa get en madanm dan en fason imoral. (Zob 31:1) Pa sa i en bon legzanp pour nou! En psalmis ti montre ki i ti annan menm pwennvi avek Zob kan i ti priye: “Fer mon lizye pa vwar sa ki napa valer.”—Psonm 119:37.
MOVE SWA KI DINA TI FER
13. Lekel Dina e akoz i ti mal swazir son zanmi?
13 Parey nou ti vwar dan Sapit 3, nou zanmi i kapab ankouraz nou pour fer sa ki byen oubyen sa ki mal. (Proverb 13:20; 1 Korentyen 15:33) Annou pran legzanp Dina, fiy patrias Zakob. (Zenez 34:1) Menm si depi ptipti i ti’n ganny ansennyen sa ki byen, Dina ti fer en move swa kan i ti fer zanmi avek bann fiy Kananeen. Parey bann Moabit, bann Kananeen ti renonmen konman bann dimoun imoral. (Levitik 18:6-25) Pour bann zonm Kananeen, enkli Sekenm, sa enn ki ti “pli onorab” dan fanmir son papa, Dina ti pou kontan pour aksepte zot lapros.—Zenez 34:18, 19.
14. Ki mannyer kalite zanmi ki Dina ti swazir ti anmenn move konsekans?
14 I probab ki Dina pa ti pe mazin pour fer seks kan i ti vwar Sekenm. Me li Sekenm, parey tou bann Kananeen, ti fer sa ki zot ti vwar i normal kan en dimoun ti atire avek en fiy. Okenn zefor lo dernyen minit ki Dina ti fer pour sove, pa ti abouti dan nanryen, akoz Sekenm ti “pran li” e “vyol li.” I paret ki pli tar Sekenm ti “tonm anmoure” avek Dina, me sa pa ti kapab sanz sa ki i ti’n fer Dina. (Zenez 34:1-4) An rezilta, pa zis Dina ki ti soufer. Son frekantasyon ti kree bann sitiasyon ki ti anmenn laont ek move repitasyon lo tou son fanmir.—Zenez 34:7, 25-31; Galat 6:7, 8.
15, 16. Ki mannyer nou kapab ganny vre lasazes? (Vwar osi bwat “ Bann verse pour reflesir lo la.”)
15 Si Dina ti aprann en leson enportan, se selman apre ki i ti’n soufer ki i ti tir sa leson. Sa bann ki kontan e obeir Zeova, zot pa bezwen eksperyans sa bann move konsekans pour zot tir en leson. Lefet ki zot ekout Bondye, zot deside pour “mars avek bann dimoun saz.” (Proverb 13:20a) Dan sa fason zot kapab konpran “tou sa ki byen” e evit bann problenm ek douler ki kapab ganny evite.—Proverb 2:6-9; Psonm 1:1-3.
16 Tou sa bann ki vreman anvi ganny lasazes Bondye i kapab ganny li. Akoz sa lanvi ki zot annan pour ganny lasazes, zot persiste dan lapriyer, etidye Parol Bondye regilyerman ek bann lezot piblikasyon ki sa lesklav fidel i fourni. (Matye 24:45; Zak 1:5) Limilite i osi enportan, sa pou evidan si nou pare pour aksepte konsey ki baze lo Labib. (2 Lerwa 22:18, 19) Par egzanp, an prensip en Kretyen i kapab aksepte ki son leker i kapab tret e tre move. (Zeremi 17:9) Me kan i trouv li dan en sitiasyon kot i pa pe demontre bon zizman, eski i annan ase limilite pour aksepte led ek konsey spesifik ki ganny donnen avek lanmour?
17. Dekrir en sitiasyon ki kapab arive dan en fanmir e montre ki mannyer en papa i kapab fer son fiy reflesir.
17 Mazin sa sitiasyon. En papa i anpes son fiy al en landrwa avek en zenn frer Kretyen san ki i annan en lot dimoun avek zot. Sa fiy i dir son papa: “Be Dadi, ou napa konfyans dan mwan? Nou pa pou fer nanryen mal nou!” I kapab ki i kontan Zeova e i annan bann bon lentansyon. Me eski i pe “mars avek lasazes” ki sorti kot Bondye? Eski i pe ‘elwanny li avek bann pratik imoral’? Oubyen eski i pe azir dan en fason bet par “met konfyans dan son prop leker”? (Proverb 28:26) Petet ou mazin lezot prensip ki kapab ed sa papa ek sa fiy reflesir lo sa sitiasyon.—Vwar Proverb 22:3; Matye 6:13; 26:41.
ZOZEF TI ELWANNY LI AVEK PRATIK IMORAL
18, 19. Ki kalite tantasyon Zozef ti gannyen e ki mannyer i ti fer fas avek sa tantasyon?
18 Zozef, demi frer Dina, ti en zennonm ki ti kontan Bondye e ki ti elwanny li avek pratik imoral. (Zenez 30:20-24) Ankor byen zenn, Zozef ti vwar pour li menm ki kalite rezilta son ser ti gannyen ler i pa ti montre bon zizman. Sirman sa ki ti’n ariv son ser e sa lanvi pour reste dan lanmour Bondye, ti protez li pli tar ler i ti Lezip, sirtou kan madanm son met “zour apre zour” ti pe esey tant li pour fer seks. Byensir, konman en lesklav i pa ti pou zis kapab met son demisyon e ale! I ti pou bezwen fer fas sa avek sa sitiasyon dan en fason saz e avek kouraz. I ti montre sa kan i ti kontinyelman dir non avek madanm Potifar e kan i ti taye.—Zenez 39:7-12.
19 Aprezan, annou reflesir en kou: Si depi avan Zozef ti’n mazin li avek sa madanm oubyen si i ti abitye mazin seks, eski i ti pou’n kapab reste fidel? Tre probab ki i pa ti pou leka. Olye reflesir lo bann move panse, Zozef ti apresye son relasyon avek Bondye, sa ti evidan dan lafason ki i ti koz avek madanm Potifar. I ti dir: “Mon met . . . pa’n refiz mwan nanryen eksepte ou, akoz ou son madanm. Alor ki mannyer mon kapab fer sa gran keksoz mal e vreman fer pese kont Bondye?”—Zenez 39:8, 9.
20. Ki mannyer Zeova ti kontrol sitiasyon dan ka Zozef?
20 Zis esey mazinen ki mannyer Zeova ti’n bezwen santi anmezir ki i get Zozef, ankor zenn, lwen avek son fanmir, kot i ti gard son fidelite zour apre zour. (Proverb 27:11) Pli tar, Zeova ti kontrol sitiasyon ziska ki Zozef ti sorti dan prizon e pa zis sa, i ti fer sir ki i vin premye minis Lezip e i ti osi ansarz distribisyon manze. (Zenez 41:39-49) Sa bann parol dan Psonm 97:10 i vre. I dir: “Zot ki kontan Zeova, ay sa ki mal. I pe vey bann ki fidel avek li; e i delivre zot dan lanmen bann mesan.”
21. Ki mannyer en zenn frer dan en pei Lafrik ti montre kouraz an rapor avek limoralite?
21 Pareyman ozordi, en kantite serviter Bondye i montre ki zot “ay sa ki mal e kontan sa ki bon.” (Amos 5:15) En zenn frer dan en pei Lafrik i rapel ki en fwa en fiy dan son laklas ti propoz li pour fer seks avek li, si i ti ed li pandan en legzanmen matematik. Sa frer i dir: “Deswit mon pa ti aksepte sa. Par gard mon fidelite, mon’n protez mon dinite ek respe pour mon lekor, ki annan bokou plis valer ki lor ek larzan.” I vre, fer en keksoz mal i kapab fer ou ‘rezwir pandan en pti pe letan,’ me sa leksitasyon i souvan anmenn en ta problenm. (Ebre 11:25) Deplis sa bann leksitasyon ki tanporer i nanryen konpare avek sa lazwa ki pou toultan dire, ki sa bann ki obeir Zeova i gannyen.—Proverb 10:22.
AKSEPTE LED SORTI KOT SA BONDYE MIZERIKORD
22, 23. (a) Si en Kretyen i fer en pese grav, akoz sa pa vedir ki tou in fini? (b) Ki led en dimoun ki’n fer pese i kapab gannyen?
22 Vi ki nou enparfe, nou tou nou lite pour kontrol nou bann dezir e pour fer sa ki byen dan lizye Bondye. (Romen 7:21-25) Zeova i konsyan sa, akoz i “mazinen ki nou lapousyer.” (Psonm 103:14) Me kantmenm sa, en Kretyen i kapab fer en pese grav. Si sa i arive, eski i vedir tou in fini? Byensir non! Anfet, sa enn ki’n fer sa ki mal i kapab rekolte move fri, zis parey ti leka avek Lerwa David. Me parkont, Bondye i toultan ‘pare pour pardonn’ sa bann ki repantir e “konfes” zot pese.—Psonm 86:5; Zak 5:16; Proverb 28:13.
23 Deplis, avek labonte Bondye in donn kongregasyon bann “kado.” Sa i bann berze spirityel ki kalifye e ki pare pour ede. (Efezyen 4:8, 12; Zak 5:14, 15) Zot bi se pour ed en dimoun ki’n fer pese pour reganny son relasyon avek Bondye, parey Proverb i dir pour li devlop “en leker saz” afen pour pa repet sa pese.—Proverb 15:32.
DEVLOP “EN LEKER SAZ”
24, 25. (a) Dapre Proverb 7:6-23 kwa ki montre ki sa zennonm ti annan en “leker bet”? (b) Ki mannyer nou kapab devlop “en leker saz”?
24 Labib i koz lo bann dimoun ki annan “en leker bet” ek bann ki devlop “en leker saz.” (Proverb 7:7) Si i pa matir spirityelman e napa leksperyans dan servis Bondye, en dimoun ki annan “en leker bet,” i kapab napa bon disernman ek bon zizman. Parey sa zennonm ki Proverb 7:6-23 i koz lo la, en dimoun koumsa i pli fasil pour li fer pese grav. Me sa enn ki devlop “en leker saz” i egzamin o profon sa kalite dimoun ki li menm i ete, kan i regilyerman etidye Parol Bondye e fer lapriyer. Menm si i en imen enparfe, i pou fer tou sa ki i kapab pour ki son panse, dezir, lemosyon ek lobzektif dan lavi i annakor avek sa ki Bondye i oule. Alors, kan i fer sa i montre ki i “kontan son prop lekor” oubyen i pe beni son lekor e i “pou reisi.”—Proverb 19:8.
25 Demann ou lekor sa de kestyon: ‘Eski mon san poursan konvenki ki standar Bondye i sa ki pli byen pour mwan? Eski mon vreman krwar ki ler mon swiv son bann standar sa pou donn mwan bokou lazwa?’ (Psonm 19:7-10; Izai 48:17, 18) Si ou annan en pti doutans lo la, esey rektifye sa. Reflesir lo konsekans ki en dimoun i bezwen sibir kan i pa swiv lalwa Bondye. Apre ou pou kapab “goute e vwar konman Zeova i bon” si ou viv laverite, ranpli ou lespri avek bann bon panse, avek sa ki vre, sa ki zis, sa ki pir, sa ki bon e sa ki agreab. (Psonm 34:8; Filipyen 4:8, 9) Ou kapab asire ki pli ou fer sa, ou pou pli kontan Bondye ankor, ou pou kontan sa ki i kontan e ay sa ki i pa kontan. Zozef pa ti parfe. Me kantmenm sa i ti kapab elwanny li avek bann “pratik imoral,” akoz pour bokou lannen i ti les Zeova form li, pour fer li annan sa dezir pour fer plezir Bondye. Nou swete ki sa i osi leka pour ou.—Izai 64:8.
26. Ki topik enportan nou pou egzaminen apre?
26 Nou Kreater in kree nou avek en lorgann reprodiktif, ki pa en zouzou zis pour ganny leksitasyon, me pour permet nou reprodwir e rezwir sa relasyon entim dan maryaz. (Proverb 5:18) Dan sa de sapit ki pou swiv, nou pou vwar pwennvi Bondye lo maryaz.
a Sa kantite dimoun ki ti mor parey liv Nonm i fer resorti, ti enkli “bann sef sa pep” ki ti ganny met amor par bann ziz ek sa bann ki ti ganny touye direkteman par Zeova, ki ti’n kapab ariv apepre 1,000 dimoun.—Nonm 25:4, 5.
b Pour plis diskisyon lo sinifikasyon sa mo lenpirte ek vis, vwar “Kestyon lekter” dan Latour Veyer le 15 Zilyet 2006 (Angle/Franse).
c Sa mo “pornografi” i enplik get bann portre, lir bann liv, nenport kwa ki ou kapab ekoute, ki’n ganny fer avek lentansyon pour fer dimoun eksite seksyelman. Pornografi i kapab en portre kot en dimoun pe ekspoz son lekor dan en fason endesan oubyen pe fer seks ant de ouswa plizyer dimoun dan en fason ki degoutan.
d Pour plis diskisyon lo mastirbasyon vwar Lezot lenformasyon “Laviktwar lo mastirbasyon.”